چگونه می‌توان از بافت‌های فرسوده برای توسعه پایدار شهرها استفاده کرد؟

بافت فرسوده، برخلاف ظاهر آن که در نگاه اول به عنوان مکانی مخروبه و بدون استفاده تلقی می‌شود، پتانسیل خوبی برای توسعه پایدار شهرها و انجام اقدامات فرهنگی دارد که البته اگر به صورت هدفمند دنبال شود می‌تواند مثمرثمر باشد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، قدمت ساختمان‌های ساخته شده، قدمت محلی که ساختمان‌ها در آن وجود دارند، طول و عرض معابر و ارتفاع ساختمان‌ها و همچنین افرادی که در آن محل ساکن هستند، به عنوان شاخص‌های مختلفی از بافت فرسوده محسوب می‌شوند.

شیراز، کلانشهری است که دارای بافت تاریخی زیادی بوده، اما طبق آمار و اطلاعات این بافت‌های تاریخی در دل بافت‌های فرسوده قرار دارد که مسئولان شهری و ذی‌ربط باید برای حفظ آثار تاریخی شهر، با دقت زیاد به بازآفرینی و ترمیم بافت‌های فرسوده اقدام کنند.

حسین اردشیری، کارشناس عمران و اقتصاد شهری اظهار می‌کند: سازمان عمران  شهرداری و بازآفرینی فضاهای شهری باید بازآفرینی بافت‌های فرسوده را انجام دهد، اما این کار در راستای طرح های کلانی است که شهرداری تعریف می کند. به طور مثال منطقه دروازه کازرون در شیراز اگر به عنوان بافت فرسوده محسوب شود برخی از پروژه ها در این زمینه از جمله پاساژ یا ساختمان بزرگ را شهرداری اجرا می‌کند.

وی با اشاره به اینکه بر اساس مناطق مختلف شهری، تقریبا ۳۰ درصد فضای شیراز بافت فرسوده است، ادامه می‌دهد: در شیراز چهار دروازه قدیمی وجود دارد؛ دروازه اصفهان، دروازه به سمت جاده بوشهر، دروازه کازرون و دروازه شاه دایی الله. شمال دروازه اصفهان و دروازه قرآن که بعده‌ها به این دروازه اضافه شده است. می‌توان گفت که حرم مرکز است و دایزه‌ای به سمت این چند دروازه باز می‌شود. در اصل بیشترین بافت فرسوده شهر شیراز متمرکز اطراف حرم است. در شیراز دو حرم وجود دارد، شاهچراغ که تقریبا در مرکز شهر قرار دارد و حرم علی‌بن حمزه که در شمال شیراز و به سمت اصفهان واقع شده است.

اردشیری در مورد حفظ اصالت بافت‌های تاریخی در شهر شیراز، می‌گوید: یک‌سری ساختمان بسیار قدیمی در شیراز وجود دارد که به نوعی آثار باستانی محسوب می‌شود که خیلی از این ساختمان‌ها اطراف دو حرم شاهچراغ و شاه دایی الله واقع است که این ساختمان را ترمیم و بازسازی می‌کنند؛ غالب ترمیم این ساختمان‌ها بر عهده میراث فرهنگی است البته بخشی از آن هم بر عهده شهرداری است؛ همچنین معابر اطراف خانه‌ها و ساختمان‌های قدیمی توسط شهرداری باز می‌شود، خانه‌های خراب شده قدیمی را خریداری می‌کند، معابر را سنگفرش می‌کند و در اختیار عموم قرار می‌دهد.

این کارشناس اضافه می‌کند: در راستای ترمیم بافت‌های تاریخی در شهر، شهرداری پاساژهایی را اطراف حرم می‌سازد، به طور مثال بین حرم شاهچراغ و حرم آستونه مجتمع تجاری بسیار بزرگی ساخته شده است که شورای شهر شیراز نیز در همین مکان قرار دارد.

اردشیری با بیان اینکه می‌توان گفت اکثر بافت‌های تاریخی شیراز به نوعی در بخش بافت‌های فرسوده شهر قرار دارد، اضافه می‌کند: بازسازی بافت‌های فرسوده‌ای که بافت‌های تاریخی شهر نیز در دل آن‌ها قرار دارند، به نحوی انجام می‌شود که آسیبی به بخش‌های تاریخی وارد نشود؛ به طور مثال برای بازسازی بافت‌های فرسوده اطراف ارگ کریم‌خان، خود ارگ حفظ شده و با باز کردن معابر اطراف آن، دورتادور ارگ سنگفرش شده و فضای سبز احداث کرده‌اند.

وی با اشاره به اینکه برخی بافت‌های فرسوده شهر محل تجمع معتادان و افرادی است که می‌تواند آسیب‌های اجتماعی زیادی به جامعه وارد کند، تاکید می‌کند: با تخریب خانه‌های بسیار قدیمی فرسوده، معابری ساخته می‌شود و یک‌سری پلاک‌ها نوسازی می‌شود که همه عوامل باعث تبدیل فضای قدیمی به مکان گردشگری شود که این امر موجب از بین رفتن تکدی‌گری و ... خواهد شد و امنیت در این مکان‌ها ایجاد می‌شود.

اردشیری در رابطه با جلب مشارکت شهروندان در حفظ بافت‌های تاریخی شهر، ادامه می‌دهد: شهرداری با واگذاری زمین‌های معوضه به شهروندانی که ساکن محله‌های تاریخی و یا فرسوده هستند، معابر را باز و یا سنگ فرش می‌کند و محوطه‌سازی انجام می‌دهد؛ با ساخت مکان‌هایی از جمله کافی‌شاپ، رستوران، مکان‌های گردشگری و ... می‌توانیم از سرمایه‌گذاران برای مشارکت در ساخت این مکان‌ها استفاده کنیم.

این کارشناس عمران با اشاره به هویت‌بخشی به بافت‌های فرسوده، خاطرنشان می‌کند: در هر شهری یک سری مناطق شناخته شده وجود دارد ولی ممکن است نسل‌های جدید از تاریخ آن ساختمان، محوطه و یا آن محل اطلاعی نداشته باشند که ذکر تاریخ آن مکان برای نسل جدید و بازدیدکنندگان می‌توانیم به بافت‌های قدیمی هویت بخشید که ارتباط زیادی به سیستم تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی دارد

اردشیری می‌گوید: در شهر شیراز دفاتر تسهیلگری برای ساخت‌وساز در محوطه‌های قدیمی به طور رسمی راه‌اندازی شده و نسبتا فعالیت خوبی دارند؛ که این اقدام در بازآفرینی بافت‌های فرسوده بسیار تاثیرگذار بوده، به عنوان یک شهروند و همچنین مسئول، نتایج فعالیت دفاتر تسهیلگری در شهر را لمس می‌کنم.

وی با اشاره به تاب‌آوری شهری به ویژه در کلانشهرها، تاکید می‌کند: دو کمیته بحران اساسی در استانداری و شهرداری که ذیل ستاد بحران استانداری است، وجود دارد؛ با توجه به اینکه شهرداری ارگانی است که ماشین‌آلاتی در اختیار دارد و همچنین پرسنلی که در مواقع بحران می‌توانند ایفای نقش کنند؛ این کمیته در حوادث اخیر از جمله سیل دروازه قرآن و همچنین رانش کوه به سرعت وارد عمل شد و تلاش کرد تا بحران را به نتیجه قابل قبولی برساند.

کد خبر 400215

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.