مرتضی رفیعیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: تاب آوری در سطح شهر بیشتر به سیستم‌های کلان شهری توجه دارد در حالی که تاب آوری در سطح محلات زیست پذیری، ظرفیت اجتماعی و کالبدی محلات رابررسی می‌کند که اهمیت بیشتری دارد، اما هر دو در قالب مفهوم تاب آوری قابل بررسی است.
وی با بیان اینکه توجه به یک متغیر برای بررسی تاب آوری محلات مؤثر نیست، افزود: چنانچه در حوزه تاب آوری اجتماعی وارد شویم قطعاً نگرش‌ها، ارزش‌ها، الگوهای جهان بینی و تمایلات مذهبی می‌تواند به عنوان یک شاخص مهم مورد توجه قرار بگیرد.
دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: چنانچه ارزش‌های مذهبی، تمایل به همیاری، همکاری و نوع دوستی در سطح محلات شهر ترویج داده شود و به نوعی پذیرش سختی‌ها را برای ساکنان آسان کند این ارزش‌ها می‌تواند در حوزه تاب آوری اجتماعی ظرفیت تاب آوری محلات را بالا ببرد.
رفیعیان خاطرنشان کرد: مردم محله‌ای که گرایش‌ها، همدلی‌ها و رویدادهای مذهبی در آن بهتر اتفاق می‌افتد به نسبت محله‌ای که در آن انسجام و همگرایی اجتماعی، سرمایه اجتماعی و گرایش‌های مذهبی پایین است، بیشتر از حال یکدیگر خبر دارند و تاب‌آورتر است.
وی افزود: چنانچه فضای ارزش محور؛ مذهب، اعتقادات مذهبی، وجدان اجتماعی و تمایلات افراد به نوعدوستی اجتماعی در محله‌ای بالاتر باشد، این محله به نسبت محله‌ای که بافت اجتماعی نامتجانس دارد از بعد اجتماعی تاب‌آورتر است البته این شاخصه‌ها لزوماً مذهبی نیست و می‌تواند یک تفکر اجتماعی باشد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: چنانچه بعد اجتماعی و فرهنگی یک محله قوی، اما بافت فیزیکی و کالبدی آن نابسامان باشد، زیرساخت‌های این محله از شهر دچار بحران می‌شود، بنابراین نمی‌توان گفت که یک محله صرفاً به دلیل دارا بودن بافت اجتماعی و فرهنگی منسجم، تاب‌آورتر است زیرا ممکن است از نظر کالبدی آسیب پذیر باشد.
رفیعیان اظهار کرد: از آنجایی که تاب آوری ابعاد مختلفی دارد، باید تمامی ابعاد آن را بررسی کنیم که یک وجه آن تاب آوری اجتماعی، مذهبی و وجه دیگر آن تاب آوری نهادی است.
تاب آوری نهادی
وی با اشاره به مفهوم تاب آوری نهادی، گفت: وقتی صحبت از تاب آوری نهادی در سطح محلات می‌شود، منظور گرایش‌های سازمان‌های مردم نهاد یا حتی دولت محلی، مثل شهرداری در سطح محلات است و وجود این بافت‌های نهادی مؤثر می‌تواند تاب آوری نهادی را بالا ببرد.
این متخصص برنامه ریزی سیستم‌های شهری تاکید کرد: در صورتی می‌توان گفت یک محله تاب‌آور است که تاب آوری کالبدی، اجتماعی و نهادی در آن بالا باشد، در صورتی که محله از نظر شاخصه‌های اقتصادی مثل درآمد و نرخ بیکاری دچار چالش باشد، نمی‌توان گفت آن محله صرفاً به دلیل دارا بودن شاخصه‌های مذهبی تاب‌آور است.
رفیعیان با بیان اینکه اجتماع بین ابعاد مختلف شهر و مؤلفه‌های آن مفهوم تاب آوری را شکل می‌دهد، گفت: تاب آوری اجتماعی که تحت تأثیر گرایش‌های مذهبی توسعه گرا باشد، مشارکت اجتماعی را افزایش دهد و فضای تعاملات اجتماعی را بازتر کند، می‌تواند به بالا بردن تاب آوری محلات کمک کند.
نظر شما