ورزش بزکشی چیست؟

به گزارش ایمنا، بزکشی، در میان مردمان آسیای میانه و افغانستان از جمله ازبک ها، ترکمن‌ها، قرقیزها، تاجیکان، هزاره‌ها و پشتون‌ها انجام می‌شده است و بعضاً هنوز هم انجام می‌شود. ریشه آن مبهم است، به احتمال قوی تاریخ ایجاد بزکشی به دوران باستان باز می‌گردد. در افسانه‌ها آمده است که این ورزش برای اولین‌بار در حوزه آمودریا انجام می‌شده است. ترکان آن دیار و دیگر مردم آن منطقه از استپ‌های آن مناطق به سمت افغانستان کنونی مهاجرت کرده‌اند و از اسب به عنوان یک وسیله که در جنگ‌ها به کارشان می‌آمده است استفاده می‌کردند.

در ولایات جوزجان، فاریاب، قسمت‌هایی ازسرپل وولایت باستانی بلخ بازی بزکشی را (اوغلاق) می‌نامند.

دو نوع اسب بومی افغانستان به نام قتغن و نوعی دیگر که از قتغن بزرگ‌تر است برای بزکشی پرورش می‌یابند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. این اسب‌ها سرعت بالایی در دویدن دارند. تربیت یک اسب بزکش ۵ الی ۶ سال طول می‌کشد.

بر خلاف اسم این بازی بزکشی به معنای گرفتن بز است. بازیکنان در ورزش بزکشی بر پشت اسب قرار گرفته و تلاش می‌کنند که جسد گوساله یا بزی که قبل از بازی ذبح شده را به میدان بزرگی به نام دایره حلال که با خط سفید و پرچم مشخص شده است، برسانند.

بازیکنان این ورزش چاپ‌انداز می‌گویند. چاپ اندازان افرادی مشهور، قوی هیکل، قوی پنجه، شجاع و اسب سواران فوق العاده ماهری هستند. چاپ‌اندازها بز را از زمین برداشته و بعداً بز را به قطعه مشخصی که دایره حلال نامیده می‌شود، می‌اندازند. بازیکنان بزکشی با سوارکاری سریع، ضربه به یکدیگر، شلاق به اسب‌ها و حتی به دیگر سوارکاران، لاشه بز را از زمین برداشته و به حلال برسانند.

مسابقات بزکشی می‌تواند میان چاپ اندازان انفرادی و یا تیم‌ها برگزار شود. در بعضی موارد مسابقات بین افراد و تیم‌هایی که از سوی افراد قدرتمند و یا دولت حمایت مالی می‌شوند، برگزار می‌شود.

عناصر بزکشی متشکل از چاپ انداز، اسب بزکشی مالکان اسب‌های بزکشی، جارچی یا اعلان کننده، میدان بزکشی، بزغاله هستند.

درحوزه‌های بزکشی یک تن از افراد سرشناس محل به عنوان رئیس بزکشی انتصاب می‌گردد. اومسئولیت سازماندهی، زمان برگزاری، محل برگزاری، امکانات مالی، تنظیم امور مهمان و مهماندار و سایر موارد مربوط را به عهده دارد. اگر بز توسط چاپ انداز به داخل دایره انداخته شود آن‌را حلال می‌گویند.که درآن صورت چاپ انداز مستحق جایزه می‌گردد. ولی اگرگوساله خارج ازدایره انداخته شود حلال محسوب نمی‌شود.