به گزارش خبرنگار ایمنا، سرعت پایین اینترنت، نسبت به سرعت اسمی خریداری شده از جمله انتقادات همیشگی کاربران است. معمولاً دلیل این‌گونه مشکلات پهنای باند کشور و گاه مشکل به‌پای کم‌فروشی شرکت‌های اینترنتی گذاشته می‌شود اما گویا اخیراً این مشکل، محسوس‌تر شده است. به ویژه در بارگذاری داده‌های شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، که نگرانی فعالان این پلتفرم و کسب‌وکارهای اینترنتی را تشدید کرد و باعث شد بحث آغاز اجرای طرح صیانت در رسانه‌های مختلف منتشر شود. چنین که گفته می‌شود از زمان تصویب بررسی طرح صیانت در مجلس، ظاهراً اجرا کردن آن به مسئولیت در بین شرکت‌های توزیع‌کننده اینترنت، تبدیل‌شده است؛ زیرا در چند ماه گذشته، که موضوع صیانت یا مسدودسازی فضای مجازی مطرح شد به نظر می‌رسد که از طریق شرکت‌های تأمین‌کننده اینترنت در کشور با روش‌های مختلف به دنبال پیاده‌سازی این طرح هستند.
به طوری که پس از قطعی و کندی اینترنت برای اپراتورهای تلفن همراه، حالا قطعی و کندی اینترنت به اینترنت‌های ثابت و خانگی رسیده است. طرحی که بنا بر نظر حقوق‌دانان دارای شرایط اصل ۸۵ قانون اساسی نبوده و چنین اقدامی به معنی پنهان کاری تلقی می‌شود؛ زیرا این طرح، یک طرح تخصصی و مربوط به ۵۰ هزار نفر نیست که پشت درهای بسته مصوب شود. بلکه زندگی روزمره حدود ۸۰ میلیون ایرانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین باید در صحن علنی بررسی شود.
طرح صیانت محدودکننده اینترنت است خیر؟
طرح صیانت چیست و آیا به راستی با کندی سرعت اینترنت ارتباطی دارد؟ واقعیت آن است که طرح بحث برانگیز صیانت از حقوق کاربران اینترنت یا همان محدودسازی اینترنت، که از چندی پیش در مجلس کلید خورد از همان روزهای ابتدایی با موجی از انتقادات همراه بود. منتقدان این طرح معتقد هستند که اجرای چنین طرحی در کشور محدودیت دسترسی کاربران به فضای مجازی و آسیب به کسب‌وکارهای مجازی را به دنبال دارد. قرار است دسترسی به شبکه‌های اجتماعی خارجی را محدود کند و این‌گونه، کسب‌وکارهای بسیاری از کندی اینترنت و فیلترینگ احتمالی متضرر خواهند شد.
در این خصوص امیر ناظمی، رئیس سابق سازمان فناوری اطلاعات با بیان اینکه امروز طرح صیانت یک مسئله مهم برای فعالان عرصه اینترنت است می‌گوید: اگر طرح صیانت اجرا شود رشد اکوسیستم و اینترنت را شاهد نخواهیم بود و این طرح اصلاً خوب نیست.
به گفته وی طرح صیانت ۱۲ شکل عمده دارد اما متأسفانه به دلیل اینکه این طرح سیاست زده شده است نظرات کارشناسان در آن جایی پیدا نکرده است، در حالی که قبل از لایحه مجلس، با تشکیل یک کارگروه متشکل از نمایندگان دولت و مجلس یک طرح مشترک آماده شده بود اما قبل از تأیید شدن آن طرح، نمایندگان مجلس ناگهان خود یک طرح جدید را به صحن بردند.
در برابر عده‌ای دیگر که قطعاً از موافقان اجرای چنین طرحی هستند آن را محدودکننده نمی‌دانند و معتقدند حتی ظرفیت اشتغال‌زایی بیشتری را فراهم می‌کند. موافقان این طرح هرگونه محدودسازی دسترسی کاربران به فضای مجازی را تکذیب کرده‌اند و تأکید دارند که این طرح صرفاً به دنبال ساماندهی فضای مجازی و صیانت از حقوق کاربران است.
سید علی یزدی خواه، نماینده مجلس با اشاره به ادعای برخی رسانه‌ها مبنی بر قطع یا ضعیف شدن اینترنت خانگی در راستای اجرای خودخواسته طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی مشهور به طرح صیانت، می‌گوید: این موضوع را به شدت تکذیب می‌کنم و خیال مردم راحت باشد. طرح مذکور هنوز در کمیسیون مشترک مورد بررسی قرار نگرفته و جلسه‌ای هم برگزار نشده است.
مجید انصاری، دیگر نماینده مجلس در این باره بیان می‌کند: برخی بر این باورند که این طرح به محدودسازی فضایی کسب‌وکار منجر می‌شود، در حالی‌که اتفاقاً در این طرح تلاش شده است این فضا اهمیت بیشتری پیدا کند و حتی ظرفیت اشتغال بیشتری را فراهم کند.
اجرای طرح صیانت، موانع و محدودیت‌های پیش رو
اما کارشناسان شرکت‌های اینترنتی در رابطه با دلیل کندی سرعت اینترنت در این روزها و هفته‌های اخیر و ارتباط این موضوع با طرح صیانت چه می‌گویند؟
رضا حاجی احمدی، رئیس هیئت مدیره شرکت آریانا گستر اسپادانا در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: کندی سرعت اینترنت، بیشتر مربوط به شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و واتس‌اپ است و سایت‌های داخلی با مشکل چندانی روبه‌رو نیستند. آن گروه کاربرانی که تحت پوشش شرکت مخابرات هستند کنترل و مدیریت سرعت اینترنت آن‌ها بر عهده این شرکت است. اما افرادی که از اینترنت شبکه موبایلی استفاده می‌برند سرعت اینترنت آن‌ها قابلیت مدیریت بیشتری دارد.
وی در ارتباط با تأثیر طرح صیانت بر این شرایط می‌گوید: هنوز این طرح وارد مرحله اجرایی نشده است که مشخص شود تأثیری داشته یا خیر و هنوز هم معلوم نیست که با چه فرمتی اجرا خواهد شد ولی اگر قرار بر اجرایی شدن آن باشد لازم است جذابیت شبکه‌های داخلی افزایش یابد تا کاربران دلیلی برای روی‌آوری به شبکه‌های فعلی و مواجه به محدودیت‌ها نداشته باشند.
این مسئول با تأکید بر اینکه کل سرعت اینترنت افت نداشته تصریح می‌کند: مشکل کندی سرعتی که در شبکه‌هایی خاص به وجود آمده است احتمالاً با گذشت چند روز رفع خواهد شد.
محمد فرشادی، مدیر یکی از شرکت‌های اینترنتی نیز در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: شرکت‌های اینترنتی و مخابرات دو متهم اصلی برای سرعت پایین اینترنت هستند در حالی که دلیل واقعی پهنای باند اینترنت است. سالهاست وعده افزایش پهنای باند داده می‌شود ولی در عمل تحقق نداشته و همچنان پهنای باند کمی در اختیار شرکت‌ها قرار داده می‌شود.
به گفته وی گاه اختلالاتی در شبکه به وجود می‌آید که سرعت را پایین می‌آورد اما سرعت پایین این چند روز اخیر، تا حدودی بیش از هر زمان بوده به طوری که فعالیت، شرکت‌ها را هم با خلل مواجه کرده است. به همین دلیل است که برخی گمان می‌کنند دلیل این اتفاق به طرح صیانت مربوط می‌شود در صورتی که با پیگیری‌های انجام گرفته، وعده رفع این مشکل در همین چند روز آینده داده شده است.
همچنین سعید ادیب، کارشناس اینترنت و فضای مجازی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه امروزه زندگی بدون اینترنت تقریباً امری ناممکن است می‌گوید: استفاده از به‌روزترین اطلاعات و خبرها، فضای آموزشی، کسب‌وکار و درآمد اقتصادی از جمله مواردی است که در این سال‌ها با اینترنت انجام می‌گیرد. معمولاً از ایرادات و مشکلات شبکه‌های اجتماعی سخن گفته می‌شود ولی همین فضا به یک محیط مطلوب و درآمدزا برای عده‌ای از فعالان اقتصادی درآمده است به خصوص از زمان شیوع کرونا که ارتباطات فیزیکی کمتر شد.
وی اظهار می‌کند: مدتی است که نمایندگان مجلس طرحی تحت عنوان صیانت از کاربران را مورد بررسی قرار داده که با وجود مزایایی، انتقادات فراوانی را به دنبال داشته است به طوری که گفته می‌شود اجرای آن علاوه بر محدویت‌هایی دیگر، به کندی سرعت اینترنت می‌انجامد هرچند سرعت اینترنت در کشور ما همیشه کم بوده ولی این طرح آن را کندتر هم می‌کند.
این کارشناس می‌گوید: اما اینکه تا چه میزان این ادعا واقعی باشد به زمان اجرای آن بازمی‌گردد که هنوز این اتفاق نیفتاده است. در این حال آنچه روشن است آنکه با اجرای آن، دسترسی کاربران به شبکه‌های اجتماعی خارجی با موانع و محدودیت‌هایی روبه‌رو خواهد شد در حالی‌که هنوز زیرساخت‌های لازم برای اجرای این‌گونه طرح‌ها در کشور ما فراهم نیست. این نوع طرح‌ها در برخی از کشورهای دیگر هم اجرا شده است و غالباً موفق بوده اما با برنامه‌ریزی کارشناسانه و مهیاسازی بسترهای مناسب همراه بوده نه آنکه یک مرتبه و بدون در نظر داشتن منافع دیگران و با تصمیمات عجولانه و غیر کارشناسی، طرح انجام گرفته باشد.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما