به گزارش خبرنگار ایمنا، مهاجرت یا انتقال جمعیت از جمله پدیده‌هایی است که علاوه بر تغییرات رایج در بازار کار بر تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرها مؤثر است. مهمترین چالش فراروی کلانشهرها و شهرها افزایش جمعیت شهرنشینی به ویژه مجموعه های کلانشهری است؛ متاسفانه آمارها نشان می‌دهد بیش از ۴۳ درصد از جمعیت شهرنشین کشور صرفا در ۱۳ کلانشهر و شهر بزرگ سکنی گزیده اند که همین امر موجب نگرانی نسبت به کاهش چشمگیر کیفیت زندگی در کلانشهرها شده است.
می‌توان از «جمعیت» درصورتی که بسترهای لازم برای فعالیت همه جانبه جمعیت وجود داشته باشد و از آن به طور بهینه استفاده شود به عنوان فرصت نام برد و یا از آن به عنوان یک چالش یاد کرد (زمانی که هیچ گونه برنامه‌ای برای افزایش جمعیت تجویز نشده باشد)؛ البته افزایش جمعیت شهرها بدون برنامه‌ریزی، مخاطرات و مشکلات اساسی را در جنبه‌های مختلف (ازجمله بیکاری، ناامنی، فساد و...) به همراه خواهد داشت.
تبدیل تهدید افزایش جمعیت به فرصت
«مهرداد کیهان‌فر» دانشجوی دکترای برنامه‌ریزی شهری در این باره می‌گوید: در ارتباط با افزایش نرخ رشد جمعیت شهرها دو نوع نظریه وجود دارد، یکی مبنی بر آن است که افزایش جمعیت شهرها به صلاح نیست و باید با آن مقابله کرد، نظریه دوم که دیدگاه‌های نو در مورد شهرها است، تاکید دارد که افزایش جمعیت به معنای جمعیت مازاد در شهر نیست چراکه باید از این ظرفیت استفاده کرد.
وی تصریح می‌کند: شهر اصفهان باتوجه به موقعیت جغرافیایی که دارد فراتر از کلانشهر بودن، به یک منطقه شهری تبدیل شده است، زیرا شهرهای اقماری مثل نجف‌آباد، بهارستان، خمینی‌شهر و ... در نزدیکی آن قرار گرفته و از لحاظ ارتباطی بسیار به یکدیگر نزدیک شده و به نوعی مکمل اصفهان هستند به همین خاطر شاهد افزایش جمعیت مهاجران است.
دانشجوی دکترای برنامه‌ریزی شهری ادامه می‌دهد: تا همین چند سال پیش شهرهایی همچون خوراسگان و رهنان با فاصله‌ای از شهر اصفهان قرار گرفته بودند که با توسعه و گسترش این کلانشهر به اصفهان الحاق شدند و به تناسب این اتفاق جمعیت شهر اصفهان نیز افزایش پیدا کرد، اما این اتفاق ناخوشایند نیست و تنها نیاز است مدیران شهری آینده‌نگری خوبی برای آن داشته باشند.
وی با بیان اینکه تهدید افزایش جمعیت با برنامه‌ریزی درست می‌تواند به یک فرصت عالی برای مزیت‌پذیری شهر اصفهان تبدیل شود و سرمایه‌های اجتماعی و اقتصادی را جذب کند، اظهار می‌کند: مدیریت شهری باید روی این موج سوار شده و از این ظرفیت‌ها استفاده کند، البته در این راستا نیازمند برنامه‌ریزی‌های راهبردی و استراتژیک هستیم تا بتوان همزمان با طراحی برنامه‌‌ها، نظارت و کنترل و در صورت نیاز استراتژی‌ها را متناسب با نیازهای جدید تغییر داد.
کیهان‌فر تاکید می‌کند: اگر مدیریت شهری بتواند خود را با شرایط روز و اتفاقاتی که رخ می‌دهد تطبیق دهد در واقع انعطاف پذیر باشد می‌تواند از ظرفیت جمعیت در رقابت جهانی به خوبی استفاده کند، به هر حال در آینده رقابت، بین کشورها نیست بلکه بین شهرها است، از این رو شهرها باید بتوانند سرمایه‌های مختلف را جذب کرده و خود را برای رقابتی‌تر شدن آماده کنند.
وی با بیان اینکه شهر اصفهان موقعیت توسعه با استفاده از تکنولوژی‌های روز را بدون تحت تأثیر قرارگرفتن محیط‌زیست یا فضاهای سبز دارد، می‌افزاید: «گریگوری پرلمان» یکی از نظریه‌پردازان معتقد است «باید جمعیتی که به عنوان ظرفیت‌های رسمی و غیررسمی به شهر افزوده می‌شود، به خوبی استفاده کرد.»
دانشجوی دکترای برنامه‌ریزی شهری می‌گوید: شاید شهرهای میانی یا شهرهای کوچک به دلیل آنکه مهاجر فرست هستند، رشد جمعیت کمتر داشته و یا حتی رشدی نداشته باشند، اما کلانشهرهایی همچون اصفهان با توجه به مهاجرپذیر بودن با رشد جمعیت رو به رو است، نکته دیگر اینکه در اصفهان شرایط اشتغال و استانداردهای زندگی نسبت به شهرهای کوچک مطلوب‌تر است و همین موضوع در مهاجرت افراد تاثیرگذار بوده و ایجاد جذابیت می‌کند.
وی تصریح می‌کند: مدیریت شهری اصفهان از معدود مدیریت‌هایی است که به صورت زیربنایی فعالیت کرده و در هر دوره از فعالیت، مدیران فعالیت مدیران قبلی را از نظر زیرساخت‌ها تکمیل و اصفهان را تبدیل به یک شهر بی‌نظیر برای سکونت کرده‌اند.
عدالت مکانی در ارائه خدمات
«علیرضا صادقیان» معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان در این باره به ایمنا می‌گوید: در خصوص وضعیت جمعیت با بیس سرشماری سال ۱۳۹۵ باید اعلام کنیم سهم جمعیت مردان کلانشهر اصفهان ۵۰.۵ درصد و جمعیت زنان ۴۹.۵ درصد است یعنی نیم درصد بین جمعیت مردان و زنان تفاوت آماری وجود دارد.
وی با بیان اینکه بر اساس آمار میزان رشد جمعیت در مناطق شهر اصفهان به واسطه زادوولد و مهاجرت در حد متوسط است، تصریح می‌کند: بیشترین رشد جمعیت شهر اصفهان در مناطق هفت، ۱۳ و ۱۵ پیش بینی شده، اما در بعضی از مناطق مثل منطقه پنج رشد جمعیت منفی بوده است.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان با تاکید بر اینکه براساس سرشماری انجام شده سال ۱۳۹۵ در شهرستان اصفهان که شامل شهرهایی همچون کوهپایه، هرند، ورزنه و بهارستان است، بالاترین نرخ مهاجرت به داخل کلانشهر اصفهان انجام شده، ادامه می‌دهد: بیشترین مهاجرتی که از داخل شهر اصفهان شده است غیر از شهرهای اطراف داخل شهرستان اصفهان که رتبه نخست را دارد، از کلانشهر اصفهان به شاهین شهر، سپس تهران و بعد به شهرستان‌هایی همچون لنجان و برخوار مهاجرت بوده است.
وی تصریح می‌کند: بیشترین مهاجرتی که به اصفهان انجام شده، پس از شهرستان‌های اصفهان، از تهران بوده و افرادی که از خارج کشور به اصفهان مهاجرت کرده‌اند شامل مهاجران افغانستانی، عراقی یا سوری بوده‌اند.
صادقیان می‌گوید: وقتی مهاجرت اتفاق می‌افتد، افراد مهاجر فرهنگ‌ها و خرده فرهنگ‌هایی را به همراه می‌آورند، از این رو طبیعتاً یا جامعه پذیری اتفاق می‌افتد و فرهنگ اصفهان را می پذیرند و همچون اصفهانی‌ها می‌شوند یا اینکه بخشی از فرهنگ اصفهان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند؛ به همین دلیل یکی از موضوعاتی که در برنامه‌های آینده مورد توجه قرار گرفته آموزش فرهنگ خوب حاکم در اصفهان از جمله فرهنگ استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی، همراهی و هم‌نشینی با همسایه‌ها، استفاده از اماکن عمومی همچون پارک‌ها، فضای سبز، سینما و... به افراد مهاجری است که اصفهان را برای سکونت انتخاب کرده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: در حوزه ساخت و ساز سعی می‌کنیم به سمت مناطق کمتر توسعه یافته برویم و عدالت مکانی را آرام آرام در ارائه خدمات ایجاد کنیم.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان با بیان اینکه عدالت مکانی در ارائه خدمات به شهروندان مورد توجه مدیریت شهری اصفهان قرار گرفته است، می‌گوید: توسعه فضاهای سبز، فضاهای ورزشی، فضاهای فرهنگی و ... با هدف گذاری به سمت مناطق کمترتوسعه یافته شهر اصفهان خواهد بود.
وی در پاسخ به این سؤال که زیرساخت‌های شهر اصفهان جوابگوی چه میزان جمعیت است؟ می‌گوید: تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم شرایطی ایجاد شود که بهترین خدمات را ارایه کنیم و در این راستا مطالعاتی در حال انجام است که به زودی نتایج آن اطلاع رسانی خواهد شد.
نظر شما