به گزارش خبرنگار ایمنا، مسائل زیست‌محیطی از مهم‌ترین معضلاتی است که امروزه شهرهای ما با آن دست به گریبان هستند. آلودگی هوا، خشک شدن رودخانه‌های شهری، ایجاد جزایر حرارتی و از بین رفتن منابع و سرمایه‌های طبیعی در پی افزایش جمعیت و توسعه روزافزون و نامتوازن شهر همگی موجب شده تا امروزه شهرهای ما زیست‌پذیری مطلوب را برای زندگی سالم شهروندان نداشته باشند. در این میان نقش فضاهای باز شهری به خصوص فضاهای سبز شهری در بازگرداندن حیات دوباره به شهرها انکارناپذیر است؛ اما حفظ این فضاها خود با چالش‌هایی مواجه است.
گسترش بی‌رویه مرزهای شهر موجب شده تا در بسیاری موارد باغات، زمین‌های کشاورزی و فضای سبز شهرها در دل بافت شهر و در خطر تغییر کاربری قرار بگیرد. این روند در بسیاری از شهرهای کشور، موجب نابودی فضاهای باز و باغات ارزشمندی شده است که نقش اساسی در حفظ تعادل اکولوژیک دارند و بدون این باغات دستیابی به توسعه پایدار عملاً ممکن نیست.
حفظ باغات، جنگل‌ها و فضاهای سبز به عنوان منابع طبیعی و ثروت ملی یک کشور، به خودی خود حائز اهمیت است؛ اما امروزه حفاظت از این منابع ارزشمند در اطراف شهرها مسئله‌ای حیاتی بوده که مدیریت شهری را با چالش‌هایی جدی مواجه کرده است.
در برهه‌ای از تاریخ شهرسازی شخصی به نام «ابنزر هاوارد» نقشه ایجاد شهرهایی را مطرح کرد که در میانه باغاتی سرسبز قرار داشتند، شاید پیاده‌سازی باغ شهر به آن مفهومی که هاوارد مطرح کرد، در شهرهای کشور ما ممکن نباشد؛ اما شهرهای بزرگی در برخی نقاط کشور ما از موهبت وجود این فضاهای سبز تا حد زیادی بهره‌مند هستند و اگر به درستی از آن‌ها محافظت شود، همچون تهویه‌ای پاک و سالم برای شهرهای پرجمعیت و متراکم ما عمل کرده و می‌تواند بسیاری از شاخصه‌های یک شهر زیست‌پذیر را محقق کند و ارتقا دهد.
شهرهایی همچون شیراز، اصفهان و قزوین از وجود فضاهای سبز و باغاتی بهره‌مند است که از گذشته‌های دور شادابی، سرزندگی و خرمی را به ارمغان داشتند اما امروز به دلیل گسترش بی‌رویه شهرنشینی، نبود قانون منسجم و خشکسالی در معرض تهدید جدی هستند. باغات سنتی قزوین، نیمه جنوبی، شرقی و غربی شهر قزوین را در بر گرفته است. این باغات در گذشته وسعت بیشتری داشت اما امروز تنها بیش از دو هزار هکتار از آن باقی مانده است. باغات شهر قزوین در معرض خطر جدی و نیازمند توجه مدیریت شهری هستند.
حفظ باغستان‌های قزوین در اولویت مدیریت شهری
محمدکریم کاظم‌پور، مدیرعامل سازمان باغستان‌های سنتی شهرداری قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، می‌گوید: از مجموع بیش از شش هزار هکتار باغستان‌های قزوین، در سال‌های گذشته بیش از نیمی از آن تخریب و نابود شده و در حال حاضر ۲۵۰۰ هکتار از این باغستان‌ها باقیمانده که اگر برای آن برنامه مدونی نداشته باشیم و نتوانیم از اعتبارات ملی استفاده کنیم، این میزان هکتار نیز در معرض تهدید جدی است.
وی می‌افزاید: به منظور راحتی و رفاه حال باغداران در خصوص احیای چاه‌خانه‌ها اقدامات خوبی انجام شده و تا امروز توانستیم بیش از ۱۱۰ چاه‌خانه را احیا کنیم تا کشاورزان برای نگهداری ابزار و محلی برای استراحت داشته باشند.
مدیرعامل سازمان باغستان‌های سنتی شهرداری قزوین خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر بیش از ۲۵۰۰ هکتار از باغستان قزوین باقی مانده که در فصل گرما بحث آتش‌سوزی‌ها مطرح است و برای اینکه زدن علف‌های هرز جهت کمک به باغداران در دستور کار قرار می‌گیرد و جمع‌آوری معتادان متجاهر که فضای باغستان را ناامن و با شکستن شاخ و برگ درختان برای آتش که باعث آتش‌سوزی و سرقت نیز می‌شدند با همکاری نیروی انتظامی و گشت باغستان صورت گرفت.
کاظم‌پور تصریح می‌کند: جهت جلوگیری از هدررفت آب، سربندها و دهنه‌هایی ترمیم شده که دهنه‌های فلزی، کمک خوبی به کشاورزان در آبیاری و هدررفت آب می‌کند و در بحران بی‌آبی نیز با تانکر آب‌رسان، اقدامات خوبی انجام داده‌ایم. نداشتن راه در باغستان سنتی، سبب شده است که در هنگام آتش‌سوزی نتوانیم از وسایل سنگین استفاده کنیم؛ بنابراین اقدام به خرید مکنده برای مهار آتش‌سوزی‌ها کردیم.
وی تاکید می‌کند: استفاده از روش‌های نوین مکانیزه و آبیاری، توسعه صنعت توریست و محصولات باغستان، مقرون به صرفه بودن باغداری، آموزش‌های لازم به کشاورزان جهت افزایش راندمان تولید می‌تواند در توسعه و حفظ باغستان مؤثر واقع شود.
نظر شما