به گزارش خبرنگار ایمنا، «طرح تفصیلی» براساس معیارها و ضوابط کلی طرح جامع شهر، نحوه استفاده از زمین‌های شهری در سطح محلات مختلف و مساحت و موقعیت دقیق زمین برای هریک از آن‌ها مشخص می‌شود. تعیین وضعیت دقیق و تفصیلی شبکه عبورومرور، میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحدهای شهری، اولویت‌های مربوط به مناطق، بهسازی و نوسازی بافت‌های شهری، روند توسعه شهر و موقعیت کلیه عناصر شهری در این طرح، تعیین می‌شود.
طرح تفصیلی در حقیقت، تنظیم برنامه‌های مفصل و انجام اقدامات جزئی در سطح مناطق و محلات شهری است. در این طرح، خدمات و فضاهای شهری با جزئیات قابل اجرا تعیین می‌شود و می‌توان برنامه‌های بخش عمومی را مشخص کرد. این برنامه‌ها به تدریج و برحسب اولویت در برنامه‌ریزی اجرایی سالیانه شهرداری منعکس می‌شود.
شهر کاشان با دارا بودن جمعیتی نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر و موقعیت خاص از منظر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نیازمند تهیه طرح‌های شهری از جمله طرح تفصیلی است. روند تهیه این طرح‌ها با چالش‌هایی مواجه است که اثربخشی آن‌ها را کاهش می‌دهد. در گفت‌وگو با «حسن بخشنده‌امنیه» شهردار کاشان فرایند تهیه طرح جامع و تفصیلی شهر و میزان اثربخشی این طرح‌ها را جویا شدیم. مشروح گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
طرح تفصیلی شهر کاشان چه زمانی تهیه شد؟
طرح جامع تفصیلی شهر کاشان بین سال‌های ۸۴ تا ۸۸ تهیه، سال ۸۸ تصویب و در سال ۹۱ ابلاغ شد. در پی طرح جامع، طرح تفصیلی نیز سال ۹۵ مصوب شد اما تاکنون ابلاغ نشده است و درحال‌حاضر با مشاور نقش جهان پارس قرارداد پیوست شماره (۶) داریم تا برخی موارد طرح تفصیلی بازنگری شود.
مواردی همانند ارتفاع تفکیکی‌ها و کاربری‌ها برای اعمال تغییرات در طرح تفصیلی مورد بازبینی قرار گرفته است؛ اما روند طولانی بوده و عمر طرح جامع پیش از ابلاغ طرح تفصیلی سپری شده است. با توجه به سیاست‌های دولت در اقدام ملی مسکن، نیاز به تهیه طرح جدید است که موافقت راه و شهرسازی را می‌طلبد.
چه معیارهایی در تهیه طرح تفصیلی شهر مدنظر بوده است؟
طرح تفصیلی، براساس ضوابط و معیارهای طرح جامع شهر کاشان، از جمله استفاده از اراضی محلات مختلف، وضعیت شبکه عبور و مرور و میزان تراکم ساختمانی تهیه شده و به بهسازی، نوسازی و توسعه و رفع مشکلات شهر کمک می‌کند. طرح جامع و تفصیلی، نقش مهمی در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری دارد و درواقع طرح بلندمدتی است که در آن استفاده از اراضی و حوزه‌های مسکونی، صنعتی، اداری، کشاورزی و تأسیسات عمومی مناطق مختلف تعیین و قوانین و مقررات مربوط به آن‌ها تبیین می‌شود. مواردی همچون حفظ بناها و نماهای تاریخی شهر نیز در طرح جامع مورد توجه است و در طرح تفصیلی به طور دقیق و جزئی تبیین می‌شود.
چالش‌های اجرای طرح جامع چیست؟
طرح‌های جامع در شرایط حاضر، با آسیب‌های جدی همچون عرف شدن برخی ضوابط و مقررات مواجه هستند. از جمله آسیب‌های تهیه طرح‌های جامع، روند بسیار طولانی تهیه، بررسی و تصویب، تهیه طرح در مقیاس‌های بزرگ و کهنه بودن اطلاعات به هنگام تصویب طرح است.
عواملی همچون تعیین کاربری‌ها، تراکم‌های ساختمانی و جمعیتی، معابر غیراصلی و ضوابط احداث بنا، عمده‌ترین تفاوت میان طرح‌های جامع و تفصیلی است. اگرچه اثربخشی طرح‌های جامع اغلب در بیرون محدوده و در حریم شهر است اما برخی با حفاظتی انگاشتن اراضی حریم شهر، این خاصیت طرح‌های جامع را از آن‌ها می‌گیرند. به علت روند طولانی بررسی و تصویب طرح‌های جامع، آن‌ها تاریخ‌گذشته به‌دنیا می‌آیند، این طرح‌ها تا تهیه و تصویب طرح تفصیلی جدید، تنها در مورد کاربری‌ها و کاربردهای بیرون محدوده شهر قابلیت محقق شدن دارند.
طرح جامع در تعیین محدوده‌ها، جهات توسعه، استقرار کاربری‌های عمده در حریم شهرها، جاده‌ها، محورهای برون‌شهری و درون‌شهری، ایستگاه‌های راه‌آهن، فرودگاه و پایانه‌های باربری و مسافربری تا حد زیادی موفق عمل کرده است. تعیین نقش شهر در کل سرزمین و منطقه نیز از مطالعات مفید طرح‌های جامع است؛ اما روند تهیه طرح جامع اثرپذیری آن را کاهش می‌دهد؛ همان‌طورکه برای شهر کاشان اتفاق افتاده و طرح جامع شهر بدون ابلاغ طرح تفصیلی منسوخ شده و باید مجدداً طرح جامع دیگری تهیه شود.
چه طرح‌هایی را می‌توان جایگزین طرح جامع شهر، کرد؟
طرح‌هایی که به برنامه‌ریزی برای شهر و پیرامون شهر می‌پردازد، می‌تواند جایگزین طرح‌های جامع شود. در طرح آمایش جدید ایران از طرح‌های شهر یا منطقه به‌جای طرح جامع نام برده می‌شود. استفاده از برنامه‌ریزی فضایی به منظور خلق سازمان‌های محلی در حیطه کاربری زمین، برقراری ارتباط میان آن‌ها و برقراری تعادل در تقاضا برای توسعه با نیاز به محافظت از محیط‌زیست برای رسیدن به اهداف اقتصادی و اجتماعی انجام می‌شود، برنامه‌ریزی فضایی به قانونمند کردن تبدیل کاربری اراضی و تعدیل تأثیرات فضایی بر دیگر سیاست‌های بخشی می‌پردازد و جایگزین مناسبی برای طرح‌های جامع است.
نظر شما