به گزارش خبرنگار ایمنا، اولین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری با حضور ۷ داوطلب تأیید صلاحیت شده شامل سیدابراهیم رئیسی، محسن رضایی، سعید جلیلی، محسن مهرعلیزاده، عبدالناصر همتی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضی زاده در رسانه ملی برگزار شد.
هر یک از داوطلبان در بدو ورود به محل مناظره اظهارات کوتاهی در خصوص رقیب خود در انتخابات پیش رو بیان کردند.
پاسخ ابراهیم رئیسی به سوالات مناظره اقتصادی
ابراهیم رئیسی در پاسخ به سوالی در مورد موانع تولید گفت: موانع تولید از جمله مسائل مهمی است که امروز تولیدکنندگان با آن مواجه اند. ما برای اینکه تولید رونق پیدا کند باید جذابیت برای آن ایجاد کنیم و از جذابیت امور اقتصادی غیر مولد بکاهیم؛ باید مالیات تولید کاهش یابد، باید قاچاق به عنوان مانع اصلی تولید از بین برود؛ باید ساز و کارهایی مثل ایجاد مالیات و کاستن از مالیاتی که تولیدکنندگان دارند را فراهم کنیم و ۲۵ درصد مالیات برای تولید داشتیم که باید با شیب پایین‌تر آن‌را ملایم کنیم و به ۱۰ درصد کاهش دهیم باید برای تولید در عمل کاری کنیم که مشکلی نداشته باشد و قاچاق از بین برود و باید نقدینگی به طرف تولید برود.
پاسخ محسن رضایی به سوالات مناظره اقتصادی
محسن رضایی در پاسخ به سوالی درباره اصلاح فرآیند بودجه‌ریزی کشور، اظهار کرد: مردم عزیز ۸ سال پیش در همین مکان در برابر آن کلید بی خاصیت من یک هزار تومانی را به شما نشان دادم و گفتم اگر این روند ادامه پیدا کند پول ملی ما سقوط پیدا می‌کند.
چرا چنین شده است؟ باید به این پرسش پاسخ داد که چرا مردم نان قرضی می‌گیرند. رابطه دولت با اقتصاد و رابطه اقتصاد با مردم تنظیم نشده است و دولت دست در جیب مردم می‌کند. در بانک مرکزی هم به همت آقای همتی و دوستانشان روندی را پیش بردند که دست در جیب مردم می‌کنند.
نرخ ارز را پایین آوردند، پول‌ها را بدون حساب و کتاب در بورس تشویق کردند و بعد که تأمین مالی کردند مردم را در زمین و زمان نگه داشتند. مگر زندگی مردم باید از زندگی دولت جدا باشد؟ چرا باید قطار انقلاب روز به روز کوچک شده باشد و قطار انقلاب به یک اسکوتر (وسیله حرکتی تک نفره مانند دوچرخه) تبدیل شده باشد.
پاسخ عبدالناصر همتی به سوالات اقتصادی
عبدالناصر همتی در پاسخ به سوالی در مورد ابربدهکاران بانکی گفت: متأسفانه در میان کاندیداها یک زن حضور ندارد، بر همین اساس می‌دانم که بسیاری از مردم در میان کاندیداها نماینده‌ای از خود ندارند و تصمیم دارند که با صندوق قهر کنند. اما باید توجه داشت که به جای قهر بیاید و رأی بدهید و سرنوشت خود را تعیین کنید.
مردم وعده‌های رنگارنگی کاندیداها امکان تحقق ندارد؛ زیرا وضعیت اقتصادی کشور توان اجرای چنین وعده‌هایی را ندارد. من اقتصاددان هستم و می‌دانم که اقتصاد ما توان کافی برای تحقق این وعده‌ها را ندارد. این کاندیداها با وعده‌هایشان عملاً از توزیع فقر میگویند، نه از توزیع ثروت.
ما به اصلاحات اقتصادی نیاز داریم و من می‌دانم که چگونه باید این مشکل را حل کرد. برنامه و توان آن را هم دارم که این امور را انجام دهم.
آقای رضایی بگوید که چگونه می‌خواست درآمد ارزی کشور را بالاتر ببرد؟ ما چند ماه است منتظریم که ایشان برنامه خود را در این زمینه اعلام کند. شما آقای رضایی، شما باید بدانید با عدم پذیرش FATF در مجمع تشخیص مصلحت، پدر اقتصاد کشور را درآورده‌اید.
جای تعجب دارد که رهبری اعلام ارجاع موضوع FATF را به مجمع تشخیص مطرح کردند، اما بازهم در این زمینه شاهد عدم تصویب این لایحه بودیم.
پاسخ محسن مهرعلیزاده به سوالات اقتصادی
محسن مهرعلیزاده در پاسخ به سوالی در مورد فرار مالیاتی گفت: طی دو سال گذشته برنامه مدون اقتصادی فراهم کرده‌ام که امشب در سایت خود بارگذاری می‌کنم. به هر دلیلی از جمله شائبه مهندسی انتخابات با حذف تعدادی از افراد اصلح در فرایند انتخابات روبه‌رو هستیم، تا جایی که از کنار فرمایش رهبری معظم انقلاب در جایگاه ولایت فقیه مبنی بر لزوم جبران جفا و ظلمی که بر برخی از آنان رفته است به راحتی عبور کنند. پرسش این است که این امر چگونه از سوی طراحان وضعیت موجود توجیه می‌شود؟ آیا حمایت از یک فرد خاص در دستور کار قرار گرفته است؟
شما می‌دانید با وجود ظرفیت‌های فراوان و علی‌رغم تلاش‌های فراوانی که شده است، ایران عزیز ما مشکلات فراوانی دارد و اگر بخواهم این مشکلات را بیان کنم می‌توانم به ده‌ها مورد اشاره کنم مشکلاتی که رخنه در جان و مال و زندگی روزانه مردم کرده و سال‌ها زندگی آنها را تحت تأثیر قرار داده است.
آقای رئیسی آیا جنابعالی حاضرید خانواده خود را در جاده چالوس به دست راننده‌ای که مؤمن و متدین است اما گواهینامه رانندگی ندارد بسپارید؟ هرگز. من از آقای رئیسی سوالم این است که شما از نظر تحصیلات کلاسیک فقط ۶ کلاس سواد دارید؛ البته من احترام می‌گذارم به تحصیلات حوزوی شما ولی با این سواد نمی‌شود اقتصاد را درست کرد.
پاسخ امیرحسین قاضی زاده هاشمی به سوالات اقتصادی
سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی در پاسخ به سوالی در مورد تقویت پول ملی گفت: اگر بتوانیم تورم را در جامعه کنترل کنیم، می‌توانیم ارزش پول ملی را حفظ کنیم.
در کشور ما مسئولین مربوطه به جای اینکه مسئول حفاظت از ارزش پول ملی باشند مسئول حفاظت از ارز خارجی شده اند. ظاهراً این کار مسئول مشخصی ندارد و مسئولینی که وظیفه پاسخگویی دارند هم آن را گردن دیگری می‌اندازند. ای کاش رئیس بانک مرکزی ما خود را مسئول حفظ ریال بداند نه دلار.
ما بسته مفصلی را در دولت "سلام" شامل ۲۱۳ پروژه تعریف کردیم که بیش از ۵۰ پروژه آن به کنترل تورم بر می‌گردد و در آن اصلاحات ساختاری بانک‌ها و بودجه نیز پیش بینی شده است.
بخش عمده کسری بودجه کشور با خلق تورم در حال تأمین است. تورم یک مالیات دائمی از سمت مردم پابرهنه به سمت دولت و طبقه مرفه است که در ۵۰، ۶۰ سال گذشته ادامه داشته است. ما به دنبال گسترش تولید، تقویت تولید، هدایت نقدینگی به سمت تولید و کنترل قیمت در بازار هستیم.
پاسخ علیرضا زاکانی به سوالات اقتصادی
علیرضا زاکانی در پاسخ به سوالی در مورد کنترل نقدینگی گفت: ظاهراً داریم با هم مناظره می‌کنیم اما انگار دوستان انشا می‌خوانند. اینجا کلاس انشا نیست، اینجا وقت پاسخ دادن و مستدل صحبت کردن و راست گفتن است.
آقای همتی خیلی زشت است که شما ما را متهم می‌کنید که دروغ می‌گوئیم، ما که هنوز حرفی نزدیم، آیا شما غیب می‌گوئید، این طور نیست و شما خلاف می‌گوئید. آقای همتی شما در سال ۹۸ گفتید FATA تأثیری بر اقتصاد ایران ندارد پس چرا آن زمان به مردم دروغ گفتید؟ آقای همتی می‌گوید ما اقتصاددان هستیم، اما به نظرم باید به او نوبل شیمی دهند که پول ملی مملکت را نابود کرده است. صحبت از توزیع فقر می‌کند حال آنکه خود فقر را توزیع کرده است. من از جهش تولید صحبت می‌کنم.
باید سر مسائل درست صحبت کنیم و خواهش می‌کنم به دیگران تهمت نزنید که اگر بنا بر این باشد ما حقایقی را می‌گوئیم که دیگر اوقات شما و مردم تلخ خواهد شد.
آقای همتی درباره تأیید صلاحیت‌ها صحبت کرد، اما اگر بنا بر تأیید کسان دیگری بود شما نباید اینجا حضور پیدا می‌کردید چون هر کسی قد و قواره خودش را دارد.
آقای همتی می‌گوید که پنج نفر مقابلش قرار دارد حال اینکه ۸۵ میلیون مقابل او هستند که نابودشان کردید پس صحبت از موارد درست کنید.
پاسخ سعید جلیلی به سوالات اقتصادی
جلیلی: یکی از مهمترین بحث‌های امام خمینی درباره محرومیت زدایی بود. مهمترین بحث این است که آیا قائل هستید به محرومیت یا نه؟ در نگاه اقتصادی، مردم و محرومین در اولویت نبوده اند. باید به جمهور مردم در اقتصاد توجه داشته باشیم.
زمان انتخابات با هلیکوپتر صندوق رأی به روستاها می‌بریم، اما در روستای دورافتاده به فکر اقتصاد و معیشت مردم هستیم؟ اگر این نکته نباشد یعنی به فکر محرومین نباشیم، کارهای نمایشی انجام می‌شود که برای مردم نیست، برای محرومیت زدایی باید ابتدا باور و اراده داشت سپس طرح و برنامه.
ما چند برنامه داریم. معتقدیم باید حق مردم در زمینه انرژی را به آنها بدهیم و طرحی به نام وان در این خصوص است. طرح دوم در زمینه سبد غذایی است.
حداقل ۲۵۰۰ کالری در روز باید به مردم برسد که برنامه‌ای تهیه کردیم که سبد غذایی به خوبی توزیع شود که متأسفانه در این سال‌ها این توزیع مناسب نبوده است. درباره تفریح و سلامت مردم هم برنامه داشته و با همین امکانات و بودجه فعلی طرحی برای سفر نزدم تهیه کرده‌ایم. طرح درباره سلامت مردم هم داریم.
قسمت بعدی مناظره، پاسخ کاندیداها به صحبت‌های کاندیداهای دیگر است.
صحبت‌های علیرضا زاکانی در پاسخ به صحبت‌های دیگر کاندیداها
از آقای همتی گلایه مند هستم؛ زیرا تعرضی به دیگران داشت. این سوال را از آقای همتی پرسیدم که ابر بدهکاران بانکی چه کسانی هستند و چرا شاهد بی انضباطی در بانک‌های مختلف هستیم؛ چرا این وضعیت درست نمی‌شود؟ مفسده بانکی از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ باید نظارت درستی توسط بانک مرکزی صورت می‌گرفت.
سال گذشته از ۵,۴۰۰ هزار میلیارد تومان سپرده بانکی ۱,۶۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات داده شد که دو سوم آن استمهال بود، یعنی به بدهکاران بانکی این پول داده شد. این حجم بالا متعلق به کسانی است که نقش فعالی در حوزه اقتصاد ندارند و این کار از طریق سوداگری و سفته بازی انجام شده است.
بزرگترین خدمت آقای همتی این بود که نظارت دقیقی در حوزه پولی و بانکی انجام می‌داد. از من درباره نقدینگی سوال شد که پاسخ دادم مهمترین عامل بالا بودن نقدینگی تولید پول پرقدرت است. بانک مرکزی به تقاضاهای دولت پاسخ داد و با چاپ پول آن را در بازار عرضه کرد. نتیجه آن است که دولت بدهی به دولت آینده انتقال می‌دهد. آقای همتی باید پاسخ دهند که چرا با این شرایط کشور اداره شد.
ارزش پول را نابود کردید. آقای همتی باید پاسخگوی تورم فعلی و افزایش نقدینگی باشد. این مدل کشورداری درست نیست که برای تعیین نرخ ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی در دولت پیشنهاد نرخ ۴۸۰۰ و ۳,۸۰۰ تومان را بدهند اما بعد بگویند وسط این دو نرخ را می‌گیریم و با فرستادن صلوات نرخ ۴۲۰۰ را تعیین کردند. نمی‌توان کشور را این طور اداره کرد.
صحبت‌های محسن رضایی در پاسخ به صحبت‌های دیگر کاندیداها
آقای همتی شما منبع برای سلطان سازی در حوزه‌های فولاد و شکر دارید؛ اما منبع برای بهره‌مندی مستضعفان ندارید؟
وضعیت اقتصاد کشور را به حال و روزی انداختید که وضعیت نمودار عملکرد آقای همتی در بانک مرکزی نشان می‌دهد که چگونه دلار از ۸ هزار تومان به وضع امروز رسیده است. اقتصاددان است ایشان؟ چه طور این فاجعه یعنی نقدینگی ایجاد شده را که اگر امسال جلویش را نگیریم خطر جدی کشور را تهدید می‌کند، را تشخیص نداد؟
بنده یک سرباز هستم. وقتی آمریکا تهدید می‌کند که حمله می‌کند من هم می‌گویم گروگان می‌گیریم. ما رجز می‌خوانیم و به شکلی هم حرف می‌زنیم که جنبه انسانی ما حفظ شود.
من برای اداره اقتصاد کشور برنامه جدیدی دارم به همین دلیل با محاسبات دقیق یارانه ۴۵۰ هزار تومانی را پیشنهاد دادم.
صحبت‌های سعید جلیلی در پاسخ به صحبت‌های دیگر کاندیداها
مردم سوال اساسی دارند که پاسخ مسائل اقتصادی مشخص است، ولی چرا اجرا نمی‌شود؟ پاسخ این است که این راهکارها دنبال نمی‌شود. باید اراده و باور داشت به اجرای پاسخ‌ها.
آقای همتی جزئی از رویکرد غلط است که به جای کار واقعی کشور را با نمایش اداره می‌کند. مرد اقتصادی ما باید در میدان اقتصادی باشد نه در رسانه/همتی فرمود چرا fatf تصویب نمی‌شود؟ اگر همین نگاه است که نتیجه این می‌شود.از ۴۲ بند fatf، ۳۹ بند را اجرا کردید، ولی فقط ۱۳ بند را قبول کرده است. عدم فهم مسئله موجب می‌شود که مسائل را حل نکنید. رویکرد شما اشتباه است.
یک نگاه اداره به زور کشور و حل یکی دو مسأله و fatf را بهانه حل نکردن سایر مسائل می‌داند. نگاه دیگر نیز این است که کشور توانمندی بالا دارد و نه تنها کشور می‌تواند اداره شود، بلکه می‌تواند جهش پیدا کند. دوستان به صراحت میگویند نمی‌شود، نه شما نمی‌توانید. ما می‌گوئیم می‌شود. همانطور که قبلاً گفتم تحریم‌ها برداشته نمی‌شود و روزنامه‌ها تیتر زدند که تحریم‌ها برداشته می‌شود، ولی جلیلی می‌گوید، نمی‌شود.
سال ۹۱، ۷۰ هزار میلیارد دلار بدهی معوقه بانکی داشتیم، همتی آن موقع مدیر عامل بانک سینا بود. مسئولین مرتبط را جمع کرده و از آنها خواستم بگویند چه کنیم. چرا آقای همتی همان موقع شکایت نکرد؟ در این هشت سال چه شده که الان همتی می‌گوید ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی در اختیار ۱۱ نفر است؟ پس شما چه کاره هستید؟
صحبت‌های عبدالناصر همتی در پاسخ به صحبت‌های دیگر کاندیداها
همتی: در گذشته هم اشاره کرده بودم که در مقابل پنج کاندیدا قرار دارم و کاندیدای اصلی آقای رئیسی است و مابقی کاندیداها پوششی هستند. اگر این اشخاص می‌خواهند جواب‌شان را بدهم باید قسم بخورند که تا آخر در رقابت‌ها در انتخابات می‌مانند وگرنه پاسخ دادن به آنها معنی ندارد؛ البته من جواب این حرف‌ها را خواهم داد، اما نمی‌شود که همه کاندیداها بیایند به همتی حرف بزنند! من به آقای جلیلی در جلساتی که حضور داشتند، گفتم شما اقتصاد و فناوری نمی‌فهمید! چرا می‌خواهید برای همه مردم تصمیم‌گیری کنید؟ خسته نشدید از این همه بیانیه دادن؟ چرا همه تقصیرها را گردن بانک مرکزی می‌اندازید؟
آقای جلیلی خواهش می‌کنم از کاندیدای پوششی بودن دربیاید! شما دو کلاس اقتصاد خوانده‌اید؟ اصلاً اقتصاد می‌فهمید؟ یا آقای رضایی شما می‌گوئید من اقتصاد خواندم، چطور اقتصاد خواندید؟
آقای جلیلی شما در ماجرای برجام در زمین ترامپ بازی کردید و پدر کشور را درآوردید. به همت شما آقای جلیلی و آقای رضایی و دوستانشان در مجمع ما در لیست سیاه FATF قرار گرفتیم.
من نخواستم بیشتر از این قیمت ارز بالا برود. من به خاطر مردم دفاع می‌کنم مردم از بالا رفتن قیمت ارز ضرر می‌کنند. آقای زاکانی از پوششی بودن دربیایید! یعنی چه که این‌همه متهم می‌کنید؟ شما دو کلاس اقتصاد خوانده‌اید؟ اقتصاد نمی‌دانید! هسته‌ای پزشکی‌تان هم که مشخص است چطور مدرک گرفتید. دهن من را باز نکنید. من می‌خواهم محترمانه صحبت کنم.
آقای رضایی شما می‌گوئید گروگان‌های آمریکایی را می‌خواهم بگیرم و چنان کنم! آقای رضایی شما می‌گوئید من اقتصاددانم. من که می‌دانم چگونه اقتصاد خواندید. من که نحوه اخذ مدرک شما را خبر دارم که استادان را مجبور می‌کردید بیایند و در دفتر شما درس بدهند و امتحان بگیرند! شما درخواست داشتید که وارد گروه دانشکده اقتصاد شوید که با اکثریت قاطع رد شد! اجازه ندهید که من مجبور شوم چنین مواردی را بگویم.
من برای آقای رئیسی احترام ویژه قائل هستم ولی این افراد شما را پوشش می‌دهند. شما به جای رفتن به استان‌ها و دادن وام به کارخانه‌ها، می‌رفتید و به زندان‌ها سر می‌زدید. این کارها وظیفه بخش اجرایی است و آخر هم معلوم نشد آن وام‌ها چه شد؟ من خواهش می‌کنم اول مشکلات قوه قضائیه را حل کنید و بعد بروید مشکلات قوه مجریه را حل کنید.
شما از معیشت مردم می‌گوئید، اما با رأی مثبت به فیلترینگ اینستاگرام معیشت مردم را تهدید کردید و حالا نمایندگان شما اینجا من را تهدید می‌کنند.
صحبت‌های ابراهیم رئیسی در پاسخ به صحبت‌های دیگر کاندیداها
رئیسی: از این همه تهمت زدن و اهانت کردن خسته نشدید؟ چرا این همه دروغ می‌گوئید؟ چرا به شعور مردم اهانت می‌کنید؟ مردم هم من را دیده‌اند و هم شما را؛ چرا اینگونه به دیگران اهانت می‌کنید؟ اولین بار در تاریخ سیاسی ایران کسی پوششی عمل کرد که از دوستان شما بود. من معتقد به رقابت و مشارکت هستم. در روز اول قوه قضائیه همه شکایت‌ها را پس گرفتم.
می‌گوئید چرا من به کارخانه‌ها سر زدم؟ چون شما من را گرفتار کردید. این چیزها پیش روی مردم است. من مدیر نشسته در اتاق نیستم. شما باید پاسخ دهید که چرا من باید با تولیدکنندگان کار داشته باشم؟ چرا این‌طور حرف می‌زنید؟ خسته نشدید از این همه تهمت زدن؟ جریان معاندین علیه من بسیج شدند. چرا داد جوان و کارافرین را در آوردید؟
شما دیدید ما در قوه قضائیه چطوری عمل کردیم. نه یک سایت بستیم و نه یک روزنامه را بستیم، نه یک نفر را بخاطر انتقاد دستگیر کردیم. من در دوره قبلی حتی از یک نفر هم بخاطر توهین و تهمت شکایت نکردم. من که نمی‌خواهم به کارخانجات سر بزنم، مردم مشکل و درد دارند. من به همه زندان‌ها سر می‌زنم. شما پاسخ دهید چرا من وقتی در استان می‌روم، با کارآفرین دیدار می‌کنم و داد آنها بلند است. چرا داد کشاورزان را درآوردید؟
اگر اهانت و تخریب جواب می‌داد، خیلی‌ها در همین سالن مناظرات اهانت کردند. در همین سالن افرادی به بقیه تهمت زدند. اگر مشکلات مردم با توهین و اهانت به بنده حل می‌شود خب بفرمائید.
صحبت‌های محسن مهرعلیزاده در پاسخ به صحبت‌های دیگر کاندیداها
آقای رئیسی سید هستند و ما برای جد بزرگوارشان احترام قائلم، اما من از ایشان سوالی دارم؛ آقای رئیسی شما راهکارهایی را برای رفع موانع تولید مطرح کردید، خودتان چقدر با مسأله تولید آشنایی دارید؟ ممکن است چند نفر کارشناس دور هم جمع شوند و مطالبی را بگویند، آدم حفظ و اینجا آن مطالب را عنوان کند اما اینها به درد مردم نمی‌خورد.
۴۲ سال از پیروزی انقلاب گذشته است و مردم الان با مشکلاتی از جمله تولید و صادرات مواجه اند؛ امروز بیش از ۷۰ درصد ظرفیت‌های تولید در کشور معطلند.
از آقای رئیسی این سوال را می‌کنم که آیا شما می‌توانید یک سوال اقتصادی مطرح کنید و بدون کمک مشاوران‌تان به آن پاسخ دهید؟ اشاره کردند که آقای رئیسی تشریف می‌برند به کارخانه‌ها و در هر سفر حداقل ۴۰ الی ۵۰ میلیارد تومان هزینه می‌شود؛ بعدش هم یک مصاحبه‌ای در کارخانه‌ای که بانک آن را توقیف کرده بوده و بر اساس حکم دادستانی آزاد شده و ۱۰ الی ۱۵ نفر مشغول به کار می‌شوند، انجام می‌شود؛ سوال من این است که تا کنون چند کارخانه باز شده است؟ آقای رئیسی چند کارخانه تا کنون بسته بوده‌اند؟ چه کسی است کارخانه‌ها را بسته؟
یک نفر که از خارج نیامده که این کارخانه‌ها را ببندد؛ اسرائیل و آمریکا که نبستند بلکه قاضی شما بسته است و اتفاقاً نیز یکی مشکلات تولید همینجا هست؛ آقای رئیسی همینجا را مدیریت کنید، مشکلات حل می‌شود.
یکی از احکام توسعه اقتصادی دادرسی عادلانه است. آقای رئیسی اگر شما دلتان برای اقتصاد میسوزد، همان قوه قضائیه را که هنوز به روش عهد قاجار اداره می‌شود، اصلاح کنید شما از ۱۶ سالگی در این قوه بوده و هستید.
برخی میگویند جناب آقای رئیسی سندروم پست بی قرار شدید دارند؛ از دادستانی به دادستانی تشریف می‌برند؛ از آنجا کاندیدای ریاست جمهوری می‌شوند و سپس به ریاست قوه قضائیه می‌روند؛ شما ۵ سال فرصت کار دارید بر اساس نظر و تصمیم مقام معظم رهبری در حساس‌ترین محل یعنی قوه قضائیه اتفاقاً سیستم قضا جای مبارزه با فساد است اما شما هوس ریاست جمهوری کرده‌اید چه تضمینی است که ریاست جمهوری را هم به سودای یک مقام بالاتر رها نکنید؟
مردم نگرانند و نمی‌توانند اعتماد کنند. آقای زاکانی گفتند که شما انشا نوشتید؛ اتفاقاً حرف حق با منطق و اصول از روی کاغذ خوانده می‌شود. اینکه بخواهیم تهمت بزنیم، خیلی راحت می‌توانیم حرف بزنیم و هیچ ترمزی هم نداشته باشیم.
صحبت‌های قاضی زاده هاشمی در پاسخ به صحبت‌های دیگر کاندیداها
مردمی که پای گیرنده‌ها نشسته اند انتظار بیان چه مطالبی را از کاندیداها دارند؟ وقتی مردم تا خرخره در مشکلات غرق هستند می‌خواهند ببینند کاندیداها چه برنامه‌ای برای حل این مشکلات و امروز و آینده فرزندانشان دارند.
اینکه بحث از مناظره اقتصادی به انحراف برده می‌شود نشانه این است که همان طور که عده‌ای سال‌ها برای اداره کشور برنامه نداشتند، الان هم برنامه ندارند لذا با ایجاد دوقطبی و تهمت، بی برنامگی شأن را نشان می‌دهند.
چند سالی است که ما با جمعی از جوانان انقلابی تحت عنوان دولت سلام برنامه‌ای را تهیه کردیم. مسئله ما مدیریت است، اما آنچه مهم‌تر از مدیریت است وجود سازوکار نادرست است. اگر می‌خواهیم اصلاحات اقتصادی انجام دهیم و با فساد مبارزه کنیم باید به دنبال اصلاح ساختارهای استضعفاگر برویم.
الان بزرگترین رانت وام بانکی است؛ چرا که نرخ سود تسهیلات زیر نرخ تورم است و تورم این انگیزه را می‌دهد که وام بانکی را پس ندهند. علاوه بر این ۶۵ درصد منابع بانکی به یک دهک اول و ۹۵ درصد به نیمی از جمعیت داده شده است. همچنین ۷۰ درصد منابع بانکی به تهران و ۲۰ درصد به ۲۵ استان کشور داده شده است. وقتی منابع این طور تقسیم می‌شود بشاگرد ایجاد می‌شود، خانه دو میلیاردی ۵ میلیارد می‌شود و خانه دیگری به آپارتمانی در ترکیه تبدیل می‌شود.
اگر ساختار همین باشد حتی اگر مدیر عوض شود چه اصلاح طلب باشد و اصول گرا بیاید یا برعکس مشکلی حل نمی‌شود. اگر ما می‌خواهیم مشکلات اقتصادی حل شود باید به دنبال اصلاح ساختار برویم.
در بخش بعدی مناظره کاندیداها به بیان برنامه‌های اقتصادی دولت خود پرداختند.
صحبت‌های سعید جلیلی در مورد برنامه‌های اقتصادی خود
اگر می‌خواهیم کشور را به جهش برسانیم باید برنامه جدی اقتصادی داشته باشیم نه اینکه دنبال بهانه بگردیم. ارزش پول ملی وقتی ایجاد می‌شود که بتوانیم جهش تولید داشته باشیم. جهش تولید منوط به جهش صادرات و جهش صادرات منوط به تعاملات گسترده جهانی است و نباید معطل دو سه کشور باشیم.
اگر صحبت می‌کنیم که در کشور تولید ثروت داشته باشیم یعنی باید یک برنامه جدی برای ارزآوری داشته باشیم. ارزآوری وقتی اتفاق می‌افتد که به همه دستگاه‌های دولتی مأموریت ارزآوری بدهیم. نه اینکه وزارت نفت، نفت نفروخت همه کارها تعطیل شود یا بگوییم هر وقت fatf تصویب شد، کار می‌کنیم. همه وزارتخانه‌ها باید برای ارزآوری برنامه داشته باشند.
ما بررسی کردیم و در بخش‌های معدن، کشاورزی، نفت و گاز و برق می‌توانیم درآمد ارزی کشور را به صورت جهشی داشته باشیم نه اینکه بهانه fatf بیاوریم. در این زمینه‌ها دو برابر درآمد نفتی می‌توان درآمد داشت.
باید برای همه دستگاه‌ها مأموریت ایجاد اشتغال داشته باشیم. بخش صنعت، کشاورزی، معدن و حتی علوم انسانی باید مأموریت ایجاد اشتغال داشته باشند، نه اینکه فقط کارمند اضافه کنیم. ما بررسی کردیم که در بخش پترو پالایشگاه نفت، گاز، بهینه‌سازی مصرف انرژی، شیلات، کشاورزی، محصولات باغی زراعی و دامی می‌توان جهش در اشتغال داشت. ما در این زمینه برنامه داریم.
صحبت‌های محسن رضایی در مورد برنامه‌های اقتصادی خود
اینکه آقای همتی رجز خوانی نظامی را نمی‌داند یک طرف است اما اینکه دلسوز مردم خود را معرفی می‌کند طرف دیگری است. ایشان طی سه سالی که در بانک مرکزی بوده کاملاً با تحریم‌های آمریکایی همراهی کرده است. من در صورت رئیس جمهور شدن در اولین فرصت ایشان و برخی از اعضای هیئت دولت آقای روحانی را ممنوع‌الخروج می‌کنم و ثابت می‌کنم چه آسیبی به کشور زدند.
قبل از انقلاب که فارغ‌التحصیل رشته مهندسی دانشگاه بودم با زور اسلحه بود؟ مدرک من در دانشگاه تهران را دکتر عارف از دوستان آقای همتی امضا کرده است. مسئله کسب و کارهای خانگی مسئله خانه سازی و استفاده از بانوان را در دستور کار قرار می‌دهم. با مشورت از مراجع محترم قم حتماً از دو نفر از بانوان در کابینه و از تعداد بیشتری از آنان در سمت‌های مدیریتی استفاده می‌کنم.
برنامه اقتصادی که تبیین کردم به یک ایران بزرگ اقتصادی در کنار ایران سیاسی دفاعی امروز منجر خواهد شد. در اقتصاد چند پیشران وجود دارد، هر کدام فعال شود سیصد تا چهارصد شغل را با خود همراه می‌کند مثل مسکن و گردشگری؛ همه این کارها بستگی به این دارد که ما حکمرانی کشور را تغییر دهیم.
من از اختیارات قانونی استفاده می‌کنم و قدرت را از مرکز به استان‌ها می‌برم. باید مدیریت‌های محلی که در شوراهای شهر و استان است اختیار داشته باشند. در تمام استان‌ها در کابینه من اقوام نقش دارند و من از خودشان مدیر خواهم گذاشت.
صحبت‌های قاضی زاده هاشمی در مورد برنامه‌های اقتصادی خود
روش اداره کشور فرسوده است. قانون تجارت، بیمه و بانک ما باید اصلاح نهادی شود. الان مسئله این است که زانوی دولت بر گردن مردم است و دولت باید زانوی خود را بردارد. دولت وظیفه دارد حقوق مردم را از دولت استیفا کند. مثل کاری که در بورس، بانک و مالیات می‌شود. ما نظام تحول را برای تغییر اکوسیستم کشور طراحی کردیم و معتقدیم باید انقلاب سازوکاری انجام شود، زیرا با پروژه و برنامه مشکل حل نمی‌شود، لذا ۲۰ مسئله ۲۰ راهکار را پیش بینی کرده‌ایم.
یکی از مسائل اصلی تورم و گرانی است ما طراحی کردیم که در چهار سال تورم به زیر ۵ درصد برسد همچنین طراحی کردیم که مسئله اشتغال و ازدواج جوانان حل شود. ما می‌خواهیم وزارت خانواده ایجاد کنیم همچنین صندوق اعتبار خانواده را پیش بینی کردیم و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار برای زوج‌های جوان در نظر گرفتیم.
در حال حاضر عددی نزدیک به هفت میلیون نفر بیکار و یا با شغل ناقص داریم. برنامه ما این است که طی سه سال اول ۴.۵ تا ۵ میلیون نفر از این افراد در مشاغلی اشتغال پیدا کنند که حداقل معیشت را داشته باشند.
ما برای هزینه خانوار شامل خوراک، ریزمغزی‌ها، انواع پروتئین‌ها و کالری‌ها پیش بینی‌هایی کردیم و بسته‌های ۳۰۰ هزار تومانی در نظر گرفته‌ایم. همچنین برای هزینه حمل و نقل، بهداشت و درمان و مسکن نیز پروژه طراحی کرده‌ایم. بورس یک مسئله حاد و یک مسئله ساختاری و مزمن دارد که بخش ساختاری آن در مجلس در حال اصلاح است و بخش حاد آن با سه دستورالعمل در سه، چهار روز اول دولت پیش بینی شده که به سمت بهبود بازار سرمایه برویم.
صحبت‌های عبدالناصر همتی در مورد برنامه‌های اقتصادی خود
همتی: من پیش از این و در جریان مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های مختلف رئوس برنامه خود را اعلام کرده‌ام که بحث اساسی من تغییر حکمرانی اقتصادی است. ما سال‌ها کشور را دست سیاستمداران سپردیم، یک‌بار هم کشور را به اقتصاددان بسپاریم و سیاست تحت نظر اقتصاد باشد. ما فرصت زیادی نداریم و باید به سرعت اصلاحات اقتصادی را انجام دهیم.
من همیشه برای آقای رئیسی احترام ویژه قائل هستم، اما اینجا رقیب هم هستیم و من باید مواردی را بگویم که مردم دیدگاه‌های ما را بدانند. من الان یک شهروند عادی و استاد دانشگاه هستم و ایشان رئیس قوه قضائیه هستند و این یک تعارض منافع را در خود دارد. آقای رئیسی شما به من امان‌نامه می‌دهید که بعد از پایان این برنامه‌ها اقدامی قضائی علیه من نکنند؟ بالاخره الان آقای رضایی حرف‌هایی زدند درباره محاکمه‌کردن، اما آقای رضایی شما بروید و خدا را شکر کنید با شکایاتی که برای برخی عملیات‌ها علیه شما هست، از شما پیگیری نمی‌کنند. البته این را هم بگویم که ما به عنوان فرمانده جنگ برای شما احترام قائل هستیم، اما آقای رضایی اگر من رئیس جمهوری شوم شما را به عنوان یکی از مخلان اقتصادی به همین آقای رئیسی معرفی می‌کنم؛ اینگونه صحبت نکنید! کشور را به این روز انداخته‌اید و بعد می‌گوئید فلان و بهمان و بانک مرکزی مقصر است؟ تمام اقتصاد کشور را بسته‌اید. آقای جلیلی شما می‌گوئید چرا صادرات ما کمتر از افغانستان است؟
معلوم است در این شرایط کسی از شما خرید نمی‌کند! از آن روزی که شما بیانیه‌خوانی را شروع کردید رشد اقتصاد کشور طی یک دهه به سالانه نیم درصد رسیده است.
آقای جلیلی خواهش می‌کنم نخندید. این وضعیت گریه‌دار است. شما مردم را فقیر کردید و بعد می‌آیید ایده می‌دهید؟ شما و دوستان‌تان و شرکت‌ها و نهادهای‌تان پای خود را از اقتصاد بیرون بکشید مطمئن باشید اقتصاد درست می‌شود./در مورد واحدهای تولیدی هم باید بگویم که آقای رئیسی من با نظر شما موافقم که باید اینها احیا شوند اما آیا این واحدها را بانک‌ها تعطیل کرد یا قوه قضائیه؟
آقای رئیسی شما دادستان کل کشور بودید و در قوه قضائیه بودید همان زمان جلوی این کار را می‌گرفتید حالا هم که دارید این کار را می‌کنید و من هم از این کار شما در همان زمان تقدیر کردم اما حالا که به استان‌ها سفر می‌کنید دیگر چرا اخبار ۲۰:۳۰ از شما خلاصه خبر می‌رود؟ معلوم بود که می‌خواهید وارد انتخابات شوید.
الان پنج نفر در برابر یک نفر قرار دارند و همه در ستادهایشان برنامه تخریب علیه من را در نظر گرفته‌اند، چرا؟ مردم خودشان قضاوت خواهند کرد.
صحبت‌های علیرضا زاکانی در مورد برنامه‌های اقتصادی دولت خود
از ابتدا از آقای همتی خواهش می‌کنم به صورت علمی و دقیق صحبت کرده و تهمت نزند. بارها ستادهای تخریب علیه من، خانواده، همسر و بچه‌هایم راه افتاده و رحم هم نکرده‌اند. انصاف را رعایت کنید.
من با مفاسد اقتصادی مبارزه کرده و مقابل فسادهای معاون رئیس‌جمهور، وزرای اطلاعات و نفت، برادر رئیس‌جمهور، دادستان تهران، رئیس دانشگاه تهران، مدیران قضائی درباره قرارداد کرسنت فرزند رئیس مجمع تشخیص مصلحت و دیگران ایستادم و برخورد کردم. نمی‌توان با این صحبت‌ها ما را از میدان به در کرد./تمرکز و اولویت بنده جهش تولید و تمرکززدایی در حوزه مدیریت است.
مبارزه با فساد اقتصادی، دیوان‌سالاری و همچنین رشد اقتصادی و توزیع مناسب ثروت را دنبال می‌کنم. موانع را از پیش پای تولید با مقررات‌زدایی و تسهیل در صدور مجوزها برمی‌دارم که اکنون ۸۰ درصد مجوزها با رانت توزیع می‌شود.
اساس تولید در دولت بنده بر پایه ۹ پیشران اقتصادی اعم از نفت، گاز، پتروشیمی و توجه به زیرساخت‌ها است. باید با سرمایه‌گذاری درست این موارد را به نفع مردم سوق داد و ثروت را به درستی توزیع کرد.
آقای همتی تهمت بزرگی علیه ما زدند که ما به دنبال توزیع فقر هستیم. ما به دنبال جهش تولید، خلق ثروت و توزیع آن بین مردم هستیم.
صحبت‌های ابراهیم رئیسی در مورد برنامه‌های اقتصادی دولت خود
رئیسی: اقشار مختلف صدای شأن از ظلم و فقر و تبعیض درآمده است. من در قوه قضائیه مطالبه‌گر هستم و نیاز ندارم که بخواهم دنبال پست جدید باشم. مردم با روحیه و عملکرد من آشنا هستند و از من دعوت کرده‌اند. چرا ناراحتید؟ / چرا از اینکه ما کارخانه رفتیم ناراحتید؟ چهار تا هم شما می‌رفتید و احیا می‌کردید.
وضعیت کارخانه‌ها بخاطر خصوصی‌سازی‌ای است که شماها رقم زده‌اید و داد مردم را درآورده‌اید. ۱۰ ها بار ارزیابی کردیم اقشار مختلف از ناکار آمدی و فقر و ظلم صدایشان در آمده است، باید مجموعه‌ای که تولید پرونده می‌کند و علل فساد است را پیدا کرد؛ می‌دانید که این خواست مردم از من است که ورود بکنم برای اصلاح امور. من الان در قوه قضائیه مطالبه‌گر هستم و اگر بیایم در دولت باید پاسخگو باشم. من در قوه قضائیه هستم و همه می‌دانند به این فکر نمی‌کنم که دنبال مقام باشم.
مردم دنبال دعواهای اقتصادی نیستند و این را می‌خواهند که مدیری مقتدر بیاید و کارشناسان را برای حل مشکلات به صف کند. من در ریاست قوه قضائیه با پرونده‌های بسیاری که دستگاه اجرایی تولید می‌شود، مواجه هستم. برای همین باید رفت در مرکز تولید فساد. مردم هم این را می‌دانند که من در مبارزه با فساد خط قرمز ندارم.
در بخش بعدی مناظره، کاندیداها پاسخ دیگر کاندیداها را می‌دهد.
محسن رضایی
دولت روحانی سیاه‌ترین دولت ۴۰ ساله گذشته است؛ نه تنها آنها قفل‌های بیرونی را باز نکردند بلکه درهای داخلی را هم بستند.
متوسط رشد اقتصادی در این دولت صفر بوده، تورم ۲۴ درصد و رشد سرمایه منهای پنج درصد بوده است. آقای همتی نماینده دولت آقای روحانی و باید پاسخگوی رفتار اقتصادی دولت فعلی باشد.
خصوصی سازی در این دوران چگونه باید شکل می‌گرفت؟ کسانی که کارخانه جات دولتی را می‌گیرند و می‌برند چرا نظارتی بر آنها نبود؟ کسی که می‌خواهد وارد خصوصی سازی بشود باید اهلیت داشته باشد. در روسیه آئین نامه خصوصی سازی ۱۰۰ صفحه‌ای وجود دارد که کارآمدی فرد را مد نظر قرار می‌دهد.
سعید جلیلی
در کشور فرصت‌های بسیار ارزشمندی داریم که هر کدام می‌تواند پیشران اقتصاد کشور باشد مثل کشاورزی، صنعت، معدن و شیلات، دولت باید برنامه داشته باشد که با هر کدام از این موارد کشور را اداره کند.
مهم‌تر از کشف و استخراج معادن، ایجاد ارزش افزوده در داخل کشور است؛ زیرا یکی از مشکلات کشور ما خام‌فروشی مواد معدنی است. با ایجاد ارزش افزوده می‌توان ارزآوری داشت و اشتغال‌زایی کرد.
معدن حتی می‌تواند بخشی از هزینه‌های اساسی کشور را تأمین کند؛ البته نباید بگوییم نمی‌شود عده‌ای نتوانستن خود را به کشور تسری می‌دهند. ما باید به دنبال جهش کشور باشیم که بخش معدن می‌تواند به جهش کشور کمک کند و نباید فقط بگوییم که مشکل دو معدن را حل کرده‌ایم بلکه باید در این زمینه دنبال جهش بود
امیرحسین قاضی زاده هاشمی
ما الان متأسفانه شاهد مافیای بزرگ و در هم تنیده واردات هستیم که با برخورداری از رانت‌های مختلف مجوز ارز ارزان قیمت، انحصار و واردات، تولید را تهدید می‌کند. دولت مسئول باید هدف اصلی‌اش این باشد که از تولید و اشتغال داخلی حمایت کند، مثلاً ما نیاز به تولید برنج داریم؛ ولی همزمان در فصل تولید برنج اجازه واردات حجم زیادی برنج داده می‌شود.
واردات همیشه باید کمتر از صادرات باشد و اقتصاد کشور باید صادرات محور باشد، ضمن اینکه تولید و اشتغال داخلی هم دچار مشکل نشود.
ما به گونه‌ای طراحی کردیم که تولید، ارزش را در کشور به مدیران زنجیره تأمین بسپارد و آنها باید در مقابل اختیاراتی که دارند پاسخگو باشند. الان اتفاقی که می‌افتد این است که مجوزهایی برای واردات تولید صادر شده، ولی صاحب مجوز بخشی از قاچاق را انجام می‌دهد که نمونه آن مسئله سیگار است.
سیدابراهیم رئیسی
یکی از مشکلات جدی کشور مساله زمین خواری است و زمین به جای کشاورزی و سکونت تبدیل به سرمایه و ابزار سوداگری شده است. سازوکارهای زمین‌خواری باید در دولت اصلاح شود. قوه قضائیه فقط می‌تواند با خروجی‌ها برخورد کند.
ما شورای حفظ حقوق بیت‌المال را ایجاد کردیم که از زمین خواری پیشگیری می‌کند. ما باید سند عادی را به سند رسمی تبدیل کنیم و با مجلس آن را دنبال کردیم و در گیر و دار مسائل اداری است. مساله حدنگار و کاداستر مهم است و کشور ما در این زمینه عقب است وان انشاالله تا آخر سال ۱۴۰۰ کاداستر به سرانجام می‌رسد.
مردم و تشکل‌ها باید در جلوگیری از تغییر کاربری‌ها فعال شوند و اجازه این کار را ندهند. با پیگیری‌های دستگاه قضائی زمین‌خواری کاهش جدی در کشور پیدا کرده است. ما مدیریت جدی در امور می‌خواهیم والا قوانین هست ولی عمل نمی‌شود.
محسن مهرعلیزاده
انجام طرح‌های بزرگ اقتصادی نیاز به سرمایه اعم از داخلی و خارجی دارد؛ در داخل وضعیت مشخص است و هر سال با کسری بودجه مواجهیم و امسال نیز با همین وضعیت مواجهیم و در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد بودجه صرف مسائل کاری و عملاً کمتر از ۱۰ درصد بودجه صرف امور عمرانی می‌شود.
طبق قانون دولت نباید سرمایه گذاری کند بلکه باید راه را برای سرمایه گذاری بخش خصوصی باز کند. برای واردات پول به داخل کشور باید راه‌های خاصی را باز کنیم؛ اولین کاری که باید انجام دهیم تأمین امنیت سرمایه گذاری است؛ سرمایه گذار باید اطمینان پیدا کند که امنیت دارد و مزاحم ندار، چراکه سرمایه فرار است.
وقتی به قصد یک گنجشک سنگی به درخت پرتاب می‌شود همه گنجشک‌های روی درخت فرار می‌کنند؛ از همه مهم‌تر نداشتن تنش در سطح بین‌المللی و داخل است بویژه درباره کشورهای همسایه و رفاقت و همزیستی مسالمت‌آمیز با آنها. ما در منطقه‌ای قرار داریم که سطح دانش علمی، فنی، کارخانه، صنعت و تجربیات صنعتی ما در مقایسه با اغلب کشورهای همسایه بالاتر است و باید روی بازار ۵۰۰ میلیون نفر در منطقه حساب باز کنیم نه روی بازار ۸۰ میلیونی ایران.
آقای رئیسی که به شورای حفاظت از حقوق بیت‌المال اشاره کردند توجه که باید من در اصفهان مسئول ستاد تسهیل رفع موانع تولید بودم در جلسات در جهت مانع زدایی کار می‌کردیم و در چارچوب قانون جلو می‌رفتیم اما یک نفر از بیرون از این موضوع خوشش نمی‌آمد نامه می‌نوشت به قوه قضائیه و می‌گفت حقوق بیت‌المال در اینجا حفظ نشده و این باعث توقف کار جهت بررسی بیشتر می‌شد، درواقع دخالت مستقیم در امور اجرایی رخ می‌داد.
علیرضا زاکانی
زاکانی: اقتصاد ما دولتی است. بالغ بر ۹۰ درصد دولت در اقتصاد مؤثر است. دولت‌ها در گذشته خود را با پول نفت اداره می‌کردند که این کار را دولت آقای روحانی انجام داد و از تورم ارتزاق کرد.
من از طرف آقای روحانی و از آقای همتی از مردم عذرخواهی می‌کنم. هیچ کسی در این دولت مسئولیت کارهایش را نمی‌پذیرد. انگار عده‌ای از فضا آمده و این بلا را سر ما آورده‌اند؛ برای این کار باید به سمت گرفتن درست مالیات، توجه به تولید و استفاده از ظرفیت‌های کشور رفت. در حال حاضر ۳۲۰ هزار میلیارد تومان معوقه مالیات، ۲۰۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان معافیت مالیاتی وجود دارد. باید مالیات را اصلاح کنیم. نباید دولت دست در جیب مردم کند. دولت باید با اقتصاد سالم مسیر را دنبال نماید.
باید توجه داشت که برنامه تک‌بعدی اقتصادی فایده‌ای ندارد. برنامه ما اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، مدیریتی، سیاسی و امنیتی و سیاست خارجی است. امروز ۷۰ درصد اقتصاد جهان دانش‌بنیان و وابسته به مدارس و دانشگاه است. ما برای همه اینها بسته جامعی آماده کردیم که در رأس آن مبارزه با مفاسد اقتصادی و مفاسد اداری و بروکراسی است.
عبدالناصر همتی
من نماینده روحانی نیستم من از بانک مرکزی کنار گذاشته شدم به خاطر اختلاف‌نظری که با ایشان داشتم، اما صادقانه بگویم آقای روحانی از ۵ نامزد فعلی ریاست‌جمهوری، دنیادیده‌تر و باهوش‌تر است؛ مشکل من با ایشان این بود که درکی از اقتصاد نداشتند، این نامزدها هم درکی از اقتصاد ندارند.
آقای روحانی و این نامزدها همه سیاسی هستند! اقتصاددان می‌خواهیم؛ آقای رئیسی گفتند دو گروه اقتصاددان می‌آیند و نظر می‌دهند، اگر آدم بینش اقتصادی نداشته باشد کدامیک از موارد را انتخاب می‌کند؟ در دنیا این مسئله حل شده است.
آن کسی تصمیم می‌گیرد که بینش اقتصادی دارد. من برنامه مفصلی دارم دوستان فکر نکنند که چون همه در بخش اول علیه من حرف و من مجبور شدم پاسخ دهم برنامه‌ای ندارم. من موافق قیمت دستوری نیستم. من معتقدم دولت نباید وارد این موارد جزئی مثل قیمت‌گذاری برای هرچیزی شود.
دولت باید به زیرساخت‌ها وارد شود. قیمت مشکلش در نقدینگی است ما باید نقدینگی را حل کنیم؛ من از استقلال بانک مرکزی به شدت حمایت می‌کنم. مشکل ما مربوط به ساختار بودجه است که هرروز بر آن می‌دمند و هزینه‌ها را بالا می‌برند و این می‌آید در بانک مرکزی تبدیل به پایه پولی و نقدینگی می‌شود.
قیمت‌گذاری در دنیا شکست خورده است اینکه میگویند با گران‌فروشی و گرانی می‌خواهیم مبارزه کنیم با چنین چیزی که نمی‌شود مبارزه کرد! این امر نتیجه تورم است.
وقتی در بازاری قیمت بالا می‌رود این به همه بازارها کشیده می‌شود. من فکر می‌کنم راه‌حل این امر کنترل نقدینگی و خنثی‌سازی پایه پولی تزریق شده به جامعه از طرف دولت است که یکی از راه‌های اصلی آن همین ارزها بود که مسدود شده است و مدت‌ها برای بانک مرکزی ارز تازه‌ای نیامده است.
در قسمت بعدی کاندیداها بازهم به سوالات اقتصادی پاسخ دادند.
پاسخ عبدالناصر همتی به سوالات اقتصادی
عبدالناصر همتی در پاسخ به سوالی در مورد کاهش ضایعات بخش کشاورزی، گفت: بخش کشاورزی اهمیت زیادی دارد و زندگی روستاییان وابسته به فعالیت‌های کشاورزی است که من هم برنامه مفصلی برای نجات کشاورزی از این وضعیت دارم. سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار نهاده‌های کشاورزی وارد می‌کنیم که بخشی از آن از محل ارز ۴۲۰۰ تومانی و بخشی هم از طریق ارز نیمایی تأمین می‌شود.
بخش کشاورزی ۷۵ درصد آب را در کشور مصرف می‌کند. باید اقدامات جدی از نظر نوع کشت و آبیاری انجام دهیم. از سویی قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی هم اهمیت دارد خرید تضمینی ما خرید تضمین قیمت بوده است که مثلاً گندم پنج هزار تومان خریداری شده در حالی که باید تضمین خرید به قیمت روز باشد.
مساله دیگر انتقال محصولات کشاورزی به بازار مصرف است که در شب عید دیدیم که چه مشکلاتی به وجود آمد. برای حل این مشکل باید انبارهایی درست کنیم و محصولات از طریق بورس کالا به فروش برسد تا تولیدکننده مجبور نباشد محصولات خود را با قیمت پایین پیش‌فروش کند.
نتوانستیم نظام پایدار کشاورزی را برقرار کنیم. ستان‌هایی که در حوزه کشاورزی فعال هستند را نیز نتوانستیم صنعتی کنیم. اکنون بذر، کود و سم با قیمت بالا به دست کشاورز می‌رسد و من برای حل این مشکلات برنامه دارم.
پاسخ علیرضا زاکانی به سوالات اقتصادی
علیرضا زاکانی در پاسخ به سوالی در مورد بومی گزینی، گفت: تحول در عرصه اقتصاد مدیریتی، جهش تولید، حکمرانی فضای مجازی، دولت الکترونیک، تمرکززدایی و مبارزه قاطع با فساد اداری و فساد اقتصادی از جمله برنامه‌های بنده است. تمرکز زدایی مبنی بر باز آمایش ایرانی اسلامی است. کشور به ۴۵۱ شهرستان تقسیم می‌شود.
دولت من تلاش می‌کند که جهت تحول شهرستان‌ها را فعال کند. اکنون ۹۰ درصد بودجه در مرکز استان تصمیم‌گیری می‌شود که باید با اصلاحات اعمال شده شهرستان‌ها محور قرار گرفته و از ظرفیت نخبگان در شهرستان‌ها استفاده شود. با این برنامه ۴۵۰ نقطه کشور با یکدیگر مسابقه می‌دهند و این مبتنی بر ۹ پیشران در حوزه‌هایی همچون جهش تولید و توجه به بنگاه‌های خرد، کوچک و میانی است.
برای حرکت در این راه باید اختیارات در کل کشور توزیع شده و از ظرفیت نخبگان استفاده شود تا از این فلاکتی که این دولت و دولت‌های قبلی ایجاد کرده اند، نجات پیدا کرد که این با مشارکت مردم میسر خواهد شد و مردم می‌توانند در سال اول دولتم تغییر را احساس کنند.
پاسخ محسن مهرعلیزاده به سوالات اقتصادی
محسن مهرعلیزاده در پاسخ به سوالی در مورد تغییر کاربری و تخریب محیط زیست، گفت: تغییر کاربری‌ها یا برای ایجاد صنایع است یا برای ایجاد مراکز مسکونی؛ با توجه به اینکه هر کدام در نهادهای متفاوتی تصمیم‌گیری می‌شود باید تصمیمات مشخص آن بخش را در نظر بگیریم.
متأسفانه امروز محیط زیست‌مان بیشتر در خطر است. یکی از دلایل عمده این موضوع این است که با تشکیل شوراهای اسلامی در مراکز استان‌ها و معین نبودن دقیق اختیارات آنها در مقایسه با اختیارات سایر ارگان‌ها در مسأله زمین و همچنین نحوه ارتباط آنها با شهرداری‌ها، باعث شده بعضاً اعمال نفوذهایی انجام شود و برخی تغییر کاربری‌ها فراتر از آنچه قانون اجازه می‌دهد، صورت بگیرد.
درباره تغییر کاربری‌های صنایع نیز معمولاً در نظامی که در بودجه نویسی داریم، یک نکته آینده‌نگرانه و عمیق در طراحی وجود دارد اما در عمل وقتی در مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرد، به دلیل نگاه نماینده‌ها به حوزه‌های انتخابیه شأن باعث می‌شود فشارهای زیادی جهت ایجاد صنایع و توسعه‌های دیگر در حوزه خودشان وارد کنند که متأسفانه باعث تخریب محیط زیست می‌شود.
یکی از راه‌های اساسی جلوگیری از تخریب محیط زیست تقویت سازمان محیط زیست است؛ باید نهادهای عمومی ناظر بر محیط زیست را به عنوان ناظر فعال کنیم. من متأسفم از اینکه به هر دلیلی در چند سال قبل شاهد بودیم تحت عنوان محیط‌زیستی‌ها برای عده‌ای مشکل ایجاد کردند معاون جوانی آمد و در محیط زیست کار کرد و هزاران اسم جاسوس بر او گذاشتند اما مشخص شد که مشکلی وجود نداشته است.
حضور آقای کاوه مدنی و نگاه دقیق محیط زیستی او در محیط زیست اتفاق مغتنمی بود. در شرایط فعلی اگر به این مسائل کم توجهی کنیم در آینده باید با بحران مواجه شویم.
پاسخ سعید جلیلی به سوالات اقتصادی
سعید جلیلی در پاسخ به سوالی در مورد شهرک‌های صنعتی، گفت: از بسیاری شهرک‌های صنعتی بازدید کردم همه اذعان دارند که یکی از مهمترین موانع تولید تأمین مالی است و اگر ما روزانه دوهزار میلیارد تومان خلق پول می‌کنیم، چطور این افراد مشکل تأمین مالی دارند؟ این پول‌ها به کجا می‌رود و به دست چه کسی می‌رسد؟
عدم ثبات در مقررات اقتصادی برای صادرات هم یکی دیگر از مشکلات این شهرک‌های صنعتی است. یکی از خواسته‌های این شهرک‌های صنعتی این است که ما را هم در این جلسات مقررات گذاری شرکت دهید و حرف ما را هم بشنوید.
ما باید ده‌ها مجوز از ده‌ها سازمان و دستگاه بگیریم تا کار را انجام دهند. باید از ظرفیت دولت الکترونیک استفاده کنند و این موضوع را حل سازند.
پاسخ امیرحسین قاضی زاده هاشمی به سوالات اقتصادی
قاضی زاده هاشمی در پاسخ به سوالی در مورد مشکل بیکاری، گفت: اینکه من می گویم ساختارها استضعاف گر هستند و منابع مالی به صورت نادرست بین دهک‌ها ومناطق مختلف توزیع می‌شود نتیجه اش مهاجرت روستاییان و از بین رفتن مشاغل کشاورزی است.
آمریکایی‌ها سال‌ها پیش برای ما اصلاحات ارزی را طراحی کردند که هدفش توسعه شهرنشینی بود. از طرفی درآمدهای نفتی باعث شد سطح رفاه در شهرها افزایش یابد و تمایل به مهاجرت نیز بیشتر شد.
در حال حاضر نسبت روستانشینان به شهرنشینان ۲۰ به ۸۰ شده است که عمدترین دلیل آن بازتوزیع نامناسب منابع است. ایران بیشترین درآمد مالیات بر تولید را در بین دیگر کشورهای دنیا دارد.
در بحث سپرده‌های بانکی هم می‌بینید که دهک اول بیشترین سپرده را دارد و میزان سپرده دهک‌های پایین تقریباً صفر است.
اگر جوانان روستایی علاقه به ماندن در روستا ندارند به این دلیل است که درآمد کافی و رفاه لازم را ندارند.
ما باید شیفت بندی را به گونه‌ای انجام بدهیم که منابع بانکی به آن سمت سوق پیدا کند، مالیات کمتر شود، اشتغال مولد وجود داشته باشد و اختیارات داده شود که فرماندار مدیریت کند و مردم محل هم بر آن نظارت کنند.
پاسخ سید ابراهیم رئیسی به سوالات اقتصادی
سید ابراهیم رئیسی در پاسخ به سوالی در مورد کنترل تورم، گفت: متأسفانه یکی از جدی ترین مشکلات مردم تورم است. قیمت کالاهای اساسی فوق العاده افزایش پیدا کرده است.
مسکن هفت برابر، خودرو هشت برابر، گوشت و مرغ پنج تا شش برابر شده و سفره مردم کوچک شده و مردم نالان هستند. در همین مناظره‌ها برخی گفتند اگر رئیسی بیاید قیمت دلار پنج هزار تومان می‌شود و خودشان دلار را سی هزار تومان کردند و بعد هم گفتند اگر نبودیم دلار پنجاه هزار تومان می‌شد! این مثل دروازه‌بانی که هفده گل خورده بود و گفت اگر من نبودم سی گل می‌خوردیم! تورم راهکار دارد.
ارز ۴۲۰۰ تومانی چه مصیبتی برای کشور درست کرد و چقدر پرونده برای قوه قضائیه تولید کرد؟ باید بسمت ارز تک نرخی رفت و باید ارزصادراتی را مدیریت کرد. با اعلام اینکه ارز برنگشته کاری پیش نمی‌رود، مدیریت باید کرد و تسهیلات بانکی را باید مدیریت کرد.
در مرحله آخر مناظره، کاندیداها به جمع بندی صحبت‌های خود پرداختند.
امیرحسین قضای زاده هاشمی
ق من جوان‌ترین کاندیدا هستم، ما جوانان آرمان‌های بلندی داریم و می‌خواهیم تحولات عمیقی اتفاق بیفتد مردم میگویند چرا در هر انتخابات حرف‌ها تکرار می‌شود و مشکل بیکاری، گرانی، معیشت و مرغ و تخم مرغ حل نمی‌شود.
ما سه سال است به خصوص بعد از بیانیه گام دوم رهبری به جمع بندی رسیدیم که نحوه اداره کشور مشکل دارد من جراح هستم ما بیماری‌های خطرناک را با مسکن درمان نمی‌کنیم سرطانی که راه نفس بیمار را گرفته باید جراحی شود ما باید کارهای اساسی‌تری انجام دهیم؛ البته در موضوعات اضطراری باید دستور العمل و برنامه باشد که داریم.
ما در دولت سلام ۱۹ برنامه اجرایی دقیق را پیش بینی کردیم و ۲۱۳ پروژه اجرایی را در نظر گرفتیم اما نیاز به تغییر نگاه و رویکرد وجود دارد. دولت سلام آمده که حاکمیت مردم را تعمیق ببخشد.
دولت باید پاسخگوی مردم باشد و جایی که خطا می‌کند با آن برخورد شود اما سطح نگاه ما این است که مردم بیایند به ما رأی بدهند و بروند. نقدینگی ۷۰ هزار برابر شده اما چه کسی عامل خلق نقدینگی است آیا این مربوط به خارج از کشور است یا ساختار بودجه و بانکی این مشکل را ایجاد کرده است.
اقتصاد رانتی غارتی ایجاد شده و طبقه مرفه به وجود آمده که در کنار منافع دولت قرار گرفته است. در حالی که اگر بخواهیم منابع کشور را بین مردم تقسیم کنیم به هر کدام ماهی سه میلیون تومان می‌رسد.
سید ابراهیم رئیسی
رئیس جمهور رئیس همه مردم از هر گویش و اقلیم و جنسیت است. باید با نگاه عمیق حل مسائل همه مردم برای او مساله باشد.
مردم دیدند من در قوه قضائیه برنامه ارائه دادم و در اختیار همه قرار دادم. مردم هم بعد از دو سال و اندی احساس کردند که اتفاقی افتاده و وضعیت متفاوتی رقم خورده است.
۱۲ اندیشکده فعال در کشور برای برنامه با ما همکاری کردند. نظام مسائل و حل مسائل مردم در اختیار ماست. من از جوانان و بچه‌ها می‌پرسم، وقتی دارید در اینترنت گیم بازی می‌کنید چند بار حال شما گرفته می‌شود؟ باید کار بسیاری شود.
من خودم صفحه دارم و دو میلیون فالوئر دارم و مسائل از این طریق به من می‌رسد. حق خانم‌ها ضایع می‌شود حتی خانم‌های خانه دار. ما اصحاب ما می‌توانیم هستیم.
سعید جلیلی
سوال این است که چه تضمینی وجود دارد که رئیس جمهور برنامه‌های خود را به نتیجه می‌رساند؟ رئیس‌جمهور باید بگوید برنامه‌اش چه نتیجه‌ای دارد؟ هشت سال پیش اینجا مطالبی مطرح شد اما کدامش انجام شد؟ کدام تحریم‌ها برداشته شد و دلار چند برابر شد؟
ما می‌گوئیم سال اول ۱۰۰ هزار، سال دوم ۱۲۶ هزار و سال چهارم ۲۵۳ هزار شغل ایجاد می‌کنیم که اینها قابل ارزیابی است.
رئیس‌جمهور باید به موقع تصمیم بگیرد و تصمیمش اجرایی شود. برخی مشکلات ما، ساختاری نیستند، بلکه مربوط به فرهنگ سیاسی کشور است و مربوط به این جناح و آن جناح هم نیست.
باید بگوییم فرهنگ سیاسی غلط را چگونه کنار می‌گذاریم. به طور مثال کار با نمایش به نتیجه نمی‌رسد بلکه به کار واقعی نیاز داریم. به قول شهید حاج قاسم سلیمانی اگر آب را ول کنیم معلوم نیست به پای درخت برسد، بلکه باید مسیر آب را دنبال کرد. نمی‌شود فقط کشور را با بخشنامه اداره کرد. تعارفات سیاسی و جناحی مانع کار رئیس‌جمهور می‌شود. اینها را باید اصلاح کرد.
محسن مهرعلیزاده
مردم ایران آمارهای اقتصادی و شاخص‌های سیاسی، اجتماعی و حافظه تاریخی شما گواه این است که در این کشور دولتی روی کار آمد که توانست شرایط کشور را به نحوی مناسب در جهت توسعه کشور قرار دهد و این دولت، دولت اصلاحات، سیدمحمد خاتمی بود.
در آن دوران شاهد رشد اقتصادی به میزان ۵.۷ درصد بودیم، کاهش تورم از ۵۰ درصد به تک‌رقمی و توسعه نهاده‌های تأثیرگذار اجتماعی و تنش‌زدایی گسترده با دنیا و روابط بین‌المللی بودیم.
مردم عزیز، ما ۱۶ سال است که در مسیری قرار داریم که تعادل کشور برای حل مشکلات از بین رفته است؛ مسائل سیاسی در صدر و مشکلات مردم در ذیل قرار گرفته است و کوچک‌ترین مساله اجتماعی کشور ظرفیت تبدیل به یک بحران بزرگ را دارد.
امروز بحران کم‌آبی داریم و با تورم‌های افسارگسیخته و منابع کم معیشت بخشی از جامعه در خطر افتاده است و مردم ناراضی هستند. نارضایتی مردم از مدیران است یا از ساختارها؟ چرا مشکلات مردم حل نمی‌شوند؟ چرا تحصیل کرده‌های داخل و خارج از کشور نمی‌توانند مشکلات کشور را حل کنند؟ پاسخ ساده است چون به آنها اجازه داده نمی‌شود؛ همین رویکرد نیز در سیستم اجرایی کشور مشاهده می‌شود.
این می‌شود که امروز کشور با بیش از ۵۰ بحران مواجه شده است و برای حل مشکلات مربوطه اجماع وجود ندارد و تریبون‌های مسئولین به جای حل مشکلات مردم، محلی برای دعوا شده است.
من برای اجماع‌سازی آمده‌ام. من از تشکیل دولت اصلاحات یعنی دولت زندگی با مردم صحبت می‌کنم. زندگی در مقابل مرگ، زندگی در مقابل جنگ و زندگی در مقابل فقر و زندگی در مقابل تحریم. بیایید شرایط زندگی خوب را فراهم کنیم. می‌خواهم با مدیریت منطقی و برنامه‌محور و عمل‌گرایانه بر اساس علم روز با سیاست‌های رفاهی مناسب فعالیت کنم.
محسن رضایی
دولت‌های گذشته نبایدد تکرار شوند، سفره دولت و مردم جدا شده است، اعتماد به نفس‌ها کشته شده و ما نمی‌توانیم گفته شده است. باید دولتی نو به وجود بیاید که قوی و پاسخگو و مسئولیت پذیر باشد.
دولت جوان و انقلابی ان‌شاءالله درست می‌کنیم و شعار ما می‌توانیم را نشان می‌دهیم. یارانه ۴۵۰ هزار تومانی برای ۴۰ میلیون نفر تضمین می‌کنم. یک میلیون مسکن به صورت احیای بافت‌های فرسوده را در دستور کار قرار می‌دهم.
خسارات بورس را جبران کرده و ایالت‌های اقتصادی را طبق قانون انجام می‌دهم. موضوع کشاورزی و کشاورزان را حل کرده و دست دلالان را قطع می‌کنم و همچنین فضای مجازی را در دسترس همگان قرار می‌دهم. من خودم را سرباز وطن می‌دانم. یک بار دیگر آبرویم را کف دست گذاشته و به صحنه آمدم تا با کمک متخصصان نظام تصمیم‌گیری را تقویت کنم. من به جای همه دولت مردان کشور از محضر شما مردم عذرخواهی می‌کنم.
علیرضا زاکانی
مردم عزیز جرم بنده به عنوان یک رزمنده این است که در مقابل مفسدان ایستاده‌ام. تنها جرم انتسابی من مبارزه با فساد، فقر و تبعیض است؛ البته اتهاماتی هم می‌زنند مثلاً دو بار در دیپلم تجدید آورده‌ام که مایع خجالت است، چون ۱۵ روز بود که از جنگ برگشته بودم و امتحان دادم و دو درس تجدید شدم. یا اینکه میگویند یک ترم مشروتی دارم. من با داشتن زن و فرزند ۱۱ ماه مسافرکشی کردم؛ اینها چیزهایی است که آدم را آزار می‌دهد.
در مورد محل تحصیل من صحبت کردند. من در دانشگاه علوم پزشکی تهران درس خوانده‌ام. اگر شما خارج از کشور درس خوانده‌اید و بعد برگشته‌اید من کنکور دادم و بعد رزیدنت شدم به دلیل معلولیت دستم گفتند که به پزشکی هسته‌ای بروم. اگر می‌دانید دیگر تکرار نکنید اگر هم نمی‌دانید به شما گفتم که دیگر تکرار نکنید این مایه خجالت است.
به من میگویند نامزد پوششی که ان‌شاءالله دفعه آخری باشد که چنین چیزی را میگویند. اگر بنا باشد کسی پوششی باشد شما اصلی‌ترین نامزد پوششی هستید که هشت سال افتضاح دولت را پوشش دادید. مردم شرایط را لمس می‌کنند. قرار بود قرارگاه اقتصاد مقاومتی راه‌اندازی کنید آخرش به قرارگاه مرغ رسیدید.
مردم بدانند یکی از مقصران در مورد نهاده‌های دامی آقای همتی است که بی‌تدبیری ایشان و دیگران باعث تبدیل شدن قیمت مرغ به کیلویی ۳۵ هزار تومان شد. مردم یادشان است که زمانی گفتند رکود را رد کرده، کرونا را پشت سر گذاشته و تحریم به پایان رسید و رونق اقتصادی به وجود آمد، اما چرا به مردم دروغ گفتید؛ مردم صداقت، دانش و عرضه می‌خواهند. پول چاپ کرده و در بازار ریختید و پدر مملکت را درآوردید، آنگاه خود را نامزد مردمی می‌دانید. شما کاندیدای معمولی هستید.
آقای همتی شما می‌گوئید با استقلال بانک مرکزی و قانون مجلس موافقید که اگر این‌طور است اعلام کنید تا من بگویم در مجلس چه گفتید. مسیر غلط گذشته باید اصلاح شود. همگی باید به میدان تغییر و تحول آمده و باید خود را اصلاح کنیم؛ البته توقعم آن است که وعده ندهیم بلکه بگوییم چطور می‌خواهیم تحول بزرگ به وجود آوریم. ما برنامه جامع داریم که مردم در پایان سال اول دولتم تغییر و بعد از چهار سال تحول را خواهند دید.
عبدالناصر همتی
من فکر می‌کردم آقای زاکانی پوششی هستند، اما الان فهمیدم سوپر پوششی هستند و به هیچ‌وجه وقت خود را برای پاسخ به ایشان نمی‌گذارم. از من پرسیدند که چرا به بانک مرکزی آمدی؟ افتخارم این است که بانک مرکزی کشور را در شرایط بسیار سخت اداره کردم و نگذاشتم کشور ونزوئلایی شود. الان آمده‌ام نگذارم اقتصاد کشور، اقتصاد کره شمالی شود.
من هنوز پیروز این انتخابات نیستم؛ چرا که بسیاری تصمیم گرفته‌اید که رأی ندهید. اما برای تقویت جمهوریت نیاز داریم قدرت بی‌قدرتان را نشان دهیم. ما فرصت و حق اشتباه کردن نداریم و اگر این چهار سال را از دست ندهیم میلیون‌ها ایرانی از زیر خط فقر درمی‌آیند.
اگر امروز درست انتخاب نکنیم، ۲۰ سال دیگر ارز ۴۲۰۰ توزیع می‌کنیم و قیر رایگان عرضه می‌کنیم و از همسایگان عقب می‌مانیم. خیلی‌ها نتیجه انتخابات را از پیش مشخص می‌دادند، اما مردم می‌توانند این صحنه را تغییر دهند.
از شما می‌خواهم خودتان رأی دهید و اگر اعتراض دارید، اعتراضتان را با رأی دادن به من نشان دهید. تا هفته آینده لااقل نظر ده نفر را تغییر دهید و با خود همراه سازید. بحث پیروزی من نیست، بحث پیروزی جمهوری و مردم است که به نفع جمهوریت و مردم و فرزندانمان است. ما مردم می‌توانیم صحنه را تغییر دهیم
نظر شما