به گزارش خبرنگار ایمنا، نرخ دلار از ۱۸ اردیبهشت‌ماه امسال تاکنون که ۲۰ هزار و ۶۳۷ تومان بوده، در مسیر صعودی حرکت کرده است؛ اگرچه گاهی افت‌های نامحسوسی داشته، اما در نهایت از آن زمان تا به حال، دلار حدود ۹ هزار تومان افزایش قیمت داشته است. در این مدت هشت ماهه با وجود توقف روند مذاکرات برجام، هر بار اخباری در این ارتباط منتشر می‌شد بازار ارز هم، نوساناتی پیدا می‌کرد. اما اخیراً در حالی نرخ دلار به بالای ۲۹ هزار تومان در بازار آزاد رسید که امیدها به مذاکرات دور جدید بسته شد تا شاید روزنه‌ای برای نزول قیمت‌ها ایجاد شود و حالا با گذشت حدود پنج ماه از آغاز کار دولت سیزدهم، این مذاکرات دوباره از سر گرفته شده است.
البته به نظر می‌آید این دور از مذاکرات هسته‌ای، هنوز تأثیرات خود را در بازار ارزی نشان نداده است. چه بسا بازارها نسبت به این توافقات نامطمئن شده و معامله گران منتظر خبرهای قطعی و قابل اعتمادتری از این نشست هستند.
آیا احتمال توافق وجود دارد؟
کارشناسان اقتصادی، مسئولان و فعالان بازار ارز در رابطه با توافقات هسته‌ای و واکنش‌های این بازارچه می‌گویند؟ در این شرایط برخی کارشناسان بازارهای مالی پیش‌بینی‌های خود از قیمت دلار را در سناریوهای مختلف برجامی مطرح کرده‌اند. عده‌ای با خوش‌بینی نسبت به نتیجه این مذاکرات معتقدند که در صورت تحقق، امکان کاهش موقت قیمت دلار تا حدود ۲۵ هزار تومان نیز وجود دارد اما اگر مذاکرات فرسایشی شود، روند دلار صعودی می‌شود.
برخی از فعالان بازار ارز، هم با این تصور که احتمال رشد بیشتر قیمت‌ها وجود دارد، باور به عدم نتیجه‌گیری این مذاکرات داشته و از عرضه ارزهای خود، خودداری کرده‌اند. در کل دیدگاه غالب آن است که بعد از ماه‌ها توقف مذاکرات و مواضع حداکثری طرفین، احتمال اینکه توافق معناداری صورت بگیرد، کم است. با این وجود، بازار ارز هم‌اکنون در شرایط حساس قرار دارد.
علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در این خصوص گفته است: فارغ از چگونگی مذاکرات و اینکه توافقی صورت بگیرد یا خیر، فکر می‌کنم عزم دولت برای توافق جدی است و اگر مشکل خاصی وجود نداشته باشد، این توافق نهایی خواهد شد.
وی می‌افزاید: خبر اعلامی از مذاکرات، احتمالاً یک شوک کوتاه‌مدتی را در بازار دلار ایجاد می‌کند و دلار را تا کانال ۲۴ و ۲۵ هزار تومان پایین می‌آورد و کمتر از این رقم نخواهد بود. این کاهش قیمت دلار کوتاه‌مدت است.
عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران تصریح می‌کند: اگر توافقی صورت بگیرد، دولت با توجه به شرایطی که دارد، اجازه رشد هیجانی دلار را نمی‌دهد و سعی می‌کند با تزریق ارز، دلار را تا پایان سال در کانال ۳۰ هزار تومان نگه دارد.
علی عباسیان، کارشناس بازارهای مالی نیز در رابطه با مذاکرات برجام می‌گوید: مذاکرات تأثیر مستقیمی روی دلار دارد. از نظر من مهم‌ترین دلیل بازگشت آمریکا به مذاکره قرارداد ۲۵ ساله ایران با چین است اما از طرفی ایران هم به دلیل خروج آمریکا از برجام کمی ترس دارد و به دنبال تضمین گرفتن از آمریکاست و بعید می‌دانم فعلاً مذاکره راه به جایی ببرد.
وی در رابطه پیش‌بینی قیمت دلار اظهار می‌کند: اگر مذاکره نکنیم دلار گاردی صعودی می‌گیرد و به نظرم دلار تا پایان سال تا ۳۴ هزار تومان رشد می‌کند و بعد در محدوده ۳۰ هزار تومان تثبیت می‌شود.
علی‌اصغر سمیعی، رئیس سابق کانون صرافان دراین‌باره می‌گوید: بنده تصور می‌کنم که کاهش نرخ ارز، حتی اگر شروع شود و بخواهد ادامه پیدا کند، به‌صورت دستوری و مصنوعی و به ضرب تبلیغ و تزریق خواهد بود.
وی تصریح می‌کند: ضمن اینکه بار هم در کوتاه‌مدت، دوباره روند صعودی پیدا می‌کند. خود این تلاطم و کاهش هم به ضرر اقتصاد کشور و تنها به نفع واردات غیرضروری و کمک به خروج بیشتر سرمایه از کشور و صدمه به تولیدات داخلی و کاهش گردشگری در داخل ایران و به نفع سفر به کشورهای دیگر خواهد بود.
هنوز گمانه‌زنی‌های اولیه شروع نشده است
در این‌باره هوشنگ شجری، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به عدم نتیجه روشن مذاکرات اظهار می‌کند: اکنون گمانه‌زنی‌های اولیه شروع نشده است و نمی‌توان نظری در ارتباط با این نشست داد. بر این اساس، مذاکرات تأثیرات خود را هم بر بازارهایی مانند دلار نشان نداده است و اگر بازار ارز واکنشی را هم نشان داده بسیار اندک و موقتی است.
وی ادامه می‌دهد: زیرا فعلاً در بازار یک جو بدبینی حاکم و تصور بر عدم نتیجه مثبت این توافقات است ولی اگر نتیجه‌ای حاصل شود و حتی اولین علائم مشخص شود، کاهش تدریجی قیمت دلار هم شروع می‌گردد.
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که در صورت انجام توافقات کف قیمت دلار چقدر خواهد بود تصریح می‌کند: احتمالاً نرخ دلار بین ۲۳ تا ۲۵ هزار تومان خواهد رسید. زیرا کمتر از این قیمت شوکی بر بازارها خواهد بود که خود عواقبی ناخوشایند را در بردارد. با افت بیشتر قیمت ارز، چه بسا صادرات با شرایط بدی روبه‌رو خواهد شد و در برابر واردکنندگان اقدام به واردات بی‌رویه هر نوع کالایی خواهند کرد که نتیجه‌اش وابستگی است. اما اگر در حد معقول کاهش داشته باشد با تحولات مثبتی در اقتصاد روبرو خواهیم بود.
رفتارهای هیجانی مردم کنترل‌شده است
رضا شاه‌نظری که از صرافان اصفهان است در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در مدتی که بحث مذاکرات در میان بوده است هر خبری در این ارتباط، تأثیر قابل توجه و کوتاه‌مدتی در نرخ ارز به ویژه دلار داشته است. اما اکنون این مذاکرات نتوانسته است که بازار را تغییری چندان دهد.
وی ادامه می‌دهد: شاید مردم به این نتیجه رسیده‌اند که تصمیم‌گیری هیجانی برای فروش و یا خرید ارز به صلاح نیست. زیرا در این دور از مذاکرات، رفتارهای هیجانی قبلی مردم تا حدودی کنترل‌شده است.
این فعال یادآور می‌شود: البته از قبل از شروع مذاکرات، تغییرات نامحسوس نرخ دلار شروع شد تاکنون هم ادامه دارد ولی نه آن چنان که دفعات قبل شاهد بودیم و تأکید می‌کند: قطعاً به نتیجه رسیدن برجام بر قیمت ارز تأثیرگذار خواهد بود و افت تا ۲۳ هزار تومان را می‌توان پیش‌بینی نمود.
توقع بازگشت نرخ‌ها به قبل از گرانی‌ها را نداشته باشید
احمد شاکران، کارشناس اقتصادی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: فعلاً هیچ پیش‌بینی برای قیمت دلار نمی‌توان کرد و باید تا انتهای مذاکرات منتظر ماند اما اینکه دولت متمایل به تحقق این توافق هست یا نه از دیدگاه من با شرایط کنونی، بهترین و شاید تنها راهکار دولت برای برون‌رفت بخشی از ناخوشی‌های اقتصادی وابسته به برجام است و البته بخشی از ناملایمات و مشکلات اقتصادی هم مرتبط با داخل کشور است.
به گفته وی مشکل تحریم‌ها و عدم ارتباط با کشورهای خارجی، مشکل نبود مواد اولیه و مبادلات بانکی از مواردی است که با بازگشت برجام حل خواهد شد. در این میان یکی از پیامدهای مثبت هم تعدیل نرخ دلار خواهد بود. هرچند نمی‌توان این توقع را داشت که در صورت احیای برجام، نرخ دلار به قبل از این گرانی‌ها برسد. اما بدون تردید باگذشت زمان و به تدریج، قیمت‌ها در مسیر کاهشی خواهند افتاد.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی خبرگزاری ایمنا
نظر شما