هوشنگ شجری در گفتوگو با خبرنگار ایمنا درباره علت افزایش نرخ ارز اظهار کرد: در تحلیل این موضوع باید به چند نکته توجه کرد؛ دلایل بنیادی همیشه در ایران وجود داشته و تقریباً نرخهای ارز به دلیل عدم اطمینان در بازار (Market uncertainty) همواره گرایش به افزایش قیمت داشته و دارند.
وی افزود: عاملی که مازاد بر دلایل پیشین افزایش نرخ ارز است؛ نپذیرفتن FATF توسط ایران بود. این مسئله با این پیشبینی که محدودیتهای بیشتری در بازرگانی ایران و شرکای خارجی آن پدید میآید، شوکی برای افزایش نرخ ارز محسوب میشود.
عضو سابق هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اصفهان ادامه داد: در واقع بر اساس این پیشبینی، کشورهایی مانند چین، روسیه، هندوستان و دبی که تاکنون بدون توجه به تحریمهای ایالات متحده آمریکا، با ایران معامله میکردند احتمالاً به مراودات تجاری خود ادامه نداده، بنابراین با تأثیر بر تراز تجاری کشور بر نرخ ارز تأثیر میگذارد.
شجری درباره روند آینده نرخ ارز در اقتصاد ایران نیز گفت: ادامه این مسئله بستگی به عکسالعمل چین و روسیه برای ادامه یا تغییر میزان تجارت با ایران دارد.
عکسالعمل بانک مرکزی عامل تأثیرگذار اصلی است
وی اضافه کرد: عکسالعمل کشورهای دیگری مانند هندوستان و دبی نیز در این مسئله تأثیرگذار است البته هند تاکنون با پذیرش روپیه در برخی معاملات و یا به شرط خرید کالا توسط ایران در مقابل صادرات به این کشور، تجارت خود با ایران را ادامه داده بود. روسیه نیز تصمیم به سرمایه گذاری یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورویی در راه آهن ایران گرفته بود که شایعاتی درباره صرف نظر کردن آن از این تصمیم به گوش میرسد حال اگر روسیه از این قرارداد صرفه نظر کند میتواند عاملی منفی محسوب شود.
عضو سابق هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اصفهان ادامه داد: علاوه بر موارد ذکر شده، از آنجا که قسمت اعظم کل صادرات ایران را نفت تشکیل میدهد، ادامه تحریم صادرات نفت میتواند باز هم اهرمی برای صعودی کردن ارز باشد.
شجری درباره عوامل داخلی افزایش نرخ ارز نیز گفت: عکسالعمل بانک مرکزی عامل تأثیرگذار اصلی است. باید دید در آینده بانک مرکزی با توجه به توان ارزی خود امکان ورود به بازار ارز را دارد یا خیر.
وی ادامه داد: این عوامل همانند شوکی در اقتصاد ایران عمل کرده است. همانطور که اشاره شد، پیش از این نیز فشاری برای افزایش نرخ ارز وجود داشت اما دلار را بین ۱۳ تا ۱۴ هزار تومان محصور کرده بود. با وارد نشدن ایران به FATF، این مسئله به عاملی اضافه و محرکی برای افزایش نرخ آن تبدیل شد.
بازار در اختیار سفته بازان است
عضو سابق هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اصفهان درباره حضور سفته بازان و دلالان در بازار ارز، اظهار کرد: سفته بازها معمولاً انسانهای با نفوذ و دارای توان مالی زیادی هستند که بر اساس پیش بینی خود عمل میکنند. زمانی که بحرانی همچون کرونا یا FATF به وجود میآید، آنها با پیشبینی تأثیر افزایشی آن بر بازار داخلی اقدام به خرید ارز کرده و بنابراین نرخ ارز را افزایش میدهند. این مسئله نیز معلول عملکرد کشور در قبال مسائلی همچون FATF است.
شجری خاطرنشان کرد: در این مواقع مردم نیز به تکرار و تقلید رفتار سفته بازان پرداخته و بر این مسئله دامن میزنند. باید توجه داشت که مردم عادی توان محاسباتی چنین مسائل اقتصادی را ندارد اما به دلیل مشاهده هیجان خرید در بازار، همسو با آن عمل میکنند.
وی ادامه داد: در حال حاضر کاری کردهایم که سفته بازان در جهتی عمل کنند که ما نمیخواهیم و چون توان مالی دارند و بانک مرکزی نیز تا حدودی بی تفاوت عمل کرده است بازار در اختیار سفته بازان قرار گرفته است.
مکان تحلیل و بررسی طلا فارغ از مسائل بینالمللی وجود ندارد
این کارشناس اقتصادی درباره علت افزایش نرخ طلا در ایران در روزهای اخیر نیز گفت: امکان تحلیل و بررسی طلا فارغ از مسائل بینالمللی وجود ندارد. حال اگر این عامل را در تحلیل آن دخالت دهیم رشد قیمت این فلز با توجه به افزایش قابل توجه انس جهانی توجیهپذیر است. این مسئله خود به خود بر بازار داخلی نیز تأثیر گذاشته و قیمت آن را افزایش داده است.
شجری گفت: از نظر عوامل داخلی نیز باید گفت از آنجا که تقریباً طلا در ایران به کالایی سرمایهای تبدیل شده است، تغییرات نرخ آن به جو آرام یا ناآرام اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیز بستگی دارد.
وی اظهار کرد: همانطور که گفته شد طلا در ایران به کالایی سرمایهای تبدیل شده و این در حالی است که در کشورهای دیگر کالایی مصرفی به شمار رفته و تنها سرمایهگذاران و سفته بازان اقدام به ذخیره سازی طلا میکنند اما در ایران ذخیره سازی توسط عمده مردم انجام میشود، بنابراین هرگونه شوکی میتواند با ایجاد پیشبینیهایی مبنی بر تغییر قیمت طلا میان مردم، باعث ورود آنها به بازار شود.
نظر شما