به گزارش خبرنگار ایمنا، رجل سیاسی واژه‌ای است که طی ۴۲ سال گذشته به عنوان یکی از پرمناقشه‌ترین شروط برای تأیید صلاحیت کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری تلقی می‌شود.
بر اساس اصل ۱۱۵ قانون اساسی، رئیس دولت باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط باشند انتخاب شود و به دلیل این تفسیر قانون اساسی توسط شورای نگهبان، کارزار رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری در انحصار مردان قرار گرفته است.
از سال ۱۳۹۷ که صحبت از طرح اصلاح قانون انتخابات با "لایحه جامع انتخابات" بر سر زبان‌ها افتاد، برای تغییراتی اساسی در این زمینه امیدهایی ایجاد شد.
برخی فعالان سیاسی اعتقاد داشتند می‌شود با تصویب این طرح، برای همیشه تکلیف رجال سیاسی مشخص شود. این لایحه با قید یک فوریت به مجلس دهم فرستاده شد، اما هیچ گاه در صحن پارلمان مطرح نشد؛ چرا که همزمان نمایندگان طرحی با این مضمون را در دستورکار داشتند و مایل بودند همان را پیش ببرند.
درنهایت نمایندگان مجلس دهم، طرحی را در زمینه تعریف رجل سیاسی تصویب کرده و به شورای نگهبان ارسال کردند، اما این شورا لایحه را با ایراداتی به مجلس باز فرستاد تا کار بررسی آن به درازا کشیده و ادامه راه را در مجلس یازدهم طی کند.
البته، اعظم طالقانی، فرزند آیت‌الله طالقانی، تنها زن سیاستمداری بود که با ثبت نام در دوره‌های متعدد انتخابات ریاست جمهوری سعی داشت تفسیر واژه رجل سیاسی را شفاف کند و آزمونی برای اجرای اصل ۱۱۵ قانون اساسی باشد، اما دبیرکل جامعه زنان انقلاب اسلامی در طی همه انتخاباتی که ثبت نام کرد هیچ گاه صلاحیتش برای حضور در عرصه انتخابات مورد تأیید شورای نگهبان قرار نگرفت.
محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور مجلس، نخستین مقام مسئولی بود که در مورد تفسیر واژه رجل سیاسی و حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری اظهارنظر کرد و گفت: "شورای نگهبان اعلام کرده بانوان می‌توانند در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنند، البته منوط به این است که شرایط لازم را داشته باشند. از لحاظ قانونی برای حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری مشکلی نمی‌بینم."
"ثبت نام زنان در انتخابات ریاست جمهوری بلامانع است" اما این سخن عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در کنفرانس خبری روز گذشته خود، امیدها به حضور زنان در انتخابات را بیش از پیش کرد؛ موضوعی که جدال بر سر تفسیر واژه رجل سیاسی را در هنگامه انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم دوباره داغ کرده و واکنش‌های متعددی را همراه داشته است. برخی از فعالان سیاسی این موضوع را نشانه حضور زنان در قدرت دانسته و عده‌ای نیز انگیزه کدخدایی از بیان این سخنان را گرم کردن تنور انتخابات تلقی کردند.
باید دید بانوان سیاستمدار کشور تا چه اندازه این اظهار نظرها و پالس‌های مثبت برای احتمال حضور زنان در میان کاندیدای اصلی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را جدی می‌گیرند و برای ثبت‌نام در آن تلاش می‌کنند؟
سوال دیگرداین است که اگر زمانی زنان بتوانند کاندیدای واقعی انتخابات ریاست جمهوری شوند، با توجه به طرح جدید مجلس با عنوان "اصلاح قانون انتخابات" که شرایط بسیار دشواری را برای کاندیداها انتخاب کرده، به حدی که صدای شورای نگهبان را هم در آورده، چند زن سیاستمدار می‌توانند تا سال ۱۴۰۰ در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنند؟
اصلاح طلبان، حامیان حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری
پروانه مافی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی و عضو فراکسیون زنان مجلس دهم به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اینکه سخنگوی شورای نگهبان اعلام می‌کند حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری بلامانع است برای جامعه بانوان فرصت مناسبی را ایجاد می‌کند تا بتوانند در عرصه انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنند.
به گفته وی، زمانی که موانع حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری برداشته شده، بانوان نباید به اظهارنظرهایی مبنی بر اقبال کمتر مردم نسبت به زنان توجه کنند و با همه تلاش در انتخابات حضور پیدا کنند.
این فعال سیاسی خاطرنشان می‌کند: جبهه اصلاحات همواره حامی حضور زنان در مناصب مدیریتی بوده است. احزاب سیاسی این جناح در مجموعه‌های حزبی خود از حضور بانوان بیشتر استفاده می‌کنند و رویکرد مثبتی به حضور خانم‌ها در انتخابات ریاست جمهوری دارند.
مردسالاری؛ بزرگترین مانع تحقق مطالبات زنان
سهیلا جلودارزاده، عضو شورای مرکزی خانه کارگر و با سابقه ترین سیاستمدار زن ایران نیز به خبرنگار ایمنا می‌گوید که با توجه به مجموعه رفتارهایی که نسبت به مشارکت بانوان در سیاست رخ داده، احتمال شرکت بانوان در انتخابات ریاست جمهوری مزاحی بیش نیست.
به گفته وی، در قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران بر حضور زنان در عرصه تصمیم‌گیری تاکید شده است. بانوان طی سال‌های گذشته با حسن نیت تلاش کردند شائبه به حاشیه راندن زنان که در ابتدای انقلاب مطرح بود را از بین ببرند.
به گفته این فعال سیاسی، انتظار داریم در عصر حاضر که گرایش به دنیا و دنیاپرستی زیاد است و ادیان در سایه قرار می‌گیرند، با حضور فعال و جدی زنان مسلمان در عرصه‌های مختلف، زمینه‌های اقبال مردم به موازین دین فراهم شود. روحیه مردسالاری در کشور به نحوی بوده که حتی بهترین دولت‌ها و مجالس نیز نتوانستند بخشی از خواسته‌های جامعه بانوان را فراهم کنند.
جلودارزاده می‌گوید که زنان در طی ۴ دهه گذشته مطالبه‌ای فراتر از قانون اساسی نداشته‌اند و هنوز هم حقوق آنها در قانون اجرا نشده است. قبل از انتخابات ریاست جمهوری برخی سعی دارند از احساسات پرشور زنان سوء استفاده کنند.
وی خاطرنشان می‌کند: اگر از خدمات زنان در جامعه تقدیردنمی‌کنید، نمک هم بر زخم آنها نپاشید.
حضور پرقدرت زنان در انتخابات ۱۴۰۰
فاطمه راکعی، دبیرکل جمعیت زنان مسلمان نواندیش هم دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: فارغ از اینکه شورای نگهبان با چه اهدافی حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری را مطرح کرده است، این موضوع گامی رو به جلو برای بانوانی است که طی چهار دهه گذشته، سعی در ارتقای موقعیت اجتماعی خود دارند.
به گفته وی، بارها از طرف حقوق‌دانان و مسئولان ذی‌ربط نقل شده که در واژه رجل سیاسی، منظور از رجل، شخصیت فرد بوده و اشاره‌ای به جنسیت افراد ندارد، اما عملکرد برخی افراد در چهاردهه گذشته نسبت به حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری بازدارنده بوده است. برخی افراد در جامعه زنان مانند مرحوم اعظم طالقانی در این راستا تلاش‌های فراوانی انجام دادند.
به گفته دبیرکل جمعیت زنان مسلمان نواندیش، زنان باید با تمامی ظرفیت، توان و تلاش خود در کارزار انتخابات ریاست جمهوری ظاهر شوند. تعداد زنانی که بتوانند در جایگاه ریاست جمهوری ظاهر شوند کم نیست؛ زیرا لازم نیست رئیس جمهور بر تمامی حوزه‌های تخصصی احاطه داشته باشد بلکه باید بتوانند بخوبی تمامی حوزه‌ها را مدیریت کند.
راکعی می‌گوید که باید جامعه از توانمندیهای زنان آگاه شود. بانوان بایددبرای احقاق حقوق اساسی خود تلاش کنند.
وی خاطرنشان می‌کند: زنان نیمی از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند و باید سعی کنند با شایسته سالاری نشان دهند که حضور در جایگاه ریاست جمهوری حقشان بوده است؛ بنابراین احزاب و تشکل‌های زنان باید با تمام قوا از کاندیدای خود در انتخابات ۱۴۰۰ حمایت کنند.
نظر شما