سیداحمدحسینی‌نیا در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: پدافند غیر عامل مجموعه اقدامات غیر مسلحانه‌ای است که موجب کاهش آسیب‌پذیری نیروهای انسانی، ساختارها، تاسیسات، تجهیزات و شریان‌های حیاتی شهر یا کشور در برابر حملات نظامی یا مخاطرات طبیعی و انسانی می‌شود.
وی با بیان اینکه رعایت همجواری‌ها و نبود کاربری‌های خطرساز در مناطق مختلف شهری باعث کاهش آسیب پذیری می‌شود، افزود: استقرار کاربری‌های خطرساز ازجمله صنایع نظامی، پادگان‌ها و کاربری‌های نظامی و اداری خاص مانند وزارتخانه‌ها درون بافت شهر و در مجاورت کاربری‌های مسکونی، یکی از ضعف‌های مکان‌یابی کاربری‌های شهری محسوب می‌شود.
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با اشاره به نفوذپذیری بافت شهری، گفت: نفوذپذیری به معنای امکان دسترسی و ارتباط فیزیکی و بصری بین دو نقطه است به طوری که یک بافت شهری نفوذپذیر دارای مسیرهای دسترسی زیاد و تقاطع‌های متعدد و از طرف دیگر دارای بن بست‌های محدود است.
وی ادامه داد: تراکم بالای جمعیتی و کالبدی نقش بسیار مهمی در افزایش آسیب‌پذیری اولیه و ثانویه شهر دارد، چرا که علاوه بر از بین رفتن تعداد بیشتری از ساکنان در اثر فروریختن ساختمان‌ها، با انسداد معابر و به تبع آن کاهش امکان امدادرسانی و گریز از موقعیت‌های خطرناک و دسترسی به مناطق امن، آسیب پذیری افزایش می‌یابد.
حسینی‌نیا با بیان اینکه ایجاد تعادل نسبت فضاهای پُر و خالی ضروری است، گفت: در شهرها به دلیل بالا بودن قیمت زمین، محدود بودن زمین قابل ساخت و همچنین سیاست محدود کردن توسعه فیزیکی شهرها، معمولاً مساحت فضای ساخته شده نسبت به فضای ساخته نشده بیشتر است و برای کاهش آسیب پذیری باید تناسب این دو فضا رعایت شود.
وی تصریح کرد: بازآفرینی به عنوان یکی از راهکارهای جامع در شهرسازی، عموما در پهنه‌های اسکان غیررسمی، بافت‌های فرسوده، تاریخی و قدیمی شهری کاربرد دارد که این پهنه‌های آسیب پذیر از مهمترین محدوده‌های دفاع ناپذیر شهر در برابر تهدیدات انسان ساخت و طبیعی محسوب و تهدیدی برای پایداری امنیتی شهر است.
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با اشاره به طراحی شهری مبتنی بر اصل اختلال در دید دشمن، اظهار کرد: شهرها با تمرکز صنایع، تأسیسات و تجهیزات شهری و شبکه‌های ارتباطی، مهمترین کانون‌های تمرکز فناوری است.
وی گفت: نظریه‌پردازان امنیت از این تحول به عنوان تهدیدی برای دفاع شهری یاد می‌کنند و معتقدند که استقرار متمرکز عملکردهای استراتژیک شهری که عموما در مقیاس فراشهری نقش‌آفرینی می‌کنند، دستیابی دشمن را به هدف مدنظرش تسهیل می‌کند که مهمترین راهکارهای این اصل شامل اختفا یا پنهان‌کاری، فریب و استتار است.
حسینی‌نیا با بیان اینکه کوچک‌سازی راهکار دیگر پدافند غیرعامل در حوزه شهرسازی برای کاهش آسیب‌پذیری به شمار می‌رود، ادامه داد: کوچک‌سازی، احداث مراکز و تأسیسات حیاتی، حساس و مهم در کوچکترین حجم کالبدی ممکن به منظور کاهش درصد احتمال ویرانی و آسیب‌پذیری آن است.
وی تصریح کرد: مقاوم‌سازی همه اجزا و عناصر سازه‌ای و غیرسازه‌ای ساختمان (هر فضایی که برای زیست، کار، خدمات، تولید، ارتباطات، جابجایی و حمل ونقل تولیدات صنعتی و کشاورزی حاصل از کار انسانها ساخته می‌شود) در جهت مقاومت زیرساخت‌های شهری است.
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با بیان اینکه تمرکز در شهر، بارگذاری و توزیع جغرافیایی سرمایه، درآمد، صنعت، تجارت، خدمات و جمعیت در یک یا چند مکان معین است، گفت: در دهه‌های اخیر اصل تمرکززدایی شهری به واسطه ملاحظات دفاعی- امنیتی مقبولیت قابل توجهی در میان برنامه‌ریزان دفاع شهری یافته است.
وی اظهار کرد: توزیع فضایی عناصر، ترکیب عناصر و عملکردهای اصلی شهر و همچنین تقسیمات کالبدی شهر، مانند کوی، محله، ناحیه، برزن و منطقه، تک مرکزی یا چندمرکزی بودن و... که تشکیل دهنده ساختار شهر است، نقش مهمی در میزان آسیب‌پذیری شهر در برابر حوادث مختلف دارد که هر یک از نظر مقابله با حوادث، نقش خاص خود را دارد.
حسینی‌نیا با بیان اینکه پراکندگی، جداسازی و تمرکززدایی مراکز، تأسیسات، تجهیزات و امکانات با فعالیت‌ها در فاصله مناسب به منظور تقلیل آسیب‌پذیری آنها در مقابل هرگونه تهدید است، افزود: احداث مراکز امدادرسانی و آتش‌نشانی و همچنین پناهگاه‌های شهری در مراکز ثقل جمعیتی با استفاده از مکان‌هایی نظیر زیر میدان‌ها، پارک‌ها و فضای سبز، کمک شایانی به کاهش آسیب‌پذیری می‌کند.
وی گفت: توسعۀ فضاهای زیرزمینی، به عنوان یکی از الزامات توسعۀ پایدار شهری به ویژه در شهرهای بزرگ که تراکم جمعیتی و کالبدی بالا و درنتیجه آسیب پذیری بالایی در مواقع بحرانی دارند، از حساسیت و اهمیت خاصی برخوردار است.
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با تاکید بر رعایت حریم کاربری‌های حساس، اظهار کرد: آسیب دیدن برخی از تاسیسات شهری می‌تواند سبب افزایش خسارات شود، از این رو رعایت حریم این کاربری‌ها می‌تواند به کاهش آسیب‌پذیری کمک کند.
وی ادامه داد: ایجاد معابر ویژه پیرامون مراکز حساس و حیاتی در سطح شهر برای افزایش دسترسی‌های لازم به مراکز حساس، از جمله موارد موثر در کاهش آسیب پذیری است.
حسینی‌نیا با اشاره به فضاهای چند عملکردی(چندمنظوره)، گفت: چند عملکردی طراحی کردن فضاها برای استفاده از فضاهای شهری در زمان شرایط عادی و بحران انجام می‌گیرد.
وی تصریح کرد: برنامه‌ریزی بر فضاهای چند عملکردی و اختلاط کاربری‌های شهری و خلق فضاها و ساختمان‌ها و کاربری‌های چندمنظوره به گونه‌ای که امکان بهره‌گیری از آنها در شرایط متفاوت توسط فعالیت‌های گوناگون وجود داشته باشد، تأکید دارد.
نظر شما