به گزارش خبرنگار ایمنا، ویژه برنامه "نقش کاشی" با محوریت بررسی کارنامه استاد حسین مصدق‌زاده عصر امروز _ دوشنبه ۱۱ آذرماه_ در موزه هنرهای معاصر اصفهان برگزار شد. حسین مصدق زاده متولد ۱۳۱۴ در خانواده‌ای هنری بود و به گفته خودش: "در ۱۲ سالگی پدرم که کاشی‌کار مشهوری بود مرا به مسجد جامع عباسی برد، پدرم بر روی کاشی‌های معرق‌های سردر مسجد کار می‌کرد. او در آنجا از من خواست تا به بالا و مقرنس‌های مسجد نگاه کنم، در آن لحظه به من گفت که اجداد من و من این کاشی‌ها را ساختیم و تو باید این راه را ادامه دهی تا این هنر از بین نرود."
استاد مصدق‌زاده تا کنونی آثار زیادی همچون کاشی‌کاری‌های سردر هتل عباسی، ورودی سازمان انتقال خون پل خواجو، پل خواجو و شاهکارهای دیگری را در اصفهان به یادگار گذاشته است. همچنین ایشان به همراه پدر بخش‌هایی از مسجد شیخ لطف الله و مسجد جامع عباسی را مرمت کردند. استاد برجسته آثاری در کویت، مصر، ارمنستان، اردن و کشورهای دیگری خلق کرده است. در حرم‌های امام حسین (ع)، حضرت ابوالفضل (ع) و امام علی (ع) نیز آثار کاشی‌کاری این استاد به چشم می‌خورد.
علاوه بر کارهای فوق العاده استاد مصدق زاده بدون تحصیلات آکادمیک به مدت ۱۷ سال در هنرستان مشغول به تدریس بوده و هنر دست خود را در قامت معلم به نسل‌های بعدی انتقال داده. "غیر از هنر که تاج سر آفرینش است هیچ چیز زنده نیست، پس فرزند هنر باش نه پدر." این جمله‌ای است که استاد به عنوان حسن ختام اعلام می‌کند.
کاشی‌کاری با تیموریان آغاز و با صفویه به اوج رسید
عبدالله جبل عاملی، پیشکسوت معماری و از همکاران استاد مصدق زاده، در این مراسم درباره زیباسازی فضای زیستی انسان توضیح داد: از دوران قدیم انسان به زیباسازی فضای زیست خود علاقه مند بود و از ۱۶ هزار سال پیش تزیینات را انسان از درون غارها آغاز کرد. ایرانیان از دوران پیش از هخامنشیان علاقه‌مند به نقاشی و زیباسازی بودند. مصری‌ها در تزئینات پیشرو بودند و بر روی سنگ‌ها و بدون استفاده از رنگ آثاری را خلق می‌کردند.
وی افزود: در بین النهرین نیز سنگ‌های معرقی وجود داشته و با استفاده از این تکنیک فضاهای خود را زیبا می‌کردند. بابِلی‌ها نیز اولین تمدنی بودند که لعاب را وارد تزئینات کردند و سر در باشکوه خود را با استفاده از محصولات لعابدار تزیین کردند. آن‌ها دیواره‌های کاخ‌ها را نیز با استفاده از رنگ طبیعی نقاشی می‌کردند و رنگ را به معماری می‌افزودند.
عضو هیات علمی دانشگاه نجف آباد تاکید کرد: یونانی‌ها و رومی‌ها همواره معماری بر پایه استحکام، کاربردی و زیبا می‌ساختند و هنرمندان همواره بر این سه رکن اعتقاد داشتند. روحیه زیبا سازی در بناهای گذشته به وفور دیده می‌شود چراکه مهندس و معمار در یک پوشش بود و هنر و مهندسی با هم به پیش می‌رفتند.
جبل عاملی با بیان اینکه "علاقه به سمت کاشی‌کاری در معماری ایرانی در زمان تیموریان آغاز و در عصر صفوی به اوج خود می‌رسد." گفت: در دوره قاجار نیز در آثاری مانند مسجد سید کاشی‌کاری دیده می‌شود.
قدیمی‌ها را قدر بدانیم
حسین آقاجانی نیز دیگر پیشکسوتی بود که در این مراسم اظهار کرد: پدر حسین مصدق زاده پس از سال‌ها کاشی‌ها معرق را احیا و بخش‌هایی از قسمت درونی گنبد مسجد شیخ لطف الله را مرمت کرد. هر کدام از اعضا خانواده مصدق زاده تخصصی در معماری ایرانی داشتند. یکی از اخلاق‌های منحصر به فرد حسین مصدق زاده همکاری با اساتید مختلف و آموزش دانش آموزان بود.
وی ادامه داد: در زمانی که همراه با افرادی چون شیرازی در اداره میراث فرهنگی حضور داشتیم گردهم جمع کردن اساتید و یاد گرفتن از آن‌ها بود. امروزه بسیاری از این هنرمندان را از دست دادیم، قدیمی‌ها دایره‌المعارف هنر هستند و باید آن‌ها را قدر دانست.
وی با بیان اینکه "هر بنایی کاشی داشته باشد، رگه‌هایی از مذهب در خود جای داده" خاطرنشان کرد: طرح‌ها و رنگ‌هایی که در دوره صفوی کار شده حقیقتا بی‌نظیر است. حتی در دوره قاجار نیز کاشی‌کاری‌هایی به کار رفته که بسیار عالی بوده. در آن زمان اساتید مجربی کار کردند.
هنرمندان اصفهانی هویت شهر را زنده نگه داشتند
همچنین معاون فرهنگی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در حاشیه این مراسم، اظهار کرد: این برنامه به پاس بزرگداشت زحمات استاد حسین مصدق زاده برگزار شد. این برنامه یکی از اقداماتی است که سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان به منظور پاسداشت هنر و هنرمندان اصفهانی که روح این شهر را در شرایطی که بی مهری زیادی به هویت اصفهان می‌شود، زنده نگه داشتند.
علیرضا روحانی افزود: امیدواریم حقی که بر فرهنگ، هویت و تاریخ شهر خود داریم را ادا کنیم.
استاد مصدق زاده به زیبایی بصری شهر افزوده است
در ادامه رئیس اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان گفت: زمانی که از معماری دوران اسلامی در ایران صحبت می‌کنیم، "رنگ" از عناصر اصلی این معماری و وجه تمایز آن است. اگرچه رنگ در مراحل مختلفی در ساختمان معماری اضافه می‌شود و یکی از زینت‌های معماری دوران اسلامی است، اما زمانی که زنگ را در برخی از آثار مشاهده می کنیم این رنگ عنصر اصلی بنا است. به عنوان مثال گنبد شیخ لطف الله بدون رنگ هیچ بوده.
علی عطریان افزود: در پنج قرن اول معماری ایرانی اسلامی خبر از نعمت رنگ نیست، اما به مرور رنگ به معماری اضافه شد و بناها به اوج خود رسیدند.
وی با تقسیم آثار حسین مصدق زاده به دو بخش "آثاری که در حوزه مرمتی هستند" و "آثاری که به واسطه دوران جدید به وجود آمدند" تصریح کرد: آثاری مانند هتل عباسی یا سازمان انتقال خون در پل خواجو به بستر زیبایی به شهر اضافه کردند. آثار مرمتی ایشان نیز جانی دوباره به گذشته شهر بخشید.
کاشی‌های فیروزه‌ای، نوستالژی اصفهانی‌ها
مدیر موزه گرمابه علی قلی آقا نیز در "نقش کاشی" اظهار کرد: اصفهان، شهر کاشی‌ها و گنبد ها است، کاشی‌های فیروزه ای برای شهروند اصفهانی شیرین و خاطره انگیز بوده و همین کاشی‌ها است که اصفهان را با دیگر نقاط دنیا متمایز می‌کند.
رضا منجمی ادامه داد: به منظور پاسداشت از مقام اساتید کاشی و صنایع دستی اصفهان که این حس خوب را در شهر ایجاد کردند دور هم شدیم. یکی از همین اساتید حسین مصدق زاده است که در کاشی‌های لعابدار تخصص دارد.
نظر شما