به گزارش خبرنگار ایمنا، در چهار ماه نخست سال جاری پنج هزار و ۶۳۳ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند که در مقایسه با آمار تلفات مدت مشابه سال گذشته که چهار هزار و ۸۵۸ نفر بود، ۱۶ درصد افزایش یافته است. چهار عامل انسان، جاده، وسیله نقلیه و محیط در تصادفات مؤثر هستند و ضربه به سر دلیل مرگ بیشتر کشته شدگان است. مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده‌ای به عنوان یکی از عوامل شایع مرگ در بسیاری از مناطق به ویژه کشورهای در حال توسعه، در رده‌های سنی پنج تا ۲۴ سال بیشترین آمار را دارد. کشورهای کم‌درآمد و متوسط، کمتر از نصف وسایل نقلیه جهان را در اختیار دارند اما با این وجود، بیش از ۹۰ درصد کل مرگ و میرهای رانندگی را در بر می‌گیرند.
فرهنگ رانندگی در میان مردم جامعه تغییر کرده است و مهارت‌های رانندگی کاهش یافته است. اکثر تصادفات به علت نداشتن توجه به جلو اتفاق می‌افتد و در پی تصادفات خسارتی نیز افراد زیادی درگیر نزاع و درگیری شده و مجروح می‌شوند. مردم جامعه در رانندگی تبدیل به افرادی کم حوصله، پرخاشگر، بی‌دقت، بی‌تمرکز و عجول شده‌اند که از نظر فرهنگی جای کار بسیاری دارد و اهمیت آموزش همگانی فرهنگ رانندگی را متذکر می‌شود.
تغییر نرخ جریمه‌ها تأثیری در تغییر نحوه رانندگی افراد ندارد
علی، مردی ۴۷ ساله با اشاره به تهاجمی بودن رانندگی مردم می‌گوید: رانندگی امروز اکثر مردم از رانندگی تعاملی و قانون‌مند به رانندگی‌های تهاجمی تغییر یافته است و افراد در رانندگی قانون خود را اجرا می‌کنند. بیشتر تصادفات به علت رعایت نکردن قوانین راهنمایی و رانندگی است. نداشتن توجه به قوانین اولیه راهنمایی رانندگی مانند رعایت نکردن فاصله طولی مناسب و نداشتن توجه به جلو، منجر به تصادف می‌شود.
وی می‌افزاید: رانندگی فعالیتی است که به طور واضح و کامل با اعصاب و روان فرد در ارتباط است. هنگامی که فردی فشار عصبی بالایی داشته باشد، کنترل بر رفتار و اعمال خود را از دست داده و منجر به برخوردهایی می‌شود که نمی‌توان جلوی آنها را گرفت. نداشتن آرامش روحی، روانی در نحوه رانندگی افراد کاملاً مشخص است و تغییر نحوه رانندگی، بازگشت آرامش به جامعه را طلب می‌کند.
این راننده ادامه می‌دهد: جامعه باید به آرامشی نسبی برسد تا نحوه رانندگی افراد نیز تغییر یابد. تغییر نرخ جریمه‌ها تأثیری در تغییر نحوه رانندگی افراد یا رعایت قوانین توسط رانندگان ندارد و این موضوع تنها نیازمند فرهنگ‌سازی است. افراد باید بدانند هنگام عصبانیت یا مشغولیت ذهنی تا حد امکان از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند، از رانندگی بپرهیزند و پایبند به قانون باشند.
لزوم کاهش فوتی‌ها با افزایش ایمنی خودرو و جاده
آزاده، زنی ۳۵ ساله با اشاره به برخی دلایل خطرساز بودن رانندگی افراد، اظهار می‌کند: در گذشته افراد با آرامش رانندگی می‌کردند اما امروزه به علت دوندگی‌های مدام برای تأمین معیشت، فشار عصبی و استرس افراد افزایش یافته است. همچنین مهارت رانندگی در میان رانندگان کاهش یافته و بسیاری تنها برای چشم و هم چشمی، غرور یا علاقه به رفتارهای پرخطر اقدام به رانندگی می‌کنند.
وی معتقد است: اگر مقصود تغییر نحوه رانندگی افراد جامعه باشد باید برای تخلفات پرخطرتر جریمه‌های سنگین‌تری در نظر گرفته شود یا حتی خودروی فرد توقیف شود، سخت‌گیری‌ها برای اخذ گواهینامه افزایش یابد و به جز کلاس‌های تئوری و عملی، جلساتی برای فرهنگ‌سازی رانندگی در نظر گرفته شود. بسیاری از تصادفات در کمال تعجب موجب فوتی‌های بسیاری می‌شوند در صورتی که تنها با افزایش ایمنی خودروها، افزایش علائم و هشدارهای جاده و یا گاهی تنها با بستن کمربند می‌توان از چنین اتفاقاتی جلوگیری کرد.
این زن ادامه می‌دهد: برخی از فرهنگ‌سازی‌ها از درون خانواده باید شروع شود. هنگامی که خانواده به فرزند کم سن خود اجازه رانندگی می‌دهد، احتمال خطر جانی و مالی بسیاری را به جان می‌خرند. بسیاری از خانواده‌ها به فرزندان خود حتی نحوه رد شدن از خیابان یا دوچرخه سواری را نمی‌آموزند.
وی خاطرنشان می‌کند: دلیل بسیاری از تصادفات نیز موتورسواران هستند؛ موتورسواران کمتر از رانندگان خودروها قوانین را رعایت می‌کنند. خیابان‌ها را یک‌طرفه رفته، چراغ‌های قرمز را رد کرده، از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند و در کل انگار در دنیایی بیرون از خیابان زندگی می‌کنند.
آموزش فرهنگ رانندگی عامل کاهش تصادفات
سامان، جوانی ۲۸ ساله در خصوص بی‌توجهی افراد به قوانین راهنمایی رانندگی، می‌گوید: اکثر تصادفات به علت رعایت نکردن و بی‌توجهی به قوانین راهنمایی رانندگی اتفاق می‌افتد. از طرفی افراد جامعه به قدری درگیر مشکلات خود هستند که نحوه رانندگی آنها پر از استرس و ناهماهنگ است.
وی با اشاره به کاهش اعتماد به نفس زنان در رانندگی، می‌افزاید: بسیاری از آقایان هنگامی که متوجه می‌شوند راننده یک خودرو خانم است، با رفتارهای خود او را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند و این یکی از دلایل کاهش اعتماد به نفس خانم‌ها و رانندگی کردن با استرس آنها است. افراد جامعه تلاشی برای درک کردن یکدیگر نمی‌کنند و تنها می‌خواهند خیابان در اختیار آنها باشد، فکر نمی‌کنند شاید فردی تازه گواهینامه گرفته، خودرو او خراب است و یا سن بالایی دارد و در مقابل عکس‌العمل کندتری دارد.
این جوان ادامه می‌دهد: افراد باید بیاموزند که روی خود تسلط داشته باشند. بسیاری از مصدومیت‌ها از برخورد در تصادف ایجاد نمی‌شود بلکه افراد به علت نداشتن تسلط روی خود پس از تصادف به ناسزاگویی، فحاشی و در نتیجه نزاع روی می‌آورند که مصدومیت‌های شدیدی را به دنبال دارد. رانندگی فعالیتی تعاملی است که نیاز به داشتن فرهنگ دارد. اگر افراد یک جامعه فرهنگ آن را بیاموزند و به آن عمل کنند، قطعاً شاهد تصادفات کمتری خواهیم بود.
توجه نکردن به جلو عامل ۳۷ درصد تصادفات / چهارشنبه‌های تصادفی
سرهنگ محمدرضا محمدی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به کاهش هشت درصدی آمار فوتی‌های تصادفات در سال جاری، اظهار می‌کند: در تصادفات ۹ ماه ابتدایی سال گذشته استان اصفهان، ۲۶۵ نفر و ۹ ماه سال جاری ۲۴۵ نفر فوت شده‌اند که با کاهش هشت درصدی در آمار فوتی تصادفات مواجه هستیم. تعداد مجروحان سطح استان اصفهان نیز با کاهش پنج درصدی نسبت به سال گذشته، از ۱۳ هزار و پنج نفر به ۱۲ هزار و ۳۱۶ نفر در سال جاری رسیده است.
وی می‌افزاید: علت بیشتر تصادفات عدم توجه به جلو است که ۳۷ درصد از علل تصادفات را به خود اختصاص داده است. بیشترین تصادفات با ۱۳.۲ درصد، بین ساعات ۱۸ تا ۲۰ اتفاق می‌افتد و سهم بیشتر تصادفات با ۱۶.۹ درصد به روزهای چهارشنبه اختصاص می‌یابد.
تأثیر معضلات اقتصادی در خشونت و نحوه رانندگی / افزایش تخلفات مدرن
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان اصفهان در خصوص لزوم همکاری سازمان‌های دخیل در ترافیک برای همگانی شدن فرهنگ ترافیک، تصریح می‌کند: بیش از ۳۰ دستگاه و ارگان در ترافیک دخیل هستند و همه این سازمان‌ها باید برای همگانی شدن آموزش فرهنگ رانندگی اقدام کنند، از فضای مجازی و رسانه‌ها گرفته تا سازمان‌های اجرایی ترافیک. ممکن است مشکلات افراد و معضلات اقتصادی نیز در خشونت و نحوه رانندگی آنها تأثیر بگذارد.
وی ادامه می‌دهد: در راستای تغییر فرهنگ رانندگی قانون کشور باید جنبه بازدارندگی پیدا کرده، در مبالغ جریمه تجدد نظر شده و سنگین‌تر شوند و قوانین جدیدتری در راستای تخلفات وضع شود. به عنوان مثال جریمه‌های پایین در برابر یک ماشین چند میلیاردی هیچ قدرت بازدارنگی ندارد و بهتر است خودروی افراد در صورت انجام برخی تخلفات توقیف شود.
سرهنگ محمدی برخورد با تخلفات جدید، خاطرنشان می‌کند: تخلفات جدیدی که در میان مردم جامعه دیده می‌شود، استفاده نکردن موتورسواران از کلاه ایمنی است. همچنین دور دور کردن رانندگان سرمست غرور نیز یکی از تخلفات مدرنی است که در سال‌های اخیر افزایش یافته است و با آنها برخورد می‌شود.
کاهش مهارت رانندگی در سال‌های اخیر / تلفن همراه عامل مهم تصادف
سرهنگ اصغر زارع، رئیس پلیس راه استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص علت اکثر تصادفات، اظهار می‌کند: بیشتر تصادفات به علت عدم توجه به جلو از سمت رانندگان به دلایل داخلی و خارجی متفاوت مانند خواب‌آلودگی، استفاده از تلفن همراه، صحبت با سایر سرنشینان خودرو و حواس‌پرتی راننده اتفاق می‌افتد.
وی ادامه می‌دهد: راه‌ها نسبت به سال‌های گذشته بهبود یافته، تبدیل به بزرگراه و آزادراه شده و مسیر رفت و برگشت از یکدیگر جدا شده است. در گذشته رانندگان مهارت بیشتری داشته و در جاده‌های رفت و برگشت خوب رانندگی می‌کردند و وضعیت بهتری داشتند اما در حال حاضر با توجه به تبدیل راه‌ها به بزرگراه، مهارت رانندگان تا حدودی در راه‌های رفت و برگشت کاهش یافته و استفاده از تلفن همراه در زمان رانندگی به وفور دیده می‌شود که باعث وارد شدن صدمه بسیاری به رانندگان و سرنشینان می‌شود.
اهمیت برگزاری اصولی آموزش‌های پس از اخذ گواهینامه
رئیس پلیس راه استان اصفهان می‌افزاید: در ایران به جای زشت دانستن تخلفات رانندگی، بعضاً خود به راننده متخلف کمک می‌کنند؛ به عنوان مثال هنگامی که یک خودروی پلیس در جاده‌ای ایستاده، سرعت و سبقت غیرمجاز را کنترل می‌کند، رانندگان به یکدیگر مستقر بودن پلیس را خبر می‌دهند و چه بسا همان راننده که به او کمک می‌شود تا از جریمه فرار کند، امکان دارد در مرحله بعدی تردد و مسافرت خود جان فردی را به خطر بیندازد و این از مواردی است که در ترافیک ایران به وفور قابل مشاهده است در صورتی که مردم باید از تخلف رانندگی بیزار باشند.
وی با اشاره به کم بودن مشارکت سایر افراد جامعه در جلوگیری از تخلفات، تصریح می‌کند: علاوه بر کمک به رانندگان متخلف توسط مردم، مشارکت افراد در جلوگیری از تخلفات بسیار کم است. هنگامی که فردی تخلف می‌کند مردم باید به وی تذکر داده و در مواقع لزوم تخلف را به پلیس گزارش دهند اما متأسفانه این بخش از فرهنگ ترافیکی کشور مقداری ضعیف است.
سرهنگ زارع با اشاره به اهمیت اصولی برگزار شدن آموزش‌های پس از اخذ گواهینامه، ادامه می‌دهد: سازمان مشخصی باید متولی ایجاد فرهنگ رانندگی شده و آموزش‌های این راستا اصولی‌تر برگزار شود. متولی آموزش قبل از گرفتن گواهینامه، پلیس راهنمایی رانندگی است و فرد پس از گرفتن گواهینامه باید مجدداً آموزش ببیند. آموزشی که پس از گرفتن گواهینامه باید انجام شود به صورت پراکنده است که باید به صورت متمرکز با متولی مشخص در ایران تغییر یابد.
اهمیت ایمنی راه و خودرو در کاهش آمار فوتی تصادفات
وی با اشاره به کاهش آمار فوتی‌های تصادفات در سال‌های اخیر، اظهار می‌کند: آمار فوتی تصادفات از حدود ۲۷ هزار نفر در سال ۱۳۸۴ به حدود ۱۷ هزار فوتی در سال گذشته رسیده که کاهش در آن مشهود است. البته کاهش آمار به شرطی مثبت است که حفظ شود و بیشتر کاهش یابد. آمار تصادفات و فوتی‌ها نسبت به گذشته خوب، نسبت به آینده بد است و باید اقداماتی انجام گیرد تا آمار تصادفات به صفر برسد.
رئیس پلیس راه استان اصفهان می‌افزاید: برخی از کشورها مانند سوئد، آمار صفر را ارائه داده، یعنی در راستای انجام اقداماتی قرار گرفته است که هیچ فردی در تصادفات کشته نشود. لازمه این موضوع افزایش ایمنی خودروها و ارتقای آنها، ارتقای ایمنی راه‌ها، اعمال مقررات و بهبود رفتار رانندگان است که باید در راستای کاهش آمار تصادفات و فوتی‌ها در دستور کار قرار گیرد. نتیجه هر خطا از سمت راننده نباید مرگ باشد زیرا خطاها همواره وجود داشته، دارند و خواهند داشت. نمی‌توان خطا را از رانندگان گرفت اما اگر راننده خطایی مرتکب شد، باید راه و خودرو به قدری ایمن باشد که منجر به مرگ راننده و سایر سرنشینان نشود.
کرونا عامل بهم خوردن ترافیک کشور / لزوم افزایش هزینه قانون گریزی
وی با اشاره به تأثیر بیماری کرونا بر نظم ترافیکی کشور، ادامه می‌دهد: بیماری کرونا نظم ترافیک کشور را بهم زد و از مسافرت‌ها و ترددهای غیرضروری افراد مقداری جلوگیری شد. سال جاری افراد بیشتری تمایل به سفر دارند و بعضاً هنگامی که مقداری زمان و فضا را مناسب می‌بینند اقدام به سفر می‌کنند. این حجم از تردد و تقاضای سفر ممکن است حوادثی نیز به دنبال داشته باشد.
سرهنگ زارع در خصوص تخلفات مدرن رانندگان، تصریح می‌کند: یکی از مصادیق تخلفات مدرن و جدید، استفاده از فضای مجازی هنگام رانندگی است. اخیراً افراد هنگام رانندگی به راحتی وارد فضای مجازی شده و از آن استفاده می‌کنند. و از دیگر مصادیق این موضوع تخلفات انجام شده در کویرها است. در گذشته این حجم استقبال از کویر وجود نداشته اما در حال حاضر افراد استقبال زیادی از کویر دارند. کویر بخشی خصوصی و دور از منطقه عمومی است اما تخلفات صورت گرفته در آن بعضاً منتهی به مجروح و کشته شدن افراد می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: هزینه قانون گریزی در کشور باید بالاتر از میزان امروزی باشد. مبالغ جریمه‌ها کافی نیست و اگر این مورد در کشور تقویت شود، بازدارندگی‌ها بالاتر می‌رود. جریمه‌های رانندگی تنها نقدی نیستند و جریمه‌های غیرنقدی مانند محدودیت اجتماعی (محدود کردن فرد متخلف از بخشی از آزادی‌های اجتماعی) در کنار جریمه‌های نقدی برای راننده باید اعمال شود.
مرگ سرپرست خانوار و افزایش فقر مادی و اجتماعی
سعید معیدفر، جامعه‌شناس در مورد افزایش تصادفات، اظهار می‌کند: روزانه ۵٠ نفر بر اثر سوانح از بین می‌روند و بیش از ۱۰ برابر این عدد مجروح و معلول می‌شوند که برخی از آنها تا آخر عمر به عنوان یک نیروی انسانی غیرفعال محسوب می‌شوند. خسارت‌های اقتصادی معادل کل رشد تولید ناخالص ملی است، در حالی که حالا هم شرایط کشور به لحاظ اقتصادی مطلوب نیست و هر روز این سوانح خسارت‌های اقتصادی بسیاری به ما وارد می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: میزان سوانح رانندگی می‌تواند سهم هر یک از ما را از میزان بیمه اتومبیل در سال افزایش دهد. به میزانی که این سوانح افزوده می‌شود هر کدام از ما نیز باید هزینه آن را با بالا رفتن دیه بپردازیم. با بروز اتفاقاتی مثل تصادفات نسبت سنی و جنسی در کشور ما تغییر جدی پیدا می‌کند و در میزان نیروی کار نیز در شرایطی که ما نیاز به توسعه داریم دچار اختلال می‌شود.
این جامعه‌شناس تصریح می‌کند: همچنین از دست رفتن یکی از اعضای خانواده به ویژه سرپرست، بر خانواده تأثیر جدی می‌گذارد و فقر را تشدید می‌کند. به هر حال اکثر نیروهایی که جان خود را از دست می‌دهند خانواده‌ای ناقص و دچار فقر مادی و فقر اجتماعی می‌شوند و فرزندان آنها بعضاً دچار آسیب‌های اجتماعی می‌شوند.
وی افزود: زنانی هم که متأسفانه فرزند یا همسر خود را از دست می‌دهند دچار آسیب‌های وحشتناکی می‌شوند، اینها مواردی است که ما معمولاً نمی‌بینیم، نکته دیگر نیز تأثیر مصیبت ناشی از فقدان یا معلولیت فرد بر شرایط روحی و روانی افراد و جامعه است، به هر حال خود این تلفات و اتفاقات می‌تواند بحران‌های روحی و روانی جدی و ناراحتی‌های عصبی جدی ایجاد کند.
معیدفر اظهار می‌کند: این سوانح بر خشونت‌ها و نزاع‌های اجتماعی تأثیرگذار است همچنین پرونده‌های قضائی است که ناشی از این نزاع‌ها و مشکلات مالی تشکیل می‌شود ما را در ردیف بالاترین کشورهایی قرار می‌دهد که دارای پرونده‌های قضائی هستند.
وی با اشاره به رابطه جدی بین توسعه یافتگی و میزان سوانح رانندگی و تلفات و خسارات ناشی از آن، اظهار می‌کند: کشورهای توسعه یافته میزان خسارت و سوانح رانندگی پایینی دارند، بر اساس گزارش‌ها معمولاً آمار تصادفات در تهران، مشهد، اصفهان و شهرهای بزرگ بالاست، اما یک بار که آمارها را دریافت کردیم با بررسی کد ملی‌ها مشخص شد که اکثر افرادی که درگیر سانحه شده بودند متعلق به شهرستان‌های توسعه نیافته در کشور بودند. یعنی نسبت بیشترین تلفات جاده‌ای ما به مناطق توسعه نیافته کشور مربوط می‌شود.
این جامعه شناس می‌گوید: بنابراین تأیید می‌شود که به نسبت مناطق توسعه یافته افرادی که رفتارهای پرخطر انجام می‌دهند بیشتر از مناطق توسعه نیافته هستند. به عبارتی به لحاظی که پایگاه اقتصادی و اجتماعی افراد بالاتر باشد میزان خطر کردن و ایجاد سوانح کمتر می‌شوند چرا که برای خود ارجحیت قائل می‌شوند.
در جامعه‌ای که مرگ یک امر عادی باشد به حیات افراد توجهی نمی‌شود
وی تصریح می‌کند: نکته دیگر سبک زندگی است، در مناطقی که سبک زندگی پرخطر است شاهد سوانح بیشتری هستیم، در حالی که در مناطقی که سبک زندگی آرامی دارند سوانح هم کمتر هستند. معمولاً سبک زندگی پرخطر رابطه‌ای با توسعه‌نیافتگی، فقر اقتصادی و اجتماعی دارد، اینکه افراد نسبت به زندگی خود دچار نگرانی باشند، یا از لحاظ آموزش و شرایط خانوادگی ضعیف باشند سوانح افزایش پیدا می‌کند.
وی با اشاره به نگرش‌های سنتی نسبت به مرگ و زندگی اظهار می‌کند: در جامعه‌ای که مرگ یک امر عادی تلقی شود، در این جامعه معمولاً آدم‌ها به حیات خود خیلی توجه نمی‌کنند. زمانی که هر روز بدانیم روزانه ۵٠٠ نفر آدم بر اثر کرونا می‌میرند یا افراد در درگیری‌های خشونتی و قومی تلف می‌شوند در این مناطق مرگ امری عادی است.
وی می‌افزاید: گاهی در یک کشور توسعه یافته یک نفر فوت می‌کند و جامعه برای او ارزش بسیاری قائل است، هر روز آمار مرگ و میر را می‌شنویم. مرگ به عنوان انتهای زندگی اجتناب‌ناپذیر است، مرگ در اثر خشونت‌های اجتماعی، خانوادگی، کرونا و تصادفات رانندگی باعث می‌شود که ذهنیت ما نسبت به مرگ تغییر کند.
معیدفر ادامه می‌دهد: خطر را یک امر اجتماعی مهم در نظر نمی‌گیریم، بلکه عملاً در میان برخی دستگاه‌ها آن را به عنوان مشکلی که مال دیگری است حساب می‌کنیم، این متأسفانه خود یک مشکل دیگر است و جامعه به جای همدلی فقط روی مسئولیت دیگری تأکید دارد.
وی می‌افزاید: پلیس هم می‌تواند علاوه بر جریمه، رانندگان خوب را هم تشویق کند. بیمه نیز یکی از عواملی است که می‌تواند برای پیشگیری و آموزش تلاش کند، افزودن بر کیفیت خودرو و جاده هم از موارد ضروری در کاهش تصادفات است.
نظر شما