به گزارش خبرنگار ایمنا، جشنواره سیزدهم سینما حقیقت میزبان چند اثر از اصفهان بود، یکی از این آثار "زیر گنبد مینا" به کارگردانی بهروز ملبوسباف است. اثری که ابتدا با منظر گنبد مسجد (مدرسه) چهارباغ از داخل خانه‌ای در کوچه نگارستان چهارباغ که به نظر می‌رسد خانه کارگردان است آغاز می‌شود. با این شات‌های اولیه مخاطب نمی‌داند که باید منتظر چه اثری باشد، اما چند ثانیه بعد ناگهان فیلم‌های آرشیوی از تظاهرات‌های سال ۱۳۵۷ در میدان نقش جهان به نمایش در می‌آید.
کارگردان در این اثر به سراغ خانواده خود رفته و از آن‌ها می‌خواهد که از خاطرات خود در زمان انقلاب سخن بگویند. در این راه فردی روحانی نیز با مستند همراه شده و فیلم‌هایی از آرشیو شخصی‌اش نشان می‌دهد. با این حال همچنان مشخص نیست که اثر در پی چیست، زیرا تلفیق تصاویر آرشیوی همراه با صحبت‌های پراکنده افراد ارتباط با فیلم را در دقایقی دشوار می‌کند.
این اثر البته نقاط قوتی نیز دارد که از همه مهم‌تر خرده داستان‌های انقلابی است که از زبان پیران امروز و جوانان ۵۷ نقل می‌شود. اتفاق مهم فیلم مصاحبه با پیرمردی است که در زمان انقلاب با ضبط صوتی که در اختیار داشته سخنرانی‌های امام خمینی را ضبط و در اصفهان بین مردم نوارهای آن را پخش می‌کرده است. این خرده داستان‌های رنگارنگ که رنگ و بوی تاریخ شفاهی به خود گرفته، توانسته تا حدودی روایت‌هایی ناب از انقلاب بگوید.
مهم‌ترین نقطه قوت فیلم تصاویر آرشیوی فوق‌العاده از اصفهان در تظاهرات و اتفاقات سال ۱۳۵۷ است. فیلم‌هایی از بازگشت آیت الله طاهری به شهر و استقبال مردم از ایشان، فیلمی از تحصن مردم در اعتراض به بازداشت دوباره آیت الله طاهری، فیلمی که در آن افسر نظامی به میان تظاهر کنندگان آمده و ضمن بوسیدن دستان آیت الله خادمی برای مردم نیز تعظیم می‌کند و سپس به صف نظامیان باز می‌گردد؛ همه و همه تصاویر بی‌نظیری هستند که کسی تا به حال آن‌ها ندیده است.
مثبت‌ها و منفی‌ها اجازه کار به خاکستری‌ها را نمی‌دهند
بهروز ملبوسباف تاکنون در کارنامه خود آثار زیادی از جمله "اصفهان در بوق کارخانه‌ها" و "در عمق میدان" را دارد. فیلمساز اصفهانی که دوربین از او جدا نشده و تقریبا هر روز مشغول فیلمبرداری و فیلمسازی است. دو اثری که از آن‌ها نام برده شد برگ‌های طلایی کارنامه ملبوسباف هستند، آثاری که "زیر گنبد مینا" فاصله زیادی تا آن‌ها دارد.
ملبوسباف شب گذشته (۲۶ آذرماه) پس از اکران "زیر گنبد مینا" میهمان پردیس سینمایی سیتی سنتر اصفهان بود تا آخرین ساخته‌اش به نقد و بررسی گذاشته شود. وی در ابتدا و درباره چگونگی ساخت این اثر گفت: در سال ۹۶ به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب، گروه معارف شبکه یک سیما درخواست فیلمی از تمام استان‌های کشور درباره نقش مسجد در انقلاب را کرد و در نهایت پس از دوسال تلاش زیر گنبد مینا ساخته شد.
این‌کارگردان درباره تصاویر آرشیوی که در فیلم استفاده شده، توضیح داد: تمام این فیلم‌ها هشت میلیمتری بودند که یک فرد آماتوری در چند ماه پیش از انقلاب فیلمبرداری کرده بود. همچنین برخی تصاویر از آرشیوهای تلویزیون بودند که از فیلم قبلی‌ام در اختیار داشتم. برخی این فیلم‌ها را ندیدم که جایی پخش شده باشد. به جز آرشیو استفاده شده در فیلم تنها مرحوم زاون قوکاسیان فیلم‌هایی از زمان انقلاب در آرشیو شخصی خود داشت.
وی با بیان اینکه هر فیلمی آهسته آهسته برای من شکل می‌گیرد، اظهار کرد: در ابتدا که طرح فیلم برای خودم‌مشخص شد شروع به مصاحبه‌های دونفره از نزدیکان مانند پدر و مادرم کردم. یک سال و نیم پژوهش کامل برای این فیلم انجام شد تا از نظر تاریخی و فرهنگی متوجه شویم که انقلاب امکان پذیر است یا خیر. به طور طبیعی با تمام طیف‌هایی که در فیلم می‌بینیم نزدیک هستم.
وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه چرا تعداد شات‌های متوالی و زیاد گاها احساس آشفتگی در فیلم دست می‌داد، تاکید کرد: آثاری مانند مدرسه چهارباغ، میدان نقش جهان، مسجد جامع، مسجد علی، مناره ساربان و غیره که همه با هم در فیلم نمایش داده می‌شوند برای مخاطب اصفهانی آشنا بوده و ممکن است به نظر آشفته برسد، اما دیگر مخاطبان این حس را نداشتند.
ملبوسباف در پایان و در پاسخ به انتقاد چند تن درباره شکل فیلمسازی از انقلاب اسلامی، تاکید کرد: ذهنیت‌ها راجع به انقلاب و بسیاری دیگر از مسائل مثبت و منفی است و اگر طیف خاکستری وجود داشته باشد، عمق زمانی مثبت و منفی‌ها اجازه کار به خاکستری‌ها را نمی‌دهد.
نظر شما