به گزارش خبرنگار ایمنا، آیین‌ها و مراسم‌هایی که برگزار می‌شوند برگرفته از رخدادها و وقایع تاریخ ساز هر ملتی است که با نمایش، آن را زنده نگاه می‌دارند. پرده خوانی یا پرده گردانی یک نوع نمایش مذهبی ایرانی است که روزگاری در کوچه و پس کوچه‌ها در مدح امام حسین (ع) و یارانش توسط پرده خوان با کلامی آهنگین اجرا می‌شد. این نمایش جذاب را امروز تنها در جشنواره‌های مناسبتی می‌توان دید و کمتر در محله‌ای پیش می‌آید که پرده خوانی بساط خود را پهن کند و شروع به پرده خوانی کند.
پرده خوانی که ترکیبی از هنرتجسمی و هنر کلامی است یکی از جلوه‌های نمایش مذهبی ایران است هنر پرده خوانی بر پایه روایت‌های افسانه‌ای و تاریخی برگرفته از کلام نقالان مذهبی، مداحان و تعزیه خوانان، بهره گیری از تخیل و احساس هنری تصویرگران آنها و باورهای عامه شکل گرفته و برخی از پژوهشگران درخشندگی این هنر را تا حدی متأثر از هنر نقاشان اروپایی در سده‌های شانزدهم، هفدهم و هجدهم میلادی می‌دانند.
در پرده خوانی‌ها، پارچه‌ای با صورت‌های منقوش در دو گروه اشقیا و اولیا استفاده می‌شود. اسماعیل خوشحال که سال‌ها است روزگار خود را میان این پرده‌ها سپری کرده است در خصوص این هنر به خبرنگار ایمنا می‌گوید: پرده خوان، نقالی است که داستان خود را بر اساس تصاویری که دارد ارائه می‌کند و تاریخچه این هنر به دوران صفویه باز می‌گردد در آن زمان پرده خوانی را در قهوه خانه‌ها شروع کردند بدین صورت که در ابتدا نقالی و بعد از آن تصاویر و نقاشی‌ها به آن اضافه شد که همین نقاشی‌ها به نقاشی‌های قهوه خانه‌ای معروف شد.
این پیشکسوت هنر پرده خوانی با اشاره به موضوعاتی که در پرده خوانی روایت می‌شود ادامه می‌دهد: پرده خوانی پایه شاهنامه و داستان‌هایی مانند حسین کرد شبستری خسروشیرین شیرین و فرهاد دارد که جنبه همگانی دارد اما در ایامی مانند محرم و شب‌های قدر راویان داستان‌های ائمه را روایت می‌کردند تا مخاطب خود را در هر زمان داشته باشند.
او با بیان اینکه پرده خوانی به یک گروه خلاصه نمی‌شود و پرده خوانی مذهبی، پرده‌های شاهنامه و پرده‌های آموزنده نیز در پرده خوانی‌ها وجود دارد، اضافه می‌کند: پرده خوانی هنری است که تک اجراست و در زمان گذشته در مکان‌های شلوغ و پررفت و آمد و در قهوه خانه‌ها اجرا می‌شد اما حال که این هنر کمرنگ شده و درحال فراموشی است گاهی در تالار هنر خانه هنرمندان و عمارت هنرمندان برگزار می‌شود.
خوشحال ورود رسانه‌های مدرن به زندگی مردم و دور شدن آنها از هنرهای سنتی را یکی از عوامل کمرنگ شدن هنرهایی چون پرده خوانی می‌داند و می‌گوید: اگر همین تعداد اندک از پرده خوان‌هایی که هستند پرده خوانی نکنند هنر پرده خوانی از بین می‌رود. نسل امروز ما با پرده‌خوانی غریبه هستند یعنی اگر دو سال این هنر اجرا نشود سال سوم دیگر کسی این هنر را نمی‌شناسد و مایه تأسف است که ما فرهنگ خود را گم کنیم و به جای آن جایگزین بیاوریم. درست است که نمی‌توانیم از تکنولوژی استفاده نکنیم اما باید آن را بجا و درست استفاده کنیم تا از فرهنگ خود دور نشویم.
به گزارش ایمنا، پرده خوان در حین اجرای نمایش باید با حرکات خود اشقیا و اولیا را به خوبی نمایش دهد. وی ارادت خود را به اولیای الهی با کشیدن دست بر روی نقش آنان و متبرک کردن صورت خود نشان می‌دهد و مردم نیز با دیدن این صحنه صلوات می‌فرستند. از طرفی دیگر نقش مقابل اشقیا هستند که پرده خوان با انتهای عصایش (مِطْرق) آنها را معرفی می‌کند. برای جذاب‌تر شدن نمایش، پرده خوان اشعاری مرتبط با موضوع پرده را، با صدای خوش خود می‌خواند در گذشته رسم بود که پرده خوان به محله‌ها برود و مکان مناسبی را انتخاب کند و شروع به خواندن کند اما متاسفانه امروزه پرده خوانی مثل گذشته در کوچه و پس کوچه‌های شهر اجرا نمی‌شود و تنها در برخی از جشنواره‌ها یا همایش‌های مربوط به آیین نمایشی، به آن اشاره می‌شود.
نظر شما