مکس بورن، اعجوبه فیزیک کوانتوم

مکس بورن، ریاضی‌دان و فیزیکدان برجسته آلمانی است که در سال ۱۹۵۴ موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شد.

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، "بورن" با نگرش متفاوتی که نسبت به توابع امواج داشت، توانست اصل جدیدی را در مکانیک کوانتومی بنیان‌گذاری کند و در دهه ۱۹۲۰ که عصر طلایی این علم محسوب می‌شود، به کمک دیگر فیزیک‌دانان این رشته، نقش مهمی در توسعه این علم ایفا کند. این فیزیکدان همچنین نقشی اساسی در توسعه مفاهیمی هم‌چون فیزیک جامدات، مکانیک کوانتوم، اپتیک، تشریح فرمول‌ها و قوانین آن‌ها داشت. دانش‌اموختگان وی همگی از تأثیرگذاران مهم دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ در تاریخ علم فیزیک بودند.

تحصیلات دانشگاهی

بورن تحصیلات دانشگاهی مقدماتی خود را در دانشگاه‌های هایدلبرگ، زوریخ و برسلاو گذراند و توانست در این دوران با مشاهیری هم‌چون "اوتو توپلیتز" و "ارنست هلینگر" آشنا شود؛ این آشنایی‌ها مقدمه‌ای برای حضور وی در دانشگاه گوتینگن برای مقطع دکترا شد. ورود او به گوتینگن در سال ۱۹۰۴ صورت گرفت و بدین صورت زمینه‌ آشنایی بورن با "دیوید هیلبرت" و "هرمان مینکوفسکی" فراهم شد. روابط نزدیک او با این دو شخصیت علمی در کنار استعدادهای درخشان و تلاش‌های بی‌نظیرش، او را به مقام دستیاری هیلبرت رساند و زمینه‌ساز آشنایی با کلاین شد.

فلیکس کلاین، ریاضی‌دان و فیزیک‌ریاضی‌دان مشهور آلمانی که در سال ۱۸۸۲ به عضویت آکادمی علوم برلین درآمده بود، بورن را ملزم به شرکت در مسابقه‌ جایزه‌ هیئت‌علمی فلسفه‌ دانشگاه گوتینگن و ارائه مقالاتی در زمینه ریاضیات کاربردی کرد که علاقه وی به این شاخه از علم و برنده‌شدن جایزه مذکور را در پی داشت. بورن همچنین در زمینه موضوعات ترکیب یونی، مدل اتمی تامسون و نسبیت خاص نیز دست به تحقیقاتی زد و جوایز دانشگاهی و علمی بسیاری به‌دست آورد.

عضویت هیئت‌ علمی دانشگاه

با انتشار نظریه نسبیت آلبرت اینشتین در سال ۱۹۰۵، وی به منظور تحقیق در این زمینه به گوتینگن بازگشت و به پیشرفت چشمگیری در بخش ریاضیات ماتریسی دست یافت. ادامه تحقیقات بورن در حوزه نسبیت، منجر به شکل‌گیری مفاهیم اولیه "سختی بورن" در نسبیت خاص شد و در نهایت به تدوین و ارائه مقاله درجه‌بندی او با موضوع مدل اتمی تامسون منتهی شد.

ارائه تحقیقات بی‌شمار، بورن را در سال ۱۹۰۹ به مقام تدریس و عضویت در هیئت‌های علمی گوتینگن رساند که این امر نقشی بسزایی در تبدیل این دانشگاه به مرکز معتبری برای علم فیزیک داشت. در سال ۱۹۱۵، مقدمات آشنایی بورن و آلبرت اینشتین فراهم شد؛ این آشنایی منجر به شکل‌گیری تحقیقی پیرامون ترکیبات یونی شد که در نهایت به‌عنوان "چرخه بورن-هابر" به دنیا عرضه شد.

مدیریت مؤسسه‌ فیزیک 

با توجه به پیشنهاد اینشتین نسبت به تمرکز روی فیزیک نظری، بورن در سال ۱۹۱۹ مدیریت مؤسسه‌ فیزیک نظری را در دانشگاه فرانکفورت پذیرفت و در همین دوران توانست تعبیری از تابع چگالی احتمال در معادله شرودینگر ارائه دهد که مقدمات برنده‌شدن جایزه نوبل را برای او فراهم کرد. در طول سال‌های تدریس، مکس بورن با دانشمندان فیزیک بسیاری از جمله ورنر هایزنبرگ ارتباط داشت که منجر به توسعه مکانیک ماتریسی شد.

دریافت جایزه فیزیک نوبل

مکس بورن در سن ۷۰ سالگی بازنشسته شد، اما از فعالیت‌های علمی‌ او کاسته نشد؛ مکس بورن در همان سال با توجه به پیشنهادات گسترده همکارانش نسبت به دریافت جایزه نوبل، موفق شد به دلیل "تحقیقات بنیادی در مکانیک کوانتوم، خصوصاً در تفسیر استاتیکی تابع موجی" جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۵۴ را از آن خود کند. وی در سن ۸۷ سالگی چشم از این جهان فرو بست.

کد خبر 396406

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.