به گزارش خبرنگار ایمنا، شیمی و کاربردهای آن بخشی از زندگی روزانه انسان‌ها به شمار می‌رود. کاربردهای گسترده شیمی در پزشکی، داروسازی، صنایع غذایی، صنایع آرایشی و بهداشتی، تهیه رنگ، پلاستیک، لاستیک و انواع پوشش‌ها، صنایع کشاورزی، انرژی و غیره نشان از اهمیت زیاد این علم در جوامع بشری دارد.
با توجه به اهمیت روزافزون علم شیمی در همه ارکان زندگی انسان‌ها، توجه جدّی به آموزش مناسب و اثربخش آن از اهمیت زیادی برخوردار بوده و همه شهروندان باید دارای "سواد شیمی" و اطلاعات پایه لازم برای درک پدیده‌ها و آشنایی با عملکرد محصولات مختلف شیمیایی باشند. برای بررسی بیشتر این موضوع با حمیدرضا یوسفی، دکتری شیمی آلی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
ایران در زمینه علم شیمی چه جایگاهی دارد؟
به‌نظر من جایگاه ایران در علم شیمی در شأن کشور نیست، البته باید گفت که در زمینه مقاله نویسی و پایان‌نامه این علم جایگاه خوبی کسب کرده‌ایم و دانشمندان کشور جز ۱۰۰ دانشمند برتر دنیا هستند، اما این برتری تنها در زمینه مقاله‌نویسی است ولی این علم باید به زندگی مردم راه پیدا کند تا بتوان از آن کسب درآمد کرد.
علم شیمی در کشور با چه چالش‌هایی روبرو است؟
در کشوری مانند آلمان تمامی مردم از کودکان تا سالمندان شیمی را درک می‌کنند و در آزمایشگاه‌های مجهز و اردوهای علمی شیمی را می‌آموزند، یادگیری شیمی در سنین پایین منجر به افزایش اختراعات در این مبحث خواهد شد.
نبود ارتباط میان صنعت و دانشگاه و اصولی نبودن آموزش‌ها حلقه گم شده‌ای است که باعث می‌شود جایگاه شیمی در کشور، مناسب نباشد. آموزش‌ها بر مبنای صنعت نیست، به روز شدن کتاب‌های درسی به کندی پیش می‌رود و مباحثی که در کتاب شیمی متوسطه دوم آموزش داده می‌شود با اینکه نسبت به نظام قدیم پیشرفت کرده، اما بیشتر به حل مسائل ریاضی و مطالعه زیست شناسی روی آورده است. در کتب درسی جایگاه علم شیمی مدام کم رنگ تر می‌شود و دانش‌آموز در خصوص بازار کار شیمی اطلاعاتی ندارد.
برای ارتقای جایگاه علم شیمی در کشور چه باید کرد؟
لازم است آموزش شیمی به صورت عملی و آزمایشی انجام پذیرد و آموزش عملی در مدارس و پژوهش‌سراها پررنگ‌تر شود، اما باید بدانیم دانش‌آموزان تجهیزات رشته شیمی را نمی‌شناسند، در حالی که دانش‌آموزان در کشورهای دیگر جدول تناوبی را در اتاق خود می‌چسبانند و پک‌های آموزشی را جایگزین وسایل بازی کردند، متأسفانه در کشور ما دانش‌آموزان تنها شیمی را برای کنکور می‌خوانند، باید این موضوعات را در نظر بگیریم تا جایگاه علم شیمی در کشور ارتقا یابد. لازم است دانش‌آموزان در المپیاد بدرخشند و با چند اختراع عالی دنیا متحیر خواهد شد.
لازم است آموزش شیمی را از سنین کم شروع و آموزش کودکان را باید به طور جدی دنبال کنیم؛ در این زمینه می‌توان از انیمیشن، نقاشی، داستان و شعر برای آموزش علم شیمی به کودکان بهره گرفت. به دلیل وجود مواد شیمیایی شرایط ویژه‌ای باید برای آموزش فراهم باشد و درس‌های کار و فناوری به سمت اختراع و ایده سوق یابد تا بتوان جایگاه شیمی را در کشور ارتقا داد، همچنین تا زمانی که نخبه پروری نکنیم پیشرفت نخواهیم کرد.
چه پیشرفت‌هایی در صنعت شیمی داشته‌ایم؟
ایران در زمینه‌های مختلف علم شیمی از جمله محصولات دارویی و آرایش بهداشتی پیشرفت‌های خوبی داشته، اما همچنان جای پیشرفت وجود دارد؛ در زمینه محصولات آرایشی بهداشتی هر میزان تولید داشته باشیم، باز هم واردات بیشتر است؛ البته محصولاتی که وارد می‌شود حاوی جیوه، کادمیوم و آرسنیک بوده و بسیار خطرناک است؛ در حالی که می‌توان تولیدکننده لوازم آرایشی و بهداشتی باشیم. اگر بسترهای لازم برای دانشمندان کشور فراهم شود، شاهد اقدامات و تولیدات خوبی خواهیم بود.
اگر خواستار پیشرفت جایگاه کشور در زمینه شیمی هستیم، باید در زمینه‌های مختلف مانند آرایشی‌بهداشتی، شوینده‌ها، دارویی، محیط زیست، پلیمر، نانو، رنگ، نساجی و تمامی شاخه شیمی محقق پرورش دهیم تا متخصصانمان با ایده و اختراعات جایگاه خود و کشور را مرتفع‌تر کنند.
لازمه پرورش متخصصان و پیشرفت کشور چیست؟
کشور هندوستان یکی از کشورهایی است که بهترین پزشکان را پرورش می‌دهد و حتی زمانی تمام پزشکان منطقه را پوشش می‌داد، دلیل این پیشرفت نیز فراهم بودن بستر، آموزش خوب و رسیدن به خودباوری است.
یکی از موضوعات مهم دیگر افزایش روحیه پژوهش و اختراع در سنین پایین است تا بتوان شاهد اختراع در سنین نوجوانی باشیم و این موضوع تنها با همکاری همه جانبه آموزش و پرورش، سازمان فنی‌وحرفه‌ای، بنیاد ملی نخبگان، استعدادهای درخشان و حتی کانون فکری کودکان و نوجوانان به نتیجه می‌رسد و نخبه پروری در دبیرستان شکل خواهد گرفت.
نظر شما