این عارضه غالباً با درد همراه بوده و می‌تواند بر عملکرد جنسی و توانایی دفع ادرار شخص نیز تأثیر بگذارد. اختلالات و عارضه‌های متعددی اعم از عفونت‌های مکرر باکتریایی و آسیب به عصب یا ماهیچه‌های ناحیه لگن، از جمله مواردی هستند که می‌تواند باعث ایجاد پروستاتیت مزمن شوند.
پروستاتیت مزمن چیست؟
پروستات غده کوچکی بوده و بخشی از دستگاه ادراری تحتانی مردان است. این غده در زیر مثانه قرار گرفته و مجرای ادرار را احاطه می‌کند. مجرای ادرار لوله‌ای است که ادرار و مایع منی از طریق آن از آلت تناسلی خارج می‌شوند.
غده پروستات بخشی از دستگاه تناسلی مردانه است و در تولید مایع منی نقش دارد. ماهیچه‌های این غده در حین ارگاسم یا انزال، با منقبض یا فشرده شدن به خروج مایع منی از مجرای ادرار کمک می‌کنند. بیماری‌ها و مشکلات مربوط به پروستات، بدلیل موقعیت قرارگیری و عملکرد این غده می‌توانند بر دفع ادرار و همچنین عملکرد جنسی فرد نیز تأثیر بگذارند.
پروستاتیت به معنای التهاب غده پروستات بوده و می‌تواند با درد و ناراحتی همراه باشد. پروستاتیت ممکن است مزمن یا حاد باشد:
- پروستاتیت مزمن: می‌تواند تدریجاً و به مرور زمان ایجاد شود و ماه‌ها یا حتی سال‌ها ادامه داشته باشد. اگر علائم بیمار به مدت ۳ ماه یا بیشتر ادامه یابد، پزشکان این حالت را به عنوان پروستاتیت مزمن تشخیص می‌دهند. همچنین این عارضه ممکن است به درمان‌های اولیه پزشک پاسخ و واکنش مثبتی نشان ندهد.
- پروستاتیت حاد: پروستاتیت حاد وضعیتی موقتی است که بطور ناگهانی رخ می‌دهد. این حالت از پروستاتیت ممکن است تنها چند روز یا چند هفته ادامه داشته باشد و غالباً نسبت به درمان پاسخ مثبت می‌دهد.
پروستاتیت اصلی‌ترین عارضه و علت ایجاد کننده اختلال در دستگاه ادراری در مردان زیر ۵۰ سال، و نیز جزو سومین مشکل شایع دستگاه ادراری در مردان بالای ۵۰ سال است.
علل ایجاد کننده پروستاتیت مزمن
تشخیص دقیق، کلید درمان مؤثر و کارآمد است. اما با این حال، بعضاً تشخیص علت اصلی پروستاتیت مزمن می‌تواند سخت و دشوار باشد.
بطور کلی علل ایجاد کننده پروستاتیت مزمن به دو دسته تقسیم می‌شوند:
پروستاتیت مزمن باکتریایی
وجود عفونت باکتریایی در غده پروستات باعث ایجاد پروستاتیت مزمن باکتریایی می‌شود. در برخی از افراد، عفونت باکتریایی غده پروستات در پی عفونت دستگاه ادراری یا به دلیل درمان پروستاتیت باکتریایی حاد ایجاد می‌شود. در پروستاتیت مزمن باکتریایی، علائم نسبت به پروستاتیت باکتریایی حاد کمتر هستند. در این حالت، فردی که دچار عفونت حاد باکتریایی بوده ممکن است متوجه شود که علائمش رو به بهبودی هستند اما کاملاً از بین نمی‌روند.
گاهاً افراد مبتلا به پروستاتیت مزمن باکتریایی نیز ممکن است متوجه شوند که عفونت آنها همچنان ادامه‌دار است. این حالت زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها نسبت به درمان با داروی آنتی بیوتیک مقاوم شده باشند و یا طول دوره درمان آنتی بیوتیکی بسیار کوتاه باشد. تحقیقات و آزمایش‌های انجام شده بروی حیوانات نشان می‌دهند که برخی از باکتری‌هایی که پروستات را عفونی و آلوده می‌کنند، می‌توانند منجر به تشکیل بیوفیلم شوند. بیوفیلم شبیه به پلاک ایجاد شده بروی دندان‌هاست که تشکیل آن می‌تواند درمان عفونت را سخت‌تر کنند.
پروستاتیت مزمن غیر باکتریایی یا سندرم درد مزمن لگن
نوع غیر باکتریایی پروستاتیت بوده و می‌تواند دلایل و علل متعددی داشته باشد. همچنین درمان پروستاتیت مزمن غیر باکتریایی نیز سخت‌تر است. افرادی که سابقه عفونت باکتریایی پروستات دارند در معرض خطر ابتلاء به این نوع پروستاتیت هستند. گاهاً فرد بعد از درمان عفونت باکتریایی نیز ممکن است به پروستاتیت مزمن غیر باکتریایی مبتلا شود.
علل احتمالی ایجاد کننده پروستاتیت مزمن عبارتند از:
- اضطراب و استرس
- بافت اسکار ناشی از جراحی پروستات
- آسیب به دستگاه ادراری در پی جراحی یا آسیب و جراحت فیزیکی
علائم پروستاتیت مزمن
نشانه اصلی پروستاتیت مزمن، درد لگن یا درد در اندام تناسلی است. در برخی از افراد این درد به صورت دائمی و مبهم است و در برخی دیگر بصورت دردی شدید و تیز است. این درد ممکن است بیاید و برود و یا اینکه بطور ادامه‌دار و دائمی وجود داشته باشد.
سایر علائم پروستاتیت مزمن عبارتند از:
- تکرر ادرار، که فرد در شب چندبار بخاطر دفع ادرار از خواب بیدار می‌شود.
- دفع ادرار همراه با درد
- مشکل و اختلال در تخلیه کامل ادرار
- احساس فوریت در دفع ادرار
- وجود درد در پرینه، ناحیه بین مقعد و اندام تناسلی
- درد در ناحیه کمر، مقعد، آلت تناسلی یا در بیضه‌ها
- درد حین انزال
- اختلال در انزال
- وجود علائم عفونت مانند تب، لرز، حالت تهوع یا استفراغ
روش معاینه و تشخیص پروستاتیت مزمن
افرادی که هریک از علائم بیماری پروستاتیت را دارند، باید به پزشک مراجعه کنند. عفونت باکتریایی پروستات نیز می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند، به همین دلیل اگر علائم عفونت دارید باید سریعاً برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
جهت تشخیص پروستاتیت، پزشک معمولاً کار خود را با دریافت سابقه پزشکی بیمار و معاینه رکتوم (بررسی اندازه پروستات از راه مقعد) شروع می‌کند. در معاینه رکتوم، پزشک انگشت خود را وارد مقعد بیمار کرده و پروستات را از حیث تورم و التهاب بررسی می‌کند. همچنین پزشک، هرگونه علائم عفونت مانند خروج ترشحات از آلت تناسلی یا متورم بودن غدد لنفاوی را نیز بررسی می‌کند.
چنانچه پزشک به عفونت باکتریایی مشکوک باشد، ممکن است داروی آنتی بیوتیک تجویز کند. چنانچه علائم پس از درمان با آنتی بیوتیک بهبود نیابد و یا در کل علائم عفونت وجود نداشته باشد، ممکن است آزمایش‌های زیر نیز انجام شود:
- آزمایش ادرار، آزمایش مایع منی یا آزمایش خون برای بررسی علائم عفونت یا سایر مشکلات پروستات
- بیوپسی یا نمونه برداری از پروستات، که در آن پزشک با استفاده از یک سوزن نمونه کوچکی از بافت پروستات را برای تجزیه و تحلیل برمیدارد.
- سونوگرافی پروستات یا مجاری ادراری
- سیستوسکوپی مثانه، که در آن پزشک بوسیله یک دوربین کوچک، فضای داخل مثانه یا مجاری ادراری را بررسی می‌کند.
درمان پروستاتیت مزمن
نحوه درمان پروستاتیت مزمن باکتریایی به نوع عفونتی که تشخیص داده شده باشد بستگی دارد. معمولاً اولین روش درمان شامل یک دوره درمانی طولانی مدت با داروهای آنتی بیوتیک از گروه فلوروکینولون‌ها می‌باشد. ممکن است به مدت ۴ الی ۱۲ هفته به مصرف آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید. تقریباً ۷۵ درصد ازموارد پروستاتیت مزمن باکتریایی با مصرف داروهای آنتی بیوتیک درمان می‌شوند.
در اکثریت موارد ابتلاء به پروستاتیت مزمن باکتریایی، علت ایجاد کننده این بیماری نامعلوم است. این یعنی درمان شامل استفاده از داروهایی است که موجب کاهش یا رفع کامل علائم بیماری می‌شود. معمولاً در این موارد داروهای شل کننده عضلات، مسکن‌ها و داروهای ضد اضطراب برای تسکین درد بیمار تجویز می‌شوند.
سایر درمان‌های رایج عبارت است از تجویز داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و آلفا بلوکرهایی نظیر تامسولوسین (فلوماکس). داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی برای کاهش التهاب و آلفا بلوکرها برای تسکین علائم اختلالات مجرای ادراری استفاده می‌شوند.
چنانچه در مجرای ادراری به دلیل سابقه جراحی پروستات، بافت اسکار وجود داشته باشد، ممکن است پزشک برای درمان مشکلات ادراری، جراحی را برای برداشتن بافت اسکار توصیه کند. همچنین، پزشک حذف برخی از غذاهای تند یا نوشیدنی‌های اسیدی از رژیم غذایی را به بیمار توصیه می‌کند چرا که مصرف این مواد غذایی می‌تواند موجب تشدید و بدتر شدن علائم بیماری پروستاتیت شوند.
نظر شما