مطالعات امکان‌سنجی فنی و اقتصادی استفاده از اتوبوس‌های برقی در اصفهان

مرتضی نصوحی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: با رشد شتابان شهرنشینی در دهه‌های اخیر، تأمین سیستم‌های حمل‌ونقل کارا و ایمن از دغدغه‌های اصلی برنامه‌ریزان حمل‌ونقل به‌ویژه در شهرهای بزرگ است.

وی افزود: از طرف دیگر به مرور زمان، پیامدهای ناشی از توسعه حمل‌ونقل به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین چالش‌های شهری مطرح شده است؛ به‌طوری‌که سرمایه‌گذاری‌های سنگین جهت توسعه شبکه معابر و زیرساخت‌های حمل‌ونقل موتوری در نهایت منجر به استفاده بیشتر از خودروهای شخصی، افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی و آلودگی زیست‌محیطی شده است.

مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان با بیان اینکه امروزه مقابله با افزایش آلودگی هوا در شهرها از مهم‌ترین مسائل زیست‌محیطی محسوب می‌شود، تصریح کرد: بر اساس گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۱۶ آلودگی هوا به‌عنوان چهارمین عامل عمده مرگ‌ومیر در سراسر جهان شناخته‌ شده است.

وی ادامه داد: توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی و حمل‌ونقل غیر موتوری از راهکارهای اصلی کشورهای توسعه‌یافته و پیشرو در زمینه حل مسئله ترافیک و آلودگی هوا بوده است؛ این در حالی است که در سال‌های اخیر در کشور ما نیز به توسعه خطوط مترو بیش‌ از پیش توجه شده، اما به علت هزینه‌های زیاد آن، توسعه این سیستم با سرعت کمی پیش رفته و همچنان اتوبوس به‌عنوان مهم‌ترین و عمده‌ترین بخش حمل‌ونقل عمومی شهرها محسوب می‌شود.

نصوحی گفت: اگرچه توسعه سیستم اتوبوس‌رانی کمک شایانی به کاهش ترافیک در شهرها می‌کند، اما معایب عمده آن در افزایش آلودگی هوا همواره مورد انتقاد قرارگرفته است.

وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر، جهت کاهش آلودگی ناوگان حمل‌ونقل عمومی از اتوبوس‌های دیزل با استانداردهای آلایندگی یورو شش، اتوبوس‌های گازسوز و هیبریدی استفاده می‌شود، اظهار کرد: محدودیت‌هایی نظیر پیچیده بودن ساختار موتور اتوبوس‌های هیبریدی، نبود سوخت متناسب با اتوبوس‌های یورو شش و همچنین هزینه‌های بالای تعمیر و نگهداری اتوبوس‌های گازسوز و تردید در کمی میزان آلایندگی آن‌ها موجب شده که کشورها از دیگر طرح‌های هدفمند با محدودیت‌های کمتر بهره گیرند.

مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان تصریح کرد: به‌کارگیری اتوبوس‌های برقی در حمل‌ونقل شهری طرحی است که در بسیاری از شهرهای دنیا جهت کاهش آلایندگی اتوبوس‌ها و حذف وابستگی به سوخت‌های فسیلی پیاده‌سازی شده و در این راستا و با توجه به ضرورت کاهش آلودگی زیست‌محیطی ناشی از ناوگان سیستم اتوبوس‌رانی، پروژه "مطالعات امکان‌سنجی فنی، مالی و اقتصادی استفاده از اتوبوس‌های برقی در شهر اصفهان" توسط شهرداری اصفهان انجام شده است.

وی گفت: هدف از این مطالعه مقایسه تکنولوژی انواع اتوبوس‌ها و بررسی امکان‌سنجی فنی استفاده از اتوبوس‌های برقی در شهر اصفهان است.

نصوحی با بیان اینکه در این خصوص انواع اتوبوس‌های برقی و ویژگی مربوط به آن‌ها نظیر تکنولوژی ساخت، زیرساخت‌های موردنیاز و بازار تولیدی آن‌ها بررسی شده است، تصریح کرد: همچنین تحلیل‌های مالی و اقتصادی، مقایسه گزینه‌های رقیب (اتوبوس دیزلی و گازی) و نیز نحوه بکارگیری این اتوبوس‌ها در خطوط از دیگر مواردی است که در این مطالعه به آن‌ها پرداخته شده است.

وی گفت: این طرح در دو سناریو نسبت به وضعیت موجود (نوسازی سالانه ده درصدی اتوبوس‌های دیزل) بررسی شد که سناریوی اول، نوسازی و جایگزینی سالانه ۱۰ درصدی با اتوبوس برقی و سناریوی دوم نوسازی و جایگزینی سالانه ۱۰ درصدی با اتوبوس گازی تعریف شد.

مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان اظهار کرد: برای تعیین و تحلیل مالی و اقتصادی سناریوهای طرح به محاسبه منفعت به هزینه (B/C) و نرخ بازگشت داخلی IRR پرداخته شد که نتایج پژوهش نشان می‌دهد در سناریو جایگزینی اتوبوس دیزلی با اتوبوس گازسوز، با توجه به افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و هزینه‌ سوخت برای شهرداری‌ها و سابقه‌ نامناسب استفاده از اتوبوس‌های گازسوز قدیمی در سیستم اتوبوس‌رانی و باوجود نتایج مثبت اقتصادی از نگاه ملی و شهرداری به دلیل بازدهی نداشتن مالی برای شهرداری، با مغتنم شمردن فرصت جایگزینی به نظر می‌رسد حرکت به سمت استفاده از اتوبوس‌های برقی نسبت به اتوبوس گازی مؤثرتر باشد.