به گزارش ایمنا و بر اساس چکیده یک مقاله، ایران یکی از کشورهایی است که شهرهای آن متأثر از تخلفات ساختمانی است به طوری که بسیاری از مدیران شهرهای کشور به جای برخورد منطقی با تخلفات ساختمانی و جلوگیری از گسترش روزافزون آن، به تخلفات ساختمانی به عنوان یک منبع درآمد نگاه می‌کنند و در برخی از کلانشهرهای کشور تقریباً ۱۵ درصد از درآمدهای شهرداری به تخلفات ساختمانی اختصاص داده‌اند.
تخلفات ساختمانی به دلیل عوامل زمینهای، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، مدیریت شهری، قوانین و ضوابط شهرسازی و عملکرد سایر سازمان‌ها و نهادهای تصمیم‌گیر ملی مانند شورای عالی معماری و شهرسازی و نظام مهندسی انجام می‌شود.
اخیراً پژوهشی با هدف شناسایی عوامل زمینهای مؤثر بر بروز تخلفات ساختمانی در شهر اصفهان انجام و داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق تخلفات ثبت شده در کمیسیون ماده صد و شهرداری مناطق به دست آمده است.
شهر اصفهان به عنوان یکی از کلانشهرهای ایران دارای ۱۵ منطقه شهری است که از لحاظ کالبدی، فضایی و ویژگی‌های اجتماعی، اقتصادی متنوع است.
برخی از مناطق در بخش مرکزی شهر واقع شده‌اند که با تراکم ساخت و ساز، ریزدانگی، تنوع عملکردی، درآمدزایی بالا و نقش غالب اقتصادی، گوناگونی فرهنگی و… مواجه است.
برخی دیگر از مناطق که در پیرامون بخش مرکزی شهر واقع شده‌اند دارای تراکم جمعیتی بالا و ساکنان مهاجر به نسبت بیشتر و برخی از مناطق آن مانند دو، چهار و ۹ پیوسته به زمینهای کشاورزی است.
حال این مسئله مطرح است که آیا تنوع ویژگی‌های یک منطقه بر نوع تخلفات ساختمانی صورت گرفته در آن مؤثر است یا خیر؛ همچنین با توجه به مطالب ارائه شده، پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش عوامل قانونی، مدیریتی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی در بروز و توسعه تخلفات شهری اصفهان، اثرات تخلفات ساختمانی بر ساختار کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و … شهر اصفهان، دسته‌بندی و مقایسه انواع تخلفات شهری در مناطق ۱۵ گانه با توجه به ماهیت عملکردی آن‌ها در این پژوهش بررسی شده است.
مهمترین مشکلات در تدوین پروژه می‌توان به طولانی بودن فرایند اداری و تصویب نهایی پروژه، ضعف داده و اطلاعات، همکاری نداشتن افراد متخلف در پاسخگویی به پرسش‌های پژوهشگران، تطابق نداشتن سال تخلف و سال رسیدگی به آن، ناآشنایی کارکنان واحد اجراییات شهرداری با برخی از کدهای تخلفات ساختمانی و طولانی بودن فرایند بررسی و رأی نهایی کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری اصفهان اشاره کرد.
در بُعد تجربیات جهانی در کشورهای توسعه یافته، تخلفات ساختمانی مانندکشورهای در حال توسعه و از جمله ایران نیست و حالت‌های مختلف تخلفات بیشتر مربوط به شهرهای کشورهای در حال توسعه و یا محروم است.
در کشورهای توسعه یافته برای مدیریت زمین و ساخت در سه مقیاس فدرال، منطقه‌ای و محلی اقدام به تدوین قوانین، سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی کرده‌اند که شرح آن در گزارش ارائه شده است.
در مقیاس کلان و کشوری عناصر مؤثر بر بروز تخلفات ساختمانی می‌توان به ضوابط و طرح‌های شهری، عدم توان مالی و یا سودآوری اقتصادی، کمبود و نارسایی حقوقی و قانونی، سیاست و برنامه‌های عمومی و عمرانی دولت، ابعاد اجتماعی و فرهنگی، اقدامات و سیاست‌های مدیریت شهری و فرایند شهری شدن اشاره کرد.
عوامل مؤثر بر بروز تخلفات ساختمانی در شهر
عوامل مؤثر بر بروز تخلفات ساختمانی در شهر اصفهان به ترتیب مربوط به ضوابط و طرح‌های شهری، عدم توان مالی یا سودآوری اقتصادی تخلفات ساختمانی، اقدامات و سیاست‌های مدیریت شهری و سیاست‌ها و برنامه‌های عمومی و عمرانی دولت است.
تخلفات ساختمانی تمام ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی شهر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ارتباط تنگانگی بین هر یک از این عوامل وجود دارد.
از مهمترین تخلفات ساختمانی در شهر اصفهان می‌توان به کسری پارکینگ، مشرفیت، توسعه و اضافه ساخت مازاد بر پروانه، احداث و توسعه بالکن، عدم‌رعایت ضوابط نمای ساختمان اشاره کرد.
یکی از مواردی که در این پژوهش به آن پرداخته شده جایگاه و نقش بازیگران عرصه تخلفات ساختمانی در شهر اصفهان است و از جمله سازمان‌ها و نهادهایی که می‌توانند در کنترل و بروز تخلفات ساختمانی اثرگذار باشد به ترتیب شامل: سازمان نظام مهندسی و کنترل ساختمان (مهندسین ناظر و مجری)، سازندگان (تولید و فروش مسکن، سود جویان، سازندگان شخصی، شرکت‌ها و اشخاص حقوقی)، شهروندان یا مالکان، مراجع عالی نظارتی (شورای عالی شهرسازی و معماری و وزارت مسکن و شهرسازی) و کمیسیون ماده ۱۰۰ و کمیسیون ماده پنج است.
از جمله مهمترین پیشنهاداتی که می‌تواند به رفع مسئله کمک کند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تعیین ضوابط صریح قانونی برای مجازات مأموران که به موقع تخلفات را گزارش نکرده و یا از آن جلوگیری ننموده‌اند و یا موجبات تخلفات را به نحوی فراهم ساخته‌اند.
واگذاری نظارت بر اجرای ضوابط ساختمانی و کنترل محاسبات به بخش خصوصی به منظور اتلاف وقت کمتر
بازنگری اساسی در شرح وظایف سازمان نظام مهندسی، نحوه عملکرد و نظارت آن در ساخت‌وساز شهر اصفهان
نظام بیمه کیفیت ساختمان نوساز می‌تواند به عنوان پشتوانه مؤثری برای ایفای تعهدات سازنده ساختمان به کار گرفته شود.
نظارت مداوم بر بخش‌های مختلف مدیریت شهری برای جلوگیری از حاکم شدن رابطه به جای ضابطه و سیاست گذاری‌هایی در خصوص شفاف سازی عملکرد مدیران اجرایی ضروری است.
افزایش اختیارات و قدرت عمل پلیس ساختمان در مواقع ضروری تا قاطعانه و سریع مانع وقوع تخلفات ساختمانی شوند.
در صورت رأی به پرداخت جریمه در برخورد با تخلفات ساختمانی لازم است که جریمه‌ها مطابق با ارزش افزوده و سود حاصل از ساخت‌وساز باشد و در صورت پرداخت غیرنقدی و اقساطی، ارقام جریمه طبق نوسانات قیمت در بخش ساخت‌وساز تغییر کند و بر اقساط متخلفان ساخت‌وساز اعمال شود.
امکان وام‌دهی به متقاضیان مؤثر (به ویژه افرادی که استطاعت مالی ندارند) در بخش مسکن با اقساط طولانی مدت
برای پیشگیری از برخی تخلفات ساختمانی، قبل از هر تصمیمی یافتن راهکاری برای نظارت و کنترل بازار زمین شهری ضروری است، زیرا ارزش زمین شهری در شرایط فعلی با توجه به رشد، افزایش و تراکم شهری، پیوسته سریع‌تر از دیگر کالاها افزایش یافته و به عنوان منبع تولید ثروت و افزایش سرمایه قلمداد می‌شود.
سیاست گذاری‌هایی در خصوص اختصاص جریمه به دستگاه‌های نظارتی متخلف انجام شود.
توجه ویژه به مالیات و عوارض ساختمان‌ها به عنوان ابزار کنترلی برای جلوگیری از بورس‌بازی و آزاد بودن بازار زمین است.
نظر شما