به گزارش خبرنگار ایمنا، به دنبال شیوع ویروس نو ظهور کرونا ابعاد اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی به طور جدی تحت تأثیر قرار گرفت؛ به طوری که این ویروس علاوه بر اینکه یک چالش جدی در حوزه پزشکی به وجود آورد، اجتماع، اقتصاد و در نهایت شهر و شهرسازی را نیز با چالش‌های اساسی مواجه کرده است. بحران کرونا نقاط ضعف و آسیب‌های ساختاری شهرها را بیش از گذشته نمایان کرده است.
ویروس کرونا بیماری‌ای است که همچنان ادامه دارد و مشخص نیست چه زمانی از بین برود اما در دوران پسا کرونا به طور حتم باید تغییرات اساسی در حوزه‌های مختلف از جمله شهرسازی ایجاد شود؛ طبق نظر کارشناسان شهری نخستین و مهمترین راهکار در زمینه شهرسازی بر اساس این مسئله معطوف به شهرسازی و الگوی ساخت‌وساز بر اساس اصل تمرکززدایی و پراکنده‌سازی ساخت‌وساز است. به این ترتیب و با تمرکززدایی در شرایط بحرانی، دسترسی افراد از قشرهای مختلف به مایحتاج و اقلام ضروری زندگی و امکان قرنطینه‌سازی با ضوابط خاص در این زمینه فراهم می‌شود. در همین ارتباط با " صادق صید بیگی، کارشناس برنامه‌ریزی شهری" گفت و گویی داشتیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
ویروس کرونا چه تأثیری بر فضای شهری گذاشته است؟
بحران کرونا بر فضاهای شهری تأثیر می‌گذارد، همین موضوع سبب شده شهر سازان و معماران شهری به ارائه‌های راه حل های دراز مدت رهنمون شوند، در جهان امروزی مخاطرات و چالش‌های زیادی از جمله بلایای طبیعی و بیماری‌های همه گیر نقش پر رنگی در حوزه شهر و شهرسازی داشته و آسیب‌های جبران ناپذیری به کیفیت زندگی جامعه بشری وارد کرده است که کرونا ویروس نیز یکی از این چالش‌هاست که بر فضاهای شهری تأثیر منفی گذاشته است؛ داده‌های جهانی نشان می‌دهد طی دو دهه اخیر، سوانح و بلایای طبیعی همچون همه‌گیری بیماری کرونا با تکرار زیاد و قدرت فزاینده‌ای نسبت به گذشته به وقوع پیوسته است و اثرات مخرب جانی و مالی زیادی به همراه داشته است، به همین دلیل شناسایی مراحل، ارائه پاسخ و واکنش به آنها اهمیت زیادی دارد.
مهمترین استراتژی شهرها در مواجه شدن با بحران چیست؟
دو استراتژی مهم برای مواجهه با رخدادهایی همچون همه‌گیری بیماری‌ها و بلایا وجود دارد که این دو شامل استراتژی‌های پیش بینی و استراتژی‌های تاب‌آوری می‌شود؛ در استراتژی پیش بینی برای روبرو شدن با مشکلات و معضلات شناخته شده راه حل در نظر گرفته می‌شود و استراتژی تاب‌آوری برای مقابله با مشکلات ناشناخته به کار می‌رود.
چگونه یک شهر در برابر بحران، تاب‌آور می‌شود؟
تبیین تاب‌آوری در برابر تهدیدها، در واقع شناخت نحوه اثربخشی ظرفیت‌های اجتماعی، کالبدی و محیطی جوامع در افزایش تاب‌آوری است. این تاب‌آوری برگرفته از نظم و انضباط بیولوژیکی است که توانایی ارگانیسم یک سیستم برای مقاومت در برابر شوک، فاجعه، بیماری و جلوگیری از انتشار و بهبود شرایط بحران را تعیین می‌کند؛ همچنین مفهوم تاب‌آوری اغلب در بحث توانایی افراد در تحمل استرس نیز استفاده شده است.
شیوه زندگی مردم در دوران پسا کرونا چگونه خواهد بود؟
همه‌گیری بیماری کرونا به عنوان رخدادی ناشناخته با گستردگی شدید اهمیت توجه به شهر و شهرسازی را بیش از پیش به جامعه بشری نشان داد، به گونه‌ای که سازمان بهداشت جهانی در روزهای ابتدایی همه‌گیری بیماری کرونا، فضای شهری و خانه را امن‌ترین مکان در مقابله با این تهدید قلمداد کرد. شیوع بیماری‌های همه گیر جهانی مانند بیماری کرونا که با توجه به شدت و میزان سرایت در کوتاه‌ترین زمان، گستره هستی را در می‌نوردد می‌تواند اثرات جبران ناپذیری بر اجتماعات و شیوه زندگی افراد ایجاد کند. این موضوع مهم یکی از دغدغه‌های اصلی برنامه ریزان شهری و معماران شده است.
انسان به عنوان عامل و ناقل بیماری در فضاهای شهری دارای رفتارهای پیش بینی نشده‌ای است که می‌تواند فضاهای شهری را تحت تأثیر قرار دهد. بدون شک در صورت آلوده شدن یک کلانشهر، احتمال آلوده شدن یک روستا در دورافتاده‌ترین نقطه و یا با آلوده شدن محله‌ای از یک کلانشهر احتمال آلوده شدن محله‌های کوچک‌تر و سایر فضاهای شهری بسته به نوع روابطی که با هم دارند نیز وجود دارد. در چنین شرایطی یک تهدید کلی کلان شهرها را در بر می‌گیرد.
در این صورت باید در حوزه شهر و شهرسازی، بستر مداخلات شهر سازان و سیاستمداران فراهم باشد. در واقع تأثیر کرونا در کلان شهرها به مرور زمان مشخص خواهد شد.
نقش شهر الکترونیک در دوران کرونا چیست؟
در جامعه امروز ما این اپیدمی به عنوان یک چالش اساسی در حوزه‌های پزشکی، بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی مطرح است. مؤثرترین اثر کرونا و سایر اپیدمی‌ها در شهرها و کلانشهر ها و فضاهای شهری لزوم توجه بیش‌تر به شهر هوشمند و الکترونیک و شهروند الکترونیک خواهد بود. زیرا در صورت فراهم آمدن شرایطی برای شهروند الکترونیک نیاز به حضور فیزیکی شهروندان برای مسائل مربوط به شهر نیست و همین مسئله باعث کاهش مراجعات شده که به فاصله گذاری اجتماعی کمک شایانی می‌کند.
نظر شما