افت شاخص سهام در روز پایانی هفته در شرایطی رخ داد که در ساعات ابتدای روز سه شنبه این شاخص با رسیدن به رکورد ۹۹۵ هزار و ۹۶۶ واحدی بوی ۱ میلیونی شدن را احساس کرد و بعضی سایت‌های خبری به استقبال این رخداد رفته بودند که ورق برگشت. با این حال با توجه به رشد رؤیایی سه روز ابتدای هفته در نهایت عملکرد این هفته بازار هم شگفت انگیز بود و شاخص کل با قرار گرفتن در رقم ۹۷۷ هزار و ۹۷۹ واحدی رشد ۱۱.۳ درصدی نسبت به هفته قبل نشان داد. رشد شاخص هم وزن در همین مدت بیش از ۷.۸ درصد نبود. افزایش شکاف بین بازده شاخص کل و شاخص هم وزن نشان از گسترش نگرانی فعالان بازار در خصوص احتمال ریزش قیمت سهام شرکت‌های کوچک‌تر دارد. با جمع شدن صف فروش بسیاری از شرکت‌های تأثیرگذار و حتی رسیدن سهام این شرکت‌ها به صف خرید در نیمه دوم معاملات چهارشنبه انتظار می‌رود در هفته آتی در صورت عدم وقوع رخدادهای غیرمنتظره در پایان هفته، بازار در مسیر طبیعی خود قرار گیرد.
تعداد نمادهای معاملاتی که در این هفته عملکرد منفی از خود به جای گذاشتند به عدد ۵۷ رسید و در مقابل دارندگان اوراق ۵۷ نماد معاملاتی این هفته را با بازدهی بیش از ۱۶.۵ درصدی این اوراق به پایان رساندند. صنایعی که در این هفته بازده بیشتر از ۱۰ درصد داشتند نیز در برگیرنده شش صنعت شامل هتل و رستوران، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، فرآورده‌ای نفتی، چندرشته‌ای صنعتی، استخراج کانه های فلزی و عمده فروشی می‌شود. سمگا با بازدهی ۱۲.۹۷ درصدی سهم اصلی را در به صدر نشاندن گروه هتل و رستوران در بازدهی هفتگی صنایع ایفا نمود. بازدهی سمگا در این هفته و در شرایطی که صنعت گردشگری بیشترین آسیب را از شیوع بیماری کرونا دیده است، عمدتاً ناشی از صدر نشینی بانک گردشگری در بازدهی به واسطه رشد ۷۱ درصدی پس از بازگشایی نماد با توجه به اتفاقات رخ داده در دوره غیبت سهم از ۲۰ اسفند گذشته و همچنین نامه بانک به فرابورس در خصوص تصمیم صندوق اختصاصی بازارگردانی گروه گردشگری ایرانیان جهت افزایش دامنه نوسان از ۳ به ۵ درصد وتعیین قیمت مرجع به عنوان مبنای اعمال دامنه نوسان روزانه بوده است.
روز دوشنبه در جلسه‌ای که با عنوان نشست بررسی فرصت‌های استفاده از ظرفیت بازار سرمایه برای تأمین مالی بنگاه‌هاه و بخش خصوصی، حسن امیری عضو هیئت مدیره و معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس، خبر از تغییراتی جدی در ماه‌های پیش رو در برخی فرآیندهای اجرایی بورس‌ها بویژه در خصوص پذیرش شرکت‌های جدید خبر داد. یکی از اهداف این تغییرات، افزایش سرعت پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه است. از جمله این تغییرات اضافه شدن کارشناسان حسابرسی، حقوقی و کارشناس مرتبط با صنعت شرکت مورد بررسی درهیئت پذیرش است. زمان اعمال این تغییرات خرداد ماه اعلام شده است. به کارگیری استانداردهای حسابداری ویژه شرکت‌های دانش بنیان و آی تی از دیگر محورهای تغییرات ذکر شده است.
یکی از مهمترین تغییر رویه‌هایی که در این نشست به اطلاع فعالان بخش خصوصی رسید آمادگی سازمان بورس برای ارائه انتشار اوراق تأمین مالی بدون ضامن با نرخ ۲۴ تا ۲۶ درصد با اتکا به رتبه بندی اعتباری انجام شده توسط سه شرکت رتبه بندی اعتباری می‌باشد. این اتفاق را می‌توان گامی بزرگ در جهت بلوغ بازار بدهی دانست. چندی پیش رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد در گفتگوهای جداگانه اعلام کرده بودند که لازم است سهم بازار سرمایه از تأمین مالی در اقتصاد کشور به ۵۰ درصد افزایش پیدا کند. به گفتۀ همتی اکنون این سهم بالغ بر ۱۵ درصد است. بر اهل فن واضح است که افزایش سهم بازار سرمایه از تأمین مالی صرفاً به معنای افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی از محل آورده سهامداران و یا عرضه اولیه سهامداران نیست و افزایش نقش این بازار جز با گسترش کمی و کیفی انتشار اوراق بدهی مقدور نخواهد بود؛ و یکی از بزرگترین موانع جهت گسترش بازار بدهی همواره فرآیند پیچیده، هزینه بر و دور از دسترس ارائه ضمانت نامه از بانک‌ها و نهادهای مالی مورد پذیرش سازمان بورس بوده است. اکنون با تغییرات مدیریتی سازمان بورس می‌توان انتظار داشت کشور ما که از آخرین بازماندگان قافله جایگزینی رتبه بندی اعتباری با روش‌های سنتی اخذ ضمانت است نیز این مسیر را در پیش گیرد. انتظار می‌رود در آینده نظام بانکی و بیمه‌ای کشور نیز رویکردهای خود در خصوص ارزیابی اعتباری مشتریان را تغییر دهند.
در آخرین روز هفته اخباری از تغییر مجدد ضریب اعتباری سهام شرکت‌ها برای دریافت اعتبار از کارگزاران منتشر شد. بر این اساس و به گفته مدیر نظارت بر کارگزاران سازمان بورس ضریب اعتباری سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس از ۳۵ درصد فعلی به ۲۵ درصد کاهش پیدا خواهد کرد و این تغییرات از ۲۲ اردیبهشت اعمال می‌شود.
در اخبار شرکت‌ها در این هفته گروه پتروشیمی سرمایه گذاری ایرانیان از مصوبه هیئت مدیره خود برای واگذاری سهام شرکت سرمایه گذاری مدبران اقتصاد به منظور پرداخت بدهی خود به هولدینگ خلیج فارس خبر داد. اگر چه انتشار این خبر همزمان با فشار فروش روزهای پایانی هفته در بازار مانع از واکنش متناسب بازار شد، اما مروری بر اطلاعات مالی مدبران اقتصاد و پترول حکایت از شناسایی سود سنگین ناشی از این واگذاری دارد. بهای تمام شده مدبران اقتصاد در دفاتر پترول بالغ بر ۵,۷۶۳ میلیارد ریال و ارزش روز پورتفوی مدبران اقتصاد بیش از ۷۶ هزار میلیارد ریال است. به این ترتیب می‌توان انتظار داشت در صورت ارزشگذاری منصفانه این واگذاری سود بیش از ۷۰ هزار میلیارد ریالی برای پترول در بر داشته باشد که با در نظر گرفتن سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریالی پترول برای هر سهم ۳,۵۰۰ ریال عایدی خواهد داشت. به این ترتیب و با در نظر گرفتن ارزش پورتفوی پترول در پایان فروردین به مبلغ ۷۹ هزار میلیارد ریال به همراه بلوک‌های مدیریتی در پتروشیمی‌های خارج بورسی ایلام، ارومیه، نوین و شرکت‌های شیمیایی صدف عسلویه، توسعه صنایع پایین دستی پترو ایرانیان و مدیریت توسعه سرمایه گروه پتروشیمی ایرانیان (با ارزش روز پورتفوی بالغ بر ۵۰۰۰ میلیارد ریال) می‌توان پترول را در زمره سهامی دانست که کماکان می‌توان با اطمینان خاطر نسبت به سرمایه گذاری در آن اقدام نمود.
اگر چه با وجود اعلام قبلی در خصوص عرضه اولیه سهام لاستیک یزد، این عرضه به دلیلی که اتمام مهلت پذیرش این سهام اعلام شد، انجام نشد، اما بازار در شنبه پیش رو شاهد گشایش نماد معاملاتی شرکت پر حاشیه «توسعه بین المللی پدیده شاندیز» معروف به پدیده شاندیز در بازار پایه نارنجی فرابورس خواهد بود. پدیدده شاندیز با سرمایه ۵۲۱.۵۴۴ میلیارد ریالی از سود انباشته ۲۰ هزار و ۴۲۷ میلیارد ریالی برخوردار است و بنابراین ارزش دفتری هر سهم آن کمتر از ۳۹ هزار ریال نخواهد بود. علیرغم اینکه با پیگیری چند ساله نهادهای متولی رسیدگی به پرونده قضائی این شرکت اکنون سهام آن در آستانه معامله در بازار سرمایه قرار گرفته است اما با نگاهی به گزارش حسابرس در خصوص صورتهای مالی ۹ ماهه منتهی به پایان آذر ۹۸ شرکت با ۳ بند شرط، ۶ بند محدودیت، ۲ بند ابهام و ۲ بند تأکیدی که به خودی خود کلاس درسی برای دانشجویان رشته حسابداری می‌باشد، می‌توان دریافت «پدیده» کماکان درگیر حاشیه‌ها و ابهامات بسیاری است که ممکن است حل شدن آن تا چند سال به طول بیانجامد. با تمام این احوال پدیده توانسته است در دوره مورد بحث به ازای هر سهم ۱۱,۳۴۴ ریال سود خالص شناسایی نماید. عمده این درآمد ناشی از تهاتر مطالبات مؤسسه مالی و اعتباری ملل با سهام شرکت زیر مجموعه ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز بوده است که لزوماً در دوره‌های آتی تکرار نخواهد شد. با در نظر گرفتن ۱۶ هزار میلیارد ریال دارایی ثابت مشهود و ۲۰ هزار و ۶۶۳ میلیارد ریال مخارج ساخت املاک در صورتهای مالی تلفیقی ۹ ماهه شرکت به بهای تمام شده، می‌توان ارزش روز شرکت را به مراتب بالاتر از ارقام دفتری دانست. املاک گروه شرکت‌های پدیده شامل ۵۰ پلاک ثبتی به وسعت ۴۴ هکتار در محدوده پروژه شهر رویایی به همراه ۳۰ پلاک ثبتی در محدوده استان خراسان رضوی و ۱۲ پلاک در سایر مناطق کشور می‌باشد. با توجه به اینکه بیش از ۷۸ درصد از سهام شرکت به صورت خرد در مالکیت اشخاص حقیقی و حقوقی می‌باشد که مدتها در انتظار فروش دارایی خود بوده اند می‌توان انتظار داشت تا مدتی سهم جدید الورود تحت تأثیر فشار فروش ایشان قرار داشته باشد. با این حال در صورتی که گشایش نماد این سهم در قیمت مناسبی صورت پذیرد سرمایه گذاری با در نظر گرفتن رشد قیمت بسیاری از سهام حاضر در بازار قابل بررسی می‌باشد.
به گزارش ایمنا، «این نوشته حاوی هیچ توصیه‌ای برای هر گونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نیست و صرفاً بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده و مسئولیت هر گونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران است.»
** یادداشت از: مهدی رادان، کارشناس ارشد مدیریت مالی، فعال و تحلیل‌گر بازار سرمایه و بورس
نظر شما