به گزارش خبرنگار ایمنا، از سال ۱۳۷۰ قانونی در مجلس تصویب شد که طی آن کارفرمایان و دولت در انتهای هرسال مبلغی را به‌عنوان عیدی سالانه به کارمندان، کارکنان و کارگران پرداخت نماید. کلمه سالانه در این قانون بسیار مهم است چراکه این عیدی با دیگر مبالغی که کارفرما در اعیاد و جشن‌های مختلف به کارکنان خود می‌دهند متفاوت است. به‌موجب قانون پرداخت عیدی سالانه بر عهده کارفرما است و پرداخت آن اجباری است. ازاین‌رو هر فردی که در مجموعه اقتصادی کشور مشغول به کار است در انتهای سال باید مبلغی را به‌عنوان عیدی دریافت نماید و در صورت نبود دریافت این مبلغ می‌تواند از مراجعه قانونی پیگیری لازم را صورت دهد. مبلغ عیدی در انتهای سال توسط دولت تعیین‌شده و به کارفرمایان ابلاغ می‌شود. ازاین‌رو به مهم‌ترین سؤال‌ها درباره عیدی و پاداش کارکنان در ذیل پرداخته می‌شود:
میزان عیدی و پاداش کارگران مشمول قانون کار؟
به‌موجب ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب ۶/۱۲/۷۰ مجلس شورای اسلامی، کلیه کارفرمایان مکلف‌اند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل شصت روز آخرین مزد به‌عنوان عیدی و پاداش بپردازند، مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارگران نبایستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند بر طبق تبصره یک ماده‌واحده مذکور مبلغ پرداختی به کارگرانی که کمتر از یک سال در کارگاه کارکرده‌اند باید به مأخذ شصت روزمزد و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه گردد، مبلغ پرداختی از این بابت برای هرماه نباید از یک دوازدهم سقف تعیین‌شده موضوع ماده‌واحده این قانون تجاوز نماید. در کارگاه‌هایی که مطابق رویه جاری کارگاه بیش از مبلغ فوق پرداخت می‌کنند برابر تبصره ۲ ماده‌واحده فوق عرف کارگاه معتبر است.
با تصویب قانون نحوه پرداخت عیدی به کارکنان دولت مصوب ۲۰/۱۰/۱۳۷۴ آیا کارگران مشمول قانون کار که در واحدهای دولتی شاغل هستند حکم پرداخت دو ماه عیدی و پاداش کارگری در مورد آنان قابل اعمال است؟
قانون‌گذار با تصویب قانون نحوه پرداخت عیدی به کارکنان دولت مصوب ۲۰/۱۰/۱۳۷۴ اعتبار قانون تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب ۶/۱۲/۱۳۷۰ را لغو نکرده است بنابراین حکم تعیین عیدی معادل شصت روز آخرین مزد مشمولان قانون کار کماکان به قوت خود باقی است علاوه بر اینکه کارگاه در قانون کار به اعتبار اشتغال کارگران در محل انجام کار تعریف می‌شود به این لحاظ دستگاه‌های دولتی را در صورت داشتن کارگران مشمول قانون کار نمی‌توان مستثنا از تعریف ماده ۴ این قانون دانست نتیجه اینکه کلیه کارگران مشمول قانون کار اعم از اینکه در بخش خصوصی و یا دولتی شاغل باشند از دو ماه عیدی و پاداش آخر سال موضوع ماده‌واحده قانون اسفند ۱۳۷۰ مصوب مجلس شورای اسلامی برخوردار خواهند بود.
چه اقلامی از پرداخت‌های کارگاه در محاسبه عیدی و پاداش کارگران منظور می‌گردد؟
آنچه مبنای محاسبه و پرداخت عیدی و پاداش پایان سال کارگران مشمول قانون کار قرار می‌گیرد مزد و فوق‌العاده‌هایی است که کارگر به مناسبت اشتغال در شغل مربوط دریافت می‌دارد به‌عبارت‌دیگر مزایایی که افراد به‌نوعی در ارتباط با شغل دریافت می‌کنند از اجزا مزد محسوب می‌گردد به این معنی فوق‌العاده شغل، سختی کار و هر آنچه را که به‌تبع شغل به کارگر داده می‌شود جز مزد منظور و الزاماً باید در محاسبه عیدی و پاداش لحاظ گردد بدیهی است صرفاً مزایای رفاهی و انگیزه‌ای از قبیل کمک عائله‌مندی و کمک‌هزینه‌های مسکن، خواروبار و بن و نیز پاداش افزایش تولد جز مزد به‌حساب نیامده و در پرداخت عیدی و پاداش نیز لحاظ نخواهد شد.
پرداخت عیدی و پاداش آخر سال به کارگران فصلی چگونه است؟ کارگران کارمزدی چطور؟
مبلغ پرداختی بابت عیدی و پاداش به کارگران کارگاه‌های فصلی مشمول قانون کار و همچنین کارگران سایر کارگاه‌های مشمول که کمتر از یک سال در کارگاه کارکرده‌اند باید بر مأخذ ۶۰ روز و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه گردد. علاوه بر اینکه مزد مورد عمل در محاسبه وجوه عیدی و پاداش پایان سال به کارگران کارمزدی عبارت از متوسط کارمزد دریافتی آنان برحسب مدت ایام کارکرد در سال است.
در یکی از واحدهای کارگری که کارفرما در پایان شش‌ماهه اول هرسال مبلغی از عیدی و پاداش آخر سال را به‌صورت علی‌الحساب به کارگران پرداخت می‌نموده است امسال اعلام داشته که به دلیل مشکلات مالی قادر به پرداخت علی‌الحساب پایان شش‌ماهه اول است. تکلیف مراجع حل اختلاف چیست؟
در مقررات عیدی و پاداش مصوب سال ۱۳۷۰ مجلس شورای اسلامی قانون‌گذار قید زمانی آخر سال برای پرداخت آن مقرر داشته است اما برخی واحدهای کارگری در پایان شش‌ماهه اول مبلغی را تحت عنوان علی‌الحساب عیدی و پاداش پرداخت می‌نمایند که در این رابطه چنانچه با بررسی و تحقیق ادعای کارفرما مبنی بر نبود امکان پرداخت علی‌الحساب عیدی و پاداش به دلیل مشکلات مالی احراز گردد الزام واحد به پرداخت آن با مفاد قانون عیدی و پاداش انطباق پیدا نمی‌کند.
عیدی و پاداش کارگران پاره‌وقت چگونه محاسبه می‌شود؟
بر اساس ماده ۳۹ قانون کارمزد و مزایای کارگرانی که به‌صورت نیمه‌وقت و یا کمتر از ساعات قانونی تعیین‌شده به کار اشتغال دارند به نسبت ساعات کار انجام‌یافته محاسبه و پرداخت می‌شود که عیدی و پاداش نیز از این قاعده کلی مستثنا است.
عیدی و پاداش کارگرانی که به‌صورت ساعتی کار می‌کنند برچه مبنایی محاسبه می‌گردد؟
در مورد کارکنان ساعتی که حقوق ماهانه ثابت نداشته و دستمزد آنان در ماه متغیر است. برای محاسبه عیدی و پاداش، میانگین حقوق سه ماه آخر خدمت آنان مبنای محاسبه قرار خواهد گرفت.
آیا در هنگام محاسبه عیدی و پاداش سالانه مدتی که کارگر در مرخصی استعلاجی بوده نیز جزو سوابق وی منظور می‌گردد؟
بر اساس ماده ۷۴ قانون کار مدت مرخصی استعلاجی که به تائید سازمان تأمین اجتماعی رسیده باشد جز سوابق کار کارگران محسوب می‌شود لذا ایام مذکور مشمول پرداخت عیدی و پاداش سالانه نیز خواهد بود
آیا دولتی یا خصوص بودن کارگاه و نوع فعالیت آن در میزان عیدی و پاداش سالانه کارگران تأثیری دارد؟
با توجه به ماده‌واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب مورخ ۰۶/۱۲/۷۰ مجلس شورای اسلامی، کلیه کارگران مشمول قانون کار صرف‌نظر از محل اشتغال و نوع کارگاه (دولتی، خصوصی، تعاونی، صنعتی، کشاورزی و خدماتی) به میزان مقرر در مصوبه فوق از عیدی و پاداش سالانه برخوردار خواهند بود.
عیدی و پاداش کارگران بر چه مبنایی محاسبه می‌شود؟
مبنای محاسبه عیدی و پاداش سالانه کارگران در کارگاه‌هایی که طرح طبقه‌بندی مشاغل دارند مزد گروه و پایه یا مزد مبنا و در واحدهای فاقد طرح طبقه‌بندی مزد ثابت یعنی مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به‌تبع شغل خواهد بود.
عیدی و پاداش کارگرانی که در طول سال با کارفرما قطع رابطه می‌کنند به چه ترتیب محاسبه می‌شود؟
کارکنانی که در طول سال از خدمت مستعفی، اخراج، بازنشسته و یا به نحوی از انحاء رابطه آنان با کارگاه قطع می‌شود به نسبت مدت کارکرد محق به دریافت عیدی و پاداش سالانه خواهند بود.
جدا از عیدی و پاداش که مطابق قانون مربوط در پایان هرسال به کارگران مشمول قانون کار پرداخت می‌گردد چنانچه در طول سال به کارگرانی که خدمت برجسته یا فوق‌العاده انجام داده‌اند مبلغی به‌عنوان پاداش پرداخت گردد آیا این اقدام با مقررات مربوط به عیدی و پاداش مغایرت خواهد داشت؟
پاداش‌های موردی که در قبال انجام خدمات فوق‌العاده و برجسته و یا فعالیت باکیفیت و کمیت بیش‌ازحد معمول از سوی کارفرما به کارگران مشمول قانون کار پرداخت می‌شود جدا از عیدی و پاداش سالانه موضوع قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب ۶/۱۲/۷۰ مجلس شورای اسلامی بوده و پرداخت آن‌ها قانوناً ممنوعیتی نخواهد داشت.
در هنگام محاسبه و پرداخت عیدی و پاداش سالانه کارگر، آیا مبالغی که در طی سال به‌طور موردی به‌عنوان پاداش به وی پرداخت گردیده قابل تهاتر است؟
نظر به اینکه کلمه “سالانه ” در قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار به مفهوم آن است که پرداخت عیدی و پاداش باید در آخر هرسال انجام گیرد لذا پاداش‌های نقدی و غیر نقدی که در طول سال به‌طور موردی پرداخت می‌گردد هیچ‌گونه ارتباطی با پاداش آخر سال کارکنان ندارد.
آیا پرداخت عیدی و پاداش را که قانوناً باید در آخر سال صورت گیرد در مقاطع مختلف سال نیز می‌توان انجام داد؟
مستنبط از ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران مصوب ۱۳۷۰ مجلس شورای اسلامی و تبصره یک آن، پرداخت عیدی و پاداش موضوع مصوبه یادشده تنها در پایان سال مورد پیداکرده و هرگونه پرداخت از این بابت در طول سال می‌تواند صرفاً علی‌الحساب عیدی و پاداش آخر سال محسوب گردد.
آیا پرداخت عیدی و پاداش به میزان بیش ازآنچه در قانون مصوب مجلس آمده است مجاز است؟
صراحت قسمت آخر بند ۲ لایحه قانونی تأمین منافع کارگران مصوب ۱۳۵۹ شورای انقلاب و ماده‌واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب ۱۳۷۰ مجلس شورای اسلامی، پرداخت هرگونه وجهی از بابت عیدی و پاداش سالانه علاوه بر میزان‌های مقرر در قوانین یاد شده را مجاز اعلام نمی‌دارد.
براساس مقررات قانون کار، آیا انعقاد قراردادهای پاداش افزایش تا ما در واحدهای خدماتی نیز میسر است؟
واحدهای خدماتی بر اساس بند ۲ ضوابط و روش‌های اجرایی آئین‌نامه مصوب ۱۱/۸/۷۰ موضوع ماده ۴۷ قانون کار می‌توانند با توجه به مفاد بند یاد شده مبنای واحد خود را تعیین و بر اساس ضوابط مربوط مبادرت به انعقاد قرارداد پرداخت افزایش پاداش بنمایند.
در دستگاه‌های مشمول قانون استخدام کشوری، اگر مستخدمین خانواده خود را به کلاس‌های نهضت سوادآموزی بفرستند استحقاق دریافت پاداش خواهد داشت و آیا این مقررات در مورد کارگران مشمول قانون کار نیز قابل‌اجرا است؟
پرداخت پاداش مقرر در ماده ۴۱ قانون استخدام کشوری به مستخدمینی که خانواده خود را به کلاس‌های نهضت سوادآموزی بفرستند و کارنامه قبولی دریافت دارند در مورد مستخدمین مشمول قانون مذکور مجری بوده و در قانون کار و مقررات تبعی پرداخت چنین وجهی به کارگران مشمول این قانون پیش‌بینی نگردیده است.
نظر شما