به گزارش ایمنا، سلول‌های بنیادی به بدن انسان این امکان را می‌دهد تا از طریق بازسازی خاص، خود را بهبود بخشد. هنگامی که یک عضو بدن رشد می‌کند، سلول‌های بنیادی، تخصصی می‌شوند و هریک عمکردهای خاصی را بر عهده می‌گیرند.
از آن‌جا که سلول‌های بنیادی هنوز تمایز پیدا نکرده‌اند، می‌توانند به نوعی سلول تخصصی تبدیل شوند. تازه‌ترین پژوهش‌های محققان و همچنین دستاورد شرکت‌های دانش‌بنیان نشان می‌دهد سلول‌های بنیادی در پزشکی ترمیمی از جمله‌ترمیم زخم‌های مزمن، نقش کارآمدی دارند.
انواع اصلی سلول‌های بنیادی که در روندترمیم زخم نقش دارند شامل سلول‌های بنیادی اپیدرمی و پوستی، سلول‌های بنیادی مزانشیمی، سلول‌های پیش ساز لایه درون‌رگی (اندوتلیال) و سلول‌های بنیادی خون‌ساز است.
برای درمان زخم‌های مزمن، می‌توان سلول‌های بنیادی را به صورت موضعی یا با استفاده از روش‌های مختلف مانند هیدروژل، داربست، جایگزین‌های پوستی و دیگر روش‌ها استفاده کرد.
نقش اثربخش سلول‌های بنیادی درترمیم زخم‌ها
ثابت شده است که سلول‌های بنیادی با سازوکارهای مختلف مستقیم و غیرمستقیم، از جمله تحریک سلول‌های ساکن، انتشار مولکول‌های زیستی، کنترل التهاب و بازسازی پوست، بر بهبود زخم تأثیر می‌گذارد.
سلول‌های بنیادی مزانشیمی به طور ویژه در این حوزه کارآمد است، زیرا به راحتی از مغز استخوان یا بافت چربی حاصل می‌شوند. جدا از رویکرد مرسوم در استفاده از سلول‌های بنیادی زنده برای درمان زخم‌ها، در سال‌های اخیر روندهای جدیدی نیز به کمک پژوهشگران و شرکت‌های دانش‌بنیان پدید آمده است. روش‌هایی که نتایج بسیار خوب بهبودی را با استفاده از سلول‌های بنیادی ترشحی به ارمغان آورده‌اند.
همچنین تلاش می‌شود تا پتانسیل بهبودی سلول‌های بنیادی از طریق کشت همزمان آنها با انواع دیگر سلول‌ها و همچنین تغییرات ژنتیکی یا پیش درمانی آنها با استفاده از مواد شیمیایی یا محیط‌های مختلف سلول بهبود یابد. علاوه بر این، سلول‌های بنیادی برای اهداف درمانی جدید مانند سوختگی‌های حاد آزمایش شده‌اند و در آزمایشات روی مدل‌های حیوانی بزرگ، نتایج قابل قبولی را ارائه داده‌اند.
حضور دانش‌بنیان‌ها در فناوری ترمیم زخم به کمک سلول‌های بنیادی
حرکت کشور در مسیر توسعه فناوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی در سال‌های اخیر زمینه را برای پیشرفت‌هایی درخور توجه به ویژه در کارآمدسازی این سلول‌ها درترمیم زخم‌ها و بهبود آسیب‌های جسمی فراهم کرده است.
شرکت‌های دانش‌بنیان فعال این حوزه، مبتنی بر تازه‌ترین یافته‌های پژوهشی و توسعه‌ای، توانسته‌اند درهای تازه‌ای را به روی بیمارانی باز کنند که تا پیش از این امید اندکی به بهبود بیماری آنها بود.
در این مسیر ستاد توسعه فناوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، فعالان خلاق و پژوهشگران این حوزه مسیر را برای توسعه این حوزه و حرکت در مسیر پیشرفت و تولید محصولات ایران هموار می‌کند.
یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه مهندسی بافت و پزشکی بازساختی، توانسته است برای کمک به بهبود سوختگی‌های پیشرفته، داربست‌هایی را طراحی کند که در ناحیه ضایعه دیده قرار گرفته و به ترمیم و ساخت دوباره بافت آسیب دیده کمک کند. این داربست‌ها با فراهم آوردن محیطی درهم آمیخته با رطوبت و چسبندگی بالا به محل زخم، رفتار ساختار طبیعی پوست را تقلید می‌کنند و زمینه‌ساز بهبود زخم‌ها می‌شوند.
در حال حاضر داربست‌های پوستی موجود در کشور برای این نوع زخم‌ها وارداتی بوده و قیمت بسیار بالایی دارند. بنابراین بومی سازی ساخت این نوع داربست‌ها در داخل کشور نه تنها باعث افزایش توان کلینیکی کشور خواهد شد، بلکه سبب فراهم آوردن محصولی با قیمت مناسب برای تمامی اقشار کشور خواهد شد.
منبع: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
نظر شما