سهراب مشهودی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: در گذشته ابنیه شهرهای کشور بیشتر به صورت حیاط مرکزی، اغلب دارای ایوان و وجود نمای ساختمان در چهار سمت آن یا احاطه ساختمان با فضای باز و وجود نما ساختمان در هر چهار طرف که بیشتر در شمال و غرب ایران ساخته می‌شد و در دیگر نقاط کشور نیز ساخت به‌ویژه خانه باغ‌ها رواج داشت و به آن عمارت‌های کلاه‌فرنگی نیز می‌گفتند، ساخته می‌شدند.
وی ادامه داد: در نوع اول بام‌ها گنبدی شکل بود و در نقاط گرم‌تر بادگیرهایی نیز در آنها وجود داشت، اما در نوع دوم بام‌ها شیب‌دار ساخته می‌شد؛ یعنی در هر حال ابنیه نمای پنجم نیز داشت که نتیجه آن زیبایی شهر از نمای بالا بود.
این کارشناس شهرسازی با بیان اینکه پشت بام یا نمای پنجم امروزه برخلاف اصول توسعه پایدار به مکانی بی اهمیت تبدیل شده است و پرداختن به این موضوع می‌تواند راهکاری برای معماری امروز فراهم آورد، خاطرنشان کرد: در شهرهای شیب‌دار، نمای پنجم فقط از بالا دیده نمی‌شد و با نگاه به سمت پایین‌تر شهر، این نمای بام‌ها نمای اصلی شهر را می‌ساخت.
وی اضافه کرد: با تهیه و تصویب طرح جامع شهر تهران در اواخر دهه چهل و ضوابط احداث بنایی که به‌وسیله یک فرد خارجی نا آشنا به معماری ایران تدوین شد، هر دو نوع احداث بنا، تقریباً در تمام کشور رخت بربست و با ضرورت احداث بنا در ۶۰ درصد شمال قطعه زمین، ساختمان‌ها فقط دارای یک نمای اصلی و فرعی رو به حیاط خلوت شد.
مشهودی تصریح کرد: معماری مدرن و مصالح جدید نیز به شرایط ضوابط طرح جامع شهر تهران اجازه می‌داد که تأسیسات روی بام‌ها قرار گیرد که این موضوع نمای پنجم را نه تنها از ابنیه گرفت، بلکه آن را با مجوز دادن به استقرار تأسیسات و آنتن‌ها، بسیار زشت و ضد نما کرد.
وی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین وظایف شهرسازان تدوین‌کننده ضوابط احداث بنا، برگرداندن نمای پنجم به ابنیه است، گفت: در برخی از ضوابط برای فضای زیرین ابنیه دارای بام شیب‌دار، قوسی و گنبدی اجازه داده شده است که پس از تأمین مکان تأسیسات، بخش اضافی خارج از محاسبه تراکم به صورت مصارف دیگر قرار گیرد و هر نوع قرار دادن عوامل تاسیساتی بدون پوشیده شدن در ابنیه باید ممنوع شود.
این کارشناس شهرسازی با بیان اینکه بام سبز یکی از روش‌های دیگر ارتقای نمای پنجم است، خاطرنشان کرد: در برخی از طرح‌ها که مقرر است فضای سبز معادل درصدی از زیر بنا باشد، اجازه داده شده است کسری آن به‌جای افزایش حیاط در بام‌ها قرار گیرد که در این صورت، در شهرها معادل تمام سطح شهر فضای سبز خواهیم داشت.
وی ادامه داد: در شرایطی مانند کرونا یا برای کسانی که بیرون رفتن از منزل برایشان ممکن نیست، این بام‌ها، با دید به بام‌های دیگر و حضور همسایگان روی آن نعمت بزرگی در حس اجتماعات شهری خواهد بود.
مشهودی اضافه کرد: در مرحله بعد باید به‌فکر نماهای جانبی بود و تمهیداتی همچون ضرورت عقب‌نشینی و چهار نما کردن ابنیه در ارتفاع بلندتر از ابنیه طرفین یا اجبار به نماسازی مشابه نمای اصلی در ازای اعطای مجوز نورگیری از ارتفاع ۱۷۵ سانتی‌متر به بالا اندیشید زیرا در شرایط حاضر با نقاشی کردن، تنها زشتی‌ها پوشانده می‌شود.
نظر شما