به گزارش ایمنا به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، علی بیت‌اللهی با ارائه جزییاتی در مورد سیل استان گلستان، اظهار کرد: مساحت تقریبی حوضه بارش و تجمع آب ۸۵۰۰ کیلومتر مربع بوده و مساحت مذکور حدود ۴۰ درصد مساحت استان گلستان را تشکیل می‌دهد. متوسط بلندمدت بارش سالیانه برای حوضه رود گرگان و قره سو در دوره ۵۰ ساله ۲۶۷ میلی‌متر در سال بود این درحالی است که میزان بارندگی سیل آسای اخیر استان گلستان ۱۲۲ برابر مقدار میانگین ۵۰ ساله این منطقه بوده است.
دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی ادامه داد: از ساعت ۶:۳۰ صبح روز ۲۷ اسفندماه تا ساعت ۶:۳۰ صبح روز جمعه دوم فروردین ۱۳۹۸مقدار بارش در ایستگاه توسکاچال مینودشت به ۳۵۴ میلی متر رسید که نسبت به میانگین سالانه این منطقه رقم بسیار بالایی است. این ایستگاه بیشترین مقدار بارش را داشته است.
به گفته بیت‌اللهی، در حوضه تجمع آب سیلاب مقدار میانگین بارش ۱۷۸ میلی متر از ۲۷ اسفند تا دوم فروردین برای کل حوضه است، این عدد در مقایسه با میانگین ۵۰ ساله حدود ۶۷ درصد کل میانگین دراز مدت سالیانه است.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اعلام اینکه شیب متوسط مسیر سیلاب بین ۰.۲ تا ۰.۳ درصد و شیب بیشینه حدود ۱.۶ تا ۲ درصد است، اعلام کرد: چنین شیب ملایم و کم در مسیر آبراهه و رودخانه در اثر هجوم آب با دبی بالا موجب پخش شدگی آب و غوطه وری مراکز جمعیتی در سیلاب گلستان شد.
وی یادآور شد: مساحت پخش سیلاب بر اساس نگاره‌های ماهواره‌ای ۴۰۰ کیلومتر مربع بوده که با توجه به طول تفریبی ۱۵۰ کیلومتر مسیل سیلاب، پهنای تقریبی و میانگین سیلاب ۲.۷ کیلومتر ارزیابی می‌شود. با فرض اشباع بودن خاک و تشکیل رواناب از کل بارندگی در حوضه ۸۵۰۰ کیلومترمربعی، با در نظر گرفتن ارتفاع بارندگی ۱۷۸ میلی متری، حجم آب ۱.۵ کیلومتر مکعب برآورد می شود که با فرض پخش لحظه ای آن در مساحت ۴۰۰ کیلومترمربعی، ارتفاع آب به عدد تقریبی ۳.۷ متر می‌رسد.
بیت‌اللهی گفت: در مجموع اثر مستقیم سیل مراکز شهری گنبدکاووس، انبارآلوم، آق قلا و سیمین شهر(حوزه گمیشان) با جمعیتی بالغ بر ۲۱۱ هزار نفر جمعیت قرار گرفته است و همچنین در زون پخش شدگی سیلاب ۸۲ آبادی با جمعیت کل حدود ۱۰۳ هزار و ۵۰۰ نفر واقع شده است.
بر اساس بررسی های انجام شده در مناطق شهری در معرض سیلاب حدود ۵۷ هزار واحد مسکونی قرار دارد که ۳۲ هزار واحد از این ساختمان ها، بنائی و فاقد اسکلت است. این عدد معرف اثر مخرب سیل بر استحکام واحدهای مسکونی است. به همین دلیل، بعد از فروکش کردن سیل لازم است که ساختمان‌های تحت تاثیر سیل از نظر کیفیت و دوام و نحوه اثر آب ناشی از آب گرفتگی و سیلاب مورد ارزیابی قرار گیرد.
وی ادامه داد: همچنین واحدهای مسکونی آبادی های واقع در معرض سیل نیز حدود ۲۵ هزار واحد برآورد شده است، ۸۴ درصد از چنین واحدهایی از نوع بنائی و فاقد اسکلت است. واحدهای روستائی با توجه به نوع مصالح آنها در مقابل بار سیلاب و اثر رطوبت و آّب گرفتگی و سیلاب، استحکام لازم را ندارند و بیشتر دچار استهلاک و تخریب خواهند شد که لازم است در این زمینه نیز ارزیابی های کارشناسی و میدانی پس از عادی شدن شرایط بعمل آید.
وی تصریح کرد: مقدار و شدت بالای بارش، مورفولوژی زمین و جنس خاک از عوامل اصلی سیلاب گلستان هستند. سدهای منطقه و به ویژه سدهای شرقی شهر گنبد تاثیر بسزائی در کاهش اثرات تخریبی سیل در گنبد داشتند.
بیت اللهی گفت: طبق آمار اعلام شده از مقامات مسئول استانی به طور متوسط تا پیش از شروع بارندگی‌های دو روز ۲۷ و ۲۸ اسفندماه، حدود ۸۸ درصد حجم سدهای در دست بهره برداری استان و از جمله سدهای گلستان، بوستان پر و سد وشمگیر در بالاترین حد حجم خود آب داشت. به نظر می‌رسد، عملکرد سدها و مدیریت آن در کنترل اثرات تخریبی سیلاب به ویژه بر شهر مهم گنبد با جمعیت ۱۵۲ هزار نفری مثبت ارزیابی می‌شود.
ضرورت لایروبی رودخانه‌های گلستان و مازندران
وی درعین حال خاطرنشن کرد: طبق برآوردها در طولی بالغ بر ۱۷۰۰ کیلومتر از رودخانه ها، نیاز به عملیات لایروبی وجود دارد که ظرف ۱۰ سال تنها ۱۸۰ کیلومتر آن انجام شده است. همچنین ۲۰۰ کیلومتر از طول رودخانه ها نیز نیاز به دیوار کشی دارد. این واقعیت از عوامل مهم تشدید اثر سیلاب در استان گلستان بوده است.
بر اساس اطلاعات اخذ شده از اداره کل منابع طبیعی استان، در ۲میلیون و ۲۰۰هکتار از اراضی استان، تاکنون مطالعات فاز یک آبخیزداری به صورت کامل انجام شده که از این میزان در سطح ۵۳۰ هزار هکتار عملیات آبخیزداری انجام شده است.
دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی ضمن تشریح تجربیات خود از اثر سیل گلستان که با تجمع رواناب در زمین های بسیار هموار بر زیرساخت های حمل ونقلی اعم از جاده ای و ریلی وارد آمده، گفت: به دلیل ضرورت مهندسی لازم است که جاده و به ویژه ریل از سطح زمین اطراف مرتفع تر باشد. این امر با اینکه الزامی است در سیل گلستان و در نواحی شمالی و شمال غربی آق قلا موجب تجمع آب شد.
وی ادامه داد: با هدف جریان آب تجمع یافته در شمال شهر، شکافتن راه آهن در هفت نقطه(یک نقطه با انفجار) به عرض ۲۰ الی ۳۰ متر انجام شد. طبق اظهار نظر کارشناسان استانی این امر در کاهش ارتفاع آب جمع شده موثر بوده است اما در خصوص دلایل فنی و مهندسی این کار و میزان هزینه های ترمیم ریل هنوز اظهار نظر مهندسی صورت نگرفته است.
نظر شما