به گزارش خبرنگار ایمنا، یافتن اکسیر جوانی برای بسیاری همچنان یک رویا است و جماعت زیادی در دل تاریخ وجود داشته‌اند که درپی یافتن آن بار سفر بسته و عمر و جوانی خود را صرف کرده‌اند تا جوان بمانند و کامیابی خود را تا سالیان سال حفظ کنند.
این جوانی و میل به جاودانگی رازی شگرف است که آدمیان همواره درپی یافتن و به دست آوردن آن بوده و اکنون در هزاره سوم نیز بنای ساخت صنعت زیبایی شده تا سرمایه بسیاری برای جوان شدن و جوان ماندن هزینه شود.
بحران‌ها، روی دیگر جوانی
روی دیگر سکه جوانی اما؛ چیزی متفاوت‌تر از طراوت و زیبایی آن است و چالش‌ها و بحران‌هایی را شامل می‌شود که برخلاف زیبایی صورت و قد و قامت، کمتر کسی را می‌توان یافت که در جستجوی آن باشد؛ روی دیگری که سرشار از چالش‌ها و بحران‌هایی است که حدفاصل دوران نوجوانی و میانسالی را در زندگی هر فرد مشخص کند.
انسان وقتی پا به دوران جوانی می‌گذارد، دیگر خبری از کلیشه‌های ثابت و تک بعدی دوران کودکی در خود نمی‌بیند و قدم به قدم از وابستگی‌های دوره نوجوانی فاصله می‌گیرد؛ به عبارتی او در معرض پرسش‌ها و چالش‌های فراوانی قرار می‌گیرد که می‌توان از آن به نام "بحران" یاد کرد.
دوره نوجوانی همچنان با وابستگی فرد به گروه‌های مختلف به ویژه خانواده آمیخته شده است و اگرچه یافتن هویت و مطرح شدن پرسش‌هایی با این مضمون از همین دوره برای انسان مطرح می‌شود اما هرچه سن فرد فراتر رود، هویت او نیز رو به تثبیت رفته و لازم است این ثبات در شرایطی به دست آید که جوان به استقلال مطلوب رسیده باشد.
در مجموع تعاریف متفاوتی از دوره جوانی وجود دارد؛ برخی حق تسلط بر اموال، حق ازدواج و طلاق ، حق انتخاب شغل و رشته دانشگاهی و مانند آن را همراه با این دوره می‌دانند و برخی دیگر جوانی را یک فرایند و سازه اجتماعی قلمداد می‌کنند که با وقایع هنجاری مانند ازدواج، فرزندآور و اشتغال تعریف می‌شود اما در این نوشتار منظور را علاوه بر این ویژگی‌ها طیف سنی ۲۰ تا ۴۰ سال به‌طور تقریبی در نظر می‌گیریم.
این تعاریف از جوانی باعث شده که وزنه‌های سنگینی از نگاه اجتماعی بر دوش جوانان باشد و علاوه بر بحران هویت که اصلی‌ترین چالش دوره جوانی است، آنها را با بحران‌هایی نظیر بحران کاری، جنسی و روابط اجتماعی نیز روبه‌رو کند.
تردیدها مقدمه بحران‌ها
انسان در دوره جوانی در برابر روابط خود دچار تردید شده و همزمان با رفتن به سمت ثبات شخصیتی به دنبال یافتن افرادی همگون با خود است، به علاوه ممکن است انتظارات خانواده او را از نزدیکانش دور کرده و در روابط خانوادگی دچار معضل کند.
با وجود آنکه کلیشه‌های حاکم بر جامعه در نوع نگاه به جوانی و نیاز جوانان در هرکشوری متفاوت است، اما با این حال نیازهای جنسی او می‌تواند یکی از عمیق‌ترین چالش‌ها را در هر جامعه‌ای برای جوانان رقم زده و در کنار آن رفتن به سمت تحصیل و کار بر پیچیدگی بحران‌های او بیفزاید زیرا نگاه به گروه جوان در بسیاری از جوامع به عنوان نیروی کار بوده و همین امر فشار بسیاری را بر آنان تحمیل می‌کند.
او باید نقش‌آفرینی مناسبی را در جامعه برعهده گیرد و در مقابل شدت تضادهای اعتقادی، هویت مطلوب خود را کشف کند تا به نگرشی مثبت نسبت به جایگاه خود در عالم هستی که از متداول‌ترین چالش‌های جوانان است، دست یابد.
رشد شخصی نتیجه حل بحران‌ها
شاید صحبت راجع به تعارضات دوره جوانی بدون مطرح کردن نظریه رشد روانی- اجتماعی اریکسون ناقص به نظر آید؛ او معتقد بود افراد در هر مرحله از رشد در زندگی، با یک تضاد روبه‌رو می‌شوند که نقطه عطفی در فرایند رشد خواهد بود. به باور او، این تضادها در به وجود آوردن یک کیفیت روانی یا ناکامی موثر بوده و در خلال این دوره، هم زمینه برای رشد شخصی و هم برای شکست و ناکامی فراهم است.
او درباره جوانی و چالش‌های پیشروی آن می‌گوید: فردی که قادر به یافتن ارزش های مثبت پایدار در فرهنگ، مذهب یا ایدئولوژی خود نیست، در ایده آل های خود دچار بهم ریختگی می‌شود. چنین فردی که از به هم فروپاشی هویت رنج می‌برد، نه می‌تواند ارزش های گذشته خود را ارزیابی کند و نه صاحب ارزش‌هایی می‌شود که به کمک آن ها بتواند آزادانه برای آینده برنامه‌ریزی کند؛ این فروپاشی هویتی می‌تواند شخص را از نگرانی به سمت افسردگی و یا بدتر از آن سوق دهد که آمار خودکشی‌ها و رفتن به سمت رفتارهای پرخطر نتیجه چنین فرایندی خواهد بود.
تاب‌آوری، راهکاری برای برون رفت از بحران
انعطاف‌پذیری ذهنی، هیجانی، رفتاری و سازگار با مقتضیات بیرونی و درونی می‌تواند فرد را در مقابل بحران‌هایی که در مقابل دارد تاب‌آورتر کند و با توجه به آنکه بهره‌وری، کارآمدی و توسعه یک جامعه، تا حد بسیاری بر جوانان آن استوار است، توجه به سلامت روان و در نتیجه میزان تاب‌آوری آنها می‌تواند جامعه‌ای را در برابر حل بحران‌های خود تاب‌آور کند.
شایستگی اجتماعی، مهارت‌های مشکل گشایی، خوش‌بینی و مثبت اندیشی، استقلال، مراقبت از خود و برقراری ارتباطات حمایتی، حس هدفمندی، اعتماد به نفس و عزت نفس، احساس کفایت، احساس داشتن یک پایگاه ایمن و یافتن معنا در زندگی برخی از ویژگی‌های افراد تاب‌آور محسوب می‌شوند که باید در جوانان تقویت شود.
با نگاهی معکوس جامعه‌ای تاب آور که نسل‌های بعدی در آن بزرگ می‌شود، بر رشد عاطفی، اجتماعی و رفتاری آنان تأثیرگذار است و انتظارات مثبت، پیوندهای مهربانانه و مشارکت معنادار را در آنان برای پیشگیری از گرفتاری در بحران‌های دوره‌های مختلف به ویژه جوانی تقویت می‌کند.
نظر شما