به گزارش خبرنگار ایمنا، مردم کشور ما به مناسبت‌های گوناگون مانند عید، موفقیت، مسافرت، تولد و ازدواج به یکدیگر هدیه می‌دهند؛ اما هدایایی که به‌عنوان عیدی بین مردم ردوبدل می‌شود، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
یکی از روش‌های ابراز علاقه در میان همه مردم دنیا، رسم دادن هدیه است که برای نخستین‌بار از آئین‌های کهن ایران‌زمین نشئت گرفته است. رسم عیدی دادن را ایرانیان باستان، میان دوستان و آشنایان خود رواج دادند که این رسم زیبا، نسل به نسل در موقعیت‌های مختلف زمانی و مکانی و به مناسبت‌های مختلف، میان مردم، منتقل شده است.
رسم هدیه دادن در فرهنگ ما، تاریخچه فرهنگی و اجتماعی دیرینه و عمیقی دارد. هدیه دادن از زمان‌های قدیم موجب تحکیم روابط عاطفی، در خانواده و اجتماع می‌شده است. همچنین قسمت مهمی از روابط فرهنگی، سیاسی، اجتماعی در میان همه کشورها است.
عیدی دادن و عیدی گرفتن در نوروز
یکی از ایامی که مردم به یکدیگر هدیه می‌دهند، عید نوروز است. عیدی دادن و عیدی گرفتن در ایام نوروز، ریشه دیرینه‌ای دارد و با گذشت قرن‌ها، هنوز هم این سنت زیبا در نوروز میان خانواده‌ها رواج دارد. بر اساس کتب آئینی و رسوم نوروز، خانواده‌ها لحظه تحویل سال نو، هدایا را در سفره هفت‌سین می‌گذاشتند و پس از تحویل سال به اعضای خانواده اهدا می‌کردند.
«ابوالفضل بیهقی» در بخش‌هایی از کتاب تاریخ خود، به دادن هدیه در نوروز مهرگان اشاره کرده است. این سنت نشان‌دهنده تداوم رسومات نوروزی در دوره غزنویان است. با آغاز حکومت صفوی و رسمی شدن مذهب شیعه، برخی از آداب اسلامی با آئین‌های نوروزی درآمیخته شد و تلاش عالمان شیعه در جمع‌آوری احادیث و روایات معصومین در رابطه با نوروز و سنت‌های آن، بر رونق بیشتر این جشن اضافه کرد.
آئین عیدی نوروز در ایران قدیم
«ابوریحان بیرونی» درباره رسم هدیه دادن نوروزی، به نقل از آذرباد یکی از موبدان بغداد می‌گوید: «نیشکر در ایران، در روز نوروز کشف شد و تا قبل از آن، کسی نیشکر را نمی‌شناخت. جمشید روزی نی را دید که از آن کمی ماده‌ای شیرین به بیرون تراوش کرده است؛ دستور داد این نی را بیرون آورده و ماده‌ای شیرین به نام شکر را بسازند. مردم در آن ایام برای تبریک، شکر به یکدیگر هدیه می‌دانند و با تکرار آن در مهرگان، تبدیل به سنت هدیه دادن شد.»
هر خانواده به‌اندازه توان مالی خود به میهمانان، گندم بوداده، سیب و سمنو یا تخم‌مرغ رنگ‌شده به‌عنوان عیدی هدیه می‌داد. این هدایا با نیت این‌که گندم، نماد روزی و نشان فراوانی و برکت، تخم‌مرغ نشان تداوم نژاد آدمی، سیب نشان برکت و نعمت و فراوانی و سمنو نماد فراوانی خوراک است، دارای ارزش فراوانی بوده است. این رسم در طول زمان به‌مرور تغییر کرد و به شکل امروزی تبدیل‌شده است.
عیدی دادن در نوروز باستان
در زمان هرمز دوم، شاه ساسانی در سال ۳۰۴ میلادی، رسم دادن سکه به‌عنوان عیدی آغاز شد. بر اساس کتب تاریخی ایران باستان داریوش دوم به مناسبت نوروز در سال ۴۱۶ پیش از میلاد دستور داد تا سکه زرین ویژه‌ای را ضرب کنند. این سکه دارای طرحی بود که سربازی در حال تیراندازی با کمان را نشان می‌داد. این رسم به دلیل افزایش مشکلات اقتصادی مردم آرام‌آرام جای خود را به هدایای سنتی و کشاورزی داد.
نظر شما