به گزارش خبرنگار ایمنا، با گرم‌شدن نیمکره شمالی، شیوع ویروس کرونا جدید متوقف می‌شود؟ این مسئله به وسیله برخی از پژوهشگران بیان شده است، اما به‌سادگی نمی‌توان گفت که چنین چیزی رخ خواهد داد یا نه، "ترودی" لنگ از دانشگاه آکسفورد گفته است: ما مطمئناً صحت این موضوع را نمی‌دانیم، من همیشه از همکاران ویروس‌شناس در این مورد سوال می‌کنم؛ اینکه مردم می‌گویند هوا گرم خواهد شد و ویروس ناپدید می‌شود، تعمیم بیهوده‌ای است.
بسیاری از افراد چنین فکر می‌کنند که با آمدن ماه آوریل و شروع گرما ویروس از بین می‌رود، ترامپ تنها سیاستمداری نیست که چنین ادعایی را عنوان می‌کند، "مت هانکوک"، وزیر بهداشت بریتانیا نیز هفته گذشته در مصاحبه با خبرنگار ITV گفت امیدوار است ویروس جدید در فصل بهار و تابستان به بریتانیا نرسد، زیرا در این زمان قدرت انتقال ویروس‌های خانواده کرونا ازجمله ویروس جدید کاهش پیدا می‌کند.
اینکه آیا ویروس کرونا که به‌سرعت در حال انتشار در جهان است، از فصل آنفلوانزا تبعیت و با رسیدن بهار فروکش می‌کند یا نه، مشخص نیست و بسیاری از دانشمندان می‌گویند هنوز خیلی زود است که پیش‌بینی کنیم رفتار این ویروس خطرناک در آب و هوای گرم به چه صورت خواهد بود. ویروس‌های زیادی در خانواده کروناویروس‌ها وجود دارد، اما تنها هفت مورد از آن‌ها انسان را بیمار می‌کند.
چهار مورد کروناویروس موجب سرماخوردگی می‌شود
چهار مورد از این ویروس‌ها موجب سرماخوردگی می‌شود، درحالی‌که سایر موارد جدیدتر و کشنده‌تر بوده و تصور می‌شود از طریق حیواناتی نظیر شتر و خفاش به انسان منتقل شده باشد. مقامات بهداشتی، ویروس جدید را "SARS-CoV-2" و بیماری ناشی‌از آن را کووید ۱۹ (COVID-19) نامیده‌اند. این فرضیه که تابستان بتواند همه‌گیری ویروس جدید را خاموش کند، امیدوارکننده است. ویروس‌هایی که موجب آنفلوانزا یا سرماخوردگی‌های کروناویروسی خفیف‌تر می‌شود، معمولاً در ماه‌های گرم‌تر فروکش می‌کند زیرا از ویروس‌های فصلی است، اما اینکه آیا SARS-CoV-2 نیز همان‌گونه رفتار خواهد کرد یا نه، اصلاً مشخص نیست، پژوهشگرانی که در حال مطالعه این بیماری هستند، می‌گویند اکنون برای پیش‌بینی چگونگی رفتار ویروس با تغییر وضعیت هوا خیلی زود است.
نظر دانشمندان در مورد کروناویروس جدید چیست؟
"استوارت وستون" از دانشکده پزشکی مریلند می‌گوید: من امیدوار هستم این ویروس نیز حالت فصلی داشته باشد، اما قطعی دانستن این موضوع سخت است. تصور می‌شود ویروس کرونای جدید بتواند تا چهار روز روی سطوح باقی بماند، برخی پژوهشگران نظیر "پل هانتر" از دانشگاه آنجلیای شرقی فکر می‌کنند که ویروس کرونای جدید در شرایط گرم نمی‌تواند مدت زیادی در خارج از بدن میزبان باقی بماند. هانتر می‌گوید: یک سناریوی خوب این است که ویروس در تابستان خودبه‌خود از بین برود، سناریوی دیگر آن است که ویروس در تابستان کم شود، اما در فصل زمستان دوباره برگردد و به چیزی تبدیل شود که ما آن را آندمیک (بومی) می‌نامیم که در آن ویروس می‌تواند در هرجایی منتشر شود.
به گفته دانشمندان اگر ویروس در شرایط گرم‌تر، قدرت عفونی‌کردن کمتری داشته باشد، احتمال زیادی وجود دارد که با سرد شدن هوا در نیمکره جنوبی شیوع پیدا کند، "دیوید هیمان" از دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن که در سال ۲۰۰۳ هدایت پاسخ جهانی را در برابر شیوع سارس برعهده داشت، خاطرنشان می‌کند: ویروس کرونای عامل مرس در ماه اوت و زمانی‌که هوا بسیار گرم بود در عربستان‌سعودی منتشر شد؛ این ویروس‌ها قطعاً می‌تواند در فصول گرم گسترش یابد.
مواد ضدعفونی‌کننده موجب ناپایداری ویروس می‌شود
در ابتدایی‌ترین سطح، می‌توانید ویروس‌های آنفلوانزا و کرونا را به‌عنوان مجموعه‌ای از پروتئین‌ها و لیپیدها تصور کنید. آن‌ها از طریق تماس فیزیکی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند، اما می‌توانند روی سطوح سخت یا در قطرات تنفسی (سرفه و عطسه) فرد بیمار نیز وجود داشته باشند. وقتی ویروس از بدن میزبان خارج می‌شود، نیروهای خارجی موجب تخریب آن می‌شود. برای مثال الکل موجود در ضدعفونی‌کننده‌های دست این پروتئین‌ها و لیپیدها را شکسته و موجب ناپایداری ویروس می‌شود.
تصور می‌شود یکی از دلایلی که شیوع آنفلوانزا در تابستان کمتر می‌شود، این است که افراد زمان کمتری را با هم در فضاهای محصور می‌گذرانند. "جان ادموندز" که در دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن مشغول پژوهش است، می‌گوید: این موضوع می‌تواند با تعطیلی مدارس ارتباط داشته باشد،. کودکان در انتشار آنفلوانزا نقش بیشتری دارند، زیرا نسبت به افراد بزرگسال مصونیت کمتری در برابر سویه‌های آنفلوانزا دارند. افراد بزرگسال در معرض سویه‌های زیادی از این ویروس قرار گرفته‌اند، البته این مورد برای ویروس کرونای جدید صدق نمی‌کند و تا امروز موارد کمتری در افراد جوان‌تر گزارش شده است. شاید علت این امر بدین خاطر است که احتمال بیمارشدن شدید خردسالان پایین‌تر است.
در هوای سرد احتمال انتقال ویروس بیشتر است
پژوهش در این زمینه که چرا بعضی ویروس‌ها فصلی است، عمدتاً پیرامون ویروس‌هایی متمرکز شده است که موجب بیماری آنفلوانزا می‌شود. فصل آنفلوانزا معمولاً از ماه اکتبر تا آوریل یا مارس طول می‌کشد. دانشمندان تئوری‌های مختلفی برای بروز این پدیده ارائه می‌دهند، برخی می‌گویند علت آن است که چون در فصل سرد افراد برای فرار از سرما در فضاهای بسته در کنار هم جمع می‌شوند، احتمال انتقال انسان به انسان ویروس بیشتر می‌شود. پژوهشگران برای درک این مسئله که چرا در عرض‌های جغرافیایی شمالی در جریان فصل زمستان افزایش بیماری دیده می‌شود، چگونگی شیوع ویروس را در سطوح دمایی و رطوبت مختلف بررسی کرده‌اند. پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که هوای سرد و خشک ممکن است به ویروس‌ها کمک کند تا در هوا سالم بمانند یا تا مسافت‌های طولانی جابجا شوند.
یکی از اولین مطالعات که در زمینه نحوه تأثیر شرایط محیطی روی انتقال ویروس انجام شد، در سال ۲۰۰۷ منتشر شد و در آن چگونگی شیوع ویروس آنفلوانزا در خوکچه‌های هندی عفونی‌شده در آزمایشگاه بررسی شد. درجه حرارت بالا و مخصوصاً رطوبت بالا موجب کاهش شیوع آنفلوانزا شد و در سطوح رطوبت بسیار بالا انتشار ویروس کاملاً متوقف شد. هوای گرم‌تر، رطوبت بیشتری در خود نگه می‌دارد و این امر مانع از جابجایی ویروس‌های موجود در هوا تا فواصل دور می‌شود. همچنین در شرایط مرطوب، قطرات مایعات کوچک موجود در سرفه یا عطسه، رطوبت بیشتری جذب کرده و وزن آن‌ها زیاد می‌شود، به‌طوری که نمی‌توانند در هوا جابه‌جا شوند و روی زمین می‌افتند.
نور خورشید باعث تخریب ویروس در سطوح مختلف می‌شود
دانشمندان چنین فرض می‌کنند که رطوبت کم که اغلب در زمستان دیده می‌شود، ممکن است عملکرد مخاط درون بینی را مختل کند، هوای سرد و خشک نیز ممکن است موجب شود که مخاط خشک‌تر شده و در به دام انداختن ویروس‌ها کارایی کمتری داشته باشد. نور خورشید که در فصل زمستان کمتر است، نیز می‌تواند به تخریب ویروس‌هایی که به سطوح منتقل شده‌اند، کمک کند، نور فرابنفش موجب شکستن اسید نوکلئیک می‌شود؛ این نور تقریباً سطوح را استریل می‌کند و به طورکلی فضای بیرون به دلیل وجود نور فرابنفش، تمیزتر از فضای داخل است. نور فرابنفش چنان در کشتن ویروس‌ها و باکتری‌ها مؤثر است که اغلب در بیمارستان‌ها نیز برای استریل کردن تجهیزات از آن استفاده می‌شود.
اگرچه ویروس کرونا و آنفلوانزا هر دو عامل عفونت‌های تنفسی است، دانش کافی در مورد ویروس SARS-CoV-2 وجود ندارد تا براساس آن بتوان پیش‌بینی کرد که آیا این ویروس نیز از همان الگوهای فصلی تبعیت خواهد کرد یا خیر. به‌منظور درک بهتر شیوع ویروس جدید، دانشمندان به‌دنبال بررسی همه‌گیری ویروس‌های مشابهی مانند سارس و مرس هستند. سارس که شیوع آن در اواخر سال ۲۰۰۲ آغاز شد با ویروس کرونا جدید تا حدود ۹۰ درصد اشتراک ژنتیکی دارد.
آیا رفتار ویروس جدید مانند سارس و مرس است؟
وستون می‌گوید: شیوع سارس از ماه نوامبر آغاز شد و تا ماه ژوئیه ادامه داشت که نشان‌دهنده فصلی‌بودن آن است، البته مهار این ویروس ممکن است ناشی‌از مداخله زودهنگام بوده باشد. به‌عبارت دیگر مشخص نیست که آیا این ویروس به خاطر گرم شدن هوا از بین رفت یا تلاش‌های پیشگیری و درمان مؤثر بود. شیوع مرس در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۲ در عربستان‌سعودی جایی که دما به‌طور کلی بالا است، آغاز شد. این ویروس برخلاف سارس کاملاً مهار نشد و گاه‌گاهی موارد جدیدی از آن گزارش می‌شود. ویروس کرونا جدید نیز شروع به انتشار محلی در خاورمیانه و کشورهایی مانند ایران و امارات متحده عربی کرده است.
اینکه آیا سارس و مرس واقعاً فصلی بودند یا رفتار ویروس جدید مانند سارس است، هنوز مشخص نیست. وستون می‌گوید آزمایشگاه او بر توسعه درمان و کشف واکسن برای این ویروس تمرکز کرده است و به این مسئله نیز اشاره می‌کند که چنین درمان‌هایی حداقل یک سال و شاید هم چندین سال زمان می‌برند. "مارک لیپسیچ"، اپیدمیولوژیست دانشگاه هاروارد تصور نمی‌کند تغییرات هوایی تأثیر چندانی روی شیوع ویروس کرونا جدید داشته باشد. بیماری کووید ۱۹ اکنون در سرتاسر جهان دیده شده است، اگر ویروس جدید مانند ویروس آنفلوانزای معمولی باشد، شیوع آن ممکن است با تغییر فصول و سردشدن نیمکره جنوبی بدتر شود.
همه افراد عفونی دچار بیماری شدید نمی‌شوند
هیمان می‌گوید: اطلاعات زیادی درمورد ویروس جدید نداریم تا رفتار آن را با تغییر آب‌وهوا پیش‌بینی کنیم، انجام پیش‌بینی بدون وجود شواهد موجب می‌شود که پیش‌بینی به‌عنوان یک واقعیت درنظر گرفته و موجب امنیت کاذب شود. تأکید امروز باید همچنان بر مهار ویروس و حذف آن باشد. بنابر اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، وقتی افراد علائم بیماری را نشان دهند، بیشتر عفونت را منتقل می‌کنند. برخی کارشناسان گمان می‌کنند که آمار رسمی کمتر از تعداد واقعی افراد مبتلا است، زیرا همه افراد عفونی دچار بیماری شدید نمی‌شوند. وستون می‌گوید: ما فقط شدیدترین موارد را می‌بینیم، ممکن است عفونت‌های تشخیص داده نشده‌ای نیز وجود داشته باشد.
بسیاری از کارشناسان می‌گویند ویروس SARS-CoV-2 احتمالاً به یک بیماری آندمیک تبدیل می‌شود و به چهار ویروس کرونا دیگری که موجب سرماخوردگی ملایم می‌شوند، پیوسته، یا اینکه به تهدیدی فصلی مانند آنفلوانزا تبدیل می‌شود. سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند برای پرهیز از ابتلای با ویروس به‌طور مرتب دست‌های خود را بشویید، از تماس نزدیک با افرادی که علائمی مانند سرفه و عطسه دارند، پرهیز کنید و در صورت بیمار شدن دنبال درمان باشید.
نظر شما