به گزارش ایمنا روز بزرگداشت وکیل مدافع ۷ اسفند ماه است که به مناسبت استقلال کانون وکلا در سال ۱۳۳۱ نامگذاری شد. اما بنا بر دلایل نامشخص این روز مقدس در تقویم رسمی ایران ثبت نشده است، کانون وکلای دادگستری ایران، به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین نهادهای مدنی ایران، همواره جایگاهی مهم در فضای حقوقی اجتماعی کشور داشته است.
تاریخ روز وکیل در سال ۹۸
تقریباً ۶۷ سال پیش در تاریخ ۷ اسفند ماه در سال ۱۳۳۱ لایحه استقلال وکلا با پافشاری‌های دکتر مصدق تصویب شد و روز ۷ اسفند هر سال به عنوان روز وکیل مدافع نامیده می‌شود.
- بیشتر بخوانید: روز وکیل مدافع ۱۴۰۱ مبارک
وکیل کیست؟
وکیل کسی که از طرف شخص دیگری اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور می‌شود.
در دوران صفویه نایب‌السلطنه را وکیل می‌گفتند و عنوان وکیل‌الرعایا هم از همین‌جا آمده است. می‌توان برای وکیل انتخابی حد و مرزی مشخص کرد که در چه زمینه‌ای اجازه وکالت از طرف شما دارد و در چه زمینه‌ای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد.
بر اساس ماده ۱۲۸ قانون آئین دادرسی کیفری هر متهم هم میتواند یک نفر وکیل همراه خود داشته باشد. وکیل متهم میتواند بدون مداخله در امر تحقیق، پس از خاتمه تحقیقات مطالبی را که برای کشف حقیقت و دفاع از متهم یا اجرای قوانین لازم بداند به قاضی اعلام کند. تبصره‌ای هم بر حکم این ماده وارد شده که می‌گوید: در مواردی که موضوع جنبه محرمانه دارد یا باشد، حضور غیرمتهم به تشخیص قاضی موجب فساد شود و همچنین جرایم علیه امنیت کشور باشد حضور وکیل در مرحله تحقیق با اجازه دادگاه خواهد بود.
بنابراین هر متهم در صورت اعلام جرم و احضار به دادگاه میتواند برای خود وکیل اختصاصی داشته باشد، وکلا هم با نظارت یک کانون مرکزی فعالیت‌های خود را سامان می‌دهند.
تاریخ روز وکیل به سال‌های میلادی
سال ۲۰۱۹ : Tue ۹ Apr
سال ۲۰۲۰ : Tue ۱۴ Apr
سال Tue ۱۳ Apr : ۲۰۲۱
سال ۲۰۲۲ : Tue ۱۲ Apr
سال ۲۰۲۳ : Tue ۱۱ Apr
ویژگی‌های وکیل
عدالت اجتماعی یعنی طراحی و اجرای نظام حقوقی که هر کس به حق عقلانی و عرفیاش برسد و در مقابل آن حقوق، وظایفی را انجام دهد و مسئولیت و عواقب تخلف از آن را بپذیرد. و در آن نظام حقوقی وکیل به حق دفاع کند و قاضی به عدالت رأی دهد و جامعه عدالت را لمس کند و مردم در آسایش و آرامش حقوقی زندگی کنند. مهمترین ویژگی یک وکیل، مورد اعتماد بودن وی است که این امر مستلزم وجود صداقت، امانت و مسئولیت پذیری در وکیل است، وکیلی که از نظر اخلاقی تمام محاسن را دارا باشد اما فاقد تخصص و علم کافی باشد، نمی‌تواند به نحو مقتضی از حقوق موکل خود دفاع کند.
یکی از شاخصه‌ها که شغل و حرفه وکالت را از سایر حرف متمایز می‌سازد برخورد و جدل با همکار خود است زیرا هر وکیل دادگستری اصولاً معتقد به استحقاق موکل خود نسبت به موضوع دعوی و در امور کیفری معتقد به بی گناهی موکل خود یا حداقل در اوصاف اتهام انتسابی است از طرفی وکیل طرف مقابل دعوی نیز اصولاً معتقد به حقانیت ادعای موکل خود و خواستار حکم به نفع موکل و احقاق حق است.
وکیل دادگستری تلاش می‌کند ارزش وکالت و قضاوت را نه صرفاً به دید مادی و کسب در آمد بلکه به نیت احقاق حق و اجرای عدالت و دفع ظلم و حل مشکلات انسان‌ها دنبال کند، بنابراین متن زیبای زیر شاخصه وکیل دادگستری است: مادام که وجدان‌های بیدار، شرافت خود را در راه احقاق حق، وثیقه سوگندشان می‌سازند، عدالت هیچگاه از نفس نمی‌افتد.
کانون وکلای دادگستری چیست؟
کانون وکلا یا کانون وکلای دادگستری انجمنی غیردولتی در کشورهای مختلف است که در جهت پشتیبانی از وکلا و نیز نظارت بر عملکرد آنها تشکیل می‌شود.
کانون وکلا محلی برای گردهمایی و تبادل نظر وکلای دادگستری است ضمن اینکه قوانین و مقرراتت مرتبط با وکلای دادگستری در این محل تصویب و اجرایی می‌شود.
کانون وکلای دادگستری در ایران
نخستین بار در ۲۷ تیر ماه ۱۳۰۰ شمسی، مجمع وکلای رسمی تشکیل شد و نظامنامه‌ای مرکب از ۲۴ ماده تصویب کرد که به موجب آن در هر حوزه قضائی که تعداد وکلا به ۲۰ نفر می‌رسید، می‌توانستند مجمع وکلای آن حوزه را تشکیل دهند و هیأت مدیره‌ای مرکب از ۷ نفر انتخاب کنند اما این مجمع دوام چندانی نداشت و در سال ۱۳۰۲ منحل شد.
بار دیگر در ۲۰ آبان ماه ۱۳۰۹ کانون وکلای عدلیه با حضور اکثریت وکلا به وسیله مرحوم داور وزیر عدلیه وقت به طور رسمی افتتاح شد. به موجب قانون مصوب ۲۵ بهمن ۱۳۱۵ اصول تشکیلات وکلا و طریقه انتخاب هیأت مدیره و وظایف و اختیارات کانون تصویب و به موقع به اجرا گذاشته شد.
همچنین اولین باری که در متن قانونی اشاره به استقلال کانون وکلا شده است، قانون وکالت مصوب ۱۳۱۵ است. البته در این قانون تنها به استقلال کانون در زمینه عوائد و مخارج اشاره شده بود و از نظر نظامات از وزارت عدلیه تبعیت می‌کرد. اما به موجب قانون اسفند ۱۳۳۱ این استقلال حیطه گسترده‌تری یافت. در این قانون آمده است: کانون وکلای دادگستری مؤسسه‌ای است مستقل و دارای شخصیت حقوقی.
این نهاد قدیمی‌ترین سازمان مردم نهاد ایرانی است.
وظایف کانون وکلای دادگستری
- دادن پروانه وکالت به داوطلبانی که واجد شرایط قانونی باشند
- اداره امور راجع به وکالت دادگستری و نظارت بر اعمال وکلا و کارگشایان
- رسیدگی به تخلفات و تعقیب انتظامی وکلا و کارگشایان دادگستری به وسیله دادسرا و دادگاه انتظامی وکلا
- معاضدت قضائی
- فراهم آوردن وسایل پیشرفت علمی و عملی وکلا
ارکان کانون وکلای دادگستری ایران
ارکان کانون وکلا عبارتند از:
- هیأت عمومی
- هیأت مدیره
- دادسرای انتظامی وکلا
- دادگاه انتظامی وکلا
علاوه بر این ارکان کانون دارای کمیسیون‌هایی برای کارآموزی، ترفیع وکلا، معاضدت قضائی، راهنمایی، امور بین‌الملل، سخنرانی و مجله و کتابخانه می‌باشد. به موجب قانون مزبور، وکالت دادگستر منحصر شد به: کسانی که تا تاریخ تصویب قانون دارای پروانه وکالت بوده و سلب صلاحیت از آن نشده باشد.
اشخاصی که طبق شرایط زیر می‌توانند از کانون وکلا تحصیل پروانه کنند:
- کسانی که دارای ۱۰ سال متوالی یا پانزده سال متناوب سابقه خدمات قضائی بوده و لااقل پنج سال ریاست یا عضویت دادگاه داشته باشند و سلب صلاحیت قضائی از آنها از طرف دادگاه عالی انتظامی قضات نشده باشد.
- کسانی که دارای دانش نامه لیسانس بوده و پنج سال سابقه خدمات قضائی داشته باشند و سلب صلاحیت قضائی از آنها نشده باشد و در نهایت لیسانسیههایی که سابقه دو سال خدمت قضائی دارند.
دادسرا و دادگاه‌های انتظامی وکلا چیست؟
دادسرای انتظامی وکلا از یک دادستان و یک معاون اول و چند دادیار که از طرف هیأت مدیره از بین وکلا ی پایه یک انتخاب می‌شوند، تشکیل می‌شود، دادگاه انتظامی نیز از ۳ نفر وکیل درجه ۱ برای مدت ۲ سال که از طرف هیأت مدیره انتخاب می‌شوند که با تشریفاتی که در آئین نامه قانون استقلال وکلا ذکر شده است به تخلفات وکلا رسیدگی کرده و احکام محکومیت یا برائت صادر می‌نمایند.
نظر شما