به گزارش خبرنگار ایمنا، ایران در زمینه تولید کفش، جایگاه دوازدهم را در جهان به خود اختصاص داده و سهم آن از تولید جهانی ۰.۸ درصد است لیکن سهم آن از صادرات جهانی ۰.۰ درصد و گرایش صادراتی کشور ۰.۵ درصد است و بازار داخلی این محصول هم شرایط چندان مطلوبی ندارد زیرا میزان استفاده کفش در ایران ۲۲۷ میلیون جفت در سال برآورد شده و سهم ایران از مصرف جهانی ۱.۱ درصد و سهم واردات از مصرف نیز ۲۲.۴ درصد است.
در این بین اصفهان که در روزگاری نه‌چندان دور به‌عنوان قطب تولید کفش مطرح بوده و پس از تبریز حرف اول را در تولید این کالا می‌زده، به تازگی با موانعی گریبانگیر آن شده که از رتبه تولید این کالا کاسته است، به‌طوری‌که در یک دهه اخیر، سهم تولید در صنعت کفش استان اصفهان از عددی نزدیک به ۵۰ میلیون به ۱۲ میلیون جفت کفش یا دمپایی کاهش‌یافته و در این شرایط صاحبان بسیاری از کارگاه‌های کوچک و بزرگ تولید کفش، ترجیح داده اند تعطیل کنند.
از طرفی هم وجود چندین شعبه از فروشگاه‌های کفش خارجی در اصفهان، ضربه‌ای بزرگ بر صنعت کفش استان بود. درواقع واردات بی‌رویه و قاچاق کفش از مهم‌ترین دلایل رکود بازار کفش در استانی است که رتبه بالایی در تولید این کالا دارد و در شرایط کنونی گرانی مواد اولیه به‌علاوه بالا بودن هزینه‌های دیگر تولید باعث می‌شود که فعالان کفش قادر به تولید ارزان و با قیمت مناسب این کالای نباشند و گاه کفشی گران‌قیمت‌تر نسبت به کالاهای خارجی به بازار، عرضه کنند. ازاین‌رو مردم هم باوجود آگاهی از کیفیت پایین کفش‌های چینی به دلیل ارزان بودن، آن‌ها را خریداری می‌کنند و این بلایی است که مانند دیگر بازارها گریبانگیر بازار کفش ایران هم شده است.
سکوت کفش…
فعالان صنف کفاشان، از روزگاری سخن می‌گویند که اصفهان دارای بیش از یک‌هزار کارگاه تولید کفش بود و در بین تولیدکنندگان کفش کشور، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود اما امروز در موقعیتی قرارگرفته که تقریباً دوسوم این کارگاه‌های تولید کفش تعطیل شده‌اند. با این اوصاف سهم تولید در صنعت کفش استان اصفهان با کاهش قابل‌توجهی روبرو شده تا آنجا که بسیاری از کارگاه‌های کوچک و سنتی تولید کفش، تعطیل و کارگرانشان بیکار شده‌اند.
اما آنچه بیش از همه این روزها فعالان صنعت کفش را آزار می‌دهد نبود هدفمندی در تولید و فقدان فروش مناسب است؛ موضوعی که هم در کفش‌های تولید ماشینی و هم برای کفش‌های دست‌دوز می‌توان به آن اشاره کرد.
به گفته اکبر زاهدی رئیس اتحادیه کفش اصفهان وجود ۲۰ کارخانه بزرگ کفش در اصفهان نشان‌دهنده توان این استان در تولید و صادرات کفش است به‌نحوی‌که اصفهان پس از تهران و تبریز در رتبه سوم تولید کفش کشور قرارگرفته است.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا از ظرفیت اشتغال‌زایی فراوان این صنعت خبرمی دهد، زیرا با رونق صنعت کفش، صنایع دیگری همچون نساجی، چرم طبیعی و مصنوعی، ماشین‌سازی و قالب‌سازی، مواد پلیمری رنگ و چسب و … نیز پررونق می‌شود.
رئیس اتحادیه کفش اصفهان می‌افزاید: هم‌اکنون نیز پنج هزار نفر در کارخانه‌های مرتبط با تولید کفش در حال فعالیت هستند که عددی قابل‌توجه است.
او معتقد است با توجه به ظرفیت بالای این صنعت اگر از آن حمایت شود قطعاً رشد بیشتری هم خواهد داشت. به عبارتی با رفع موانع تولید کفش، جدای از توسعه صنعت کفش، اشتغال‌زایی این صنعت افزایش دو برابری پیدا می‌کند.
زاهدی می‌گوید: در حال حاضر اصفهان، به دلیل اجرایی کردن طرحی برای تولید کفش‌های مصنوعی، بزرگ‌ترین مرکز تولید آن در کشور است اما مشکلاتی بر سر راه فعالان این صنعت وجود دارد که موجب نارضایتی آن‌ها می‌شود. شاید بزرگ‌ترین مشکلات تولیدکنندگان کفش اصفهان، تأمین مواد اولیه است زیرا با نوسانات نرخ ارز و عدم ثبات قیمت مواد اولیه، تولیدکننده امنیتی برای تولید کالا ندارد و نرخ‌ها نوسان پیدا می‌کنند.
وی اضافه می‌کند: علاوه بر آنکه مواد اولیه وارداتی گران به دست تولیدکنندگان می‌رسد، قیمت مواد اولیه داخلی هم تحت تأثیر نرخ ارز، نوسان پیدا می‌کند. به‌این‌ترتیب ارائه یارانه و بسته‌های حمایتی می‌تواند در موفقیت تولیدکنندگان کفش، مؤثر واقع شود.
ورود مهمان ناخوانده مزید بر علت شد
آنچه در این برهه از سال در رابطه با بازارهایی همچون کیف و کفش بیش از دیگر مباحث مطرح است آنکه با توجه به شرایط اقتصادی مردم و اتفاقات پیش‌بینی نشده‌ای مانند شیوع ویروس کرونا قطعاً بازارهای شب عید رونق سال‌های گذشته را نخواهد داشت و رکودی که گریبان گیر سایر صنایع است، صنعت کفش را هم گرفتار خواهد کرد. این در حالی است که فعالان این بازارها پس از یک سال کسادی در انتظار این ایام برای رونق بازارهایشان بودند اما این مهمان ناخوانده مزید بر علت شد تا بازارها از جمله بازار کفش به تماشای هیچ بنشینند.
سعیدی یکی از فعالان بازار کفش دراین‌باره می‌گوید: با توجه به اینکه در دو سال گذشته رکود بر خیلی از صنایع حاکم بوده و صنعت کفش را هم در برگرفته، تقریباً روند تولید نسبت به سال گذشته مطلوب نبود و فروش خوبی هم نداشتیم.
وی می‌افزاید: انتظار فعالان این صنف چنین بود که با آغاز اسفندماه خریدهای نوروزی آغاز شود ولی اکنون‌که چند روزی است از این ماه گذشته هنوز جنب‌وجوشی در این بازار مشاهده نمی‌شود زیرا افت قدرت مالی مردم، افزایش نرخ‌ها و در اولویت قرار نداشتن خرید کالایی چون کفش باعث شده که اغلب از خرید آن صرفنظر کنند، گو اینکه آمدن ویروس کرونا نیز مزید بر علت شد تا متقاضیان بیشتر از تصمیم خود منصرف شوند.
این فعال اقتصادی تصریح می‌کند: مردم به دلیل ترس از سرایت چنین ویروسی ترجیح می‌دهند فعلاً در مکان‌های پرازدحامی مانند بازارها حضور نداشته باشند. هرچند با توجه به شیوع ویروس کرونا نمی‌توان بازار را تعطیل کرد اما قطعاً شهروندان باهدف رعایت نکات بهداشتی میزان مراجعه به بازار و مراکز خرید را به حداقل خواهند رساند که این امر منجر به ایجاد رکود در بازار شب عید می‌شود.
وی در رابطه با مهم‌ترین چالش‌های صنعت کفش در شرایط فعلی می‌گوید: پس از مشکلات مالیات و افزایش هزینه‌های تولید، ورود جنس قاچاق ارزان‌قیمت به این بخش از مهم‌ترین چالش‌ها بشمار می‌آید زیرا در شرایط اقتصادی کنونی، خریدار جنس قاچاق بدون کیفیت ارزان‌قیمت را بر کالای با کیفیت ایرانی گران‌قیمت ترجیح می‌دهد.
سعیدی می‌افزاید: درواقع حجم زیاد قاچاق باعث شده که مردم نتوانند آن‌طور که باید در جریان ارزش و کیفیت کالای داخلی قرار بگیرند، که این بر عهده مسئولان است در خصوص کنترل قاچاق اقداماتی را انجام دهند.
به باور این فعال بهترین راهکار برای مبارزه با قاچاق، حمایت و تقویت تولید ملی است، زیرا متأسفانه هرچقدر در سال‌های گذشته برای جلوگیری از ورود قاچاق هزینه کردیم نتیجه خوبی نگرفتیم. اگر در راستای تقویت تولید ملی، رفع موانع تولید و برداشتن تحریم‌های داخلی، اقداماتی انجام بگیرد، زمینه برای تولید بهتر خواهد شد.
ضرورت حمایت بیشتر از تولیدکنندگان
چنین شرایطی در حالی برای صنعت کفش به وجود آمده که بنا بر گفته مسئولان مربوطه، تولیدات این صنعت علاوه بر آنکه پاسخگوی نیاز دو برابر جمعیت فعلی ایران است با توجه به ظرفیت و توانایی‌هایی که دارد، در صورت تأمین مواد اولیه می‌تواند رفع نیاز ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت را پاسخ دهد. رتبه بیکاری در این استان بسیار بالاست و از طریق رونق این صنعت می‌توان اشتغال‌زایی زیادی نه‌تنها در تولید کفش بلکه در صنایع وابسته به آن ایجاد کرد.
بی شک با حمایت بیشتر از تولیدکنندگان و سپس با فرهنگ‌سازی برای استفاده از کالای ایرانی و تلاش برای مطرح‌شدن کالای ایرانی در بازارهای جهانی، می‌توان از کفش ایرانی حمایت کرد.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد- خبرنگار سرویس اقتصادی ایمنا
نظر شما