به گزارش ایمنا و بر اساس چکیده یک مقاله، مطابق با تجارب موفق جهانی، شهرداری‌ها و به ویژه کلانشهرها به عنوان موتورهای رشد و توسعه ملی نقش مهمی ایفا می‌کنند.
در سال‌های اخیر یکی از مأموریت‌های نوین مدیریت شهری نقش آفرینی و مشارکت فعال مدیریت محلی و شهرداری‌ها در حوزه توسعه اقتصادی بوده و با این رویکرد بسیاری از مجموعه‌های مدیریت شهری دست به تحول و تجدید ساختار در رویکردهای برنامه ریزی توسعه و حکمروایی خود زده‌اند تا بتوانند در عرصه رقابت پذیری شهری و توسعه اقتصاد ملی و محلی از توفیق بیشتری برخوردار شوند.
از این زاویه کسب و کارها منشأ ایجاد ارزش در جامعه به شمار رفته و توسعه اقتصادی یک شهر مدیون همین کسب و کارها است و بر اساس فعالیت‌ها آنها تولید درآمد اشتغال و صادرات در جامعه شکل می‌گیرد.
در ایران وضعیت کسب و کارها به گونه‌ای است که تولید ارزش اقتصادی به طور عمده در کلانشهرها متمرکز شده و در مقابل شهرهای کوچک از این نظر به محاق رفته‌اند به همین جهت شاهد هستیم که اغلب به شهرهای کوچک از ادامه روند توسعه اقتصادی باز مانده‌اند.
در میان تمام عواملی که بر سیر توسعه اقتصادی و مساعد بودن فضای کسب و کار در مناطق شهری اثرگذار است، هزینه انجام کسب و کار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده چرا که هزینه‌های بالای کسب و کار موجب افزایش بهای تمام شده محصولات و در نتیجه کاهش رقابت‌پذیری آنها به ویژه در مقایسه با کالاهای مشابه را رقم می‌زند.
می‌توان از طریق بخش عمومی و به ویژه شهرداری به عنوان نهاد مردمی مسئولیت مدیریت شهری، مشکلات نهادی را برطرف کنیم.
از آنجا که شهرداری به عنوان مهمترین سازمان در مدیریت شهری و ایجاد توسعه شهری شناخته می‌شود؛ توجه به اصول مسئولیت اجتماعی توسط مدیران و کارکنان این سازمان توسعه شهری و به به تبع آن توسعه پایدار ملی را همراه دارد.
جهت ساخت یک اقتصاد شهری قوی و شهری قابل زندگی از نظر زیست محیطی، باید تلاش‌هایی با هدف حفظ گروه‌های اجتماعی موجود صورت گیرد تا در کنار ارائه اشکال نوین اداره شهر و کنترل آن، همبستگی و انسجام اجتماعی حفظ شود.
اقتصاد شهری در ارتباط تنگاتنگ با اقتصاد ملی است این رابطه طی قرن بیست و یکم از اهمیت و نقش بیشتری برخوردار شده و شهرداری‌ها نیز به عنوان مهمترین سازمان در زمینه مدیریت شهری نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توسعه پایدار از طریق رعایت اصول مسئولیت اجتماعی دارد.
تلاش‌های فرهنگی شهرداری جهت نهادینه شدن گفتمان حماسه سیاسی و اقتصادی علاوه بر اثر که بر مشارکت اجتماعی و سیاسی شهروندان دارد می‌تواند زمینه ساز بهبود و تثبیت اعتماد مردم به مسئولان و نهادهای دولتی باشد که این اعتماد اجتماعی بزرگترین سرمایه به شمار می‌آید.
تدوین و اجرای سیاست‌های عمومی در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اثربخشی نظارت همگانی باید برآورده کننده نیازهای اساسی جامعه و عاملی برای تحقق عدالت مشارکت حداکثری شهروندان امنیت و توسعه پایدار باشد.
شهرداری‌ها وظیفه انجام بسیاری از خدمات عمومی شهر از قبیل ایجاد فضای سبز، نظافت شهر، احداث خیابان‌ها و اتوبان‌های جدید را بر عهده دارند و دامنه فعالیت‌های شهرداری‌ها با توجه به سیاست‌های عدم تمرکز فعالیت‌های گوناگون و افزایش شهرنشینی روز به روز بیشتر می‌شود بنابراین بررسی منابع درآمدی و نوع هزینه‌های شهرداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
با کاهش کمک‌های دولتی به شهرداری‌ها از سال ۶۵، راهکارهای مناسبی جهت جایگزین کردن منابع جدیدی درآمد برای شهرداری‌ها در نظر گرفته نشد و این موضوع موجب کاهش توانایی شهرداری در ارائه خدمات و انجام طرح‌های شهری شد.
اقتصاد حمل و نقل شهری
حمل و نقل همواره یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر ساختار شهرها بوده، اما به ویژه در یک سده اخیر با گسترش انواع وسایل نقلیه موتوری و تغییرات فزاینده جمعیتی به یکی از اصلی‌ترین مشکلات شهر نشینی تبدیل شده است.
هر گونه برنامه ریزی برای شهرها باید در چارچوب توسعه پایدار صورت پذیرد؛ حمل و نقل پارامتر مهم و تعیین کننده در تمامی جنبه‌های حیات شهری است.
به عبارت بهتر زیر سامانه حمل و نقل شهری در متن سامانه کلی شهر دارای ارتباط و تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بسیار گسترده پیچیده‌ای با زیرسامانه دیگر و به تبع با کل سامانه شهر است؛ بنابراین در برنامه‌ریزی از دیدگاه توسعه پایدار برای شهر ناگزیر باید سامانه حمل و نقل نیز به گونه‌ای طراحی شود که با ملاک‌های توسعه پایدار هماهنگ باشد.
امروزه با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی شهرهای بزرگ، هرگونه برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری صحیح در جهت بهبود و تقویت سیستم حمل و نقل همگانی تأثیر مثبت و بسزایی در عملکرد سیستم حمل و نقل شهرها خواهد داشت.
اقتصاد و توسعه پایدار شهری
توسعه پایدار شهری مفهوم کاملاً جدیدی نیست، از دوره‌های ماقبل تاریخ بسیاری از مردم محدودیت‌های محیطی و برخی از استراتژی‌های تکامل موفقیت و درازمدت بقا همچون مدیریت بهینه و حس تدبیر مناسب آگاهی داشته‌اند.
اصولاً هر شهر دارای خصوصیات منحصر به فردی است، اما امروز موارد مشترک میان شهرها وجود دارد از جمله مسائل مربوط به محیط زیست، مدیریت بهینه شهر، رونق اقتصاد و استفاده از قابلیت سرمایه‌گذاری که منجر به اهداف کلی همسانی می‌شود.
بنابراین شکل‌گیری شهر خوب و پایدار را می‌توان با حمایت و پشتیبانی سایر مؤلفه‌های تکمیلی تضمین کرد مشروط به آنکه ضوابط و مقررات شهرسازی خود به صورت هدفمند و منطبق با اهداف و آرمان‌های شهرهای خوب و پایدار تدوین شده باشد.
نتیجه‌گیری
در علم اقتصاد برآیند تمامی فعالیت‌ها، سیاست‌ها و نظارت و برنامه‌ریزی‌ها را نرخ رشد اقتصادی می‌دانند؛ با این تبصره که این نرخ رشد اقتصادی باید رشد متوازن و همگون به معنی پوشش دادن همه بخش‌های اقتصاد از قبیل صنعت کشاورزی و خدمات باشد زیرا رشد اقتصادی ناهمگون به این معنی که پیشرفت یک حوزه به بهای نادیده گرفتن و گاه نابودی حوزه دیگر باشد دارای ارزش چندانی است.
این الگو که با مسئولیت اجتماعی همراه است، نه تنها رشد اقتصادی را در نظر می‌گیرد بلکه معیارهای توسعه یافتگی را که مفاهیمی همچون فقرزدایی، توسعه اجتماعی و توسعه فرهنگی است، نیز مورد توجه قرار می‌دهد.
با توجه به وابستگی اقتصاد ملی به اقتصاد شهری رونق اقتصاد شهری منجر به رونق اقتصاد ملی و رشد و توسعه اقتصادی می‌شود؛ رونق اقتصاد شهری به این دلیل نقش شهرداری‌ها را برجسته می‌کند که شهرداری‌ها حکومت‌های محلی به حساب می‌آیند و عملکرد فعالیت آنها به توسعه یا توقف رشد اقتصادی و فرهنگی اجتماعی شهرها می‌انجامد.
تأمین نیاز شهروندان، فراهم کردن خدمات رفاهی و اساساً زیرساخت‌هایی که توسط شهرداری‌ها پایه‌گذاری می‌شود، همه و همه نهایتاً به پویایی اقتصاد شهر و ارتقا سطح رفاه شهروندان منجر می‌شود به این صورت شهرداری‌ها با تأمین نیازهای روزمره مردم و زمینه سازی جهت توسعه مراکزی همچون فروشگاه‌های زنجیره‌ای و میادین میوه و تره بار از یک سو زندگی معیشتی شهروندان را بهبود بخشند و از سوی دیگر شغل‌های مستمر و پایدار ایجاد کنند.
وجود پتانسیل‌های موجود برای استفاده از تجربیات نظری و تجربی علمی اقتصاد شهری و نقشی که این علم می‌تواند در تعیین مسائل شهرها و چاره‌جویی این مسائل بر عهده گیرد.
نظر شما