به گزارش خبرنگار ایمنا، سال ۹۱ بود که وزارت اقتصاد لایحه‌ای برای اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم به مجلس ارائه کرد و با بررسی آن در کمیسیون اقتصادی تغییراتی در محتوای آن اعمال و در سال ۹۲ به مجلس تقدیم شد؛ در شهریور ماه سال ۹۳ هم پس از بررسی این لایحه، با حذف بند ۱۷ آن، رأی منفی نمایندگان به مالیات بر عایدی سرمایه اعلام شد.
تا ابتدای سال ۹۷ که طرح مالیات بر عایدی سرمایه در بخش مسکن تهیه و تقدیم مجلس شد و پس از گذشت ۲ ماه رئیس کمیسیون اقتصادی از تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه مسکن در کمیسیون خبر داد. در بهمن ماه همان سال هم دولت وعده ارائه لایحه جامع مالیاتی مشتمل بر مالیات بر عایدی سرمایه را تا پایان اردیبهشت ۹۸ مطرح کرد.
طرح مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس یازدهم مجددا مطرح شد و به سرعت در دستور کار قرار گرفت و اخیراً کلیات این طرح در صحن علنی مجلس به تصویب رسیده و برای بررسی جزئیات آن به کمیسیون اقتصادی بازگشته است که پیش‌بینی می‌شود در تیرماه پس از بررسی جزئیات، مجدداً روانه صحن علنی مجلس شود.
مالیات بر عایدی سرمایه شامل ۵ درصد مردم می‌شود
حال بحث آن است که کدام یک از دارایی‌ها مشمول چنین مالیاتی می‌شود؟ آیا به خرید و فروش هر کالای سرمایه‌ای، مالیات بر عایدی سرمایه تعلق می‌گیرد؟ طبق اظهارات مسئولان، مالیات بر عایدی سرمایه شامل ۹۵ درصد مردم نمی‌شود و شامل گروه اندکی است که بر اساس فعالیت‌های سوداگرانه اقتصادی، عایدی دارند همچنین مالیات بر عایدی سرمایه شامل کسانی که نمایشگاه ماشین دارند و بنگاه داران املاک نمی‌شود و همان مالیات معمول را می‌پردازند.
در واقع این طرح روی مالیات بر فعالیت‌های سوداگری که تا به حال جایی ثبت نشده و با درآمدهای کلان و نجومی در زمان محدود و بدون پرداخت مالیات، تمرکز دارد و شامل چهار عنوان ارز، املاک، خودرو و سکه می‌شود.
این‌گونه که املاک در صورت نگهداری کمتر از یک سال مشمول ۴۰ درصد مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند و خودرو، طلا، سکه و ارز تا ۳۰ درصد از مبلغ سود حاصل از فروش مشمول مالیات خواهند بود اما در سال‌های بعد به صورت پلکانی مالیات کاهش می‌یابد و در سال چهارم به حداقل می‌رسد.
مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: بیش از ۱۸۰ کشور در دنیا اجرا کننده مالیات بر عایدی سرمایه هستند بنابراین با وجود تجربیات این کشورها می‌توان ادعا داشت که طرحی مفید خواهد بود. فعلاً کلیات طرح به تصویب رسیده است و حدود ۲ ماه آینده جزئیات آن در صحن علنی مجلس برای تصویب مطرح می‌شود. کاربری این قانون به املاک (به جز باغات و زمین‌های خارج از بافت شهرها) وسایل حمل و نقل، ارز و مسکوکات، طلا و شمش مربوط می‌شود.
به گفته وی با توجه به فقدان این قانون در سال‌های اخیر، سرمایه‌ها به جای ورود به فعالیت‌های تولیدی در این ۴ بازار سرازیر شد و به تورم کنونی در این بخش‌ها انجامید. در صورتی که با اجرای این طرح، می‌توان از واسطه‌گری و سوداگری در این بازارها ممانعت کرد.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار می‌کند: با وجود آنکه تعدادی از کشورها از طریق دریافت مالیات بر عایدی سرمایه درآمدزایی هم داشته‌اند اما دیدی که نسبت به این طرح در کشور ما وجود دارد درآمدزایی نیست و هدف منافعی است که به آن اشاره شد.
افرادی که با اجرای طرح، خسارت فراوان می‌بینند
پرسش دیگر که در ارتباط با این طرح وجود دارد آن است که چنین طرحی با مزایای اشاره شده چرا چند سال معلق مانده بود، در حالی که باید سریع‌تر به تصویب می‌رسید؟!
احمد شاکران، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: طرح مالیات بر عایدی سرمایه در صورت اجرای صحیح، می‌تواند در اقتصاد کشور تحولی به وجود آورد و موجب کوتاه شدن دست دلالان از بازار کالاهای سرمایه‌ای شود اما در رابطه با این طرح قابل تأمل است که با منافع برخی از افراد و نهادها منافات دارد زیرا در حال حاضر به کالاهایی مانند مسکن و خودرو به عنوان کالای سرمایه‌ای نگاه می‌شود و بسیاری از این کالاهای خریداری می‌شوند تا در زمان گرانی به فروش برسند که همین موضوع به نابسامانی بازارها می‌انجامد.
وی ادامه می‌دهد: در صورتی که با اجرای این طرح و اعمال مالیات بر چنین کالاهای خریداری شده، منافع این سوداگران به خطر می‌افتد به همین دلیل از سوی آن‌ها مخالفت بسیاری می‌شود. اما بخشی از مخالفت‌ها هم به دلیل بی‌اطلاعی افراد از مفاد این طرح است زیرا از معافیت‌های طرح، بی‌خبر هستند و نگران آن بوده که هر کالای سرمایه‌ای که خریداری می‌کنند مشمول مالیات می‌شود در حالی که مثلاً به خانه یا خودرو که در حال استفاده از آن هستند این مالیات تعلق نمی‌گیرد.
به گفته شاکران بنابراین مردم عادی با خریدهای معمول کالای سرمایه‌ای که برای مصرف انجام می‌گیرد از پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه معاف هستند و فقط سوداگران باید نسبت به پرداخت این مالیات اقدام کنند که خسارت بزرگی بر آن‌ها وارد خواهد آمد و به این دلیل مخالفت می‌کنند.
معاف از مالیات بر عایدی سرمایه
برای رفع ابهامات مرتبط با مالیات بر عایدی سرمایه بر اساس کلیات این طرح، موارد زیر مشمول پرداخت مالیات نخواهند شد:
۱. اولین نقل و انتقال املاک و حق واگذاری محل کسب که پیش از اجرای این قانون تحصیل شده‌اند؛ به مدت دو سال پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون
۲. انتقال آخرین واحد مسکونی تحت تملک اشخاص حقیقی بالای ۱۸ سال
۳. انتقال املاک نوساز موضوع ماده ۷۷ قانون مالیات‌های مستقیم اعم از ساخته‌شده و ناتمام
۴. انتقال بلاعوض به والدین، همسر دائم و فرزندان و اعطای وکالت به آن‌ها
۵. انتقال به‌صورت ارث یا وصیت
۶. املاک مشمول مقررات ماده (۶۸) و (۷۰) قانون مالیات‌های مستقیم
۷. اولین خودرو و اولین موتورسیکلت توسط اشخاص حقیقی بالای ۱۸ سال در هر دو سال شمسی
۸. اموال و دارایی‌های مربوط به اشخاص موضوع ماده (۲) قانون مالیات‌های مستقیم
۹. اموال و دارایی‌ها اعم از منقول و غیرمنقول که به‌عنوان جهیزیه با مهریه واگذار می‌شوند.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما