به گزارش خبرنگار ایمنا، جهاد تبیین در کلام رهبر معظم انقلاب به معنای آغاز تحولی بنیادین و متمایز از حرکت‌های قبل است و این تحول باید از جهت «کمیت و مقدار» و «کیفیت و شیوه» مورد توجه باشد. جهاد تبیین اقدامی جهادی با مسیر و روشی مشخص است، زیرا تبیین به معنای بیان حقایق است و در این برهه نباید به روال سابق عمل کرد و باید به صورت جهادی و انقلابی در مسیر کشف حقایق در مقابل ابهام‌آفرینی‌های دشمنان گام برداشت.
اگر جهاد در کنار تبیین قرار گیرد به معنای یک تلاش مستمر و پرانگیزه، برای بیان حقایق و آرمان‌های بزرگ انقلاب برای ایجاد تمدن نوین اسلامی خواهد بود، ضرورت پرداختن به جهاد تبیین تا جایی مهم است که مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان دستگاه قضائی در سال ۱۳۸۲ فرمودند: «بدون تبیین حقیقت، افکار عمومی در ظلمت و فضای غبارآلود باقی خواهد ماند و دشمن سوءاستفاده خواهد کرد».
همچنین مقام معظم رهبری در بیان دیگری در سال ۱۳۹۵ فرمودند: «امروز به خاطر اینکه ما فریضه تبیین را درست انجام نداده‌ایم، یک عده‌ای دچار گمراهی‌اند و به خیال اینکه برای اسلام دارند کار می‌کنند، علیه اسلام دارند کار می‌کنند.» در خصوص اهمیت پرداختن به موضوع جهاد تبیین به ویژه در رسانه‌ها با علی صالحی، سخنگو و عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که مشروح آن در ادامه از نظرتان می‌گذرد:
سر منشأ و محور جهاد تبیین چیست؟
بیش از یک سال و نیم است که مقام معظم رهبری از عبارت جهاد تبیین و در مقابل آن جریان تحریف استفاده می‌کنند، اگر می‌خواهیم جریان تحریم شکست بخورد باید جریان تحریف را شکست دهیم، حدود دو سال پیش در اوج شرایط تحریم‌های جدید و جریان‌هایی که علیه ملت ایران ایجاد شده بود، به این موضوع پرداخته شد.
معتقدم مقام معظم رهبری زودتر از زمان اشاره شده به این موضوع پرداختند و آن نیز ماهیت سندی است که در سالگرد سوم آن قرار داریم و بیانیه گام دوم که ایشان در آستانه ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی آن را مطرح کردند و در اختیار ما قرار گرفت.
ماهیت اساسی بیانیه گام دوم بر مبنای جهاد تبیین است و رسانه‌ای است که در اختیار جوانان جمهوری اسلامی و حتی فراتر از آن قرار گرفته زیرا صادرکننده پیام و اشاره‌ای است که مقام معظم رهبری به نقل قول از یکی از علما داشتند که می‌گوید: «چندین ماه برای نگارش این سند وقت گذاشتند» و همچنین به روایت آیت‌الله شب‌زنده‌دار که می‌گوید: «درخواست دارم با کمک نخبگان فکری بر روی بیانیه گام دوم کار و تبیین شود»
مخاطب اصلی جهاد تبیین چه قشری هستند؟
مخاطب ویژه جهاد تبیین بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری جوانان هستند زیرا آنها نسبت به گذشته آگاهی، اطلاعات و دانش لازم را نداشتند و قرار است جوانان در آینده برای پاسداری از انقلاب اسلامی شمشیر بزنند، بنابراین لازم است اقدامات رسانه‌ای و تبیینی را برای بیانیه گام دوم انجام دهیم، محتوای بیانیه گام دوم به طور عمده گزاره‌ای خبری است که به نظر می‌رسد بسته‌ای تبیینی از گذشته، حال و آینده انقلاب اسلامی در آن ترسیم شده است.
در اوج تهاجم‌ها و فشارهای اقتصادی و رسانه‌ای سال ۹۷ و ادعاهایی که معتقد هستند جمهوری اسلامی در ۴۰ سال آتی خود را نخواهد دید و در فضای شدید سیاه‌نمایی، فضای اقتصادی در آن سال و عملیات روانی پیرامون آن قرار داشتیم که سهم فشارهای اقتصادی اگر کمتر از فشارهای روانی و اجتماعی در بازه زمانی سال‌های ۹۷ و ۹۸ نباشد، قطعاً هم وزن آن خواهد بود که بر افکار عمومی در کشور وارد شد و هم زمانی آن با ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی بود.
محتوای راهبردی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به چه مواردی اشاره دارد؟
گزاره‌هایی که در بیانیه گام دوم انقلاب به کار برده شده، به طور کامل یک محتوای تبیینی و رسانه‌ای است که در اختیار اقشار مردم به ویژه جوانان قرار گرفته، زیرا اگر بیانیه گام دوم را به چهار قسمت تقسیم کنیم، مقدمه‌ای دارد که ماهیت آن بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری یک آرمان‌گرایی واقع‌بینانه است؛ آرمان‌هایی داریم که شاید در واقعیت هنوز به آنها دست نیافته‌ایم، با این نگاه که ناامیدی و امید واهی نخواهیم داشت و با امیدی صادقانه و بر مبنای واقعیت وارد بیانیه دوم می‌شویم، بنابراین نگارش بیانیه بر مبنای آرمان‌گرایی واقع‌بینانه است.
در بخش اول بیانیه نیز به شرایط قبل از انقلاب و شکل‌گیری انقلاب می‌پردازد، زیرا معتقدیم که جریان گذشته انقلاب اسلامی و شرایط شکل‌گیری انقلاب اسلامی را تحریف و واقعیات را به گونه‌ای دیگر برای مردم روایت می‌کند و بزنگاه‌های تاریخی را مصادره به مطلوب می‌کند، در این بین جوانی که مخاطب اصلی بیانیه گام دوم است باید نسبت به گذشته و شرایط شکل‌گیری انقلاب اسلامی آگاهی لازم را به دست آورد.
در بخش دوم بیانیه گام دوم انقلاب، به جهت اینکه واقعیت موضوع نسبت به شرایط کنونی اتفاق نمی‌افتد و روایت‌های نادرستی از شرایط موجود و موقعیت‌ها، موفقیت‌ها و دستاوردهای کشور به بهانه مشکلات اقتصادی به وجود می‌آید، لازم است بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری در فرازهای پایانی بیانیه در تحول ساختارها و رویکردهای مدیریتی از منابع خود به درستی استفاده کنیم تا اقتصاد به نقطه قوت تبدیل شود، البته ایشان قائل به این مسائل هستند که در برخی از مسائل اقتصادی دچار مشکلاتی هستیم که باید رفع شود.
در این سند مهم به این موضوع توجه شده است، اما نباید بهانه‌ای باشد که نسبت به آن مواردی که دستاوردهای شرایط کنونی، موفقیت‌های و آورده‌های انقلاب اسلامی است، روایتی غلط ارائه و دروغ‌های بزرگی مطرح شود که این موضوع نیاز به کاری رسانه‌ای دارد تا همان طور که نسبت به گذشته شفاف‌سازی و روایت درستی از شکل‌گیری انقلاب اسلامی انجام می‌شود، در شرایط کنونی نیز با رویکردی پیش برویم که دستاوردها مطرح و موقعیت کنونی حمایت شود تا بتوان به درستی به مسیر خود ادامه دهیم.
با نگاه واقع‌بینانه باید به چالش‌ها و ظرفیت‌های موجود پرداخته شود تا آگاهی لازم درباره دستاوردها داشته باشیم و به همین جهت مقام معظم رهبری در صدد هستند با استفاده از ظرفیت‌ها، دستاوردها و چالش‌ها در مقابل روایت‌های نادرستی که از کشور و انقلاب اسلامی مطرح می‌شود، تبیین درستی برای تمام اقشار به ویژه برای جوانان به عنوان ترسیم کنندگان آینده کشور داشته باشند.
رفع چالش‌ها و تقویت نقاط قوت چه تأثیری در تبیین صحیح آینده دارد؟
در بخش سوم بیانیه گام دوم انقلاب، مقام معظم رهبری با نگاهی راهبردی، برنامه محور و توصیه محور به تبیین آینده پرداخته‌اند تا آنچه که باید در آینده به آن دست یابیم را با امید و بر اساس دستاوردهای فعلی و ظرفیت‌های موجود ترسیم کنند، از این رو ایشان هفت دستاورد نسبت به شرایط حال و هفت توصیه برای آینده ۴۰ ساله گام دوم انقلاب اسلامی مطرح می‌کنند که پنج مورد از این موضوعات مشترک است، نقاط قوت باید تقویت و چالش‌ها نیز باید بر اساس ظرفیت‌های موجود رفع شود و این موضوع نقشه‌ای عملیاتی رسانه‌ای برای تمام اقشار و مردم است.
گام آخر آینده روشنی است که در انتظار کشور است، اما جریان تحریف با سیاه‌نمایی آینده را سیاه‌تر از گذشته ترسیم می‌کند و جریان تحریف نسبت به گذشته، حال و آینده روایت غلطی را ترسیم می‌کند تا مردم به ویژه جوانان از ادامه راه ناامید شوند، چرا که گمان می‌کنند آینده سیاهی در انتظارشان خواهد بود.
مقام معظم رهبری حدود سه سال قبل از تحریم‌ها به این نتیجه رسیده‌اند در گامی قرار داریم که گام «جهاد تبیین» است و نخستین محصول تبیینی و رسانه‌ای در قالب برنامه‌ای راهبردی را به عنوان نمونه اصلی و خط مشی در اختیار قرار می‌دهند تا سایرین آن را در دستور کار قرار دهند.
نقش جهاد تبیین در گام دوم انقلاب اسلامی چیست؟
بر اساس تحلیل‌ها معتقدم نخستین گام محکم برای جهاد تبیین را مقام معظم رهبری برداشتند و تولید محتوا و اقدامی رسانه‌ای انجام دادند که بسیار مؤثر بود و تأثیرات مقطعی آن در سال ۹۷ و ادعاهایی واهی که مطرح شده بود مبنی بر اینکه انقلاب اسلامی نمی‌ماند، مشخص است زیرا برخلاف آن ادعاها انقلاب اسلامی باقی ماند و به راه خود ادامه خواهد داد.
تجربه نشان داده هر کجا نسبت به شرایط نیاز به محتوا، داده و سند بالادستی داشته باشیم، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بهترین سند است و البته جهاد تبیین برای گام دوم انقلاب اسلامی مهم‌ترین محور تولیدات محتوایی است.
چند مرحله از جمله براندازی در ابتدای انقلاب، جنگ سختی که قرار بود رخ دهد، فروپاشی درونی که در شرایط جنگ و ابتدای شکل‌گیری انقلاب و اتفاقات سال ۸۸ پشت سر گذاشته و به استحاله و دگرگونی به تعبیر مقام معظم رهبری «شبیخون فرهنگی» رسیده‌ایم و در ادامه تغییر رفتار مردم و مسئولان را داشته‌ایم که محور آن جنگ نرم بود و امروز ایشان از جریان تحریف و جهاد تبیین می‌گویند که در چارچوب جنگ شناختی و ادراکی مطرح می‌شود، زیرا زمانی که دشمن از عرصه جنگ سخت و فیزیکی ناامید می‌شود، برای تغییر رفتار و فروپاشی جمهوری اسلامی به سمت تغییر نگرش‌ها، دیدگاه‌ها و واقعیات و تولید روایات غلط می‌رود و وارد عرصه جنگ شناختی و ادراکی می‌شود تا دیدگاه مردم به عنوان صاحبان اصلی انقلاب اسلامی را تغییر دهد، لذا در مقابل لازم است جهاد تبیینی انجام شود.
برای پیشگیری از آسیب در جهاد تبیین چه اقداماتی باید انجام شود؟
نقطه آخر جنگ شناختی و ادراکی است که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم به آن اشاره می‌کند، اینکه تمام اتفاقات نسبت به گذشته، حال، آینده، تحریف‌ها و سیاه‌نمایی رخ می‌دهد تا مردم راه حل مشکلات و رشد آن را در بوسه بر پنجه گرگ ببینید؛ آحاد مردم به ویژه فعالان رسانه‌ای مخاطب فرمایشات مقام معظم رهبری هستند و سواد و تاکتیک‌های رسانه‌ای باید ارتقا یابد تا بتوان با بینش و دانش کافی وارد جنگ شد و از پس این کارزار برآمد و دچار آسیب نشد.
جهاد تبیین که تمام اقشار مردم در جایگاه‌های خود مخاطب آن هستند، مقدمه‌ای دارد و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، راهبردها و سواد رسانه‌ای به عنوان آموزش‌های پیش از اعزام است که افراد باید آن را فرا گرفته و وارد جهاد تبیین شوند، البته باید در حد توان خود اثرگذاری رسانه‌ای را داشته باشیم و آن را به حد بین‌المللی گسترش دهیم و به اهداف این جهاد جامه عمل بپوشانیم.
چرا جهاد تبیین اکنون مطرح می‌شود؟
مقام معظم رهبری راه مقابله با تحریم و آثار اقتصادی آن را مقابله با جریان تحریف می‌دانند و این بدان معنا است که از فشارهایی که متوجه جمهوری اسلامی بوده، عبور کردیم و تغییر دولت، مدیریت شهری و مجلس و اصلاح کارآمدی نیز تسهیل‌گر این موضوع بوده است و ایشان از جریان تحریف، موضوع را آغاز کردند؛ امروز شرایط برای مطرح کردن جهاد تبیین فراهم شده که امسال نیز سه مرتبه به این موضوع اشاره شده است.
برای دست‌یابی به اهداف جهاد تبیین چه باید کرد؟
وظیفه خود رسانه و فعالان رسانه‌ای برای مشارکت در جهاد تبیین و تعریف عرصه‌هایی که آحاد جامعه می‌تواند به این موضوع ورود کند، دو بخش مهم است که باید به آن پرداخته شود و به عنوان رسانه و فعال رسانه‌ای آموزش آحاد مردم برای حضور در جهاد تبیین و نقش‌آفرینی مؤثر را باید در برنامه‌ها داشته باشیم همچنین گلوگاه‌هایی از جمله مقابله با دشمن، جنگ علیه افکار عمومی و ادراک مردم که نیاز به تبیین دارد نیز باید بر اساس گام دوم مشخص شود و هر رسانه متناسب با کارکرد خود به این موضوع ورود کند و جایی که بحث کارآمدی و ارائه خدمات برای مجموعه رسانه مانند رسانه شهرداری در حوزه خدماتی که شهرداری‌ها به عنوان میدانی‌ترین دستگاه‌های حاکمیتی در مواجه با مردم است، گلوگاه‌ها را شناسایی کند تا اگر بحث ناکارآمدی به نظام القا می‌شود، شهرداری دستاوردها و توانمندی‌های خود را تبیین کند و اشکالات را در چارچوب شناخت دشمن مطرح کند و به دنبال راهکار باشد، زیرا جهاد تبیین به معنای پوشاندن خطاها و اشکالات نیست.
در مسائل و موضوعات اساسی کشور مانند اتفاقاتی که در حوزه اقتصادی، مبارزه با فساد، کاهش فاصله مسئولان با مردم در چند ماه اخیر رخ می‌دهد، رسانه‌ها باید نقش جهاد تبیین را انجام دهند؛ اگر بخواهیم یک گزاره کلی را مطرح کنیم، باید به مسائل مد نظر دشمن توجه شود و نقاط قوتی که دشمن می‌خواهد آن را به نقطه ضعف تبدیل کند، تقویت شود، بنابراین باید مشخص شود که توپخانه و آتش دشمن بر سر چه موضوعاتی می‌بارد و در نهایت باید آن موضوعات را به نقطه قوت نظام بدل کنیم.
رسانه باید با رویکردها و قالب‌های جدید خلاء‌ها را رفع کند تا مخاطب در شرایط مناسبی از آگاهی و دانش قرار گیرد و آسیب‌پذیری افکار عمومی و افرادی که تحت تأثیر این جنگ شناختی و ادراکی هستند را باید برطرف کنیم، البته اگر جایی نیاز به تهاجم بود نیز باید با آگاهی وارد عمل شویم، زیرا صرفاً نباید تدافعی عمل کرد؛ در بخش آموزش نیز باید تولید محتوای رسانه مورد توجه قرار گیرد.
نظر شما