به گزارش خبرنگار ایمنا، نگرانی بسیاری از دانشجویان یافتن شغل مرتبط با رشته است که در این مسیر با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو هستند و شیوع ویروس کرونا نیز به سخت‌تر شدن شرایط دامن زده و اکثر دانشجویان با مشکلاتی از جمله چالش‌های آموزش مجازی و نبود شغل، کاهش سطح آموزش‌ها و … دست و پنجه نرم می‌کنند؛ شرایط خاصی که شیوع کرونا برای دانشجویان ایجاد کرده است، باعث شده تا همگی شرایط زندگی متفاوتی را تجربه کنند. زندگی دانشجویی در سایه کرونا سبب شده دانشجویان به جای حضور در کلاس‌های درس و حضور پررنگ در دانشگاه‌ها، خانه‌نشین شوند و با حداقل‌ها ترم‌های غیرحضوری دانشگاه را پشت سر بگذارند.
با اینکه مدتی از آموزش مجازی می‌گذرد، اما همچنان نقاط ضعفی وجود دارد، ادامه این شرایط زنگ هشداری است بر بی‌انگیزه شدن، کاهش ظرفیت‌های علمی و آموزشی دانشجویانی که نیروی محرک برای پیش‌برد اهداف علمی و صنعتی کشور هستند، خواهد بود و این مشکلات قطعاً برای حوزه علم و فناوری آسیب‌زا است و شاید آنچنان که باید به آن پرداخته نشده و در سایه کرونا پنهان مانده است. اکنون به بهانه ۱۶ آذر و روز دانشجو بر آن شدیم تا چالش‌های دانشگاهیان که عنصر اصلی پویایی و علم‌اندوزی هستند را در روزهای بی‌فروغ دانشگاه‌ها جویا شویم و نقاط ضعف و قوت حوزه آموزش عالی را از زبان دانشجویان ارزیابی کنیم.
دست و پنجه نام کردن با گرفتاری‌های آموزش مجازی
محمد مُحبتی، دانشجوی رشته اقتصاد در یکی از دانشگاه‌های دولتی در خصوص چالش‌ها و دغدغه‌های دانشجویان در روزهای بی‌پایان کرونایی، به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: دور شدن از فضای دانشگاه در دوران کرونا بسیار سخت است و تکاپویی که برای حضور در دانشگاه وجود داشت به شدت کم رنگ شده است و عدم حضور در دانشگاه‌ها جنب‌وجوش درس خواندن و رقابت‌های علمی را از دانشجویان ربوده است؛ حضور در دانشگاه قطعاً باعث انگیزه، ایجاد رقابت‌های علمی و سوق دانشجویان به سمت دستاوردهای علمی است.
وی می‌افزاید: در ادامه شیوع کرونا، آغاز آموزش‌های مجازی نمکی بر زخم بسته شدن دانشگاه و درگیر شدن با چالش‌های آموزش مجازی بود چرا که سامانه‌های مجازی برای مدارس کیفیت لازم و کافی را نداشت تا بتواند جای آموزش‌های حضوری را به ویژه در روزهای ابتدایی شیوع کرونا پر کند، البته با گذشت زمان شرایط تا حدودی بهتر و برخی از مشکلات آموزش مجازی مرتفع شده و از نگرانی دانشجویان در خصوص یادگیری صحیح و کامل کاسته شده است؛ در زمان آغاز شیوع ویروس کرونا سیستم آموزش مجازی به اندازه کافی تقویت نشده و بود و کمتر کسی پذیرای آن بود.
این دانشجوی اقتصاد ادامه می‌دهد: دانشجویان و اساتید در ابتدا عادت به استفاده از سامانه‌های تدریس مجازی نداشتند؛ به همین دلیل مدتی وضعیت دروس نامعلوم بود؛ البته در حال حاضر نیز مشکلاتی در آموزش‌های مجازی وجود دارد و برخی اساتید با فرض اینکه دانشجویان تقلب می‌کنند به سخت‌ترین شکل درس می‌دهند و امتحان می‌گیرند.
وی اضافه می‌کند: در این دوران استاد هنگام تدریس از تعداد نسبتاً کمی فایل و محتوا برای آموزش استفاده می‌کند و موقع امتحان گرفتن، در زمانی محدودتر از مدتی که برای پاسخ به سوالات لازم است و تعداد سوالات بسیار زیادی از دانشجویان آزمون می‌گیرند و این موضوع باعث ایجاد مشکلاتی برای دانشجویان شده و اغلب انگیزه زیادی برای درس خواندن ندارند. در این میان قطعاً آموزش حضوری بسیار بهتر و مؤثرتر از آموزش مجازی است؛ چرا که در کلاس‌های حضوری تمرکز بیشتری بر آموزش دادن و آموزش دیدن وجود دارد و ارتباط بین اساتید و دانشجویان بیشتر خواهد بود و استاد بهتر متوجه می‌شود که دانشجو مفهوم درس را به طور کامل آموخته یا نیاز است تا نکات بیشتری برای یادگیری مطرح شود.
اهمیت بازگشایی هر چه زودتر دانشگاه‌ها
محمد با تاکید بر اینکه نیاز است تا مسئولان در راستای بازگشایی هر چه زودتر دانشگاه‌ها گام بردارند، می‌گوید: در حال حاضر بسیاری از دانشجویان در کنار درس خواندن شاغل نیز هستند و شاید تنها فایده کرونا برای دانشجویان شاغل بوده، چرا بدون صدمه به موقعیت شغلی تحصیلات خود را نیز پیگیری می‌کنند و علاوه‌بر این کلاس‌های مجازی ضبط می‌شود تا دانشجو شاغل در زمانی به جز ساعت کلاس بتواند مباحث را بیاموزد.
وی تصریح می‌کند: باید ارتباط بیشتری بین دانشگاه و صنعت برقرار شود؛ دانشجویان در دانشگاه مطلبی در زمینه بازار کار نمی‌آموزند و باید برای تمام رشته‌ها دروس عملی و کاربردی تعریف شود تا دانشجو با بازار کار ارتباط برقرار کند.
این دانشجوی اقتصاد با اشاره به لزوم حمایت از دانشجو، می‌افزاید: معمولاً دانشجویان در سایه هستند و حمایت‌های لازم از آنها انجام نمی‌شود.
وی با بیان اینکه اطمینان نداشتن از وضعیت اشتغال در زمینه تخصصی بزرگترین مشکل پیشروی دانشجویان است، اضافه می‌کند: به عنوان مثال یک مهندس مکانیک دوست ندارد شغلی نامرتبط با رشته‌اش انتخاب کند، اما بیشتر دانشجویان شغلی نامرتبط با رشته و تخصص خود برگزیده‌اند؛ البته ناگفته نماند اگر دانشجو در زمینه تخصصی خود تلاشی فراوان کند و از نشدن‌ها نهراسد، می‌تواند مشغول به کار شود؛ کمتر دانشجویی این ویژگی‌ها را دارد چرا که به این موضوعات آن طور که باید پرداخته نمی‌شود و کمتر استادی دغدغه‌مندی را به دانشجوی خود می‌آموزد.
مهم‌ترین دغدغه‌های دانشجویان
همچنین سارا احمدی، دانشجوی رشته نرم‌افزار در یکی از دانشگاه‌های دولتی، در خصوص مشکلات دانشجویان و نگرانی از استعدادیابی صحیح، به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: بیشتر سر فصل‌هایی که در حال حاضر در دانشگاه تدریس می‌شود، متناسب با آن رشته نیست و در دوران مدرسه و دبیرستان سیستم موفقی برای تربیت دانشجو وجود ندارد و برخی دروس پایه که ارتباطی با استعدادهای افراد ندارد وجود دارد و استعدادیابی درستی در دبیرستان انجام نمی‌شود تا دانشجو به سمتی سوق داده شود که استعداد دارد.
وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر به استعدادهای فرد در انتخاب رشته دانشگاهی توجهی نمی‌شود و فقط نمره و آزمون است که برای فرد تصمیم می‌گیرد و بعضی از دانشجویان در رشته‌هایی که هیچ علاقه و استعدادی در آن ندارند در حال تحصیل هستند تا فقط تحصیلات دانشگاهی داشته باشند.
این دانشجوی رشته نرم‌افزار می‌افزاید: بسیاری از رشته‌های عملی از جمله معماری، گرافیک و نقاشی درس‌های تئوری دارد، در حالی که عملاً کاربردی برای فرد ندارد؛ زیرا فرد باید از استعداد خود در رشته‌های عملی بهره بگیرد و بهتر است سرفصل‌های مباحث عملی جایگزین دروس تئوری شود تا افراد نکات کاربردی بیشتری را بیاموزند، همچنین بهتر است حتی در یک رشته نیز گرایش‌های متفاوتی داشته باشد تا افراد از ابتدای دوره دانشجویی کاملاً تخصصی به تحصیل خود ادامه دهند و در پایان واقعاً متخصص آن رشته باشد نه اینکه تنها کوله‌باری از اندوخته‌های بدون کاربرد را با خود حمل کند.
وی با تاکید بر اینکه داشتن شغل یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دانشجویان است، خاطرنشان می‌کند: برای بعضی از رشته‌ها بازار کار وجود ندارد و یا ظرفیت‌های کاری اشباع شده است، گاهی افراد به دلیل علاقه به سمت رشته‌ای می‌روند که عملاً شغلی برای آن وجود ندارد، البته نباید تنها از نبود ظرفیت شغلی حرف زد، بلکه نیاز است تا ظرفیت‌های شغلی بیشتر شود و تا افراد رشته‌هایی را انتخاب کنند که می‌توانند در آن حرفی برای گفتن داشته باشند، نه اینکه بدون علاقه در رشته‌ای تحصیل کنند که در آن استعدادی ندارند. گاهی نیز شغل برای دانشجویان در حین تحصیل و بعد از اتمام درس وجود دارد، اما در کمال تأسف با حقوقی ناچیز به اندازه چند نیرو از دانشجو کار می‌کشند و او را از کار کردن دل‌زده می‌کنند؛ گاهی هم یک نفر چند شغل دارد، در حالی که می‌تواند در یک شغل با تمرکز بیشتر کسب تجربه و مهارت کند، جای چند نفر دیگر را نیز می‌گیرد.
آسیب جدی به آموزش و یادگیری صحیح دروس عملی در دانشگاه
سارا با اشاره به اهمیت حمایت کردن از دانشجو، اضافه کرد: حمایت از دانشجو باید مورد توجه باشد تا بر اساس رشته‌ای که تحصیل کرده و دوره‌های کارورزی را گذارنده مشغول به کار شود. به دانشجو وام می‌دهند تا حمایت شود، اما وام‌های دانشجویی که در تمام دوران دانشجویی پرداخت می‌کنند بسیار کم است و حتی برای پول خوابگاه یک ترم نیز کافی نیست و لازم است مبلغ وام‌های دانشجویی افزایش یابد و در پرداخت سهمیه کارآفرینی نیز باید به میزان بیشتری اختصاص یابد تا افراد واجد شرایط بیشتری بتوانند مورد حمایت قرار گیرد.
وی می‌گوید: در دوران کرونا به آموزش و یادگیری صحیح دروس عملی آسیب جدی وارد شده و آموزش‌های مجازی بیشتر به صورت پروژه‌محور پیش می‌رود، بهتر است دانشگاه‌ها حضوری شود. در این دوران ارتباط‌ها بسیار کم شده و و اساتید نیز ارتباط کمتری با دانشجویان دارند و تنها دو ساعت در فضای مجازی آموزش می‌دهند حتی بدون اینکه فرصت سوال کردن به تمام دانشجویان برسد؛ آن هم در شرایطی که احتمال دسترسی به استاد و رفع اشکال کم است. در آموزش‌های مجازی اساتید فشار بیشتری روی دانشجوها اعمال می‌کنند، چرا که برخی اساتید گمان می‌کنند، دانشجو در خانه است و می‌تواند امور بیشتری را پیگیری کند، گاهی درک درستی از دانشجو و شرایط وی ندارند، به طوری که بعضی اوقات به عنوان دانش‌آموز و گاهی نیز به عنوان دانشجوی نابلد با دانشجویان برخورد می‌شود.
لزوم ارتباط دانشجو با صنعت
ابوالفضل مدنی، دانشجوی رشته معماری در دانشگاه آزاد با اشاره به آسیب‌هایی که گریبان‌گیر دانشجویان است، به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: در دوران کرونا ضربات بسیار زیادی به آموزش و دانشجویانی که بیشتر دروس عملی داشتند، وارد شده است؛ به طور مثال در رشته‌های معماری، عمران و … دوران کرونا باعث شده تا دانشجویان در بعضی مقاطع بهره‌مندی درستی از دروس عملی نداشته باشند. کرونا به تشکل‌های دانشجویی آسیب زده است؛ در گذشته تشکل‌های دانشجویی فعال در راستای حل مشکلات دانشجویان و حتی حل مشکلات استان اقدام می‌کردند.
وی ادامه می‌دهد: کرونا باعث تداخل در امور تشکل‌ها شده و آسیب‌هایی را به پیگیری مطالبات دانشجویان وارد کرده است، چرا که تشکل‌های دانشجویی رابطی بین دانشجو و دانشگاه است.
این دانشجوی رشته معماری می‌افزاید: مسئله دیگر حضوری شدن دانشگاه‌ها در میانه ترم است و بیشتر دانشجویان بر اساس برنامه‌ریزی که برای طول ترم و مجازی بودن آموزش‌ها داشتند، انتخاب واحد کردند.
وی خاطرنشان می‌کند: نمی‌توانیم بگوییم که کرونا صددرصد به درس خواندن لطمه زده است، بلکه در کنار تحصیل مجازی اتفاقات خوبی با برگزاری کلاس‌های آنلاین برای بعضی از دانشگاه‌ها و دروس ایجاد شده باید استمرار داشته باشد و حتی بعد از این نیز شاید بهتر است برای برگزاری برخی کلاس‌های حضوری در آموزش‌ها برای همیشه مجازی باشد.
ابوالفضل در خصوص شهریه دانشگاه، می‌گوید: شهریه باید بر اساس رشته باشد؛ در رشته‌های حسابداری و کامپیوتر که بیشتر تئوری است افزایش شهریه آن‌چنانی نداشته‌ایم، اما در رشته‌های عملی مانند معماری افزایش شهریه داریم، در حالی که هیچ کلاس عملی برگزار نشده است. دانشجو در کلاس عملی بهتر درس می‌آموزد. برای دانشجوها قابل قبول نیست که کلاس‌ها مجازی و شهریه کنار هم در حال افزایش باشد این موضوع دانشجو را از درس خواندن دلسرد می‌کند.
دانشجویان افسران جنگ نرم هستند
وی تصریح می‌کند: مهاجرت، باعث فعالیت دانشجو در دیگر کشورها می‌شود و صنعت داخل از ظرفیت‌های علمی خالی بماند. دانشگاه می‌تواند پل ارتباطی علم دانشجو و صنعت باشد، به طوری که با بررسی فعالیت دانشجویان بتواند آنها را با صنعت آشنا کند.
این دانشجوی رشته معماری اشاره به اینکه در دانشگاه‌ها خصوصاً آزاد محور ولایت‌پذیری و معنویت کمتر شده است و نیاز است تا بیشتر به سمت دانشگاهی اسلامی پیش برویم، می‌گوید: ترویج خودباوری و عدم اتکا به بیگانگان از دستاوردهای دانشگاه اسلامی خواهد بود و به پیشرفت کشور نیز کمک خواهد شد.
وی می‌گوید: ظرفیت علمی دانشگاه‌ها بالا است اما با درگیر کردن صنعت و دانشجو قدم‌های بزرگی در این راستا برداشته می‌شود، دانشجویان ظرفیت علمی خوبی دارند، دانشجویان محرک اصلی یک کشور، افسران جنگ نرم و اساتید نیز فرماندهان آن هستند، پس باید توجه بیشتری به دانشجویان شود.
نظر شما