به گزارش خبرنگار ایمنا، «لینوس کارل پاولینگ» مرد بسیار اندیشمندی بود که در بیست‌وهشتم فوریه ۱۹۰۱ متولد شد و پس از ۹۳ سال در نوزدهم آگوست ۱۹۹۴ درگذشت. وی ۱۷ مدال افتخار به دست آورد و نخستین و تنها فرزند پسر خانواده پاولینگ بود. پدر وی «هرمان» داروساز و مادرش «لوسی ایزابل» بود.
پاولینگ بیش از ۱۲۰۰ کتاب و مقاله چاپ کرد که ۸۵۰ عنوان از آن‌ها در موضوعات علمی بود. مجله معتبر New Scientist در یکی از شماره‌هایش، پاولینگ را جزو ۲۰ دانشمند برتر تاریخ معرفی کرد و آوا هلن پاولینگ، همسر لینوس نیز برای فعالیت‌های صلح‌طلبانه خود معروف بود.
کودکی لینوس پاولینگ
لینوس کارل پاولینگ در شهر پرتلند از ایالات اورگون زاده شد. طرح پرسش‌های علمی از سرگرمی‌های وی در دوران نوجوانی بود و یکی از فعالیت‌های وی در یازده سالگی گردآوری حشرات و خواندن کتاب حشره‌شناسی بود. هنگامی که پاولینگ ۱۳ ساله شد در کتابخانه خانوادگی خود با کتاب شیمی آشنا شد و خواندن آن انگیزه ساخت آزمایشگاه شیمی در زیرزمین خانه پدری را به وی داد. پس از پایان دوران مدرسه پاولینگ به کالج اورگون وارد شد و در رشته مهندسی شیمی درس خواند؛ سپس در سال ۱۹۲۲ به درجه کارشناسی رسید و در دانشگاه‌های مونیخ، زوریخ و کپنهاگ نیز درس خواند و درنهایت در سال ۱۹۲۵ از انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا مدرک دکتری دریافت کرد.
استاد شیمی و مدیریت آزمایشگاه انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا
با دریافت مدرک دکتری عشق پاولینگ به مطالعه و پژوهش در زمینه‌های اساسی شیمی افزایش یافت و با گذراندن دوره فوق‌دکتری در علوم پایه دانشکده به انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا پیوست؛ سپس در سال ۱۹۲۷ استاد شیمی و مدیر آزمایشگاه انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا شد. طی همان سال‌ها از بنیاد گاگنهایم در کپنهاگ بورس تحصیلی دریافت کرد و به مطالعه نظریه جدید مکانیک کوانتومی پرداخت که در همان زمان توسط «شرودینگر» منتشر شد.
دریافت جوایز نوبل
بعد از دریافت مدرک دکتری عشق او به مطالعه و پژوهش در زمینه‌های اساسی شیمی بیشتر شد و پس از گذراندن دوره فوق‌دکتری در علوم پایه دانشکده به انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا پیوست و در سال ۱۹۲۷ استاد شیمی و مدیر آزمایشگاه انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا شد. در همان سال‌ها از بنیاد گاگنهایم در کپنهاگ بورس تحصیلی دریافت کرد و به مطالعه نظریه جدید مکانیک کوانتومی پرداخت که در همان دوران توسط شرودینگر منتشر شد.
دریافت دو جایزه نوبل
پاولینگ در سال ۱۹۵۴ به خاطر پژوهش در پیوند شیمیایی بین اتم‌ها نخستین جایزه نوبل خود را در رشته شیمی دریافت کرد. در سال ۱۹۶۲ جایزه صلح نوبل به‌خاطر پیشگامی در مبارزه علیه سلاح‌های اتمی، به وی اهدا شد. پاولینگ و مادام کوری، تنها دانشمندانی هستند که تاکنون دو بار جایزه نوبل گرفته‌اند.
فعالیت‌های پاولینگ
پاولینگ، روش‌های شیمی فیزیک را برای حل مسائل پزشکی به کاربرد. وی ساختار پروتئین‌ها و گلبول‌های سرخ خون را بررسی کرد و سرانجام اصطلاح بیماری مولکولی را برای برخی از بیماری‌های روانی به کار گرفت. در سال ۱۹۳۱ مفهوم اوربیتال هیبریدی را به صورت مقاله طولانی در مجله انجمن شیمی آمریکا منتشر کرد و حدود ۲۰ مقاله علمی درباره پیوندهای شیمیایی تشکیل شده به وسیله فلزهای واسطه، براساس ایده هیبریدسازی اوربیتال‌ها منتشر کرد. فرضیه پاولینگ درباره نقش اوربیتال در تشکیل پیوند شیمیایی و نظریه توجیه خواص غیرقابل انتظار بنزن و برخی مولکول‌های دیگر، نقش مهمی در پیشرفت علم شیمی داشته است.
پاولینگ در سال ۱۹۳۹ واحد نسبی برای الکترونگاتیوی عنصرها را تنظیم کرد. به خاطر پژوهش‌هایش درباره درشت مولکول‌ها به ویژه درباره مولکول‌های متصل به پروتئین جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۵۴ به وی داده شد.
دغدغه‌های اجتماعی پاولینگ
وی نسبت به رفاه مردم حساسیت زیادی داشت و برای بیدار کردن وجدان جامعه و توجه مردم به مسئولیت‌های تازه‌ای که در عصر هسته‌ای به عهده دارند، تلاش می‌کرد. وی هنگام پژوهش درباره مسئله‌های مربوط به وراثت، ضررهای ناشی از سلاح‌های اتمی را مورد توجه قرار داد و درمورد تأثیرات ژنتیکی مواد رادیواکتیوی که در نتیجه آزمایش‌های هسته‌ای در جو زمین وارد می‌شود، پژوهش‌هایی انجام داد. از این رو در اوایل سال ۱۹۵۸ دادخواستی با امضای ۹۳۲۵ دانشمند به سازمان ملل متحد ارائه داد که در آن خواسته شده بود تا آزمایش‌های هسته‌ای در فضا را تحریم کنند. تلاش‌های وی منجربه تعیین مهلت قانونی شد و در نتیجه بیش از ۱۰۰ کشور عضو سازمان ملل، قرار داد تحریم آزمایش‌های هسته‌ای در فضا را امضا کردند.
وی حتی علیه آزمایش‌های اتمی کشوهای متحد آمریکا و شوروی قدیم به سختی به پا خواست و معتقد بود که بقای تمدن و زیست وابسته به منع سلاح‌های اتمی است که به دلیل همین تلاش‌ها جایزه صلح نوبل سال ۱۹۶۲ را دریافت کرد. پاولینگ، برای آگاهی مردم و نیاز مبرم جامعه به صلح دائمی، کتابی تحت عنوان «جنگ بس است» نیز نوشته است.
تالیفات پاولینگ
پاولینگ بیش از ۳۰۰ مقاله علمی به چاپ رساند. وی در سال ۱۹۳۹ کتابی تحت عنوان «ماهیت یا طبیعت پیوند شیمیایی» منتشر کرد که تأثیر بسزایی بر تمام پژوهش‌ها در رشته‌های گوناگون شیمی برجای گذاشت. در این کتاب پیوند کووالانسی و یونی را به تفصیل شرح داده است. پاولینگ برای آگاهی مردم و نیاز مبرم جامعه به صلح دائمی، کتابی تحت عنوان «جنگ بس است» را به رشته تحریر درآورد. «مقدمه‌ای بر مکانیک کوانتوم» با همکاری ویلسن، «شیمی عمومی» و «شیمی کالج» نیز ازجمله تالیف‌های وی است.
پاولینگ در ایران
پاولینگ به دعوت جامعه شیمیدانهای ایران برای ایراد سخنرانی در نخستین کنگره شیمیدانهای ایران در نوروز ۱۳۵۴ به این کشور آمد؛ این کنگره در دانشگاه شیراز تشکیل شد. در همان کنگره پاولینگ به مصرف زیاد قند توسط ایرانی‌ها اشاره کرد و گفت: «مصرف زیاد قند، ایرانی‌ها را به حمله قلبی تهدید می‌کند.»
نظر شما