کرونا، میخ آخر بر تابوت اتوبوسرانی بخش خصوصی

به گزارش خبرنگار ایمنا، بسیاری از رانندگان اتوبوس‌های درون شهری، کارشان نه روز می‌شناسد نه شب؛ نه عید و تعطیلی دارند، نه آخر هفته و شغلشان ایجاب می‌کند هر جای شهر مسافری منتظر اتوبوس ایستاده را به مقصد برسانند.

در یک سال گذشته با شیوع کرونا، اگرچه میزان جابجایی مسافر ناوگان اتوبوسرانی در کلانشهرهای کشور کمتر شده، اما تعطیل نشده و هزینه‌های این ناوگان همچنان باقی است و مصائب کرونا کمر زندگی رانندگان بخش خصوصی این ناوگان را خم کرده است.

سعید یکی از همین رانندگان است که در صحبت از مشکلات این شغل، می‌گوید: بعد از خصوصی‌سازی ناوگان اتوبوس‌رانی، اتوبوس‌ها را به بهره برداران دادند و اگر خراب شود، تعمیر اتوبوس با خود بهره بردار است اما در صورت تصادف راننده باید خسارت بدهد. تا قبل از این جمع کردن هزینه‌ها سخت بود، کرونا هم آمد وضع بدتر شد و خیلی روی کار ما اثر گذاشت. در این مدت تنها کاری که برای ما کردند، همین ماسکی است که به صورت داریم و بین رانندگان توزیع شده است. تعدادی از همکارانم کرونا گرفتند اما دریغ از کوچک‌ترین حمایتی که حداقل برای انجام تست یا دارو و درمان از آنها شده باشد.

او می‌افزاید: با آمدن کرونا تعداد مسافران خیلی کم شده و استقبال چندانی از استفاده حمل و نقل عمومی نمی‌شود برای همین در روزهای تعطیل ما هم تعطیل هستیم، اما حقوقی بابت این روزها نمی‌گیریم، ما تا شب عید مشغول کار خواهیم بودیم و بعد از تعطیلات هم هر روزی که شهرداری اعلام کند باید برگردیم سر شیفت‌هایمان. روزهای آخر سال تا ساعت هشت و نیم شب سر کار بودیم اما واقعاً امنیت شغلی نداریم.

سعید ادامه می‌دهد: نه حقوق کافی داریم نه بیمه‌ای نه قراردادی؛ تازه با آمدن کرونا هم حقوقمان نصف شد! روزی ۶۰ یا ۷۰ هزار تومان می‌دهند که می‌شود ماهانه دو میلیون تومان. این حقوق‌ها به کجای هزینه زندگی‌مان می‌رسد؟ وقتی اتوبوس‌ها زیر نظر شهرداری کار می‌کردند شرایط رانندگان خیلی بهتر بود؛ همه راننده‌ها پنج سال و ۱۰ سال قرارداد داشتند و حقوق کافی و مشخص، بیمه و عیدی و سنوات هم شامل حالشان می‌شد اما الان هیچ کدام از ما عیدی نمی‌گیریم، بیمه‌ای هم نداریم."

او بعد از اینکه صحبت‌هایش را تمام کرده از اتوبوس پیاده می‌شود و سمت اتوبوس‌های دیگر می‌رود و راننده‌های دیگر هم به جمع ما اضافه می‌شوند رو به تک تکشان می‌کند و می‌گوید: بیمه دارید؟ و همه می‌گویند: نه.

یکی از راننده‌ها می‌گوید: به ما گفتند حق بیمه از تهران قطع شده!

رانندگان جدید هیچ کدام بیمه ندارند

به اعتقاد رانندگان و بهره برداران اتوبوس‌های درون شهری، شیوع کرونا دومین اتفاقی است که پس از خصوصی سازی، این بخش از حمل و نقل را دچار مشکل کرده است به طوری که نبود امنیت شغلی رانندگان و مشکل نداشتن بیمه که سه سالی است مطرح است اکنون و در این وضعیت بحرانی خود را بیش از پیش نشان داده است.

فرهاد مظفری نماینده بهره‌برداران اتوبوس سازمان مدیریت حمل و نقل بار و مسافر شهرداری اراک هم در جمع رانندگان ناراضی است و می‌گوید: دولت برای بیمه رانندگان درون شهری یارانه در نظر می‌گیرد و راننده باید در سازمان پیگیر این موضوع باشد اما سه سال است که سامانه بسته شده است، رانندگان جدید هیچ کدام بیمه ندارند و هر چقدر هم ما پیگیر این مساله شدیم و به شورای شهر و سازمان حمل و نقل نامه زدیم به جوابی نرسیدیم و می‌گویند که مشکل سامانه مربوط به اراک نیست و از تهران مشکل دارد.

وی می‌افزاید: بیمه رانندگان درون شهری اراک از مدت‌ها پیش پیگیری شده و نام رانندگان سری اول پس از خصوصی سازی در سال ۸۸ در لیست قرار گرفت و اکنون بیمه هستند اما رانندگان جدید هیچکدام بیمه ندارند.

بهره‌بردار حقوق راننده را از جیب می‌دهد

مظفری اضافه می‌کند: در تعطیلات فعالیتی نداریم چرا که الان همچون گذشته از حمل و نقل درون شهری استقبال نمی‌شود؛ به دلیل تبعات اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا، بهره بردار حتی حقوق راننده را هم از جیب می‌دهد، حمایت دولت از بهره برداران و رانندگان در مدت شیوع بیماری کرونا کافی نبوده و شهرداری برای هر دستگاه اتوبوس هشت میلیون تومان یارانه برای یک سالی که ناوگان اتوبوسرانی درگیر شیوع کروناست، در نظر گرفته است.

برای مثال اتوبوس‌ها به جز سوخت، ماده‌ای هم به نام ادبلو می‌سوزانند که روزانه ۷۰ هزار تومان هزینه آن است؛ به این مبلغ، هزینه‌های گازوئیل و روغن، حقوق راننده که روزی هفتاد هزار تومان است و هزینه بیمه اتوبوس که سالانه شش میلیون تومان است را نیز باید اضافه کرد.

با این اوصاف هر اتوبوس ماهانه ۱۵ میلیون تومان هزینه دارد و اگر این روند ادامه داشته باشد، بهره بردار ورشکست می‌شود، امسال با شیوع کرونا اتوبوسرانی کشور زمین‌گیر شده که اراک از این اتفاق مستثنی نیست.

نماینده بهره برداران می‌گوید: دولت در سال ۸۸ بدون اینکه چشم اندازی برای تقویت بخش خصوصی داشته باشد اقدام به برون‌سپاری بهره‌برداری اتوبوس‌ها کرد و الان با گذشت حدود ۱۰ سال از این اتفاق بخش خصوصی توان خود را از دست داده و ضعیف شده است.

وی اظهار می‌کند: در مساله خصوصی‌سازی ناوگان حمل و نقل تنها به دولت کمک شده است و بار از دوش آن برداشته شده است چرا که ما قبل از انجام برون‌سپاری‌ها هم کار می‌کردیم و هر اتوبوس دو راننده می‌خواست که برخی از این راننده‌ها استخدام شهرداری شده بودند و برخی دیگر نیز قراردادی بودند، راننده‌های استخدامی شهرداری هر کدام الان حداقل ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان حقوق می‌گیرند و عیدی و سنوات نیز شامل حال آن‌ها می‌شود، درحالی که بخش خصوصی از این مزایا بی‌نصیب هستند.

من با ۱۳ سال سابقه در اتوبوسرانی، به عنوان بهره بردار امنیت شغلی ندارم و برای تعمیر اتوبوس خودم باید وام بگیرم بنابراین چگونه می‌توانم این امنیت را برای رانندگان دیگر تأمین کنم؟ اگر ناوگان اتوبوسرانی برون سپاری نشده بود، دولت باید ماهیانه برای دو راننده هر اتوبوس، ۲۴ میلیون تومان پرداخت می‌کرد و بر این مبلغ هزینه‌های سوخت، تعمیر و بیمه نیز اضافه می‌شد.

مردم از حمایت نکردن دولت آسیب می‌بینند

حتی اگر دولت به صورت رایگان هم اتوبوس‌ها را به بخش خصوصی واگذار می‌کرد باز کمک برایش محسوب می‌شد، چون دیگر، هزینه‌های نگهداشت مربوط به آن را بر عهده ندارد. دولت در این فرآیند هیچ حمایتی از بهره برداران نکرده و در نتیجه بخش خصوصی و به تبع آن مردم از این روند آسیب دیدند.

وی می‌افزاید: سال‌های اول در قرارداد اولیه مقرر شد روغن، لاستیک و سوخت اتوبوس‌ها تأمین شود اما وقتی قرارداد منعقد شد، شهرداری نه تنها در تأمین این موارد هیچ تلاشی نکرد بلکه بهره بردار باید درصدی هم به شهرداری پرداخت می‌کرد که البته از زمان شیوع کرونا این مورد متوقف شده است.