به گزارش خبرنگار ایمنا، روش‌های متعددی برای مطالعه صحیح وجود دارد؛ هر کس برحسب عادت‌ها و شرایط خود می‌تواند تصمیم بگیرد که بهترین روش مطالعه برای خودش چیست؛ مثلاً بستگی به اینکه استعداد یادگیری شما بیشتر شنیداری است یا دیداری، نوشتاری و غیره، روش خود را انتخاب می‌کنید. با این حال باید روش‌های صحیح مطالعه را برای موفقیت و درک بهتر مطالب فراگرفت و بر اساس آن برای کنکور مطالعه کرد، در این زمینه با آسیه آقایی، مشاور تحصیلی کنکور گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید.
داوطلب برای مطالعه صحیح باید چه مهارت‌هایی داشته باشد؟
برای اینکه داوطلب کنکور روش صحیح درس خواندن داشته باشد، باید چند مهارت مهم و پایه‌ای را بیاموزید؛ از جمله این مهارت‌ها می‌توان به مهارت گوش دادن، یادداشت برداری، خلاصه نویسی و پرسیدن اشاره کرد. افراد حرف‌ها و صداها را می‌شنوند، اما معنایش این نیست که آنها را درک می‌کنند، زیرا اگر بخواهیم گوش دهیم، موضوع فرق می‌کند و هر چه با دقت‌تر گوش دهیم بیشتر موضوع را درک خواهیم کرد. ناتوانی و ضعف در گوش دادن، علت بسیاری از مشکلات ارتباطی و یادگیری مطالب است، البته یادداشت برداری نیز مهارتی است که به درک بهتر مطلب و تکمیل دانسته‌ها کمک می‌کند و با جزوه‌نویسی تفاوت دارد.
در واقع یادداشت برداری به معنای انتخاب و ثبت نکات کلیدی و مهم است و در کنار آن مهارت خلاصه نویسی نیز از اهمیت خاصی برخوردار است؛ خلاصه نویسی به معنای مرور مطلبی است که داوطلب آن را خوانده است و در واقع بیان مجددی از نکات اصلی به زبان داوطلب کنکور است؛ خلاصه نویسی باید شامل نکات اصلی، بیان کننده روابط میان نکات اصلی و منسجم باشد. مهارت پرسیدن نیز در داشتن مطالعه صحیح و مؤثر نقش دارد، زیرا پرسش‌های داوطلب نشان‌دهنده دقت، نکته‌سنجی و مهارت در یادگیری است.
روش‌های مطالعه پویا و کارآمد برای کنکور چیست؟
برای داشتن مطالعه‌ای فعال و پویا نوشتن نکات مهم در حین خواندن ضروری است تا داوطلب برای مرور مطالب دوباره کتاب را نخواند و در زمانی کوتاه از روی یادداشت‌های خود مطالب مهم را مرور کند، بنابراین نوشتن نکات مهم بخشی مهم و حساس از مطالعه است که تا حدودی زیاد موفقیت داوطلب کنکور را تضمین خواهد کرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را کاهش خواهد داد.
کلیدبرداری نیز روشی برای مطالعه است که در این روش بهترین شیوه برای یادگیری به ویژه فراگیری مطالب درسی است. در این روش فرد مطالب را می‌خواند و بعد از درک حقیقی مطالب، نکات مهم را به زبان خود و به صورت کلیدی یادداشت می‌کند و سپس کلمات کلیدی را می‌نویسد و در واقع نوشته‌های خود را به بهترین شکل ممکن سازماندهی و نکات اصلی و فرعی را مشخص می‌کند تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی کتاب، فقط به طرح شبکه‌ای مراجعه کرده و با دیدن کلمات کلیدی نوشته شده بر روی طرح شبکه‌ای مطالب را بسیار سریع مرور کند؛ این روش درصد موفقیت تحصیلی داوطلبان را تا حد بسیار زیادی افزایش می‌دهد و درس خواندن را بسیار آسان و بازده مطالعه را زیاد خواهد کرد، کلمه کلیدی کوتاه‌ترین، راحت‌ترین، بهترین و پرمعنی‌ترین کلمه‌ای است که با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می‌شود.
کدام روش‌ها مطالعه برای کنکور نادرست و ناکارآمد است؟
خواندن بدون نوشتن روش نادرست مطالعه است؛ چرا که مطالعه فرایندی فعال و پویا است و برای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درک صحیح مطالب استفاده کرد. گاهی باید در زمان مورد نیاز مطالب را بلند بلند خواند و نکات مهم را یادداشت کرد تا هم با مطلب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه جانبه در یادگیری داشت و همچنین در هنگام مورد نیاز به ویژه قبل از امتحان و آزمون، بتوان از روی نوشته‌ها مرور کرد و خیلی سریع مطالب مهم را مجدداً به خاطر سپرد.
خلاصه نویسی نیز روشی است که زیاد کارآمد نیست، زیرا در این روش فرد مطالب را می‌خواند و آنچه را که درک کرده به صورت خلاصه یادداشت می‌کند که این روش برای مطالعه آنچنان مناسب نیست و بهترین روش برای درس خواندن نخواهد بود. در واقع خط کشیدن زیر نکات مهم و حاشیه‌نویسی نیز دو روش مطالعه است که روشی کامل برای درک عمیق مطالب و خواندن کتب درسی نیست و در یادگیری دروس تأثیرگذار نخواهد بود.
مطالعه صحیح داوطلبان کنکور باید چه اصول و ویژگی‌هایی داشته باشد؟
جدای از اینکه فرد چه شرایطی دارد و چطور به مطالعه‌کردن عادت کرده، اصولی‌ترین روش مطالعه روشی است که چند ویژگی را در خود جای داده باشد؛ آشنایی با این ویژگی‌ها به فرد کمک می‌کند تا با ایجاد کمترین تغییرات در روش معمول مطالعه‌اش، آن را بهینه کند و بیشترین بازدهی را از آن داشته باشد؛ از جمله ویژگی‌های اصولی مطالعه صحیح این است که فرایندی پویا و فعال باشد و هر دو نیم‌کره مغز را فعال نگه دارد، مبتنی بر فاصله‌گذاری و تکرار در فواصل زمانی منظم باشد، با متن تعامل دوطرفه برقرار شود و بتوان شرایط غیرمنتظره را در آن روش مطالعه جای داد و تغییرات لازم را بر حسب شرایط پیش‌بینی نشده در آن گنجاند.
چه مقدماتی برای مطالعه مؤثر و مفید باید فراهم شود؟
برای مطالعه مؤثر و مفید باید تنها یک مکان انتخاب شود و آن مکان تغییر نکند، در محیط مطالعه عواملی که باعث پرت شدن حواس می‌شود، وجود نداشته باشد، محیط مطالعه آرام باشد و در حین خستگی نیز نباید مطالعه کرد چرا که هیچ سودی ندارد و تنها ذهن فرد را خسته‌تر می‌شود.
آیا نور و استراحت در مطالعه کردن تأثیر گذار است؟
قطعاً نور مناسب برای داشتن مطالعه‌ای طولانی بسیار مؤثر است، بهترین نور برای مطالعه و کار، روشنایی معمولی اتاق است که در هوای روشن به وسیله نور غیرمستقیم ایجاد شده باشد، نورهای محیط به ویژه اگر در زاویه دید چشم‌های فرد باشد، باید یکنواخت باشد، یکی از معایب استفاده از چراغ مطالعه این است که تمرکز نور به سطح کتاب و تاریکی نسبی محیط اطراف باعث خستگی زودرس چشم‌ها می‌شود؛ البته فاصله مناسب چشم‌ها با کتاب نیز مهم است و یک چشم سالم از فاصله ۳۰ سانتی‌متری می‌تواند حروف و نوشته‌ها را به طور دقیق تشخیص دهد.
لازم است بدانیم برای هر ساعت مطالعه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استراحت مفید لازم است، این استراحت نه تنها برای چشم بلکه برای مغز نیز فرصت مناسبی است که یادگیری خود را مرور کند، در زمان استراحت باید به فاصله دور و بدون توجه و دقت نگاه کرد، این کار باعث تنوع و عدم خستگی زودرس می‌شود.
چه شرایطی برای مطالعه لازم است؟
باید بدانیم به کارگیری شرایط مطالعه به معنای بهره‌وری بیشتر از مطالعه است، شرایط مطالعه مواردی است که با آگاهی از آن، به کارگیری و یا فراهم نمودن آن، می‌توان مطالعه‌ای مفید و با بازدهی بالاتر داشت و در واقع این شرایط به فرد می‌آموزد که قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به کار گیرید و چگونه به اهداف مطالعاتی دست یابد. برای موفقیت در مطالعه، باید درست شروع کرد، یکی از عوامل اصلی موفقیت در مطالعه مفید داشتن برنامه منظم است و اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد.
فرد باید آرامش داشته باشد، زیرا آرامش ضمیر ناخودآگاه را پویا و فعال می‌کند.، داشتن تغذیه صحیح نقش مهمی در سلامتی فرد و تقویت حافظه دارد، البته ورزش کردن و داشتن خواب کافی هم فراگیری و حافظه را تقویت خواهد کرد.
اصول صحیح مطالعه چیست؟
باید در جای مناسب مطالعه کرد، دما، فضا، نظم، ترتیب و شرایط محیطی باید فراهم باشد، اگر قرار است فرد تنها ۳۰ دقیقه مطالعه کند، فقط به همین کار مشغول باشد و کار دیگری انجام ندهد، بهتر است گوشی تلفن همراه را بی‌صدا کرد و در اتاقی دیگر گذاشت و داوطلب به‌صورت منظم و برنامه‌ریزی شده باید خودآزمایی کند.
همچنین تست‌زنی اصولی روشی مهم برای آموختن مطالب است و کوئیزهای منظم مبحث‌های کلی و سرفصل‌ها و نکات اصلی را هدف قرار می‌دهد. در کوئیزها می‌توان در فواصل کوتاه متوجه شد که فرد کدام مباحث را درست نیاموخته و در کجا نقص دارد. آزمون‌های آزمایشی استاندارد بهترین روش برای آموختن مطالب، تثبیت یادگیری، هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی مجدد و از همه مهم‌تر شبیه‌سازی کنکور است و باید در برنامه داوطلبان وجود داشته باشد.
نظر شما