به گزارش خبرنگار ایمنا، ورای آنچه صادق هدایت با روایت خود از سگ ولگرد گفت و تصویری از پس زده شدن جماعت درمانده روزگار خود به تصویر کشید، این روزها میتوان به قصه پر غصه سگهای ولگرد به گونهای ملموستر نگاه کرد.
این حیوانات را با حمله به کودکان در اخبار میشناسیم یا تصویر جولان آنها در پارکهای شهری دست به دست میشود و گاهی نیز بدرفتاریهایی که توسط نیروهای نابلد دستگاههای مختلف با آنان میشود، دل حامیان حیوانات را به درد میآورد.
اما کسی نمیگوید که چرا این چرخه اشتباه درحال رخ دادن است روزی تصاویر بسته شدن این حیوان پشت خودرو و کشیده شدنش بر آسفالت خیابان دست به دست میشود و در آخرین اتفاق یکی از فرزندان این سرزمین با حمله چند سگ ولگرد از دنیا میرود.
شهرداران مختلف هر کدام وعده ساماندهی سگهای ولگرد را میدهند اما کمتر میشود که اقدام چشمگیری در این باره انجام شود و شوراها نیز همچون شورای شهر اهواز به تصویب قانون منع سگ گردانی در معابر اکتفا کرده گویا مشکل تنها سگ گردانی است؛ انگار چشم آنها تنها "سگهای اعیانی" را میبیند نه حیواناتی را که نامهربانی انسان شهری امروز، پوست به استخوانشان چسبانده و برچسب "سگ ولگرد" را به آنان الصاق کرده است.
در اصفهان و به ویژه شهرهای شرقی شهرستان، ازدیاد سگها باعث خوانشهای متفاوت شهروندان و مسئولان از این اتفاق و رژه سگهای ولگرد شده است تا جایی که در پانزدهمین جلسه شورای شهرستان در آذر ۹۷، یکی از اعضای شورا ادعا کرد که این سگها را از استانهای همجوار مانند کرمان به این مناطق آورده و رهاسازی میکنند آن هم نه به شکل معمول، بلکه با قطار! اینکه چنین ادعایی تا چه میزان دارای صحت است را نمیتوان مشخص کرد اما زمانی که صحبتهای رییس شورای شهرستان یزد را در این خصوص واکاوی کنیم نتیجهای مشابه مییابیم.
او ادعاهایی از قبیل آوردن سگها با قطار به درون شهر را مطرح نمیکند اما از عدم نظارت در ورود این حیوانات به شهر گلهمند است؛ حمیدرضا قمی میگوید "تا کنون هیچ اقدام عملی برای جلوگیری از ورود سگهای ولگرد از شهرها و یا استانهای اطراف نداشتهایم و گزارشهای متعدد وجود دارد که با کامیون و یا وانت سگهایی را در اطراف شهر یزد رها کردند که قطعا به دلیل جمعیت بالای یزد و زیاد بودن دور ریز غذا، این حیوانات به مرکز و اطراف شهر یزد آمده اند."
او همکاری نکردن سازمان حفاظت محیط زیست و نیروی انتظامی را گره اصلی کار میداند "بارها از محیط زیست دعوت کردیم که در جلسات شرکت کرده و یا محلی را در اختیار ما قرار دهد و سگها در آن رها شوند و یا حداقل آماری به ما بدهد، در حالیکه اصلا در جلسات شرکت نمی کنند؛ نیروی انتظامی نیز جلوی ورود کامیونهای پر از سگ که از شهرها و یا استانهای اطراف به یزد آورده می شود را نمی گیرد."
رییس شورای شهرستان یزد ادعا میکند "با روند موجود هیچ امیدی به مبارزه با سگهای ولگرد که اخیرا گربه ها نیز به آن اضافه شده نیست؛ شهرداری یزد به تنهایی نمی تواند اقدامات دیگری داشته باشد و همه استان باید کمک کنند در غیر این صورت با روند موجود و نبود اقدام عملی شاهد رشد سه برابری آمار سگهای ولگرد خواهیم بود."
سرنخها را در استان کرمان اگر دنبال کنیم، به هیچ نتیجه مطلوبی نمیرسیم، نه خدمات شهری شهرداری پاسخ درخوری میدهد نه محیط زیست مسئولیتی در این باره قبول میکند، هردو توپ را در زمین بهداشت میاندازند و بهداشت استان نیز خود را از همه جا بیخبر میداند زیرا اصلا رسیدگی به موضوع سگهای ولگرد را وظیفه خود نمیداند؛ تقریبا میتوان گفت در کرمان مانند بسیاری شهرهای دیگر نه تنها متولی خاصی برای ساماندهی تعداد زیاد این حیوانات دیده نمیشود بلکه حتی پاسخگویی مناسبی نیز اتفاق نمیافتد.
به همه این موارد، وفور سگهای خیابانی در شهر کرمان را باید اضافه کرد به گونهای که نه تنها در دلِ شهر و در پیادهروها بلکه در حاشیه باغ شازده که در چند کیلومتری مرکز شهر قرار دارد این حیوانات پرسه میزنند و دریغ از رسیدگی مناسب به این مشکل.
اما منهای آنکه این سگها از کجا میآیند و با قطار یا کامیون آورده میشوند یا نه، حالا که آمدهاند باید به فکر راه چاره بود؛ نه میتوان به آنها سیانور داد مانند سگهای ولگرد در رباط کریم که چندی بعد آن را تکذیب کردند و شایعه دانستند، نه میتوان آنها را فیزیکی از پای درآورد؛ بلکه باید به گونهای جمعیت این حیوانات کنترل شود که آسیبی نبینند.
شهرام موحدی مدیرکل دامپزشکی استان اصفهان معتقد است "بهترین راه را برای ساماندهی حیوانات بی پناه و آواره زندهگیری آنها است که باید توسط افراد خبره در این زمینه انجام شود تا آسیبی به حیوان نرسد؛ پس از آنکه این حیوانات به طرز صحیحی از معابر شهری جمعآوری شدند، باید در محل مناسب نگهداری شده، واکسن زده شوند و فرایند عقیم سازی آنها مدنظر قرار گیرد؛ اگر این اتفاق افتاد، فرایند طبیعی کنترل جمعیت سگهای آواره یا ولگرد صورت میگیرد؛ امری که در تمام دنیا پذیرفته شده و به جای برخی رفتارهای آزار دهنده با حیوانات مورد استفاده است."
صحبتهای مدیرکل دامپزشکی استان اصفهان را شهروندان کشورهای دیگر نیز تکرار میکنند، امیر یکی از ایرانیان مقیم نیوزلند است که درباره وجود این حیوانات در کشور محل اقامت خود میگوید "سگهای غیر تربیت شده حیوان بومی نیوزلند نبوده و بیشتر سگهای نیوزلندی وارداتی، آزمایشگاهی و تربیت شده هستند؛ با این حال اغلب این سگها عقیم میشوند."
او از نقش شهرداری در این زمینه میگوید "شهرداری اینجا قابلیتی فراهم کرده تا مردم سگهای ولگرد را با مراجعه به یک سایت معرفی کنند. افرادی که سگهای خود را گم کردهاند نیز میتوانند به همان سایت مراجعه کرده و درخواست کنند اگر کسی سگ آنها را پیدا کرد بازگرداند."
البته با مشخص بودن دستگاه متولی ساماندهی حیوانات ولگرد در این کشور، شاید پدیده سگهای ولگرد چندان برای شهروندان این کشور آشنا نباشد "در مجموع چون سگ ولگرد زیاد در خیابانهای نیوزلند دیده نمیشود، تنها زمانی که این حیوان از صاحب خود دور شود، به نوعی ولگرد محسوب شده و در خیابانها دیده میشود."
همچنین آرش که در ایالات متحده زندگی میکند چیزی شبیه به فرایند کشور نیوزلند را برای سگهای ولگرد آمریکایی روایت میکند "اگر کسی توانایی نگهداری از سگ خود را نداشته باشد یا سگی بی صاحب بماند، حیوان باید به پرورشگاههای نگهداری سگ فرستاده شود و در مقابل کسانی که میخواهند سگ جدید داشته باشند و نمیخواهند بابت خرید سگ هزینه کنند به این پرورشگاهها رفته و حیوان خانگی انتخاب میکنند."
او میگوید "در آمریکا یک سگ را adopt میکنند یعنی مسئولیت نگهداری آن را میپذیرند و نمیگذارند در خیابانها مورد آزار قرار گیرد؛ گاهی خیلی از این افراد سگهای خود را عقیم میکنند تا زاد و ولد نکنند."
شرایط واگذاری نگهداری این حیوانات چندان هم آسان نیست "برای اینکه یک حیوان به یک خانواده سپرده شود، آنها باید فرمهای زیادی امضا کنند و تعهد بدهند که به خوبی از سگ مراقبت میکنند؛ آنها باید واکسنهای سگ را منظم بزنند و اگر مشکلی برای سگ پیش آمد آن را پیش دامپزشک ببرند که گاهی وقتها خیلی هم پر هزینه است."
او فعالیت این مراکز را قانونی و در قالب موسسات خصوصی معرفی میکند "البته گرفتن سگ از پرورشگاه کاملا رایگان نیست، معمولا پرورشگاهها هزینهای را برای این که مخارج خود را تامین کنند از کسانی که نگهداری سگها را قبول میکنند، میگیرند؛ این مراکز خصوصی بوده و فعالیت آنها به صورت قانونی انجام میشود."
در اصفهان اقدام خوبی در مقابله با پدیده سگهای ولگرد انجام شده است و آن نیز سرپناه مناسبی است که شهرداری برای آنان فراهم کرده است. این سگها توسط تیمهای کاربلد گرفته شده و برای واکسیناسیون و عقیم سازی به مرکز حمایت از حیوانات سپرده میشوند؛ عموما از طریق گزارشهای مردمی حضور این سگها در شهر گزارش میشود و مناطق ۱۵ گانه شهرداری وظیفه ساماندهی را بر عهده دارند.
اقداماتی از این دست میتواند الگوی مناسبی برای نگهداری صحیح از این حیوانات باشد بنابراین شهرداریها به شرطی که ساماندهی این سگها وظیفه آنان محسوب شود میتوانند با بهکار گیری نیروی آموزش دیده درخصوص مهار سگهای آواره در معابر شهری تبعات زیست محیطی آن را به حداقل برسانند.
بدون شک مدیریت جزیرهای نمیتواند از اتفاقات دلخراشی که حضور سگهای آواره در اماکن مسکونی همراه دارد جلوگیری کند؛ شاید لازم باشد ورای تصویب قانونهایی که هیچگاه الزامی برای اجرای آنها پیدا نمیشود، یک مرتبه بهطور جدی شهرداریهای به موضوع ساماندهی سگهای ولگرد ورود کنند تا دیگر شاهد بدرفتاری برخی مردم و یا حتی نیروهای شهرداری با آنان نبوده و کنترل جمعیت آنها نیز در شهرهای مختلف به ویژه شهرها و شهرکهایی که در حاشیه کلانشهرها وجود دارند مدیریت شود.
گزارش از: علی یگانه نسب - خبرنگار سرویس اجتماعی ایمنا
نظر شما