به گزارش خبرنگار ایمنا، با توجه به ضرورت توسعه پایدار و اهمیت روزافزون آن در مسائل شهری، امروزه در شهرهای مختلف دنیا، دوچرخه به‌عنوان وسیله نقلیه اصلی و پایدار جابه‌جایی در کنار پیاده‌روی، روز به روز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد و برنامه‌ریزان شهری معتقدند دوچرخه‌سواری با کاهش مصرف سوخت، افزایش درآمدها و کاهش صدمات می‌تواند تأثیر مطلوبی در سفرهای شهری شهروندان داشته باشد.
ایجاد مسیرهای دوچرخه‌سواری در بسیاری از شهرهای جهان به‌ویژه کلانشهرها به عنوان یکی از الزامات مدیریت شهری، دنبال می‌شود؛ این موضوع سبب شده است تا در سال‌های گذشته، نگاه شهرداران شهرهای بزرگ ایران نیز به این مسئله معطوف و خطوط دوچرخه‌سواری در شهرهایی همچون تهران، اصفهان، شیراز و اراک ایجاد شود.
به‌عنوان مثال شهرداری اصفهان در دوره پنجم مدیریت شهری پس از تصویب شورای ترافیک و به‌منظور توسعه حمل‌ونقل انسان‌گرا از جمله پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری و داشتن شهری انسان‌محور، علاوه بر افزایش مسیرهای پیاده‌روی در شهر، ایجاد حلقه ۷۷۷ کیلومتری دوچرخه‌سواری را در دستور کار خود قرار داد تا بسترساز توسعه دوچرخه‌سواری در بین شهروندان باشد، اما اجرای این طرح در بعضی از خیابان‌های شهر تا حد زیادی شکست خورد زیرا بعضی از مسیرها به خوبی طراحی و اجرا نشده بود، همچنین بیشترین استفاده‌کنندگان آن موتورسیکلت‌سواران شدند و از سوی دیگر توقف خودروها در مبادی ورودی این مسیرها مانع از تردد دوچرخه‌سواران شد.
انتقادها از ایجاد نامناسب و غیراستاندارد مسیرهای دوچرخه در شهر اصفهان تا جایی بود که محمدرضا فلاح، رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حمل‌ونقل شهری شورای اسلامی شهر اصفهان با انتقاد از معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری در دوره گذشته، تاکید کرده بود: «یکی از انتقادات اشتباهی است که در دوره پنجم انجام شد و بیشتر خیابان‌ها با احداث مسیر دوچرخه کم‌عرض و معضلی برای شهروندان ایجاد شد که به ترافیک دامن می‌زند. خط دوچرخه باید با خط‌کشی مشخص شود نه اینکه خیابان کم‌عرض شود، به همین دلیل از معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری خواسته‌ایم به‌طورجدی مطالعه‌ای داشته باشند و نسبت به جمع‌آوری مسیرهای دوچرخه به‌ویژه در خیابان‌هایی که ترافیک دارد اقدام کنند.»
سرهنگ محمدرضا محمدی، رئیس پلیس راهور استان اصفهان نیز در این باره با بیان اینکه پلیس راهنمایی و رانندگی همیشه از توسعه مسیرهای دوچرخه‌سواری در شهرها به‌خصوص شهرهای بزرگ حمایت کرده است، اظهار کرده بود: «ایجاد بسیاری از مسیرهای غیراستاندارد دوچرخه در شهر اصفهان بدون دریافت نظر کارشناسی پلیس علاوه بروز حوادث مکرر، ترافیک شهر را تحت تأثیر مستقیم قرار داده است؛ برخی مسیرهای دوچرخه در شهر اصفهان ایمن نیست و تابلوهای هشدار ندارد و این امر منجر به خسارات زیادی به شهروندان شده است.»
در شهر تهران نیز شرایط مشابهی وجود دارد به‌طوری که ناصر امانی، عضو شورای اسلامی شهر تهران با تاکید بر اینکه طرح ایجاد مسیرهای دوچرخه‌سواری در تهران سیاست شکست خورده‌ای بود و به اهداف خود نرسید، اظهار می‌کند: توپوگرافی تهران مناسب توسعه افراطی دوچرخه‌سواری نیست، البته با اصل آن نمی‌شود مخالفت کرد زیرا اجرای آن در بعضی از مناطق مناسب است، اما با این هزینه‌کرد جز اینکه خیابان‌ها باریک و مسیری برای موتورسواران ایجاد شود، نتیجه دیگری ندارد.
شهروندان شیرازی نیز طی ماه‌های اخیر در تعدادی از خیابان‌های شهر خود صاحب مسیرهای دوچرخه شدند تا برای انجام سفرهای درون‌شهری به جای خودرو از دوچرخه استفاده کنند، اما این اقدام با واکنش‌های مثبت کارشناسان و از سویی دیگر با انتقادات برخی شهروندان روبه‌رو شده است.
در اراک نیز با توجه به سیاست‌های شهرداری و شورای پنجم در خصوص اجرای پروژه‌های انسان محور، طرح ایجاد مسیر دوچرخه‌سواری در دستور کار شهرداری قرار گرفت و نخستین مسیر دوچرخه‌سواری این کلان‌شهر در سال ۹۶ از خیابان جهان‌پناه تا کوی شهید بهشتی احداث شد و در سال‌های بعد طرح توسعه احداث این مسیرها در دستور کار شهرداری قرار گرفت.
برخی از شهروندان اراکی، ایجاد مسیر دوچرخه‌سواری را اقدامی تبلیغاتی و غیرکارشناسانه می‌دانند، اما نظر اساتید دانشگاه شیراز در این باره متفاوت است و آن را به منزله جراحی شهری می‌دانند که در دراز مدت به نفع این کلان‌شهر خواهد بود.
طبق آخرین آمار موجود، تاکنون در شهر اراک ۳۲ کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری ایجاد شده است، البته عوامل محیطی و بالقوه‌ای همچون سن شهروندان، شرایط اقلیمی و جوی و توپوگرافی شهر در ایجاد مسیرهای دوچرخه‌سواری مؤثر است؛ این کلان‌شهر به لحاظ شرایط توپوگرافی یک دشت نسبتاً مسطح است که همین امر ظرفیت این شهر را برای احداث مسیرهای دوچرخه‌سواری افزایش می‌دهد، اما ویژگی‌های ساختاری شهر از جمله موانع ایجاد این مسیرها در اراک شده است.
نبود رینگ دوچرخه‌سواری و کاهش استقبال دوچرخه‌سواران
ناصر عسگری، کارشناس شهری در این باره می‌گوید: حجم زیادی از ترافیک شهر اراک در هسته مرکزی این شهر قرار دارد، از این‌رو احداث مسیرهای ویژه دوچرخه‌سواری در این منطقه بسیار ضروری است، اما شرایط و ساختار خیابان‌های این محدوده به گونه‌ای است که نمی‌توان بخشی از معبر را به لاین دوچرخه‌سواری اختصاص داد.
وی اضافه می‌کند: ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه‌سواری در محدوده‌های جدیدالاحداث اراک دنبال شده است، اما مشکل اصلی این است که امکان ایجاد این مسیرها در محدوده مرکزی این شهر وجود ندارد.
این کارشناس شهری تاکید می‌کند: مسیرهای دوچرخه که در دیگر نقاط شهر اراک ایجاد شده است نیز مقطع است و به هم متصل نمی‌شود تا یک رینگ دوچرخه‌سواری ایجاد شود همین مسئله میزان استقبال از این مسیرها را کاهش داده است.
وی ادامه می‌دهد: ایجاد مسیرهای دوچرخه در بعضی مناطق اگر غیرممکن نباشد، نیاز به هزینه‌های سرسام‌آوری دارد که در توان شهرداری نیست، لذا بهتر است در توسعه و گسترش شهر این گونه موارد رعایت شود تا سال‌های بعد با چنین مشکلاتی روبه‌رو نشویم.
لزوم توجه به نواقص مسیرهای دوچرخه‌سواری
حجت‌الله مرادی، معاون امور زیربنایی و حمل‌ونقل شهری شهرداری اراک نیز در این باره می‌گوید: مسیرهای دوچرخه در بعضی از نقاط این کلان‌شهر دارای نواقصی است که با توجه به بودجه تدوین شده برای سال جاری، در نظر داریم در راستای رفع این نواقص قدم برداریم و به ایجاد اتصالات در این نقاط بپردازیم.
وی خاطرنشان می‌کند: احداث مسیرهای دوچرخه‌سواری یکی از مؤلفه‌های اساسی حمل‌ونقل پاک است که مطالعات آن در کارگروهی تحت همین عنوان در حال پیگیری است.
معاون امور زیربنایی و حمل‌ونقل شهری شهرداری اراک اظهار می‌کند: در منطقه یک شهرداری اراک توسعه مسیرهای دوچرخه‌سواری به طور ویژه‌ای شکل گرفته است و در نظر داریم در سال جدید نیز با همکاری سایر شهرداری‌های مناطق شهر به اجرای این مسیرها بپردازیم.
منطقه یک شهرداری اراک بیشترین مساحت مسیرهای دوچرخه را دارد
مهشاد نراقی، مسئول کارگروه حمل‌ونقل پاک شهرداری اراک می‌گوید: فرایند مطالعات احداث و توسعه زیرساخت‌های دوچرخه (شامل مسیرها، خانه‌ها و پارکینگ‌های دوچرخه) و ایجاد مسیرهای پیاده‌راه در شهر اراک از سال ۱۳۹۶ ذیل مطالعات جامع با رویکرد انسان‌محور آغاز شد.
وی می‌افزاید: طبق نقشه مشاور، مسیرهای دوچرخه‌سواری در کل سطح شهر اراک گسترده شده است، اما اگر در ابتدای امر احداث این مسیرها را از خیابان امام خمینی (ره) و خیابان شهید بهشتی که از نقاط مرکزی شهر محسوب می‌شود، آغاز می‌کردیم به دلایل مختلفی همچون شلوغی و باریک بودن عرض معابر مورد استقبال قرار نمی‌گرفت، از این‌رو ابتدا معابری که در مناطق تفریحی شهر قرار دارد را برای ایجاد مسیر دوچرخه‌سواری انتخاب کردیم و به همین جهت بیشترین مساحت مسیرهای دوچرخه‌سواری در منطقه یک اراک واقع شده است.
مسئول کارگروه حمل‌ونقل پاک شهرداری اراک اظهار می‌کند: بر اساس مطالعات جامع، سفرهای درون‌شهری اراک زیر پنج کیلومتر است، لذا در صدد هستیم از دوچرخه به عنوان یکی از مدهای حمل‌ونقل استفاده کنیم.
وی تاکید می‌کند: به‌رغم اینکه در تمام نقاط شهر اراک مسیرهای دوچرخه‌سواری ایجاد نشده است، تعداد زیادی از شهروندان برای ترددهای روزانه خود از دوچرخه استفاده می‌کنند و بی‌شک با احداث مسیرهای ویژه حجم زیادی از حمل‌ونقل خودرویی کاهش خواهد یافت که این امر در بهبود کیفیت و کاهش آلودگی هوا نیز مؤثر خواهد بود.
نراقی خاطرنشان می‌کند: سایر مسیرهای دوچرخه‌سواری نیز در صورت تأیید شورای ترافیک استان ایجاد خواهد شد و در صدد هستیم به سمت احداث مسیرهای دوچرخه‌سواری در مرکز شهر اراک گام برداریم.
نواقص مسیرهای دوچرخه رفع شود
علی چگینی، رئیس کمیسیون عمران، ترافیک، معماری و شهرسازی شورای اسلامی کلان‌شهر اراک می‌گوید: در حوزه ترافیکی شهر در صدد هستیم برای مواردی همچون استفاده از دوچرخه به فرهنگ‌سازی در بین شهروندان بپردازیم.
وی می‌افزاید: باید تعدادی دوچرخه در ایستگاه‌های مبدا و مقصد مسیرها در اختیار شهروندان قرار گیرد تا این افراد بتوانند با استفاده از این وسیله نقلیه پاک ترددهای درون‌شهری خود را انجام دهند.
رئیس کمیسیون عمران، ترافیک، معماری و شهرسازی شورای اسلامی کلان‌شهر اراک تاکید می‌کند: رفع نواقص مسیرهای دوچرخه نیازمند تأمین زیرساخت‌های لازم است که امسال در این کمیسیون به بررسی آن خواهیم پرداخت.
نظر شما