به گزارش خبرنگار ایمنا، این پشه ناقل بیماری‌های خطرناک و کشنده‌ای از جمله تب دنگی است که واکسن و درمان قطعی تاکنون برای آن کشف نشده است.
بیشتر بخوانید: پشه آئدس چیست؟ + شکل، علائم نیش، آخرین وضعیت ایران و درمان تب دنگی (بروزرسانی ۱۴ آبان ۱۴۰۲)
آئدس که به ببر آسیایی نیز مشهور است، بیشتر در مناطق استوایی جهان به ویژه آسیای جنوب شرقی وجود دارد و به تازگی شیوع بالای آن در برخی از کشورها گزارش شده که با توجه به انتقال آن از طریق جابه‌جایی کالا در سفرهای تجاری و همچنین سفرهای تفریحی، خطر جدی برای سلامت جامعه است.
ویژگی‌های پشه آئدس چیست؟
پشه آئدس دارای دو بال فعال و یک جفت بال تحلیل رفته به نام هالتر، خرطوم بلند با قطعات دهانی گزنده، مکنده در جلو سر، وجود فلس‌های کوتاه و متراکم روی سینه، پا و رگ بال‌ها، رگ‌بندی مشخص بال و بندبند بودن روی شکم، پوشیده بودن سینه از فلس‌های قهوه‌ای تیره یا متمایل به سفید است.
راه تولید مثل این پشه، تخم‌گذاری در آب‌های راکد است و توانایی اینکه در کوچک‌ترین آب‌های سطحی مانند آب گلدان، پشت کولرها و چاله‌ها، تخم‌ریزی کند را دارد.
تب دنگی که از آن به عنوان "تب استخوان شکن" نیز یاد می‌شود، یکی از بیماریی‌هایی است که از طریق آئدس منتقل می‌شود.
درد شدید حاصل از این بیماری به گونه‌ای است که فرد تصور می‌کند، استخوان‌هایش در حال شکستن است و از همین رو نیز به تب استخوان شکن معروف شده است.
پشه آئدس، ببر آسیا
هرمزگان از جمله استان‌هایی است که مراودات بسیاری با کشورهای همسایه دارد که این مساله هرمزگان را در معرض خطر بالای ورود این پشه و احتمال استقرار آن قرار داده است زیرا که ببر آسیایی برای ورود و خروج از مرزها نیازی به مجوز ندارد!
ورود لاستیک‌های مستعمل، نی‌های بامبوی وارداتی، کالاها و اجناس وارد شده از کشورهای آلوده از طریق کشتی و هواپیما از جمله راه‌های انتقال و ورود این پشه به کشور است.
ببر آسیایی در هر مرحله خون خواری، چندین نفر را می‌گزد و این تغذیه مکرر، موجب بیماری‌های خونریزی دهنده تب دنگی، چیکونگونیا و ویروس زیکا می‌شود.
آئدس در ساعات فعالیت انسان خون‌خواری می‌کند
آئدس در ساعات فعالیت انسان خون‌خواری می‌کند و به همین دلیل استفاده شبانه از پشه بند کمکی در پیشگیری از گزش آن نمی‌کند.
در صورت استقرار و بقای آئدس در هرمزگان، مهار آن نیازمند صرف هزینه بالاست و به همین دلیل اقدامات پیشگیرانه و بیماریابی فعال از مهمترین برنامه‌های دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان برای مقابله با آن است.
به گفته کارشناسان بهداشتی، با توجه به اینکه یکی از محل‌های زندگی این پشه در میان لاستیک و لنج‌های فرسوده است، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها باید با همکاری شبکه‌های بهداشت و درمان تمهیدات لازم جهت جمع‌آوری قایق‌ها و لاستیک‌های فرسوده را فراهم کنند.
جابه‌جایی و از بین بردن لاشه لنج‌های فرسوده به علت اینکه مکانی مناسب برای رشد پشه و تخم‌گذاری است، جمع‌آوری سریع و روزانه زباله‌ها و لاستیک‌های فرسوده در محوطه‌های بندری و گمرکی، از بین بردن نخاله‌های ساختمانی، نیزارها و آب‌های راکد در حاشیه خورها و سواحل از اقدام‌های ضروری جهت پیشگیری از انتقال و شیوع بیماری در منطقه است.
پشه خطرناک آئدس در پشت مرزهای شرقی و جنوبی ایران
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان از رؤیت شدن پشه خطرناک آئدس در محلات بندرعباس خبر داد و اظهار کرد: پیدا شدن این پشه خطرناک است و مردم مراقب باشند.
فاطمه نوروزیان گفت: مدت‌ها است در خصوص پشه آئدس در استان جلسات زیادی برگزار شده که اخبار و اطلاع رسانی جلسات از طریق رسانه‌ها منتشر شد، این پشه سال گذشته در بندر لنگه یافت شده و به سرعت اقداماتی برای از بین رفتن آن انجام شد.
وی افزود: در روزهای گذشته نیز این پشه در محلات شهر بندرعباس یافت و سپس توسط همکاران حشره‌شناس ما صید شد.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان گفت: این پشه خطر ویروسی نداشت و تاکنون نیز بیمار مشکوک نداشتیم و نیاز است اقدامات پیشگیرانه هر چه سریع‌تر توسط شهروندان رعایت شود.
وی تصریح کرد: از جمله اقداماتی که باید انجام شود این است که پشه‌های بالغ باید از بین بروند و تا شعاع یک کیلومتری مکانی که پشه آنجا رؤیت می‌شود باید ضدعفونی شود.
نوروزیان گفت: یکی از مناطقی که این پشه در آنجا زیست می‌کند بشقاب‌های زیر گلدان و اطراف آن است که آب در آنجا می‌ماند، گیاه بامبو نیز محلی برای رشد این پشه است و نقاطی که آب کولر جمع می‌شود، نیز محل دیگری برای رشد و نمو این پشه خطرناک است. پشه در این محل‌ها می‌تواند تخم‌ریزی و رشد داشته باشد و به همین دلیل باید در منازل سم‌پاشی شود.
وی گفت: انتظار می‌رود برای سلامت عمومی، رسانه‌ها در کنار دانشگاه علوم پزشکی امر اطلاع‌رسانی در خصوص سم‌پاشی مناطق آلوده را انجام دهند. وزارت بهداشت تعلل در خصوص سم‌پاشی را جایز ندانست و اعلام کرده باید به سرعت سم‌پاشی انجام شود.
بیماری دانگ چیست؟
تب دانگ نام یک بیماری ویروسی است که به دو شکل معمولی و خونریزی‌دهنده بروز می‌کند و به آن تب استخوان شکن هم می‌گویند.
این بیماری توسط پشه‌ای به نام "آئدس اجیپتی" به انسان منتقل می‌شود. اگر چه این پشه در مناطق استوایی، جنوب شرق آسیا، آمریکای جنوبی و آفریقا دیده می‌شود، اما می‌تواند توسط مسافران یا حمل و نقل کالا به سایر کشورها هم گسترش یابد.
مرحله حاد بیماری همراه با تب و درد عضلانی حدود یک تا دو هفته طول می‌کشد و برای درمان این بیماری مراجعه به مراکز درمانی مجهز الزامی است. باید بیمار به دقت تحت نظر قرار گیرد و در صورت لزوم اکسیژن یا مایعات وریدی برایش تجویز و از مصرف خودسرانه مسکن‌ها خودداری شود، زیرا ممکن است باعث تشدید مشکلات خونریزی شود.
تنها راه مؤثر مبارزه با این بیماری مقابله با پشه ناقل آن است؛ پس بهسازی محیط زیست از طریق جمع‌آوری زباله‌ها و مکان‌هایی که ممکن است آب باران و آب‌های سطحی در آنها ذخیره شود از اقدامات ضروری است، به طور مثال لاستیک‌های فرسوده اتومبیل که آب باران در آنها جمع می‌شود، محل مناسبی برای رشد و تکثیر پشه است، استفاده از اسپری‌ها و ترکیبات دور کننده حشرات در مدت اقامت در کشورهای آلوده هم می‌تواند در حفظ سلامت افراد مؤثر باشد.
هیچ گونه واکسنی برای بیماری‌های منتقله توسط پشه آئدس وجود ندارد و نزدیک به ۸۰ درصد از بیماران مبتلا به ویروس تب دنگی هیچ گونه نشانه‌ای نداشته یا نشانه‌های بسیار خفیفی مانند تب ملایم دارند؛ این بیماری فقط در پنج درصد بیماران به صورت وخیم بروز می‌کند و علائمی مانند خونریزی معمولاً از بینی و لثه‌ها، بی‌حالی عمومی و کاهش شدید پلاکت خون ایجاد می‌شود.
علائم نیش پشه آئدس چیست؟
نشانه‌های این بیماری سه تا ۱۴ روز بعد از ورود ویروس به بدن فرد ظاهر می‌شود و بیشتر مواقع نشانه‌ها بین چهار تا هفت روز بعد از گذشت آشکار می‌شود، معمولاً نشانه‌ها در کودکان مبتلا به ویروس دنگی مشابه سرماخوردگی معمولی یا اسهال و استفراغ است و علائم این بیماری شامل سردرد دردهای عضلانی، کسالت و بی‌حالی غیرطبیعی تب و در برخی موارد خارش و جوش در قسمت‌های مختلف بدن و در صورت شدت بیماری گاهی خونریزی است.
محل زندگی پشه آئدس چه مکان‌هایی است؟
ظروفی که آب در آنها جمع می‌شود مکان مناسبی برای رشد و تخم گذاری پشه است. ظرف آب پرندگان زیر گلدانی، لاستیک‌های بلا استفاده‌ای که در سطح شهر رها شده‌اند و هر ظروفی که حتی به اندازه یک قاشق چای‌خوری آب در آن جمع شود می‌تواند مکان مناسبی برای رشد پشه باشد.
اقدامات خودمراقبتی که باید در مقابله با بیماری تب دانگ انجام شود:
- ظروف زیر گلدان برداشته شود
- آب‌های زیر کولر به صورت روزانه و مرتب خالی شود
- درب منابع ذخیره آب شور در منزل همیشه بسته باشد
- لاستیک‌های فرسوده و مستعمل در محیط خانه وجود نداشته باشد
- قوطی‌های کنسرو جمع‌آوری و معدوم شود
- نصب توری بر روی درب و پنجره‌ها و هواکش ساختمان
- نظافت و پاکیزه نگه داشتن خانه و پیرامون آن
- خشک کردن سطوح مرگ و آب‌های راکد
- استفاده از اسپری و مواد دافع حشرات مانند پماد و کرم در مناطقی که پشه وجود دارد
- پوشیدن لباس‌های ترجیحاً رنگ روشن و آستین‌دار که بیشتر قسمت‌های بدن را بپوشاند
- استفاده از وسایل حفاظت فردی مانند خوابیدن زیر پشه بند
- در صورت بروز هرگونه علائمی در اسرع وقت به نزدیکترین مرکز خدمات جامع سلامت محله زندگی خود مراجعه کنید.
تب زرد چیست؟
تب زرد بیماری ویروسی حاد و کشنده است که از طریق نیش پشه به انسان و سایر پستانداران منتقل می‌شود. این ویروس در حقیقت از طریق پوست وارد بدن انسان شده و به جریان خون وی وارد می‌شود و به محض ورود ویروس به جریان خون و قبل از بروز هر گونه علائمی به سرعت تکثیر می‌یابد.
جالب است بدانید که ویروس تب زرد نسبت به تغییرات فصلی و آب‌وهوایی مقاوم است و می‌تواند به صورت طولانی مدت در بدن پشه حامل آن باقی بماند.
کبد، قلب، کلیه و غدد فوق کلیوی از جمله قسمت‌هایی از بدن است که بیشتر در معرض حمله این ویروس حاد قرار می‌گیرد.
نیش پشه آئدس اجیپتی اصلی‌ترین عامل انتقال بیماری تب زرد است و با توجه به اینکه این بیماری بیشتر مردم کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی را درگیر می‌کند، مردم بومی این نواحی بر ضد این بیماری واکسینه می‌شوند، اما در بسیاری از موارد مسافرانی که به این نواحی سفر می‌کنند در معرض ابتلاء به این بیماری قرار می‌گیرند، بنابراین شاید بهتر باشد، افراد چند هفته قبل از سفر به کشورهایی که احتمال ابتلاء به ویروس در آنها بالا است، به پزشک مراجعه کنند و در صورت صلاح دید پزشک نسبت به دریافت واکسن تب زرد اقدام شود.
نظر شما