به گزارش خبرنگار ایمنا، در تاریخ ۹ آبان ماه سال ۱۳۶۲ و به دنبال گزارش نماینده دبیرکل سازمان ملل متحد درباره حمله به مناطق مسکونی ایران و عراق، قطعنامه ۵۴۰ شورای امنیت صادر شد و نقض حقوق بشر، به ویژه مفاد عهدنامه ژنو ۱۹۴۹ را در تمام ابعاد آن محکوم کرد و خواهان توقف عملیات‌های نظامی علیه اهداف انسانی از جمله شهرها و مناطق مسکونی شد.
این قطعنامه بدون اشاره به حملات متعدد عراق، به مناطق مسکونی کشورمان صادر شد و این در حالی بود که عراق به دنبال حملات متعدد به اهداف غیرنظامی در کشور، در روزهای ۱۳ و ۱۷ بهمن ماه سال ۱۳۶۲ به طور رسمی اعتراف کرد که شهرهای دزفول، اندیمشک، اهواز، باختران، ایلام، آبادان، شوش، رامهرمز، مسجدسلیمان، بندر امام خمینی (ره) و بهبهان را هدف حملات هوایی و موشکی قرار داده است.
با این حال، هر چند این قطعنامه نیز نامی از عراق به میان نیاورد، اما درصدد جلب توجه جمهوری اسلامی ایران صادر شد و برای نخستین‌بار بر لزوم بررسی واقع‌بینانه علل آغاز جنگ که ایران پیوسته بر آن تأکید داشت، اشاره کرد.
متن کامل قطعنامه ۵۴۰
شورای امنیت، با نگاهی دوباره به مساله تحت عنوان (وضعیت بین ایران و عراق) و با اشاره به موضوع قطعنامه‌ها و بیانیه‌هایی که در تمام موارد خواستار آتش بس و پایان دادن به عملیات نظامی بین طرفین بوده است و با اشاره به گزارش دبیر کل مورخ بیستم ژوئن ۱۹۸۳ درباره هیئتی که برای تحقیق درباره مناطق غیر نظامی ایران و عراق که در معرض حملات نظامی قرار گرفته، فرستاده شد و با ابراز تشکر از دبیر کل به خاطر پیشنهاد پیشگیرانه و موزون و واقعی‌اش و با تقدیر از کمک و همکاری ابراز شده دو دولت ایران و عراق نسبت به هیئت دبیر کل و تشویق آنها و با ابراز تأسف دوباره از نزاع بین دو کشور که منجر به خسارت‌های جانبی فراوانی در بین افراد غیر نظامی شده و زیان گسترده‌ای را به شهرها و اموال و زیر ساخت اقتصادی وارد کرده است و با تاکید بر انجام پژوهشی واقعی پیرامون عوامل شروع جنگ؛
۱- شورا از دبیر کل انتظار دارد به تلاش‌های خود برای میانجی‌گری بین دو طرف خاص و به منظور تحقق حل و فصل عادلانه و همه جانبه و شرافتمندانه و مورد قبول هر دو طرف ادامه دهد.
۲- شورا تمام موارد نقض حقوق بشر و به خصوص احکام کنوانسیون ژنو سال ۱۹۴۹ در همه زمینه‌ها را محکوم کرده و خواستار توقف فوری همه حملات نظامی علیه اهداف غیر نظامی از جمله شهرها و مناطق مسکونی است.
۳- شورا بر حق آزادی کشتیرانی و تجارت در آب‌های بین‌المللی تاکید ورزیده از تمام دولت‌ها می‌خواهد که به حق احترام بگذارند و همچنین از دو کشور در حال جنگ می‌خواهد که فوراً تمام اعمال ستیزه‌جویانه را در منطقه خلیج فارس از جمله گذرگاه‌های آبی و راه‌های آبی قابل استفاده برای کشتیرانی و تأسیسات بندری و ایستگاه‌ها و تأسیسات دریایی و تمام بنادری که دارای منفذهای مستقیم و یا غیر مستقیم به دریا هستند، متوقف کنند و به تمامیت ارضی کشورهای ساحلی دیگر احترام بگذارند.
۴- از دبیر کل انتظار دارد درباره راه‌های تضمین توقف این اعمال ستیزه‌جویانه و تحقیق درباره آنها با طرفین مشورت کند، از جمله درباره اینکه بتوان ناظرانی را از طرف سازمان ملل متحد اعزام کرد و گزارش نهایی از نتایج این مشورت‌ها را به شورا تقدیم کند.
۵- شورا از هر دو طرف می‌خواهد دست از اعمالی بردارند که می‌تواند صلح و امنیت و همچنین، حیات دریایی در منطقه خلیج فارس را به خطر اندازد.
۶- یک بار دیگر از تمام دولت‌های دیگر می‌خواهد تا بالاترین درجه انضباط را به خرج داده و مانع هر گونه اقدامی شوند که می‌تواند منجر به تشدید این نزاع و توسعه دامنه آن باشد تا اجرای این قطعنامه آسان گردد.
۷- از دبیر کل انتظار دارد در مورد اجرای فوری و فعال این قطعنامه با هر دو طرف مشورت کند.
۸- شورا تصمیم دارد این مساله را تحت نظر داشته باشد.
نظر شما