به گزارش ایمنا، در تشریح رفتارهای هیجانی این روزها در بازار، یکی از کانال‌های تحلیلی بازار سرمایه، اقدام به مقایسه صف‌های فروش چند ده میلیونی سهام بعضی شرکت‌ها با صف‌های خرید چند ده میلیونی همان شرکت‌ها در نرخ‌های بالاتر و در فاصله کمتر از دو هفته کرد.
اکنون باید دید چه تعداد از این تازه واردین تاب و تحمل این نوسانات شدید را خواهند داشت و از مهمان به یک فعال ثابت این بازار تبدیل خواهند شد. واضح است هر مقدار ارکان بازار تلاش نمایند تا ایشان را با اصول تصمیم‌گیری صحیح در این بازار آشنا نمایند، در آینده نه چندان دور این هیجانات تبدیل به پختگی گشته و هر مقدار تصمیمات فعالان بازار پخته‌تر باشد، کارایی و کارکرد آن در اقتصاد افزایش خواهد داشت. شاید مهم‌ترین لازمه این کار صرف نظر کردن نهادهای واسط و ناظر در بازار نظیر سازمان بورس، شرکت‌های بورس و فرابورس و شرکت‌های کارگزاری، از بخش اندکی از سود رویایی دو سال اخیر و هزینه کرد آن جهت آموزش و فرهنگ سازی مشتریان، مخاطبین و حتی کارکنان باشد.
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران که در اولین روز هفته توانسته بود مرز یک میلیون واحدی را پشت سر بگذارد، در پایان معاملات این هفته پر تلاطم، جایی پایین‌تر از پایان روز اول ایستاد. به این ترتیب اگر چه ثبت جایگاه یک میلیون و ۱۷ هزار و ۶۵۹ واحدی در پایان هفته، منجر به رشد چهار درصدی شاخص در این هفته گردید، اما شاخص نسبت به قله یک میلیون و ۴۸ هزار و ۸۲۰ واحدی ثبت شده در روز دوشنبه، حدود سه درصد عقب نشینی نمود. رشد شاخص هم وزن نسبت به هفته گذشته از شاخص کل کمتر و در محدود ۲.۵ درصد بوده است.
در این هفته تعداد نمادهای با بازدهی منفی با رشد چشمگیر به ۲۹۷ نماد رسید که در این میان شدیدترین اصلاح قیمت مربوط به سهام شرکت‌های عمران و توسعه فارس، حمل و نقل توکا، پخش البرز، نسوز توکا، سیمان بجنورد، فولاد امیرکبیر کاشان و بیمه سرمد بود که هر یک بیش از ۱۵ درصد کاهش ارزش در یک هفته را تجربه کردند. در طرف مقابل، ۷۴ نماد معاملاتی بازدهی بیش از ۱۵ درصدی را در این هفته برای دارندگان اوراق این نمادها به همراه داشتند که صدر نشین آنها خودروسازی سایپا با رشد ۱۲۴ درصدی بود. وجود این تعداد از شرکت‌هایی که هنوز با اقبال سرمایه گذاران مواجه هستند به همراه صف خرید سنگین برای سهام تعدادی از شرکت‌ها به رغم جو بسیاری منفی روزهای پایانی هفته، امید به ایجاد تعادل در بازار و بازگشت امید به سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهد.
بازی جلا دادن به سهم‌های موضوع واگذاری دولت تحت عنوان صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) پس از به اوج رساندن سهام پالایشگاهی (در شرایطی که بنا بر اطلاعات رسمی این شرکت‌ها چه در فروش داخلی و چه در فروش خارجی با کاهش شدید عملکرد نسبت به سال گذشته به دلیل کرونا مواجه هستند) و همینطور رشد سه برابری برخی سهام بانکی در ظرف کمتر از دو ماه علی‌رغم رخداد واقعه توجیه کننده این رشد، اکنون وارد فاز سهام خودرویی شده است.
دو خودرو ساز بزرگ، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها را به ثبت رسانده‌اند و اکنون در کانون توجه قرار گرفته‌اند. سایپا در ارائه گزارشات لازم پیش قدم شد و پس از رشد ۱۰۳ درصدی در روز بازگشایی طی دو روز منفی بازار، با رشد مضاعف ۲۵۲۱۹ میلیارد ریالی ده درصد بازدهی عاید سهامداران خود نمود. این در حالیست که بر اساس صورت‌های مالی ۹ ماهه سال گذشته، هر روز فعالیت سایپا، ۱۱۷ میلیارد ریال زیان برای سهامداران به همراه داشته است و ناتوانی این شرکت به همراه ایران خودرو در ایفای تعهدات به مشتریان و تأمین نیاز بازار، منجر به آشفتگی بازار خودرو شده است. با تمام این اوصاف صف خرید برپا شده جهت خرید خساپا رکورد جدیدی ایجاد کرد و سرمایه‌گذاران تقاضای خرید بیش از ده میلیارد از سهام این شرکت، به ارزش بیش از ۱۴ هزار میلیارد ریال را به صورت روزانه روانه سامانه معاملات کردند.
در شرایطی که خودروسازان همواره جهت پرداخت مطالبات خود به قطعه‌سازان و تأمین سرمایه در گردش، دست به دامان نظام بانکی و یا پیش فروش خودرو به قیمت‌های گزاف به اقشار متوسط و پائین‌تر هستند، آزاد سازی نکردن سهام این شرکت‌ها در شرکت‌های وابسته و به‌کارگیری آن در فعالیت اصلی این شرکت‌ها خود حکایت از هماهنگی در جهت رشد غیرمنطقی ارزش آنها دارد. نگاهی به صورت‌های مالی تلفیقی گروه سایپا در دوره شش ماهه سال مالی گذشته نشان می‌دهد بالغ بر ۴۵ درصد از سهام این شرکت در اختیار شرکت‌های زیرمجموعه آن بوده که ارزش روز آن بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد ریال و بهای تمام شده آن ۲۱ هزار میلیارد ریال است.
این در حالی است که بر اساس ماده ۲۸ دستورالعمل ابلاغ شده اما اجرا نشده حاکمیت شرکتی، تملک سهام شرکت اصلی در شرکت‌های زیرمجموعه قابل پذیرش نخواهد بود. وجود چنین حجمی از سهام شرکت در بطن شرکت‌های زیرمجموعه موجب خواهد شد پس از خصوصی‌سازی احتمالی سهام شرکت‌های خودروساز که بارها دولت به آن اظهار تمایل کرده است، کنترل شرکت در اختیار مدیرانی قرار داشته باشد که نماینده اقلیتی از سهامداران هستند.
همانگونه که ذکر شد، ایجاد هیجان خرید در سهام خودروسازان بیش از آنکه ناشی از ارزندگی سهام آنها باشد، دنباله پروژه جذاب نمودن سهام آماده واگذاری دولت است. واکنش مردم اما به پذیره نویسی اولین صندوق از مجموعه صندوق‌های سهام دولت که با برچسب تخفیف ارائه می‌گردد، سرد بوده است. پس از گذشت ۱۰ روز از آغاز پذیره نویسی صندوق دارا یکم که به واگذاری مجموعه از سهام شرکت‌های بانک و بیمه در تملک دولت اختصاص دارد، بنا به گفته معمار نژاد، معاون بانک، بیمه و شرکت‌های دولتی وزیر اقتصاد، از ۱۷ هزار میلیارد تومان سهام آماده واگذاری تنها دو هزار میلیارد تومان به فروش رسیده است. عدم امکان فروش سهام تا دو ماه، عدم اطمینان از ثبات قیمت‌های جاری سهام با توجه به رشد شتابان طی دو ماه گذشته و پایین و غیر جذاب بودن سهمیه تعیین شده به ازای هر کد ملی جهت خرید سهام را می‌توان از دلایل این عدم استقبال دانست. اگر چه معمار نژاد معتقد است در دو روز پایانی پذیره نویسی استقبال بهتری از این صندوق به عمل خواهد آمد اما به نظر می‌رسد بازنگری در شرایط این صندوق‌ها از جمله باز شدن سهمیه پذیره نویسی و ارائه اطمینان به پذیره نویسان خرد در خصوص بازار گردانی مناسب صندوق‌ها، می‌تواند در پیشبرد این واگذاری‌ها کمک کننده باشد.
هلدینگ خلیج فارس در این هفته با انتشار اطلاعیه‌ای در سایت کدال اعلام نمود که طی ۲۰ روز ابتدای اردیبهشت ماه اقدام به واگذاری ۱۰,۸۶۳ میلیارد ریال (معادل ۱۰ درصد از کل درآمد سال گذشته هلدینگ) از سهام شرکت‌های زیر مجموعه در بازار نموده و از این محل سودی معادل ۹,۹۹۴ میلیارد ریال شناسایی نموده است. بهره‌مندی از فرصت استثنایی بازار جهت آزاد سازی سرمایه بدون آسیب رسیدن به کنترل مالکیتی شرکت‌های زیر مجموعه و بهره‌مندی از این منابع جهت پیشبرد پروژه‌های در جریان که در حکم دارایی بدون بازده شرکت محسوب می‌شوند، حاکی از فراست مدیران این مجموعه است. وجود چندین پروژه با ارزش نظیر پالایش گاز بید بلند، پتروشیمی گچساران، پتروشیمی همت و پالایش گاز یادآوریان خلیج فارس، استمرار مسیر رشد در سال‌های آتی برای خلیج فارس را نوید می‌دهد.
دیگر شرکتی که در این هفته طی اطلاعیه‌ای اعلام کرده است از محل واگذاری سهام شرکت اصلی در شرکت‌های زیرمجموعه سود سرشاری شناسایی نموده است، هلدینگ نفت، گاز و پتروشیمی تأمین (تاپیکو) بوده است. بر اساس اعلام تاپیکو، شرکت زیر مجموعه گروه صنعت سلولزی تأمین گستر نوین صرفاً از محل خرید و فروش سهام تاپیکو در سال‌های مالی ۹۸ و ۹۹ به ترتیب ۴,۲۲۲ میلیارد ریال و ۶,۰۸۴ میلیارد ریال سود محقق نموده است. باید دید آیا کسری بودجه دولت و تعهدات سنگین تأمین اجتماعی، اجازه به‌کارگیری این وجوه در پروژه‌های سرمایه‌گذاری را خواهد داد و آیا مدیریت اندیشه‌ای در این خصوص دارد یا خیر.
در شرایطی که رشد سرسام آور قیمت سهام شرکت‌ها نگرانی کارشناسان از عدم تناسب ارزش بازار و ارزش ذاتی سهام را در پی داشته است، سهامداری در شرکت‌های این چنینی که با بهره گرفتن از شرایط خاص بازار ضمن شناسایی سود مناسب اقدام به سرمایه گذاری سودمند در بازار اولیه و فضای واقعی اقتصاد می‌نمایند، از استراتژی‌های هوشمندانه ای است که گروهی از فعالان بازار در پیش گرفته‌اند.
توجه: این نوشته حاوی هیچ توصیه‌ای برای هر گونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نمی‌باشد و صرفاً بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده می‌باشد. مسئولیت هر گونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران می‌باشد.
**یادداشت از: مهدی رادان، کارشناس ارشد مدیریت مالی، فعال و تحلیل‌گر بازار سرمایه و بورس
نظر شما