به گزارش خبرنگار ایمنا، تخلف به معنای هرگونه انحراف و تخطی از قوانین ملی و ضوابط و دستورالعمل طرح‌ها است و ساخت و سازهای غیرمجاز نیز نوعی از تخلفات ساختمانی محسوب می‌شود. بیشتر تخلفات ساختمانی در شهرهای ایران، مربوط به تخلفات ارتفاعی و احداثی، پروانه ساخت و مربوط به کاربری‌های تجاری است. به طور کلی می‌توان گفت علت بروز تخلفات ساختمانی، نقص در قوانین ساخت و ساز شهری و نبود نظارت درست بر آن و ضعف مدیریت شهری در مقابله با ساخت و ساز غیرمجاز است و البته تخلفات ساختمانی تبعات اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و فضایی بسیار زیادی دارد.
«محمد شهریاری» از شهروندان شهرکردی در این باره می‌گوید: تخلفات ساخت و ساز متفاوت است به طور مثال می‌توان در این رابطه به پر کردن جداول رو به روی در ورودی ساختمان یا پارکینگ یک ساختمان اشاره کرد که این مهم هنگام بارندگی و در فصل زمستان عواقب خود را دارد و تنها شهرداری آن را یک تخلف می‌داند و جالب است که حین ساخت و ساز نظارتی بر آن انجام نشده است.
وی ادامه می‌دهد: با شروع بارندگی‌ها روان آب‌ها در شهر جاری می‌شود که این خود معضل بزرگی است حال اگر از این کار که جدول‌هایی که هنگام احداث ساختمان توسط برخی افراد پُر می‌شود جلوگیری شود روان آب‌ها در مسیر خود هدایت خواهد شد و مشکلی برای شهر پیش نمی‌آید.
«وحید مرادی» دیگر شهروند شهرکردی معتقد است: «برخی تخلفات بعد از اتمام ساخت قابل اصلاح نیست به این معنی که اصلاح آن برای مالک صرفه اقتصادی ندارد پس شهرداری هم به گرفتن جریمه بسنده می‌کند در صورتی‌که می‌تواند از ابتدا اجازه بروز این موارد را ندهد.
تخلف در شهر
«سعیده بهداشت» کارشناس حوزه معماری و شهرسازی در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: تخلف در ساخت و سازها از ضوابط و استانداردهای کیفی، فنی و شهرسازی در ایران واقعیتی ریشه دار و در عین حال گسترده بوده که همسو با رشد شهرنشینی و اجرای آن، تقاضای قوی‌تر در صنعت آن هم به صورت ساختمان‌های بلند مرتبه و افزایش تراکم ساختمانی به طور تصاعدی در حال افزایش است.
وی می‌افزاید: در این میان مدیریت شهری در راستای بهینه‌سازی و افزایش پایداری شهرها آن هم بر اساس برنامه‌های توسعه با چالش‌های متعددی رو به رو است که یکی از این چالش‌ها تخلفاتی بوده که در زمینه ساخت و ساز رایج است.
این کارشناس حوزه شهرسازی تصریح می‌کند: امروزه با توجه به روند رو به رشد مهاجرت‌هایی که به شهرها صورت می‌گیرد و افزایش تقاضای مسکن ناخواسته روند ساخت و سازها افزایش یافته و توجه به هزینه بالای مصالح ساختمانی و بالا بودن هزینه تمام شده ساختمان‌ها اکثر مالکان و سازندگان، معمولاً برای افزایش کارایی یا صرفه اقتصادی احداث بنا اقداماتی انجام می‌دهند که خلاف قانون است.
وی اظهار می‌کند: رعایت قوانین و ضوابط ساختمان‌سازی ممکن است برای سازنده ساختمان دشوار یا گران باشد از این رو با قانون‌شکنی در ساختمان سازی و توجه نداشتن به قانون گذاری‌های موجود در عرصه ساخت و ساز و سرپیچی از مقررات ساختمان سازی تخلفاتی همچون احداث بنا بدون اخذ پروانه ساختمانی از شهرداری، احداث بناهای غیر مستحکم، ارتفاع و تراکم، تجاوز به حریم معابر، تبدیل یا تغییر کاربری، تأمین نکردن پارکینگ مورد نیاز یا کسری پارکینگ را انجام می‌دهند.
فرار از قانون
بهداشت خاطرنشان می‌کند: کمیسیون ماده ۱۰۰ به عنوان مرجع رسیدگی به تخلفات ساختمانی موفق نشده است نقش بازدارنده‌ای در برابر تخلفات ساختمانی ایفا کند و متخلفان ساختمانی با آگاهی از اینکه بیشتر این تصمیمات کمیسیون مربوط به صدور رأی جریمه است؛ همین عامل باعث انجام تخلفات ساختمانی می‌شود و متخلفان مطمئن هستند با پرداخت جریمه در برابر تخلف انجام شده، منفعت و سود بیشتری به دست می‌آورند، تخلف را به راحتی انجام می‌دهند.
وی تاکید می‌کند: به ندرت شاهد هستیم که شهرداری دستور تخریب یا تعطیلی ساخت و سازهای غیر قانونی را بدهد چون درآمدهای حاصل از تخلفات ساختمانی در شهرداری‌ها به عنوان یکی از منابع درآمد شهرداری‌ها است.
عوامل وقوع تخلفات
وی اظهار می‌کند: نوع و شدت وقوع تخلف ساختمانی در شهرهای کشور به خصوصیات حقوقی، اجتماعی، اقتصادی فرهنگی و نحوه مدیریت شهری وابسته است.
بهداشت می‌افزاید: شیوه عملکرد و برخورد نهادهای مدیریتی به ویژه شهرداری‌ها در موضوع تخلفات ساختمانی نشان دهنده وجود ضعف در قانون است.
وی می‌گوید: افزایش قیمت زمین و مهاجرت‌ها، ناکارآمدی ضوابط و مقررات ساختمانی، نحوه نظارت و اجرای ضوابط ساخت و ساز توسط مهندسان ناظر، مراحل طولانی صدور پروانه ساختمانی و وحدت رویه نداشتن در این زمینه و اعمال سلیقه‌های متفاوت و حتی تغییر سلیقه‌ها باعث سردرگمی متقاضیان اخذ پروانه ساختمانی می‌شود.
این کارشناس ادامه می‌دهد: نظارت بیشتر و منسجم‌تر شهرداری و سازمان نظام مهندسی در ساخت و سازها باعث کاهش تخلفات ساختمانی در شهرها خواهد شد.
وی با بیان اینکه تخلفات ساختمانی می‌تواند تبعات کالبدی، اقتصادی و اجتماعی داشته باشد، خاطرنشان می‌کند: می‌توان گفت این تخلفات از لحاظ کالبدی باعث توسعه بی‌قاعده شهر، افزایش حاشیه نشینی و ساختمان ناایمن و تغییر چشم‌انداز و سیمای بصری شهرها می‌شود.
راهکارها و پیشنهادها
بهداشت تاکید می‌کند: برخورد قاطع مهندسان ناظر با تخلفات ساختمانی و نظارت دقیق در ساخت و سازهای شهری، وابستگی نداشتن درآمدی شهرداری‌ها از بخش تخلفات ساختمانی، تغییر حکم کمیسیون ماده ۱۰۰ از جریمه مالی به حکم تخریب برای آن دسته از تخلفات ساختمانی که تخریب آن ضروری است، استفاده از متخصصان در کادر شهرداری‌ها و به روز کردن قوانین ساخت و سازها مطابق با نیازهای جامعه از اقداماتی است که می‌تواند تغییر مؤثری در کاهش و یا جلوگیری از تخلفات ساختمانی در کلانشهرها داشته باشد.
نظر شما