به گزارش خبرنگار ایمنا، مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۴ به نقطه حساسی رسیده و بین شکست تا موفقیت احیای برجام تنها یک گام باقی مانده است. هیئت ایرانی و روسی در وین گفته‌اند پیشرفت‌های زیادی حاصل شده و زمان آن فرا رسیده است طرف غربی تصمیم نهایی خود را برای بازگشت به تعهداتش اتخاذ کند، طرف مقابل هم به پیشرفت در مذاکرات اذعان کرده، اما توپ را به زمین ایران انداخته و گفته است اگر تهران جدیت نشان دهد، توافق طی چند روز آینده، در دسترس است.
نهمین دور مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۴ در وین در حالی در جریان است که گزارش‌های متفاوتی از دو طرف در رسانه‌ها مخابره می‌شود. علی باقری، رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایرانی در وین، پایتخت اتریش روز جمعه با انتشار توئیتی درباره پیشرفت در روند مذاکرات هسته‌ای نوشت: «بعد از هفته‌ها مذاکرات فشرده، بیش از هر زمان به توافق نزدیک شده‌ایم، اما تا وقتی بر سر همه چیز توافق نشود، درباره هیچ چیز توافق نشده است. واقع‌بینی، خودداری از زیاده‌خواهی و توجه به تجربه چهار سال گذشته لازمه تحقق این هدف است و زمان تصمیم‌گیری طرف‌های مذاکراتی ما فرا رسیده است.»
امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگویی که با جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشته متذکر شده است که ایران به‌هیچ‌وجه از خطوط قرمز خود -که مبتنی‌بر منطق و واقع‌بینی است- عقب‌نشینی نخواهد کرد و شمخانی نیز طی توئیتی راستی‌آزمایی و ارائه تضمین را بخش لاینفک توافق خوب دانسته است.
هم‌زمان با اتخاذ چنین مواضعی برخی شنیده‌ها از مذاکرات وین حاکی است که طرف آمریکایی با در پیش گرفتن روندی عقبگردگرایانه مواردی را مورد مطالبه قرار داده است که در دورهای پیشین مذاکرات روی میز بوده است. در شرایطی نتیجه مذاکرات وین به اتخاذ تصمیمات سیاسی طرف غربی از جمله آمریکا گره خورده است که در پیش گرفتن روندی مخربانه در طرف غربی رسیدن مذاکرات به نتیجه مطلوب برای همه طرف‌ها را با چالش مواجه می‌سازد.
آمریکا پایبندی خود را به برجام ثابت کند
ابوالفضل ظهره‌وند، کارشناس مسائل بین‌المللی در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در عالم مناسبات بین‌المللی، اقتصادی و اجتماعی آنچه به عنوان تضمین شفاهی از آن یاد می‌شود، نداریم و همه ضمانت‌ها باید مستند و مکتوب و قابل پیگیری باشد.
وی ادامه داد: در خصوص برجام که با طرف بدعهدی همچون آمریکا روبه‌رو هستیم، نیاز به تضمین عینی و نه حتی تضمین‌های محکم داریم؛ از این‌رو ضمانت شفاهی قابل استناد نیست و چنین ادبیاتی در مذاکرات نداریم.
این کارشناس روابط بین‌الملل تصریح می‌کند: در برجام و قبل از برجام در توافق سعدآباد نیز، غربی‌ها به ما تضمین محکم دادند و ما در مقابل آن تضمین عینی دادیم که نتیجه آن برجام و مصیبتی است که امروز کشور با آن مواجه است.
وی اضافه می‌کند: تضمین عینی یعنی هر زمان اراده کردیم موقعیت از دست رفته را بازیابی کنیم یا اینکه در شرایطی قرار بگیریم که به موقعیت قبلی بازگردیم. این اقدام به معنای مفهوم تضمین است.
ظهره‌وند خاطرنشان می‌کند: تضمین عینی به مهندسی مذاکرات بازمی‌گردد و اینکه تیم مذاکره‌کننده ایران چه طرحی را آماده کرده که به هنر و قدرت این تیم بستگی دارد. معتقدم در دنیا و روابط بین‌الملل امروز چیزی به عنوان تضمین وجود ندارد.
وی اضافه می‌کند: طرف مقابل مذاکره به آسانی می‌تواند تضمین شفاهی را نادیده بگیرد و از روی آن رد شود؛ به همین دلیل تضمین باید عینی باشد.
این کارشناس روابط بین‌الملل اظهار می‌کند: ما در گذشته تجربه تضمین عینی را داشتیم در این نوع تضمین می‌توان موقعیت را دوباره احیا و احصا کرد و مانع از وارد شدن خسارت به کشور شد.
وی در پاسخ به این سوال وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که عنوان کرده بود موضع آمریکا در مذاکرات وین ناامیدکننده است، می‌گوید: وزیر امور خارجه ایران از محتوای مذاکرات مطلع است اما معتقدم رئیس تیم مذاکره‌کننده ایران در وین باید این موضوع را اعلام کند، زیرا او نزدیک‌تر از هرکسی به میز مذاکره است و اگر مذاکرات ناامیدکننده باشد ادامه پیدا نمی‌کند.
ظهره‌وند ادامه می‌دهد: معتقدم آمریکایی‌ها در حال زمان خریدن هستند که ببینند آیا می‌توانند بدون دادن امتیاز و پذیرش تعهد این مذاکرات را به پیش ببرند یا خیر، بازگشت آمریکایی‌ها بدون اینکه تعهدات آن‌ها را خواسته باشیم خسارت جدید برجامی خواهد بود و اطمینان دارم که تیم مذاکره‌کننده ایران تن به این خسارت نخواهند داد.
وی خاطرنشان می‌کند: مذاکرات مستقیم آمریکا با ایران ضرورتی ندارد، چون آمریکایی‌ها از برجام بیرون رفتند و اگر آمریکایی‌ها به برجام بازگردند در این صورت موضوع مذاکرات مستقیم در مسائل مرتبط با برجام امری طبیعی است.
این کارشناس روابط بین‌الملل تصریح می‌کند: آمریکایی‌ها باید پایبندی خود را به برجام اثبات کنند سپس ایران بر سر میز مذاکره بنشیند. آمریکا قصد مذاکره دارد که اثبات کند آیا صادق است یا خیر؟، ضمن اینکه آمریکایی‌ها برجام را نادیده گرفتند.
به گفته وی، مذاکره صورت می‌گیرد تا گروه ۴+۱ ببیند آیا خود می‌تواند برجام را احیا کند یا خیر، در صورتی که آمریکایی‌ها باید این اقدام را انجام دهند؛ از این‌رو ۴+۱ باید آمریکایی‌ها را به عمل کردن به تعهداتش وادار کند. اکنون ما در حال مذاکره با ۴+۱ هستیم و مذاکره مستقیم با آمریکا معنایی ندارد. یک بار مذاکره انجام شد و برجام به وجود آمد؛ یعنی ما قصد داریم برجام جدیدی به وجود آوریم؟
وی خاطرنشان می‌کند: این آمریکایی‌ها هستند که به احیای برجام نیاز دارند و دائم می‌گویند باید برجام را حفظ کرد، اما این اقدام نباید به قیمت و هزینه ملت ایران باشد. حفظ برجام تنها بر پایه توازن بین تعهدات و برخورداری‌ها ممکن است. ایران تاکنون به تعهدات خود عمل کرده است و آمریکا تعهدات را زیرپا گذاشته است.
این کارشناس روابط بین‌الملل می‌افزاید: مطالباتی که حق ایران بوده بر روی زمین مانده است و آمریکایی‌ها فقط از مزایای برجام که از بین بردن ظرفیت‌های ایران بوده استفاده کرده‌اند.
نظر شما