به گزارش خبرنگار ایمنا، سینمای ایران در دهه ۱۳۹۰ فراز و فرودهای مختلفی را تجربه کرد. از توقیف‌های اجباری تا جوایز بین‌المللی مختلف ماحصل آنچه است که بر سینمای ایران نازل شد. در این دهه فیلمسازان جوانی ظهور کردند و توانستند حسابی بدرخشند، آنها بین مخاطبان عام محبوب شدند و دل منتقدان را نیز ربودند. همچنین در این دهه سینمای ایران با "فروشنده" توانست دومین اسکار خود را به دست آورد.
با این اسکار همچنان تأثیر سینمای اصغر فرهادی بر سینماگران جوان احساس شد، اما در این بین بودند جوانانی که در قامت مؤلف به صحنه آمدند. اگرچه راه طولانی مجوز و توقیف‌های مختلف راه را برای ساخت فیلم سد کرده بود، اما این سد جلوی درخشش و خلق آثار مهم در این دهه سینمای ایران را نگرفت. اکنون و در آستانه روز ملی سینمای ایران تصمیم داریم تا ۵۰ فیلم مهم ساخته شده در دهه ۱۳۹۰ هجری شمسی را بررسی کنیم.
در تهیه این لیست به عناصر مختلفی از جمله میزان اهمیت و تأثیرگذاری فیلم بر مخاطبان و بدنه سینما، ایجاد سبک نوین و نوآوری، موفقیت بین‌المللی و داخلی و غیره توجه شده است. در روزهای آینده بخشی از این ۵۰ فیلم پیشنهادی این دهه از سینمای ایران منتشر شده و حالا ادامه لیست را از شماره ۳۰ تا ۲۱ بررسی می‌کنیم.
۳۰- روز صفر
کارگردان: سعید ملکان
نویسنده: بهرام توکلی و سعید ملکان
بازیگران: امیر جدیدی، ساعد سهیلی، تینو صالحی، مهدی قربانی
سال تولید: ۱۳۹۸
عبدالمالک ریگی، یکی از پر سر و صداترین شخصیت‌های ضد ایران در عصر حاضر بود؛ او قصد منفجر کردن نقاطی از کشور و سقوط حکومت مرکزی را داشت که با اقدام وزارت اطلاعات، در روزی استراتژیک دستگیر شد. روز صفر، دقیقاً همین داستان را روایت می‌کند که با کمک اتفاقات تاریخی، یکی از بهترین عملیات‌های اطلاعاتی ایران را به تصویر می‌کشد.
در روز صفر علاوه بر جنبه تاریخی، صحنه‌های اکشن خوبی نیز وجود دارد که علی‌رغم اغراق در برخی، فضای خوبی را به فیلم می‌دهد. روز صفر در جشنواره فیلم فجر در سال ۹۸ اکران شد و ۱۲ کاندیداتوری دریافت کرد که برای بهترین طراحی لباس، بهترین جلوه‌های ویژه، بهترین فیلم از نگاه ملی، جایزه ویژه هیئت داوران و بهترین فیلم اول، سیمرغ بلورین گرفت. این فیلم هنوز به اکران سراسری نرسیده است.
۲۹- شیار ۱۴۳
کارگردان: نرگس آبیار
نویسنده: نرگس آبیار
بازیگران: مریلا زارعی، مهران احمدی، گلاره عباسی، جواد عزتی و...
سال تولید: ۱۳۹۲
شیار ۱۴۳ روایت عاشقانه‌ای از وابستگی و مقاومت است و بر خلاف اکثر فیلم‌های ژانر دفاع مقدس فاقد لحظات عجیب جنگ، جلوه‌هایی از مفهومی به نام مادر شهید را به دوش می‌کشد. مریلا زارعی در نقش «الفت» مادری است که ناگهان با تصمیم فرزندش برای رفتن به جبهه مواجه می‌شود. عاشقانه‌های مادر و فرزند در سکانس‌هایی به طور کامل با احساسات مخاطب درگیر می‌شود و این موضوع تأثیر زیادی بر پذیرفتن رنج دوری مادر از فرزند دارد. فرسودگی روحی و جسمی الفت در خط داستان، گویش شیرین کرمانی و البته نگاه ساده یک زن روستایی، ایفای نقش مریلا زارعی در شیار ۱۴۳ را متمایز و قابل تحسین کرده است.
شیار ۱۴۳ در سی‌ودومین جشنواره فیلم فجر توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه مردم، بهترین بازیگر زن و جایزه ویژه هیئت داوران و بهترین کارگردانی را برای نرگس آبیار به ارمغان آورد. بی تردید شیار ۱۴۳ یکی از ماندگارترین آثار سینمای ایران و دفاع مقدس است. این اثر در گیشه چیزی کمتر از سه میلیارد تومان فروش داشت.
۲۸- خوک
کارگردان: مانی حقیقی
نویسنده: مانی حقیقی
بازیگران: لیلا حاتمی، حسن معجونی، لیلی رشیدی، پریناز ایزدیار، سیامک انصاری و...
سال تولید: ۱۳۹۶
وبسایت outnow در مورد خوک می‌نویسد: «خوک» از یک جهت مطالعه‌ای است درباره تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر جامعه ما. اما فیلم مانی حقیقی در عین حال نقدی است بر سانسور در کشور خودش و هم‌زمان روح یک هنرمند عمیقاً تحقیر شده و پر از شور و خودخواهی را به تصویر می‌کشد. فیلمی کاملاً رنگارنگ همراه با پیچش‌هایی غافلگیرکننده در داستان و طنز سیاه که البته همیشه به طرز ناآگاهانه‌ای نقادانه است.
فیلم مانی حقیقی حضور چندین باره در جشنواره‌های خارجی را تجربه کرد که برای آنها، در جشنواره سیزدهمین دوره جشنواره فیلم‌های فانتزی استراسبورگ و گرولاند، عنوان بهترین فیلم را کسب کرد.
۲۷- متروپل
کارگردان: مسعود کیمیایی
نویسنده: مسعود کیمیایی
بازیگران: مهناز افشار، محمدرضا فروتن، پولاد کیمیایی، شقایق فراهانی و...
سال تولید: ۱۳۹۲
سینمای کیمیایی همیشه مخاطبان خاص خود را داشته است که عاشقانه آن را دنبال می‌کنند. متروپل اما یکی از بهترین فیلم‌های مسعود کیمیایی در این دهه برای مخاطبان عام سینما نیز هست. او در این فیلم با حال و هوای خاص و همیشگی فیلم‌های خود، داستانی حول خاتون (نقش اول زن خود) که به یک باشگاه بیلیارد می‌رود، نوشته است.
متروپل در هیچ جشنواره‌ای شرکت نکرد اما فروش گیشه‌ای حدود ۷۰۰ میلیون تومان را در آن سال تجربه کرد.
۲۶- ویلایی‌ها
کارگردان: منیر قیدی
نویسنده: منیر قیدی و ارسلان امیری
بازیگران: طناز طباطبایی، پریناز ایزدیار، ثریا قاسمی، صابر ابر، علی شادمان و...
سال تولید: ۱۳۹۵
ویلایی‌ها یک نگاه تازه در سینمای دفاع مقدس بود، در حالی که نزدیک به سه دهه از جنگ تحمیلی ایران و عراق می‌گذرد منیر قیدی به سراغ زنان جنگ رفت. او در اولین فیلم سینمایی بلند خود روایتی از همسران فرماندهان و رزمندگان جنگ آورد که در بی‌خبری و اوج فشار روحی به سر می‌برند.
قصه داستان حول محور فردی می‌گردد که یکی از فرماندهان سپاه پاسداران در جنگ است و مدتی خبری از او نشده و خانواده‌اش نگران و چشم‌انتظار او هستند. او هیچگاه بازنگشت و انتظار تا بعد از پایان فیلم هم همراه مخاطب ماند، انتظاری که بسیاری از زنان، کودکان و مادران این مرز و بوم طعم آن را چشیدند. شاید جالب‌ترین بخش فیلم "الیاس" راننده بسیجی است که هر وقت صدای خودرو او به اردوگاه می‌آید، خانواده‌ها منتظرند تا خبر شهادت یکی از عزیزانشان را بشوند.
این فیلم اولین بار در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و برای ثریا قاسمی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مکمل زن را به ارمغان آورد ضمن اینکه جایزه استعداد درخشان بهترین فیلم اولی نیز به منیر قیدی رسید. این فیلم فروش گیشه‌ای کمی بیش از ۱ میلیارد داشت.
۲۵- ماجرای نیمروز (سری فیلم)
کارگردان: محمدحسین مهدویان
نویسنده: ابراهیم امینی، محمدحسین مهدویان، حسین تراب نژاد
بازیگران: مهرداد صدیقیان، جواد عزتی، هادی حجازی فر، بهنوش طباطبایی، لیندا کیانی و…
سال تولید: ۱۳۹۵
پس از "ایستاده در غبار" مهدویان به سراغ سوژه جسورانه دیگری رفت و فیلمی در حال و هوای دهه ۱۳۶۰ و با محوریت فعالیت‌های تروریستی مجاهدین خلق ساخته شد. مهدویان با ساخت قسمت اول ماجرای نیمروز نشان داد که فیلمساز صاحب سبکی است، او در این فیلم هم به سراغ دغدغه‌های خود رفت و تکنیک‌هایی که فرم سینمایی‌اش را به سینمای مستند نزدیک می‌کند آن را ساخت.
قسمت اول فیلم ماجرای نیمروز درست یک سال پس از ایستاده در غبار در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و برای مهدویان دومین سیمرغ بلورین بهترین فیلم را به همراه داشت. او پس از یک تجربه ناموفق در "لاتاری" بار دیگر سراغ ماجرای نیمروز دیگری رفت و رد خون را ساخت. رد خون در جشنواره‌ها موفقیت قسمت اول را تکرار نکرد، اما از جهاتی اثر پخته‌تری بود.
شاید مهم‌ترین وجه تمایز ماجرای نیمروز خصوصاً در قسمت اول، نوع شخصیت پردازی و قهرمانان داستان باشند. داستان یک قهرمان ندارد و این یک تیم قهرمان هستند که هر کدام با روحیات و توانایی‌های مختلف به خوبی مکمل یکدیگرند.
قسمت اول ماجرای نیمروز سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه داوران و تماشاگران در سی و پنجمین جشنواره فجر به دست آورد و فروشی نزدیک به شش میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان داشت. رد خون نیز که در سی و هفتمین جشنواره فجر به نمایش در آمد در سه بخشی فنی توانست جایزه بگیرد و فروشی ۶ میلیاردی داشت.
۲۴- چهارراه استانبول
کارگردان: مصطفی کیایی
نویسنده: مصطفی کیایی
بازیگران: سحر دولتشاهی، بهرام رادان، محسن کیایی، ماهور الوند، مهدی پاکدل و...
سال تولید: ۱۳۹۶
آتس سوزی پلاسکو و تبعات آن، یکی از دردناک‌ترین اتفاقات چندسال اخیر ایران است که مصطفی کیایی در چهارراه استانبول، قصد اشاره به آن را در کنار یک داستان سینمایی داشت و در انجام آن نیز نسبتاً موفق بود. چهارراه استانبول علاوه بر داستان خود، نشان دهنده تلاش آتش نشانان و فداکاری آنها در یکی از بزرگترین آتش سوزی‌های ایران است.
این فیلم در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر حضور داشت و جوایزی از جمله بهترین بازیگر مکمل زن (سحر دولتشاهی) و بهترین جلوه‌های ویژه را دریافت کرد. فروش این فیلم در سینمای ایران، کمی بیشتر از ۳ میلیارد تومان بود.
۲۳- حوض نقاشی
کارگردان: مازیار میری
نویسنده: حامد محمدی
بازیگران: شهاب حسینی، نگار جواهریان، فرشته صدرعرفایی، الهام کردا و...
سال تولید: ۱۳۹۱
ملودرامی ساده که روایتگر زندگی یک زوج معلول ذهنی است که سعی می‌کنند از تفاوت خود نسبت به دیگران چشم پوشی کرده و با عشق و علاقه زندگی کنند. آنها اما یک کودک با بهره هوشی مناسب دارند که شاید این اتفاق برای این زوج کار را کمی سخت کند.
حوض نقاشی در جشنواره فیلم فجر، بهترین فیلم تماشاگران، بهترین طراحی صحنه و لباس، بهترین بازیگر زن (نگار جواهریان) و بهترین فیلم برداری را از آن خود کرد. این فیلم چندین جایزه بین‌المللی هم دارد. فروش گیشه حوض نقاشی، کمی بیش از یک میلیارد تومان بود.
۲۲- نفس
کارگردان: نرگس آبیار
نویسنده: نرگس آبیار
بازیگران: مهران احمدی، پانته‌آ پناهی‌ها، سیامک صفری، گلاره عباسی، محمدرضا شیرخانلو و...
سال تولید: ۱۳۹۴
این فیلم روایتگر زندگی پدری مجرد به همراه مادر و چهار فرزندش در دهه ۱۳۵۰ است. این فیلم فرم تازه‌ای دارد و تلفیقی از انیمیشن و سینمای رئال را به نمایش گذاشته است. "نفس" در واقع روایت یکی از کودکان این خانواده به نام بهار است که به تخلیات خود رنگ تازه می‌بخشد و دنیای پررویای کودکانه خود را نشان می‌دهد. از دیگر نقاط قوت فیلم استفاده از موسیقی متن قابل قبول است که در آن از ردیف‌های موسیقی ملل نیز استفاده شده است.
نفس اولین بار در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و پانته‌آ پناهی‌ها سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن و شبنم مقدیم سیمرغ بهترین بازیگر مکمل زن را برای بازی در آن به خانه بردند.
۲۱- برادرم خسرو
کارگردان: احسان بیگلری
نویسنده: احسان بیگلری، پریسا هاشم پور
بازیگران: شهاب حسینی، هنگامه قاضیانی، ناصر هاشمی، بیتا فرهی و...
سال تولید: ۱۳۹۴
یک رابطه خانوادگی بین دو برادر که یکی دچار اختلال دو قطبی است در نهایت به جنون می‌انجامد. داستان و فیلمنامه جالب این فیلم را انتخاب درست بازیگران همچنین نقش‌آفرینی‌های قابل قبول آن را تبدیل به یکی از آثار درخشان دهه ۱۳۹۰ سینمای ایران کرد.
برادرم خسرو فیلمی روان شناختی است که احسان بیگلری سعی کرد در چند لایه آن را روایت کند. این فیلم سعی دارد دو مفهوم دیوانگی و عاقلی را به بازی بگیرد و با قرار دادن داستان در محور اصلی در این عمل نسبتاً موفق بوده است.
برادرم خسرو در سال ۱۳۹۶ اکران شد و چیزی نزدیک به دو میلیارد تومان در گیشه فروش کرد و توانست تندیس بهترین فیلم بلند جشنواره فیلم یاری سوئد را دریافت کرد.
نظر شما