به گزارش خبرنگار ایمنا، مریم قاسمی سیچانی امروز _دوشنبه اول آذرماه _ در هفتادمین نشست تخصصی معماری و شهرسازی که با موضوع واکاوی بناهای شاخص معاصر اصفهان برگزار شد، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره دکتر لطف الله هنرفر، زنده یاد دکتر شیرازی، آقای دکتر وافی و زنده یاد عباس بهشتی، اظهار کرد: خوشبختانه برخی از بناهای اداری موجود در شهر اصفهان مثل ساختمان شهرداری اصفهان، بانک‌های تجارت و ملی به ثبت ملی رسیده است و امیدواریم که برای برخی کارخانه‌ها مثل کارخانه ریسباف اتفاقات خوبی بیفتد.
وی افزود: با این وجود در دوران معاصر بر روی معماری مسکونی کمتر کار شده است و ما شاهد هستیم که بسیاری از این نمونه‌ها با اینکه بسیار شاخص هستند، در حال از بین رفتن هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اصفهان خاطرنشان کرد: برخی تاریخ صفویه را آغاز دوران معاصر می‌دانند اما بیشتر متخصصان دوره قاجار و مخصوصاً انقلاب مشروطیت را سرفصلی برای معماری و تاریخ معاصر ما می‌دانند.
قاسمی اضافه کرد: در چند سال اخیر برخی کارشناسان همچون مثل دکتر مصطفی کیانی بر روی معماری دوره پهلوی اول کار کرده‌اند، زنده یاد پرویز رجبی در خصوص معماری پهلوی تحقیق داشتند و آقای بانی مسعود و دکتر قبادیان نیز در این حوزه اقداماتی را انجام دادند.
وی تاکید کرد: آنچه که بیشتر از همه مغفول مانده معماری معاصری است که در شهرهای ما به خصوص شهر اصفهان که پیشینه معماری زیادی دارد، بسیار شاخص است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اصفهان با تاکید بر اینکه زمانی که در مورد معماری معاصر اصفهان صحبت کنیم باید یک دوره بندی را قائل شویم، ادامه داد: بخشی از معماری دوره معاصر در زمان قاجار و پهلوی اول، تا دهه ۱۳۴۰ اتفاق افتاده که هنوز سیستم ساخت و ساز سنتی قرار داشت و از حدود سال ۱۳۴۰ به بعد، رشد اقتصادی و مصالح نوین موجب شد تا معماری مدرن ایجاد شود.
قاسمی افزود: پس از آن نیز دوره انقلاب اسلامی است که اتفاقات زیادی را در حوزه معماری شهرهای ما موجب شده است.
وی به جریان‌های حاکم بر معماری اصفهان در دوره اول اشاره و تصریح کرد: سه جریان سنتی، باستان گرایی شامل ملی گرایی و نئوکلاسیک، همینطور معماری مدرن بر شکل گیری معماری بناها در این دوره اثرگذار بوده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اصفهان ادامه داد: درون گرایی، تغییر پلان و تقلید کامل از غرب به دلیل وارد شدن عملکردهای جدید، تغییر نما، تغییر مصالح و تکنولوژی ساخت از جمله ویژگی‌های معماری بناها در دوره اول قرن معاصر است.
قاسمی افزود: تغییر در تزئینات، پنجره و بالکن، خیابان و نمادهای جدید نیز از دیگر ویژگی‌های معماری بناهای این دوره بوده که تحت تأثیر تحولات فرهنگی و اجتماعی ایجاد شده است.
وی تاکید کرد: متأسفانه در شهر اصفهان نسبت به سایر شهرها مقاومت زیادی برای حفظ اصول معماری و مخصوصاً مکتب معماری و شهرسازی اصفهان عصر صفوی وجود داشته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اصفهان اضافه کرد: یکی از ویژگی‌های جالبی که از اواخر دوره قاجار آغاز می‌شود و در دوره پهلوی اول و دوم بسیار چشمگیر است، تغییر در ساختار اجتماعی ایران بوده، به نحوی که صاحبان صنعت و کارخانه داران به طبقات اجتماعی ما اضافه می‌شوند.
قاسمی اظهار کرد: در دوره قاجار به دلایل اقتصادی و محدودیت‌هایی که وجود داشت، شرکتی به نام اسلامیه توسط زنده یاد کازرونی، مشکی، نیل فروشان و سایر بزرگان تشکیل و موجب می‌شود که مجموعه فضاهای اشتغال آفرین و تولید کننده در کشور ایجاد شود.
وی گفت: چنین فضاهایی به خصوص در دوره پهلوی اول در اصفهان نمود زیادی پیدا کرد و صاحبان این فضاها نوع جدیدی از معماری در شهر اصفهان را ایجاد کردند و در کنار آن پایبند به سنت‌های جامعه بودند و ایجاد این فضاها مثل کارخانه نساجی، اصفهان را به قطب صنعت نساجی ایران تبدیل می‌کند و نوع جدیدی از معماری رقم می‌خورد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اصفهان خاطرنشان کرد: ساختمان شهرداری اصفهان، از بناهای شاخصی است که در این دوران ساخته شده است و زنده یاد عبدالحسین ملک التجار عنوان می‌کند که ساختمان شهرداری در اصفهان اولین بنایی است که از سقف و تیرچه بتنی در ساخت آن استفاده شده است.
وی گفت: تا قبل از آن زمان نمای غالب شهر اصفهان، نمای آجری است و ساختمان شهرداری اولین بنایی در شهر اصفهان است که در ساخت آن از سنگ استفاده شده و پلان خاصی دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اصفهان به ضرورت حفظ خانه‌های مسکونی اشاره و تصریح کرد: اولین بار در سال ۵۳، ۹ خانه ثبت ملی شد که عمدتاً نمونه‌های شاخص دوران صفوی هستند و معمولاً خانه‌هایی که تا اواخر دوره قاجار بودند، واجد ارزش شناخته می‌شدند که غالباً حیاط در مرکز قرار داشت، اما بعداً با تغییر اجتماعی تحولاتی در معماری آنها اتفاق افتاد.
قاسمی گفت: این تغییرات در حوزه تغییر پلان و تقلید کامل از غرب به دلیل وارد شدن عملکردهای جدید، تغییر نما، تغییر مصالح و تکنولوژی ساخت، تزئینات، پنجره و بالکن و نمادهای جدید بوده و از جمله این خانهها می‌توان به خانه راه نجات، خانه امیر قلی امینی، خانه سردار اعظم، خانه کتابی، سردار جنگ و خانه دهش اشاره کرد.
نظر شما