به گزارش خبرنگار ایمنا، موضوع توجه به زنان به مثابه قله کوه یخی است که دیده می‌شود و ذیل آن را کسی نمی‌بیند، وجود انواع نابرابری‌ها در سطح خانواده و حقوق اولیه زن باعث شده جایگاه او در نظام خانواده و اجتماع درست تدوین نشود، متأسفانه تقسیم‌بندی‌های سیاسی درستی هم در این خصوص وجود ندارد. در هیچ دوره‌ای شاهد تغییر حساس و اساسی در این حوزه نبودیم. زنان اگر بخواهند رشد علمی و شغلی داشته باشند، انواع سقف‌ها و دیوارهای شیشه‌ای چه در خانه و چه در جامعه پیرامون آنها را گرفته است. به دلیل فرهنگی که داریم وقتی یک زن بخواهد در جامعه رشد کند، باید چندین برابر یک مرد زمان بگذارد و کار کند، نه تنها یک سقف شیشه‌ای وجود دارد بلکه کوهی بلند و مسیری پر از پستی و بلندی پیش رو دارد.
در سالهای اخیر برنامه‌هایی در روند تحول و بهبود وضعیت زنان شاهد بودیم، از جمله تدوین و تصویب قانون برنامه هفتم توسعه از اولویت‌های مأموریتی دولت سیزدهم است و با نگاه و رویکرد در قانون برنامه ششم توسعه حاکم شده، این امر باید تداوم پیدا کند. رصد و پایش شاخص‌های عدالت جنسیتی با پیگیری‌های معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهوری ارزیابی و آسیب‌شناسی شده است. اتخاذ رویکردهای اصولی در برنامه هفتم توسعه باید مکمل رویکرد برنامه ششم باشد و مدنظر قرار بگیرد، اگر این اتفاق بیفتد و تصویب یک یا چند ماده را در برنامه هفتم توسعه داشته باشیم، می‌توانیم به بهبود امور امیدوار باشیم.
بحث توان‌افزایی زنان، دختران و خانواده‌ها هم اهمیت به سزایی دارد همچنین دستیابی به عدالت جنسیتی که در همه ابعاد زندگی زنان وجود دارد، باید خود را نشان دهد. در دولت یازدهم و دوازدهم به این مسائل توجه شد، در نقش‌های فردی و اجتماعی هم باید بین زنان و مردان تعادل وجود داشته باشد و این مطالبه در سیاست و قدرت نیز دیده شود. همچنین در بازار کار باید توازن بین کار و زندگی زنان وجود داشته باشد.
تدوین لایحه "حمایت از زنان در برابر خشونت"
معصومه ابتکار با بیان اینکه به نظرم در این دوره، معاونت امور زنان و خانواده در بسیاری از زمینه‌ها به نتیجه رسید؛ به لایحه "حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت" به عنوان یکی از اتفاق‌های مهم این دوره معاونت اشاره می‌کند و می‌گوید: سال‌ها بود در بحث لوایح تأخیری وجود داشت. لوایح مهمی مثل لایحه "حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت" سال‌ها متوقف مانده بود و مشکل داشت. در دوره خانم مولاوردی اقداماتی در این راستا انجام شد و ما نیز جلسات فشرده‌ای با قوه قضائیه گذاشتیم تا بالاخره این لایحه تصویب و در مجلس اعلام وصول شد و در دولت‌های بعدی نیز باید به مسائل زنان توجه کامل شود.
بهترین هدیه دولت جدید به زنان پرداختن به اشتغال آن‌هاست
رومینا امینی، روانشناس اجتماعی و استاد دانشگاه در خصوص مطالبات زنان از دولت جدید به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اولین و در رأس بحثی که در دولت جدید وجود دارد از نظر من اشتغال زنان است، در طول تاریخ همیشه زنان فقیر بوده‌اند، پس اولین چیزی که می‌شود به زنان هدیه داد این است که آنها را توانمند کنیم و بخشی از توانمندی زنان اشتغال آنها است و بسیاری از دلایل طلاق و به اجرا گذاشتن مهریه زنان به دلیل وابستگی مالی است.
وی ادامه می‌دهد: در درجه اول باید از زنان رفع وابستگی کنیم و بعد موضوع فرهنگسازی در خصوص مسائل مربوط به زنان مهم است، یعنی زنان هم زیست با مردان حق اشتغال داشته باشند و مسئله دوم مهمی که برای زنان اهمیت دارد امنیت اجتماعی آنها است، باید امنیت اجتماعی چه در محیط کار و چه در محیط‌های دیگر برای زنان وجود داشته باشد و نگاه جنسیتی به زنان کمتر شود، دولت‌ها باید این موضوع را در آیین‌نامه‌هایشان داشته باشند که زنان امنیت روحی و روانی در جامعه و محیط کار داشته باشند.
این روانشناس اجتماعی خاطرنشان می‌کند: مسئله مهم دیگر در حوزه زنان مشکل اقتصادی است، چرا که برای ورود زنان به دانشگاه همه چیز مهیا است، اما وقتی دانشگاه تمام شد، نمی‌دانند که چه کاری انجام دهند و در پروسه ازدواج قرار می‌گیرند و اقتصاد آنها همچنان وابسته به مردان خواهد بود، پس تمام فکرمان باید بر روی استقلال مالی زنان باشد که به دنبال خود بسیاری از مشکلات را حل می‌کند.
لزوم ارتقا فرهنگ جامعه درباره اشتغال و استقلال مالی زنان
وی می‌گوید: در خصوص اشتغال و استقلال مالی زنان گزینه‌ای به نام سقف شیشه‌ای داریم، یعنی سقفی وجود دارد، اما قابل رؤیت نیست و زنان مانند پرنده‌ای که این سقف را نمی‌بیند به آن برخورد می‌کند، برای زنان در محیط کار حد گذاشته‌اند، پست مدیریتی به زنان داده‌اند، اما اختیارات زیادی ندارند و تنها به صورت سمبلیک به موضوع اشتغال زنان پرداخته شده است.
امیری با بیان اینکه در بطن موضوع اشتغال زنان برای همه زنان سقف شیشه‌ای وجود دارد، تصریح می‌کند: زنان تا یک حد و حدودی اجازه پرواز و رشد دارند، همچنین لازم است دولت‌ها در زمینه ازدواج و فرزند آوری در کنار اشتغال زنان فرهنگسازی کنند و فرهنگ جامعه را برای اولویت اشتغال زنان ارتقا دهند.
ایناستاد دانشگاه با اشاره به اینکه در دولت‌ها، زنان به صورت سمبلیک مطرح می‌شوند، می‌افزاید: زنان تقریباً هیچ اختیاری ندارند و اکثر دولت‌ها فقط می‌خواهند نشان دهند که ما هم از زنان در مدیریت استفاده می‌کنیم، اما در اصل اینگونه نیست و لازم است دولت به بحث خشونت علیه زنان که هم یک بحث فرهنگی و یک مسئله کاملاً قانونی است به طور جدی بپردازد، زیرا این مسئله در عمل پشتوانه قانونی ندارد در جامعه‌ای که رو به رشد است باید نظارت اجتماعی هم رشد کند و ضمانت اجرایی پشت قوانین وجود داشته باشد.
دولت به لایحه حمایت از نان در برابر خشونت ضمانت اجرایی دهد
وی می‌گوید: پس لازم است دولت جدید برای لایحه صیانت از زنان در برابر خشونت ضمانت اجرایی بدهد و اینگونه شهروندان را نسبت به هم مسئول کند، البته فرهنگ‌سازی‌های دیگری نیز باید در حوزه زنان انجام شود، چرا که در حال حاضر سن قلیان کشیدن دختران به سن ۱۴ سال رسیده است، پس باید در مدارس از کودکی به آنها آموزش لازم داده شود و باید دولت جدید تغییری در فرهنگسازی و آموزش ایجاد کند و به این موضوع مهم بپردازد.
امیری یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که باید دولت به آن بپردازد را بحث سلامت زنان می‌داند و می‌گوید: بیمه‌ها باید بخشی را برای چکاب‌های سالیانه زنان اختصاص دهد تا زنان بتوانند با آرامش خاطر به پیگیری روند سلامتی خود بپردازند، نه اینکه تا زمانی که به مشکل اساسی برنخورند به پزشک مراجعه نکنند، پس اگر چکاب‌ها به صورت محلی و رایگان باشد، زنان می‌دانند که این امکانات را دارند و می‌توانند از آن استفاده کنند و در آخر همه مشکلات با فرهنگ سازی و اشتغال زنان حل می‌شود.
لزوم توجه به سلامت و بیمه زنان خانه‌دار
توران ولی‌مراد، جامعه‌شناس حوزه زنان و مدرس مطالعات زنان و خانواده در خصوص مطالبات زنان از دولت جدید به خبرنگار ایمنا می‌گوید: هر دولتی چهار سال وقت دارد اما همچنان یک قانون ۲۰ سال بر زمین مانده داریم، آن هم بیمه زنان خانه‌دار است که باید اجرا می‌شد، اما تاکنون به درستی انجام نشده است، در حال حاضر یک میلیون زن خانه‌دار در کشور داریم و اگر از امنیت زنان هم صحبت کنیم این بیمه برای امنیت اقتصادی زنان لازم است که به زن اختیار این را می‌دهد که انتخاب کند سرکار برود و یا در خانه بمانند و به وظایف مادری و همسری خود بپردازد و در عین حال در هر دو حالت خیالش از بیمه و بازنشستگی آسوده باشد.
وی ادامه می‌دهد: بیمه زن خانه‌دار موضوع مهمی است که باید عملیاتی شود و در ارتباط با آن بیمه زنان عشایر را داریم و بیمه زن سرپرست خانوار که در اولویت اول قرار دارند، مسئله دیگر ازدواج جوانان و دختران است، چرا که ۱۳ میلیون جوان مجرد داریم که باید تشکیل خانواده دهند در بحث اشتغال سالهاست که اشتغال زنان را نادیده گرفته‌ایم، اما باید بدانیم زنان هم مانند مردان به کار بیرون مشغول هستند و خودشان را با این قوانین تنظیم کرده‌اند و دولت باید زیرساخت‌هایی را برای تسهیل کار زنان در نظر بگیرد، زیرا زنان جامعه ما به شدت توانمند شده‌اند و در همه عرصه‌ها می‌درخشند.
مغفول ماندن امنیت اقتصادی زنان
این جامعه‌شناس حوزه زنان در خصوص اشتغال زنان در کنار انجام وظایف مادری و خانه‌داری، می‌افزاید: باید بستری مهیا شود تا زنان بتوانند در کنار ایفای نقش مادری اشتغال هم داشته باشند، چرا که زنان در حال حاضر هم درس می‌خوانند هم سر کار می‌روند و هم خانه‌داری و مادری می‌کنند و به شدت خسته می‌شوند و قطعاً همه این کارها را به خوبی نمی‌توانند انجام دهند مگر اینکه برنامه‌ریزی شود و زیرساخت‌هایی برای آنها مهیا شود، زیرا به دلیل توانمندی‌ها می‌خواهند اشتغال داشته باشند، اما باید شرایطی مهیا شود که در کنار امور خانه بتوانند به کار خود هم ادامه دهند.
وی با تاکید بر اینکه امنیت اقتصادی زنان موضوع بسیار مهمی است و باید دولت جدید به آن بپردازد، تصریح می‌کند: تاکنون به موضوع امنیت اقتصادی زنان پرداخته نشده است، باید بدانیم این مهم بر روی مسائل مربوط به مهریه اثر می‌گذارد، در حال حاضر در خصوص مهربه به زنان و مردان ظلم می‌شود پس ما به قانونی احتیاج داریم که مصوب کند زن به اندازه آورد اقتصادی در زندگی مشترک از دارایی‌های مشترک سهم داشته باشد و البته قضیه اجرت المثل به وقت طلاق اصلاً جایگزین این مسئله نیست چون اجرت المثل تنها در بخش خدمات و کارگری است.
توجه به جایگاه و کرامت زن در دولت جدید
ولی مراد با اشاره به دیگر مطالبات زنان از دولت جدید، اضافه می‌کند: موضوع امنیت اقتصادی نباید تنها برای زمان طلاق در نظر گرفته شود، چرا که وقتی از جایگاه و کرامت زن صحبت می‌کنیم، توانمندی اقتصادی و اقتدار اقتصادی در اینکه زن را در خانواده، جامعه و دیگر جایگاه‌های اجتماعی به حساب بیاورند بسیار مهم است و نقش زن را پر رنگ‌تر خواهد کرد و لازم است در این دولت به این موضوع پرداخته و اقدامات لازم نیز انجام شود.
وی می‌گوید: زن وقتی ازدواج می‌کند به دلیل علاقه‌ای که به خانواده دارد همه دارایی خود را به خانه می‌آورد، پس نمی‌شود که همه چیز به اسم مرد باشد و باید قانونی مصوب شود که زن از دارایی‌های مشترک سهم داشته باشد و دولت در همین وقت چهار سالهای که دارد، اگر چهار قانون هم بتوانند تصویب کنند که به طور کامل چهار چالش حوزه زنان را در جامعه رفع کند، کمک مؤثری به حل مشکلات جامعه زنان کرده است تا اینکه بخواهد به هر چالشی تا حدودی بپردازد و آن را نصف و نیمه رها کند.
این مدرس مطالعات زنان و خانواده با بیان اینکه تقریباً در هیچ کدام از دولت‌ها زنان اولویت چندانی نداشتند، اظهار می‌کند: دولت‌ها اهداف دیگری را دنبال می‌کنند و زنان را نیز به پست‌ها و مدیریت‌ها می‌آورند تا تنها نشان دهند که به زنان توجه دارند، همچنین زنانی که بر سر کار می‌آیند نیز چون پست‌ها را با یک عقبه سیاسی می‌گیرند، اقدامات مؤثری انجام نمی‌دهند و اهداف دیگری را دنبال می‌کنند و آن افرادی هم که این پست‌ها را به زنان داده‌اند، توان افزایی جریان سیاسی خود را می‌خواهند و زیاد به نفع زنان اقدام نمی‌کنند.
نظارت بر فعالیت‌های مربوط به معاونت زنان
وی ادامه می‌دهد: بر سر کار آمدن زنان و انجام اقدامات مؤثر برای زنان در صورتی کارآمد است که نظارت بر مجلس و دولت تقویت شود، یعنی این نظارت از طریق نهادهای مدنی و از طریق رسانه‌ها و جامعه مدنی پیگیری شود، البته در این دوره پیشنهاد دارم که رئیس جمهور یک مشاور عالی برای خود بگذارد تا چشم و گوش رئیس جمهور باشد و بر روی عملکرد معاونت‌ها نظارت کند، زیرا معاونت‌ها طبق قوانین ماموریت‌هایی دارند که باید آنها را انجام دهند، اما تا حدود زیادی معاونت‌ها به حال خود رها هستند و لازم است نظارت کافی بر عملکرد و درصد پیشرفت آنها صورت بگیرد.
ولی مراد با تاکید بر اینکه سلامت زنان مهم است، خاطر نشان می‌کند: در سراسر کشور ورزشگاه‌هایی نیاز داریم که زنان بتوانند در آن ورزش کنند و دختران ساعات فراغت خود را آنجا بگذرانند و در همه شهرها و محله‌ها لازم است، مکان‌هایی برای ورزش زنان وجود داشته باشد، البته تمام این موارد از جمله ورزش و موارد مربوط به سلامت زنان باید به صورت رایگان در اختیار آنها قرار گیرد و دولت باید به این حداقل‌ها درباره زنان بپردازد.
دولت زیرساخت‌های فرزندآوری را برای زنان فراهم کند
وی می‌گوید: اگر به فرزندآوری توصیه می‌شود باید لوازم و زیرساخت‌های آن نیز تهیه شود و این یک موضوع حداقلی است که باید برای جامعه زنان در نظر گرفته شود، از زنان فرزندآوری می‌خواهیم در حالی که امکانات و زیرساخت‌های لازم را برای آنها فراهم نمی‌کنیم، اگر دولت به این موارد توجه کند مشکلات بسیاری از جامعه زنان حل خواهد شد.
این مدرس مطالعات زنان و خانواده با بیان اینکه مردان پست‌ها را برای خوشان می‌خواهند و زنان را تنها ابزاری برای جمع‌آوری رأی می‌دانند، می‌گوید: مردان فرصت‌ها را از زنان گرفته‌اند و این تبعیض است که با برخورد قانونی حل نمی‌شود و باید حرکت‌های اجتماعی در این زمینه انجام شود، در دانشگاه‌ها، خبرگزاری‌ها، سفارت‌خانه‌ها و بیشتر محیط‌های کاری بیشتر کارکنان مرد هستند و کمتر از وجود زنان توانمند در این حوزه‌ها استفاده می‌شود و این موضوع در دولت جدید بسیار جای کار دارد.
نظر شما