به گزارش خبرنگار ایمنا، با وجود اینکه انتظار می‌رود در فصل تابستان به دلیل تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها حجم ترافیک کاهش یابد، اما عملاً در ماه‌های گذشته شاهد بودیم که خیابان‌ها و بزرگراه‌های شهر ترافیک سنگینی را تجربه کردند. این در حالی است که تبعات ازدیاد خودروها و ترافیک سنگین بر زندگی مردم و محیط زیست افزایش یافته به طوری که آثاری نظیر خستگی، فشار روانی، اتلاف وقت و انرژی و آلودگی، آسیب‌ها بر میراث فرهنگی و تاریخی و… را از خود بر جا می‌گذارد.
اکثر کارشناسان و تحلیل‌گران اجتماعی بهترین راهکار برای رفع این معضل را فرهنگ‌سازی مناسب در زمینه ترافیک و استفاده از حمل و نقل عمومی می‌دانند. کارشناسان شهری معتقدند آموزش ترافیک به صورت بنیادی و فرهنگی بهتر است از گروه‌های سنی پایین و از سطوح ابتدایی غاز شود تا این فرهنگ از کودکی در خمیر نسل آینده حک شود. البته در ایران فرهنگ‌سازی ترافیک دارای معضلاتی است که می‌توان با ارائه راهکارهای کارشناسی و انجام اقدامات به موقع از مشکلات آن کاست.
به منظور آگاهی از راهکارهای مطلوب برای کاهش ترافیک در کلانشهرهایی همچون اصفهان، گفت و گویی را با «حسین حق شناس، عضو دانشکده و پژوهشکده حمل و نقل دانشگاه صنعتی اصفهان» انجام داده‌ایم که مشروح آن در ادامه از نظرتان می‌گذرد:
فرهنگ‌سازی چه اندازه در کنترل معضل ترافیک تأثیرگذار است؟
در راستای فرهنگ‌سازی ترافیک مسئولان و مردم وظایفی را بر عهده دارند؛ به عنوان مثال مهمترین اقدامی که مردم می‌توانند انجام دهند، برنامه‌ریزی صحیح برای انجام سفرهای ضروری و پرهیز از سفرهای غیرضروری در شهر و البته مدیریت زمان سفر است.
شهروندان باید قبل از انجام سفرهای درون شهری خود، برنامه ریزی زمان و مکان سفر را انجام دهند تا در ترافیک سنگین گرفتار نشوند؛ حتی قبل از انجام سفر خود تفکر کنند که آیا انجام سفر واقعاً ضرورت دارد؟ آیا روش‌های جایگزینی برای آن موجود است و آیا می‌شود به صورت تلفنی یا اینترنتی آن را انجام داد؟ تفکر و سپس اقدام برای انجام سفرهای درون شهری، یکی از مهمترین تصمیماتی است که مردم باید به آن توجه کنند.
دومین مورد مربوط به وسیله نقلیه انجام سفر است، شهروندان باید با توجه به ویژگی‌های سفر خود وسیله نقلیه را با تأمل انتخاب کنند؛ به عنوان مثال آیا امکان انجام سفر به صورت پیاده وجود دارد و یا می‌توان سفر را با استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی انجام داد؟ در اکثر موارد و زمان‌ها مردم می‌توانند با استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی سفر کنند، اما متأسفانه فرهنگ‌سازی لازم در این باره انجام نشده است.
سومین مورد مربوط به انتخاب صحیح مقصد است؛ اگر تصمیم گرفتند که یک سفر درون شهر مانند خرید داشته باشند تفکر کنند که آیا این مکان مورد نظر مناسب خرید است یا محل نزدیکتری برای آن خرید وجود دارد؟
چهارمین مورد فرهنگ رانندگی مردم است، مطالعات نشان داده فرهنگ رانندگی در فرهنگ ترافیک بسیار مؤثر است؛ مواردی همچون رعایت حق تقدم، رعایت فاصله طولی و حتی پارک مناسب وسیله نقلیه می‌تواند اثری محسوس در کاهش ترافیک شهر اعمال کند.
چه راهکارهایی برای ترویج فرهنگ ترافیک پیشنهاد می‌کنید؟
راهکارها در دو بخش خلاصه می‌شود که بخش نخست مربوط به اقدامات شهرداری است؛ شهرداری با استفاده از روش‌های مختلفی می‌تواند این معضل را مدیریت کند به عنوان مثال فرهنگ سازی را با همکاری آموزش و پرورش از دانش آموزان در رده سنی دبستان آغاز کند و فرهنگ ترافیک را در قالب بسته‌های سرگرمی یا با طراحی بازی آموزش دهند، زیرا در این سن کودکان تأثیر پذیری بالایی دارند و می‌توانند در آینده نیز به کاهش ترافیک شهری و آلودگی هوا کمک کنند.
برای اقشار مختلف جامعه نیز با روش‌های متنوعی می‌توان فرهنگ ترافیک را رواج داد؛ به عنوان مثال تابلوها، پلاکاردها، بیلبوردها یا اساساً تبلیغات محیطی روش جذاب و خوبی است و از طریق رسانه‌ها یا حتی صداوسیما می‌توانند تولید محتوای فیلم و اینفوگرافی را در دستور کار خود قرار دهند.
بخش دوم اعمال قانون است، تحقیقات در کشورهای مختلف نشان داده اعمال قانون در ترویج فرهنگ ترافیک بسیار مؤثر است، متأسفانه تا وقتی پلیس ورود نکند اجرای قانون مشکل است، حتی اگر جریمه‌های پلیس منطقی باشد، قانون شکنان به راحتی با پرداخت جریمه باعث بروز مشکلاتی نظیر ترافیک‌های سنگین درون شهری خواهند شد.
رعایت قانون توسط رانندگان به لحاظ کارشناسی چه تأثیری در کاهش ترافیک دارد؟
البته این موضوع بسیار تأثیر گذار است. تحقیقات نشان داده پارک دوبل در مسیر یک خیابان با سه لاین عبور و مرور، باعث کاهش میانگین روانی ترافیک تا یک‌هزار و ۸۰۰ واحد می‌شود؛ البته این تأثیرات مخرب در زمان و وقت افراد محسوس است.
یک مورد تأثیر مخرب دیگر در این حوزه خطرات جانی و مالی است، به عنوان مثال وقتی راکب موتور سیکلت در مسیر پیاده رو حرکت کرده یا خودرویی در محل «پارک ممنوع» توقف می‌کند و بخش اعظمی از مسیر عبور را مسدود می‌کند، همه اینها باعث آسیب‌های جانی و مالی می‌شود و البته اثرات منفی بلند مدت این معضل را در آلودگی هوا می‌توان مشاهده کرد.
در رابطه با خیابان‌هایی که علیرغم عرض کم، حجم تردد بالایی دارد، شهرداری چه اقدامی می‌تواند انجام دهد؟
در مورد این مبحث نمی‌توان به صورت کلی سخن گفت، زیرا برای هر کدام از خیابان‌ها و مسیرهای جایگزین آن همچنین محل ایستگاه‌های اتوبوس و مسائل دیگر را باید به صورت محلی بازدید و پس از تحلیل شرایط تصمیم‌گیری کرد.
یکی از پیشنهادات یا به نوعی انتقاد وارده به شهرداری این است که بر روی این قبیل مسائل کار کارشناسی شده دقیق و وقت گذاری انجام نمی‌شود و بعضاً یک الگوی کلی برای تمامی معابر اجرا می‌شود در حالی که هر خیابان بر اساس نوع کاربری‌های اطراف و خیابان‌های موازی باید یک الگوی جداگانه داشته باشد.
بی‌شک برای هر خیابان مطالعات ترافیکی جداگانه نیاز است؛ به عنوان مثال اگر بر اساس یک الگوی کلی اضافه شدن یک لاین به مسیر تمام خیابان‌ها در دستور کار قرار گیرد، یک تصمیم اشتباه است، زیرا تجربه نشان داده با اجرای این طرح در برخی خیابان‌ها افرادی که از مسیرهای جایگزین استفاده می‌کردند، به سمت آن خیابان سوق پیدا کرده و باعث افزایش ترافیک شده‌اند.
تأثیر رینگ چهارم بر ترافیک شهری شهر اصفهان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به اعلام شهرداری، از مسیر رینگ چهارم بیشتر وسایل نقلیه سنگین استفاده خواهند کرد تا به صورت ترانزیت از شهر اصفهان عبور کرده و وارد شهر اصفهان نشوند، در نتیجه کاهش ترافیک بزرگراه‌های شهری در کوتاه مدت و کاهش آلودگی هوای شهر اصفهان در بلند مدت را به همراه خواهد داشت.
نظر شما